Vikipedi

Arnavutköy, Beşiktaş: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
774.632 değişiklik
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0
iklim/ekonomi/altyapı/kültür silme AWB ile
1. satır:
{{Koordinat|41|04|05|N|29|02|35|E|region:TR_type:city_source:GNS-enwiki|display=title}}▼
<!--- DİKKAT! BU MADDEYE MUHTAR BİLGİSİ EKLENMESİ YASAKTIR! --->
▲{{Koordinat|41|04|05|N|29|02|35|E|region:TR_type:city_source:GNS-enwiki|display=title}}
 
{{Yerleşim bilgi kutusu
| ad = Arnavutköy
Satır 97 ⟶ 96:
* Bina Sayısı : 1200 üzerinde
* Muhtar : Sedef İRTEŞ
 
== Ekonomi ==
 
[[Dosya:Istanbul Arnavutkoy.JPG|thumb|250px|sağ|Arnavutköy'den [[Fatih Sultan Mehmet Köprüsü]]'ne bakış]]Arnavutköy diğer komşu semtlere göre ekonomik yapısı daha çok taverna, bar ve cafe türü olup Alaturka kültürden kısmen uzaktır. Sahil şeridinde birkaç hatırı sayılır deniz ürünü lokanta ve restoranları yanında, meşhur köftecileri ve balıkçı restoranları bulunur. Ekonomi genelde esnaf ağırlıklı olup, dört banka şubesine sahiptir. Son zamanlarda Arnavutköy'e özgü ahşap evlerin restore edilmeleri ve Kuruçeşme yamaçlarındaki gecekonduların yıkılarak yerlerine lüks villalar yapılması sayesinde buralar çeşitli branşlarda faaliyet gösteren şirketlerin tercih yeri olmuştur.
 
Bölgesinde faaliyet gösteren özel okulların yanında, eğitimde ayrı bir yeri olan özel [[Robert Kolej]] (Amerikan Robert Koleji) de bulunmaktadır. Arnavutköy'de şu mekanlar ve okullar bulunmaktadır: Amerikan Robert Koleji, Arnavutköy polis karakolu, [[Helenik]] tarzda inşa edilmiş Tevkifiye camiisi, [[Ortodoks]] kilisesi, banka şubeleri, üç diş hekimi, devlet ilkokulu, çeşitli sanat galerileri, tavernalar, barlar, cafeler, köfte ve balık lokantaları ve diğer branşlarda faaliyet gösteren esnaf ve özellikle belediyenin sosyal tesisi sıralayabiliriz. Arnavutköy'ün ekonomisi daha çok eğlence ve turistik yapıya dönük ve yer imkânın yetersizliği sonucu herhangi bir sanayi ve üretime dönük teşebbüsler yok gibidir.
 
