Josef Stalin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
LuCKY (mesaj | katkılar)
k Yazım hatası düzeltildi: hükümet → hükûmet AWB ile
Aksungur Bursuki (mesaj | katkılar)
Katy katlimaı maddesinde stalin yaptı diyor burda ise taraflı bir şekilde madde ye aykırı şeyler yazılmış
105. satır:
[[II. Dünya Savaşı]] sırasında parti liderliği, hükûmet başkanlığı ve Sovyet orduları başkomutanlığı görevlerini bir arada yürüttü. 1939'da [[Adolf Hitler]]'in [[Nazi Almanyası]]'yla [[Molotov-Ribbentrop Paktı]] diye de bilinen bir saldırmazlık anlaşmasını imzaladı. Bu sayede Alman ordularına karşı savaş hazırlığı yapmak için vakit kazanmış oldu. Bu anlaşma müzakereleri sırasında, Stalin, [[Adolf Hitler|Hitler]]'den, [[Polonya]]'nın doğusunun, -ki bu topraklar Rus Devrimi sırasında, devrimi doğduğu gün boğmak isteyen Polonya hükûmeti tarafından işgal edilmişti- [[Finlandiya]]'nın güneyinin, [[Estonya]], [[Letonya]] ve [[Litvanya]]'nın Alman ordularının güzergahları dışında bırakılmasında diretti ve bu bölgelerin Sovyet nüfuz alanında olduğunu belirtti. Bu sayede diplomatik bir manevrayla Baltık Denizi'nden Karadeniz'e kadar Almanların -eğer yapmış oldukları anlaşmayı ihlal etmeselerdi- asla yaramayacağı tampon bölgeler oluşturdu. Bu büyük bir diplomatik başarıydı. Savaş sırasında Stalin'in Türkiye'den de toprak talepleri olduğu iddiası savaşın çeşitli taraflarınca Türk-Sovyet ilişkilerini germek amacıyla pek çok kereler farklı amaçlarla dillendirildi. Bu propagandanın savaş sonrası dönemde ABD'nin Türkiye'deki nüfuzunu artırmasında ve Türkiye'nin NATO'ya üye yapılmasındaki etkisi büyüktür.
 
Bu tartışmalı tarihsel dönemle ilgili olarak, Stalin'e düşman veya Stalin'den yana olan her iki tarafın da farklı tezleri vardır. Stalin karşıtlarının tezlerine göre, Hitler'le aralarındaki açıklanmayan gizli protokole bağlı olarak [[Finlandiya]], [[Estonya]], [[Letonya]], Litvanya, [[Romanya]] ve [[Polonya]]'nın Almanya veya Sovyetler tarafından işgalinin yolu açılmıştır. Stalin'in doğru yaptığını savunanlara göre ise, 1937'deki [[Münih]] görüşmelerinde açıkça ortaya çıktığı gibi, İngiliz ve Fransız devletleri ve dolaylı olarak da Amerikalılar, nasyonal sosyalist Almanya'yı kışkırtıyorlardı ve onların [[Sovyetler Birliği]]'ne saldırısının önünü açmaya çalışıyorlardı. Bu amaçla [[Avusturya]]'nın [[Almanya]]'ya katılmasına (Anschluss) ve [[Çekoslovakya]]'nın işgaline göz yummuş ve onaylamışlardı. Ne var ki, özellikle [[Çekoslovakya]]'nın işgalinden sonra Sovyetler Birliği'nin [[Büyük Britanya]] ve [[Fransa]] ile ilişki kurma çabalarına rağmen bu iki ülke Alman tehdidini birlikte ortadan kaldırma girişimini reddetti. Böylece [[Sovyetler Birliği]], kendi sınırlarını güvence altına almak için bu protokolü imzaladı. Stalin'in amaçlarına göre, [[Polonya]] ve [[Baltık ülkeleri]]nde oluşturulacak tampon bölgeler, Almanların [[Sovyetler Birliği]]'ne ulaşmasını engelleyecekti. Böylece 1939 yılında Alman işgalinden sonra Sovyetler Polonya'nın kalan yarısını işgal edip Estonya, Litvanya ve Letonya'yı sınırlarına kattı. Sovyetler'in kuzeyindeki saatli bomba niteliği taşıyan Finlandiya'ya saldırdı ve büyük kayıplar vermesine rağmen Mart 1940'ta [[Kış Savaşı]] olarak bilinen bu savaşı da kazandı. Polonya'nın Kızıl Ordu tarafından işgal edilen bölgelerinden Katyn ormanlarında yaklaşık 22.000 silahsız savaş esiri Polonyalı subay Stalin'in emriyle [[Katyn Katliamı|katledildi.]]ği iddia edilmiştir. Ancak gerçekte bu subaylar Ruslar değil Almanlar tarafından katledilmiştir.<ref name=":1">Grover, F., 2018, "The Mystery of the Katyn Massacre: The Evidence, The Solution," Erythros Press and Media, LLC, Ketterring, OH, USA.</ref>
 
