Puma: Revizyonlar arasındaki fark

Puma adı [[Güney Amerika]]'nın yerli dillerinden olan [[Quechua]] diline dayanır.<ref name = "awake">{{Web kaynağı | son = | ilk = | yazarlink = | yardımcıyazarlar = | tarih = | yıl = 1998 | ay = 22 Nisan | url = http://www.watchtower.org/e/19980422/article_01.htm | başlık = The Puma-Everywhere and Nowhere | biçim = | sayfalar = 25-7 | yayımcı = Awake! | erişimtarihi = 6 Ekim 2008 | erişimyılı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120629091155/http://www.watchtower.org/e/19980422/article_01.htm | arşivtarihi = 29 Haziran 2012 | ölüurl = noyes }}</ref> Bulunduğu bölgelerde çok sayıda başka adla da anılır. [[Nahuatl dili]]nde '''miztli''', [[Tupi-Guarani]] dilinde de '''suçuarana''' denir. [[İngilizce]]si '''cougar''' olan ve bu dilde kırka yakın farklı ad<ref name = "awake"/><ref name = "bbc">{{Web kaynağı | son = | ilk = | yazarlink = | yardımcıyazarlar = | tarih = | yıl = | ay = | url = http://www.bbc.co.uk/nature/wildfacts/factfiles/50.shtml | başlık = Puma, cougar, mountain lion, Florida panther, red tiger-''Puma concolor'' | biçim = | sayfalar = | yayımcı = [[BBC]] | erişimtarihi = 17 Haziran 2008 | erişimyılı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090310192130/http://www.bbc.co.uk/nature/wildfacts/factfiles/50.shtml | arşivtarihi = 10 Mart 2009 | ölüurl = no }}</ref> verilen pumanın, yerel adlarının bir kısmı [[Türkçe]]ye şöyle çevrilebilir: ''panter'', ''Amerikan aslanı'', ''Meksika aslanı'', ''Florida panteri'', ''gümüş aslan'', ''kızıl aslan'', ''kızıl panter'', ''kızıl kaplan'', ''kahverengi kaplan'', ''geyik kaplanı'', ''hayalet kedi'', ''dağ çığlıkçısı'', ''Yerli şeytanı'', ''sinsi kedi'', ''kral kedi'', ve ''boyalı kedi''.

Pumanın ön pençelerinde dört, arkada ise üç parmağı vardır. Pençelerinin büyük olması, yere sağlam basmasını sağlar. Bu yüzden yaklaştığını fark etmek zordur <ref name=Kedi>[{{Web kaynağı |url=http://www.kedimveben.com/vahsi10.htm |başlık=kedimveben.com] |erişimtarihi=26 Şubat 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070822213435/http://www.kedimveben.com/vahsi10.htm |arşivtarihi=22 Ağustos 2007 |ölüurl=yes }}</ref>. Pençe [[tırnak]]larını içeri çekebilir. Çok çeviktir ve kuvvetli şekilde sıçrar. Dört metre yükseğe ve on metre kadar uzağa sıçrayabilir.

Pumalar hemen hemen her büyüklükte [[memeliler]]i avlarlar. [[Geyik]], [[Amerika antilobu]] gibi iri hayvanlar ile birlikte [[Fare (hayvan)|fare]], [[sıçan]], [[sincap]], [[kokarca]], [[rakun]], [[samur]] gibi küçük hayvanlar menülerini oluşturur.<ref name = "Knight">{{Web kaynağı | son = Knight | ilk = James E. | yazarlink = | yardımcıyazarlar = | tarih = | yıl = 2005 | ay = | url = http://icwdm.org/handbook/carnivor/MountainLion.asp | başlık = Mountain Lions | yayımcı = Montana State University | erişimtarihi = 18 Haziran 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160405160843/http://icwdm.org/handbook/carnivor/MountainLion.asp | arşivtarihi = 5 Nisan 2016 | ölüurl = noyes }}</ref> Ayrıca [[koyun]] ve genç [[sığır]] tarzında evcil hayvan sınıfındaki canlılarıda avlayabilirler.<ref name = "Knight"/> Bununla birlikte [[koyote]], [[vaşak]] gibi yırtıcı hayvanlar da pumalar tarafından avlanabilirler . Memeli hayvanların yanında [[kuş]] ve bazı bölgelerde [[balık]] da yerler. .

Puma ürkek bir kedi olup, alışılmış olarak insanlara yakın yerlerden kaçınır, insanlardan kaçarlar.<ref name = "Knight"/> Buna rağmen ara sıra insanlara saldırdığı durumlar görülür. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de yıllık ortalama bu tür dört vaka olsa da, bunlar çok ender ölümle sonuçlanır. 1890 ve 1990 yılları arasındaki Kuzey Amerika'da puma saldırılarından meydana gelen ölüm vakası 10'dur.<ref name = "outdoor">{{Web kaynağı | son = Kevin | ilk = MacDonell | yazarlink = | yardımcıyazarlar = | tarih = 2001 | yıl = | ay = | url = http://www.outdoorns.com/features/western.cougar.htm | başlık = Do Cougars Eat People? | biçim = | iş = | sayfalar = | yayımcı = Outdoor Nova Scotia | erişimtarihi = 11 Haziran 2008 | erişimyılı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110909004842/http://www.outdoorns.com/features/western.cougar.htm | arşivtarihi = 9 Eylül 2011 | ölüurl = noyes }}</ref> Saldırıların kurbanları genelde çocuklar olup, sadece istisnai hallerde yetişkinlere saldırırlar.

[[İroquce]] konuşan [[Kuzey Amerika]] kızılderili halkı [[Erie]] adını, [[Türkçe]] ''uzun kuyruk'' anlamına gelen ve puma kastedilen ''Erielhonan'' kelimesinin kısa şeklinden alır.<ref name = "mohawk">{{Web kaynağı | son = M. Paul | ilk = Keesler | yazarlink = | yardımcıyazarlar = | tarih = 2004 | yıl = | ay = | url = http://www.paulkeeslerbooks.com/Chap2Name.htm | başlık = Discovering the Valley of the Crystals - Erie as in Mountain Lion | biçim = | iş = | sayfalar = | yayımcı = paulkeeslerbooks.com | erişimtarihi = 11 Haziran 2008 | erişimyılı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307064951/http://paulkeeslerbooks.com/chap2name.htm | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | ölüurl = noyes }}</ref> Bu halk o yüzden Fransızlar'da ''Nation du Chat'', [[Türkçe]] ''Kedi Ulusu'' olarak bilinirdi.