== Tarihsel ==
 
Bebek'le Kuruçeşme arasında yer alır. İlkçağda adı Hestai idi. Bizans döneminde Promotu ve Anaplus olarak da bilinirdi. Boğaziçi'ndeki önemli ibadet yerlerinden biri olan Ayios Mihael Kilisesi buradaydı. Konstantinos tarafından yaptırıldığı söylenen bu kilisede Başmelek Mihael'in mozaik bir ikonası saklanıyordu. Büyüklü küçüklü çok sayıda kilise ve ayazmanın yapılmasından sonra ve büyük olasılıkla Ayios Mihael Kilisesi'nin varlığı yüzünden, bölgeye Melekler Köyü dendiği anlaşılmaktadır. Kaynaklarda adı geçen Mihaleion bölgesinin, Karadeniz'den Marmara'ya Boğaz akıntısının en kuvvetli olduğu bugünkü Arnavutköy ile Akıntıburnu arasında bulunduğu sanılmaktadır. Osmanlı döneminde Rumlarca Megali Revmatu (Büyük Akıntı) olarak da anılırdı. Köyün Arnavutköy adını hangi nedenle ve ne zaman aldığı kesinlikle bilinmemektedir. Bir rivayete göre, II. Mehmed (Fatih) Arnavutluk'a egemen olmasından sonra yöreden getirilen Arnavutları bu semte yerleştirmiştir. Bir Arnavut cemaatinin, o zamanlar bakımsız, harap ve yarı metruk olan bu sahile yerleştirilmesinin tarihi olarak 1468 verilmektedir. 1540'larda İstanbul'a gelmiş olan [[Petrus Gyllius]], bu civarın üzüm bağlarıyla kaplı olduğunu yazarken bölgenin adını Arnavutköy olarak anmaz. Buna karşılık 1568'de bostancıbaşıya gönderilmiş bir fermanda, "Bostancıbaşıya hüküm ki, Arnavutköy bağları hassa-i hümâyunum için koru iken bazı kimseler anda şikâr ettikleri işitilmiştir..." denmekte ve halkın buralarda avlanmasının yasaklanması istenmektedir. Bu fermandan anlaşıldığına göre 1568'de bölgenin adı artık Arnavutköy'dür. Arnavutköy'ün daha 16. yüzyılda İstanbul'un en ünlü mesirelerinden olduğu; bağları bahçeleri bulunduğu; tepelerdeki koruların Sultan'ın hasları olduğu; nüfusunun 19. yüzyılın ortalarına kadar Rum ve Musevilerden meydana geldiği; uzun süreler bakımlı, güzel, canlı bir Rum köyü olarak kaldığı bilinmektedir. Arnavutköy'de, 18. ve 19. yüzyıllarda çıkan büyük yangınlarda, yukarıda bazıları sıralanan yalılar yamaçlardaki ve vadideki köşkler hemen hemen tümüyle yanmış; sahilhaneler ve sahilsaraylarla birlikte, köy içlerindeki mahalleler de kül olmuştur. Örneğin 1797'deki yangında Akıntıburnu'ndaki Hasan Halife Bahçesi'yle birlikte yakınındaki bir yalı (muhtemelen III. Mustafa'nın kızı Beyhan Sultan'ın 19. yy başında inşa ettirdiği Beyhan Sultan Sahilsarayı, daha sonraki adıyla Said Paşa Yalısı), onun üstündeki setlerde bulunan Sadrazam İzzet Paşa'nın yaptırdığı Biniş Köşkü (Vezir Köşkü, Boyalı Köşk), sadrazamın kendi yalısı ve Mektupçu İbrahim Efendi yalısı da yanmıştır. 1883'te iskele başında 18 evin, 1887'de 264 evin, 1908'de 109 evin yandığı kaydolunmuş; 1887 yangınından sonra Yahudilerin büyük kısmı köyü terk etmiş, onların yerine Müslümanlar yerleşmeye başlamıştır.
 
I. Dünya Savaşı arifesinde 1914'te Şirket-i Hayriye'nin yayımladığı Boğaziçi Salnamesi'nde Arnavutköy'de 493 Müslüman, 5.973 Rum, 342 Ermeni, 32 Musevi ve 642 ecnebinin yaşadığı kaydolunmakta, günlük vapur yolcusu sayısı 1.550 olarak hesaplanmaktadır. Ayazmalar, bağlar, bahçeler, koruluklar arasındaki köşkleri, sahil boyunca dizilen sahilhaneleri, sahilsarayları, yalıları ile Arnavutköy'ün çehresi günümüzde tümüyle değişmiş bulunuyor. Ortaköy'den Arnavutköy'e uzanan yol dar olduğu ve ihtiyaca cevap veremez hale geldiği için, önce deniz tarafındaki binaların büyük bölümü yıkıldı ve tramvayın geçtiği yol sahil yolu haline getirildi. Bu sırada ahşap binalar yıktırılarak yerlerine beton binalar yapılmasına da başlandı. Bir dönem yangınlar, daha yakın dönemde yapılaşma ve betonlaşma semtin görünümünü hızla değiştirdi. 1960'lardan sonra sahil yoluna ve vadi boyuna apartmanlar dikilmeye başlandı. 1980 sonrasında, sahil yolunun genişletilmesi sırasında halen var olan yalıların önünden, denizin içinden "kazıklı yol" geçirildi. Yapılaşma daha da hızlandı, arsa ve bina fiyatları arttı. Halen semt, çok sayıda lüks restoran, gazino, gece kulübü, bar ve modern kahvelerle Boğaz'ın canlı bir yaşam ve eğlence merkezi görünümündedir.
 
== Etnik yapı ==
 
Arnavutköy'ün [[Rumca]] konuşan gayrimüslim nüfusunun birçoğu, 1955'teki [[6-7 Eylül Olayları]] olaylar sonucu, ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştır. Bugün gayrimüslim sayısı yok denecek kadar azdır. Bugünkü Arnavutköy toplumunu genelde 50'li yıllarda başlayan köyden kente akımının hızlanması ile dereboyunda gecekondu yapısı oluşmuş.
 