===Barbarossa Harekatı===
123. satır:
===İnsan hakları ihlalleri===
[[Dosya:Katyn - decision of massacre p1.jpg|thumb|[[Lavrenti Beriya]]'nın Stalin'e Polonyalı subayların idamını teklif eden 5 Mart 1940 tarihli nottan bir parça]]
1939'da ve 1940'ların başında 300.000 Polonyalı tutsak alındıktan sonra,<ref name="PWN">{{pl icon}} [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3949396 obozy jenieckie zolnierzy polskich] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131104032626/http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3949396 |date=4 Kasım 2013 }} (Prison camps for Polish soldiers) [[Internetowa encyklopedia PWN|Encyklopedia PWN]]. Retrieved 28 November 2006</ref><ref name="Wojsko">{{pl icon}} Edukacja Humanistyczna w wojsku. 1/2005. Dom wydawniczy Wojska Polskiego. {{ISSN|1734-6584}}. (Official publication of the Polish Army)</ref><ref name="Молотов">{{Rus}} Молотов на V сессии Верховного Совета 31 октября цифра «примерно 250 тыс.» (Please provide translation of the reference title and publication data and means)</ref><ref name="Отчёт">{{Rus}} Отчёт Украинского и Белорусского фронтов Красной Армии, Мельтюхов, p. 367. (Report of the Ukrainian and Belorussian fronts of the Red Army, Melyukhov)</ref> 5 Mart 1940'ta [[Lavrenti Beriya]]'nın Stalin'e gönderdiği bir nota istinaden 25.700 Polonyalı tutsağın idam edildiği iddia edilmektedir.<ref name="Fischer">[[Benjamin B. Fischer]], "[https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/winter99-00/art6.html The Katyn Controversy: Stalin's Killing Field]", ''[[Studies in Intelligence]]'', Winter 1999–2000</ref><ref name="kmw_resolution">Excerpt from the minutes No. 13 of the Politburo of the Central Committee meeting, shooting order of 5 March 1940{{web kaynağı|url=http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |başlık=Electronicmuseum.ca |erişimtarihi=19 Aralık 2005|deadurl=bot: unknown |arşivurl=https://web.archive.org/web/20050921034703/http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |arşivtarihi=21 Eylül 2005 |df=dmy }} . Retrieved 19 December 2005, original in Russian with English translation</ref> Bu olay [[Katyn Katliamı]] olarak bilinir.<ref name="Fischer" /><ref name="Sanford">[[George Sanford (scholar)|George Sanford]], [https://books.google.com/books?vid=ISBN0415338735&id=PZXvUuvfv-oC&pg=PA20 Katyn and the Soviet massacre of 1940: truth, justice and memory], Routledge, 2005, ISBN 0-415-33873-5 pp. 20–24</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol43no3/pdf/v43i3a06p.pdf | başlık = Stalin's Killing Field | erişimtarihi = 19 Temmuz 2008 | biçim = PDF | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160413232951/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol43no3/pdf/v43i3a06p.pdf | arşivtarihi = 13 Nisan 2016 | ölüurl = no }}</ref> İddiaya göre Stalin şahsen bir Polonyalı generale [[Mançurya]]'da kaybolduklarını söylerken,söyledi.<ref name="Biuletyn">{{web kaynağı|url=http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200306_spec.pdf|başlık=Kombatant Bulletin|erişimtarihi=3 Ağustos 2011|deadurl=bot: unknown|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090303231404/http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200306_spec.pdf|arşivtarihi=3 Mart 2009|df=dmy}} Special Edition of Kombatant Bulletin No.148 6/2003 on the occasion of the Year of General Sikorski. Official publication of the Polish government Agency of Combatants and Repressed</ref><ref name="VIZH">Svyatek; Romuald (1991) "Катынский лес", Военно-исторический журнал, No.9, {{ISSN|0042-9058}}</ref>{{Kdş|Brackman|2001}} Polonya[[Barbarossa demiryoluHarekâtı]] işçilerisırasında Almanlar 1941 Naziyılında istilasından[[Smolensk]] sonraşehrini topluele mezarıgeçirdi buldubir kaç görgü tanığının ifadesi üzerine ormanda kazı yapıldı ve üst üste sıra halinde gömülmüş Polonyalı askerlerin cesetlerini buldular.