Riyaziyeci Mehmet Nadir Bey: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0
1. satır:
'''Riyaziyeci Mehmet Nadir Bey''' (d. [[1856]], [[Sakız Adası]] – ö. [[13 Aralık]] [[1927]] [[İstanbul]] ), Türk matematikçi, eğitimci, çevirmen.
 
[[Osmanlı Devleti|Osmanlı]] matematik tarihinin son evrelerinde yetişen önemli bir matematikçidir. [[Sayılar teorisi]]nde başarılı çalışma ve yayınları; Diophant denklemleri hakkında yayımlanmış orijinal çözümleri vardır; araştırmaları yurtdışındaki dergilerde yayımlanan ilk Türk matematikçi kabul edilir.<ref name=melek>[http://www.bilkent.edu.tr/~sertoz/turk/Turkiyede_Cumhuriyet_Donemi_Matematigine_Kisa_Bir_Bakis.pdfMelek Dosay Gökdoğan, '''Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Matematiğine Kısa Bir Bakış''', ]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref> Türk bilim hayatına önemli katkıları bulunan [[Salih Zeki]]'yi keşfedip yetiştiren kişidir. [[İstanbul Lisesi]]'nin temelini oluşturan [[Numune-i Terakki Mektebi]]’nin kurucusudur. [[Hamlet]]’i [[Türkçe]]’ye çeviren ilk kişidir.
 
== Yaşamı ==
15. satır:
İstanbul'daki aristokrat ailelerin çcouklarını gönderdikleri okulda öğrenci sayısı 5-6 yıl içinde 600'ü bulmuştu.<ref name=baris/> Mehmet Nadir, bu okuldan çok yüksek bir gelir elde etti; lüks bir yaşam sürdü. Okul idaresi ile ilgilenmez oldu ve zamanla okulun eski başarısı ortadan kalktı.
 
[[İttihat ve Terakki Cemiyeti]] ile ilişki içinde olan Mehmet Nadir, padişah [[II. Abdülhamit]]'e karşı girişilen bir darbe hazırlığında ile ilgili olarak sorgulandı. Planı hazırlayanların bir kısmının Numune-i Terakki Mektebi öğretmeni olduğu ve Mehmet Nadir'in plandan haberi olduğu öğrenildi.<ref name=eskimudur/> Mehmet Nadir, ele başlarının adlarını vermek durumunda kaldı.<ref name=fazlioglu>[{{Web kaynağı |url=http://www.ihsanfazlioglu.net/yayinlar/makaleler/1.php?id=172 |başlık=İhsan Fazlıoğlu '''Mehmet Nadir''', ''Ihsanfazlioglu.net sitesi, Erişim tarihi:09.08.2012''] |erişimtarihi=9 Ağustos 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140113203925/http://www.ihsanfazlioglu.net/yayinlar/makaleler/1.php?id=172 |arşivtarihi=13 Ocak 2014 |ölüurl=yes }}</ref> Ondan alınan isimlerin sorgulanması sonucu 300 kişi tutuklanmış;yakın arkadaşı Hüseyin Avni Bey dahil birçok kişi sürgüne gönderilmiş; cemiyetin İstanbul şubesi çökmüş ve merkez [[Cenevre]]'ye taşınmıştır.<ref name=baris/> 1897'de darbe önlendikten sonra okulu hazineye devredildi ve kendisi okul yönetiminden alınıp saraya bağlı [[Aşiret Mektebi]]'ne (Arap aşiretlerinin 12-16 yaş arasındaki çocuklarına eğitim veren kurum) müdür olarak atandı.
 
Mehmet Nadir Bey, Aşiret Mektebi müdürü olarak görev yaptığı beş yılık dönemde matematik araştırmaları ile meşgul oldu ve “''L'Intermediaire der Mathematiciens' ''” dergisinde ilk yazıları yayımlanmaya başladı. Özellikle Diofant Denkleminin çözümü ile ilgilendi.