== Ulaşım ==
 
[[Bebek, Beşiktaş|Bebek]]-[[Ortaköy, Beşiktaş|Ortaköy]] güzergahında yer alan Arnavutköy'ün düzenli olarak işleyen [[İETT]] ve Özel Belediye Otobüsleri hatları yanı sıra Boğaziçi Vapur İşletmeleri'nin daha çok turistik yapısını korumak için tuttuğu iskele ve birkaç taksi durağı da mevcuttur. Bir otobüs durağı da pazar alanı yanında olup [[Levent]]-[[Mecidiyeköy]] otobüsleri buradan kalkmaktadır. Sahilinde çeşitli gezi gemileri ve motorları istek ve sipariş üzerine boğaz turları da yapmaktadırlar.
 
== Tevfikiye Camii ==
 
Arnavutköy’de tarihi polis karakolunun hemen yanında yer alan [[Tevfikiye Camii]], 1832’de Sultan II. Mahmud tarafından yaptırılmıştır. Bodrum üzerine inşa edilen yapı dikdörtgen planlı, üçgen alınlıklı, tek minareli, küçük bir camidir. Duvarları kâgir, çatısı ahşaptır. Son cemaat yeri, hünkar mahfeli ve muvakkithanesi de vardır. II Mahmud camiyi inşa ettirmeye başladığında köyde müslüman nüfus henüz yokmuş. Caminin kışlada bulunan Müslüman askerlerin ibadetlerini yerine getirebilmeleri için yapılmış olma ihtimali var. Caminin geniş avlusu cemaat tarafından boğaza hakim bir balkon olarak kullanılıyor. Caminin hemen altında da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal tesisi yer alıyor.
 
== İzzetabad Kasrı ==
 
"İzzetabad Kasrı" ya da halk dilinde "Boyalı Köşk", Sadrazam Safranbolulu Hacı Mehmed İzzet Paşa için 1791'de Arnavutköy'de set üzerinde inşa edilmiştir. 7 sene sonra yanan ve tekrar inşa edilen yapı, Sultan III. Selim ve II. Mahmud (1808-1839) tarafından kullanılır. Sultan Abdülmecid devrinde 1840’larda yıktırılıp, bu defa da Sultan II. Mahmud’un torunları Feride ve Seniye Hanım Sultanlar için tekrar inşa edilir. Ece Ajandaları’nın sahibi, 1968’de satın aldığı köşkü, 1975’te yıktırarak yerine Vezir Sitesi’ni kurmak ister, ancak değişen Boğaziçi İmar Yasası buna izin vermez.
 
1989’da arsayı satın alan Bayraktar ailesi, 1992’de İzzetabad Kasrı’nı yeniden inşa ederek Bayraktar Holding’in merkezi haline getirirler. Böylece ilk olarak 1791'de yapılan bu sade ve şık Kasır, 1992'den bu yana Boğaz'daki görüntüsünü sürdürmeye devam eder.
 
== Görülecek yerler ==
* Tevkifiye camiisi, Akıntı burnunda helenik yapılı camii
* [[Arnavutköy Tahsiarhis Rum Kilisesi]]
* Polis karakolu, helenik yapı
* Akıntı burnu (Mega Revmatu)
* Boyalı Köşk Kasrı (21. yüzyılda yapılan kopyası)
* Şahane manzaralı sahil yolu
* Ayazma
* Direk altı Koru'dan şahane Boğaziçi manzarası
* Merak eden Çocuk Anaokulu (eski Arnavutköy Özel Rum Okulu)
 
== Galeri ==
<gallery>
Dosya:İstanbul - Arnavutköy, Beşiktaş r3 - Kasım 2013.JPG|Bebek-Arnavutköy Caddesi, arka planda [[Tevfikiye Camii]]
Dosya:İstanbul - Arnavutköy, Beşiktaş r1 - Kasım 2013.JPG|Arnavutköy'den bir görünüm
Dosya:İstanbul - Arnavutköy, Beşiktaş r2 - Kasım 2013.JPG|Arnavutköy İskelesi
Dosya:İstanbul - Arnavutköy, Beşiktaş r4 - Kasım 2013.JPG|Arnavutköy, Akıntıburnu Deniz Feneri
</gallery>
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnavutköy,_Beşiktaş" sayfasından alınmıştır