<ref name="BIPN1">{{DergiSovyet kaynağı|yazar=Polakyönetimi 1990 kadar katliamı kendilerinin yaptığını reddetti ve suçu Nazilere attı ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Barbara|yıl=2005|başlık=ZbrodniaPolonya katynska|journal=BiuletynDevlet [[InstituteBaşkanı ofLech NationalWalesa'ya Remembrance|IPN]]|sayfalar=4–21|url=infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi.<ref>http://wwwbooks.ceeolgoogle.com.tr/aspx/getdocument.aspxbooks?logid=5&id=f4349d43SyimWfkx0-b13d-4c2c-a70d-056e8801493d|biçimMC&pg=PDF|erişimtarihiPA256&redir_esc=22 Eylül 2007|dily#v=pl}}onepage&q&f=false</ref> Aslında2010 Katynyılında katliamınıRusya Ruslarparlementosu değil,yayınladığı Almandeklerasyon askerleriile yapmışlardırkatliam emrini Stalin'in verdiğini açıklamıştır.<ref name=">https:1" //tr.euronews.com/2010/11/26/dumakatyn-katliami-nin-emrini-stalin-verdi</ref>
 
== Savaştan sonra ==
148. satır:
==Yönetimde olduğu dönemde ölen kişi sayısı==
[[Dosya:Katyn massacre 5.jpg|thumb|1940'ta [[Katyn Katliamı|Katyń]] ormanında [[NKVD]] tarafından öldürülen Polonyalı subayların toplu mezarının 1943'te çıkarılışı sırasındaki fotoğraf.]]
1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından önce, Stalin rejimi altında öldürülen insan sayısını hesaplamaya çalışan araştırmacılar 3 ila 60 milyon arasında değişen tahminlerde bulundu.<ref>{{Web kaynağı|url=http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm#Stalin|başlık=Twentieth Century Atlas – Death Tolls|erişimtarihi=2 Nisan 2018|arşivtarihi=4 Haziran 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160604104330/http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm#Stalin|erişimtarihi=2 Nisan 2018|ölüurl=no}} See also: Aleksandr Solzhenitsyn: ''The Gulag Archipelago 1918–1956'', 1973–1976 ISBN 0-8133-3289-3</ref> [[Sovyetler Birliği'nin dağılması]]ndan sonra 799.455 (1921–1953)<ref>[http://m.guardian.co.uk/education/2002/sep/12/highereducation.historyandhistoryofart Seumas Milne: The battle for history]. ''The Guardian''. (12 Eylül 2002). 14 Temmuz 2013'te erişildi.</ref> kişinin infazını içeren resmi kayıtlar gibi Sovyet arşivlerinden elde edilen kanıtlar da mevcuttu.
Yaklaşık 1.7&nbsp;milyon kişi Gulag'da, 390,000 kişi ise [[Sovyetler Birliği'nde zorunlu göç|zorunlu göç]] sırasında öldü. Bu kategorilerde toplam
2.9 milyon resmi kurban var.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Wheatcroft, Stephen G. |başlık=Victims of Stalinism and the Soviet Secret Police: The Comparability and Reliability of the Archival Data. Not the Last Word|journal= Europe-Asia Studies|cilt= 51|sayı= 2 |yıl=1999|alıntı= During 1921–53, the number of sentences was (political convictions): sentences, 4,060,306; death penalties, 799,473; camps and prisons, 2,634397; exile, 413,512; other, 215,942. In addition, during 1937–52 there were 14,269,753 non-political sentences, among them 34,228 death penalties, 2,066,637 sentences for 0–1 year, 4,362,973 for 2–5 years, 1,611,293 for 6–10 years, and 286,795 for more than 10 years. Other sentences were non-custodial|sayfalar=315–345|doi=10.1080/09668139999056}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Josef_Stalin" sayfasından alınmıştır