E-muhtıra: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
Rescuing 5 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0 |
||
1. satır:
[[Dosya:27 Nisan Muhtırası.jpg|thumb|300px|[[Genelkurmay Başkanlığı]] internet sitesi]]
'''E-muhtıra''' <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_Basin_Aciklamalari/2007/BA_08.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=14 Haziran 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090614024445/http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_Basin_Aciklamalari/2007/BA_08.html |arşivtarihi=14 Haziran 2009 |ölüurl=yes }}</ref>, [[Türk Silahlı Kuvvetleri]] adına [[Genelkurmay Başkanlığı]]'nın [[Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanlığı]] seçimi dolayısı ile 27 Nisan 2007 tarihinde gece saat 23.20'de<ref>[http://ww.hurriyet.com.tr/gundem/6420961.asp?gid=180 Çevrimiçi]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }} 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref> yaptığı, [[lâiklik]]le ilgili açıklama. Türkiye kamuoyunda hakim olan görüş, basın açıklamasının "[[muhtıra]]" olduğu yönündedir.<ref>Hürriyet Gazetesi, [http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/6426009.asp?yazarid=3&gid=61 Cüneyt Ülsever, 27 Nisan Muhtırası millete hayırlı olsun!] 27 Nisan 2011 tarihinde erişildi</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sandik.org/index.php?haberid=12234&parti= |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Nisan 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160314073439/http://www.sandik.org/index.php?haberid=12234&parti= |arşivtarihi=14 Mart 2016 |ölüurl=yes }}</ref> Bildiri internet aracılığıyla verildiği için "e-muhtıra" olarak da adlandırılmıştır.<ref>[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=219781 radikal.com.tr] "e-muhtıra erken seçimi gündeme taşıdı" 29 Nisan 2007, Alındı 21 Mayıs 2008</ref>
Genelkurmay Başkanlığı'nın 12 Nisan tarihinde, yapılacak olan Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yaptığı ve birçok köşeyazarının katıldığı<ref>WordPress [http://vatan.wordpress.com/2007/04/12/buyukanitin-aciklamasi-tam-metin/ Çevrimiçi] 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref><ref>İsmail Küçükkaya, Akşam Gazetesi [http://www.aksam.com.tr/yazar.asp?a=74079,10,19 Çevrimiçi] 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref><ref>Erol Manisalı, Hakimiyeti-Milliye [http://www.hakimiyetimilliye.org/index.php?news=930 Çevrimiçi] 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref><ref>Metehan Demir, Sabah Gazetesi [http://www.sabah.com.tr/2007/04/12/haber,170C9151E83C4895B9DF8E3914F3FD3D.html Çevrimiçi] 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref><ref>CNNTürk [http://www.cnnturk.com/turkiye/haber_detay.asp?PID=00318&haberID=330501 Çevrimiçi] 29 Nisan 2007 tarihinde erişilmiştir</ref>, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin "Atatürkçülüğe, laikliğe ve cumhuriyetin temel ilkelerine sözde değil özde bağlı" bir Cumhurbaşkanı adayı profilinin çizildiği "Basın Bilgilendirme Toplantısı"nın ardından yaşanan adaylık sürecinin ve rejim ile ilgili kaygıların değerlendirildiği ve şimdiye kadarki Genelkurmay Başkanlığı Basın açıklaması metodolojisine uymayan açıklama ile başlayan süreç.
10. satır:
== Bildiri ==
{{Vikikaynak|Türk Genelkurmay Başkanlığı 27 Nisan 2007 tarihli basın açıklaması}}
[[27 Nisan]] gece yarısına az bir zaman kala resmi internet sitesi üzerinden yapılan açıklamada adaylık süreci ile [[23 Nisan]] öncesi yurdun birçok yöresinde [[laiklik]] karşıtı ve din bezirganlığı olarak nitelendirdikleri olayların gelişiminin vahim derecede olduğu ve bunun rejime meydan okuma olarak değerlendirilmesi gerektiği yer almış, bununla birlikte TSK'nın yasalar ile kendine düşen görev ve yetkileri kullanmaktan çekinmeyecekleri de dile getirilerek<ref>http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=252613</ref> dönemin Genelkurmay Başkanı [[Yaşar Büyükanıt]] 2009 yılında katıldığı bir TV programında bu internet açıklamasının kendisi tarafından yazıldığını <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.taraf.com.tr/haber/33322.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=8 Mayıs 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090511125017/http://www.taraf.com.tr/haber/33322.htm |arşivtarihi=11 Mayıs 2009 |ölüurl=yes }}</ref> fakat bunun bir muhtıra olmadığını söylemiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.todayszaman.com/news-202443-former-military-chief-on-the-defensive-over-e-memo-criticism.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Nisan 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110103055336/http://www.todayszaman.com/news-202443-former-military-chief-on-the-defensive-over-e-memo-criticism.html |arşivtarihi=3 Ocak 2011 |ölüurl=yes }}</ref>
== Bildiri Süreci ==
Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı [[Ahmet Necdet Sezer]]'in görev süresinin Mayıs ayında dolacak olması sebebi ile başlayan Cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili olarak özellikle anamuhalefet Partisi [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]'nin Türkiye'nin tepedeki üç makamın da ''Millî Görüşçü'' olmaması ve Cumhurbaşkanı'nın tüm partilerin uzlaşısı ile seçilmesi gerektiği düşüncesine<ref>Anka Haber Ajansı, 'Baykal'dan Gül'e "süklüm-püklüm" benzetmesi'[http://www.ankarahaber.com/haber_detay.php?id=6860 24 Nisan 2007 13:43:28 GMT Önbellek görüntüsü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090513015013/http://www.ankarahaber.com/haber_detay.php?id=6860 |date=13 Mayıs 2009 }}[[29 Nisan]] [[2007]] tarihinde erişildi</ref><ref>[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=219420 25 Nisan 2007] [[29 Nisan]] [[2007]] tarihinde erişildi</ref><ref>Haberler.com, Baykal'dan Arınç'ın "Dindar Cumhurbaşkanı" Açıklamasına Sert Yanıt: "Sen Kim Oluyorsun, Sana Ne?"[http://www.haberler.com/baykal-dan-arinc-in-dindar-cumhurbaskani-haberi/ 17 Nisan 2007][[29 Nisan]] [[2007]] tarihinde erişildi</ref> birçok sivil toplum kuruluşu<ref>Zaman Gazetesi [http://www.zaman.com.tr/webapp-tr/haber.do?haberno=529493 25 Nisan 2007 22:08:05 GMT Önbellek görüntüsü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070427085559/http://www.zaman.com.tr/webapp-tr/haber.do?haberno=529493 |date=27 Nisan 2007 }} [[29 Nisan]] [[2007]] tarihinde erişildi</ref> ile (Cumhurbaşkanı'nın TSK'nın başkomutanı sıfatı taşıdığı gerekçesi ile) müdahil olması, bu görüşlere AK Parti ve diğer sivil toplum kuruluşları tarafından itibar edilmemesi, ülkede gerginliği tırmandırmıştır.
Genelkurmay Başkanı [[Orgeneral]] [[Yaşar Büyükanıt]] 12 Nisan'da [[Cumhurbaşkanı]]'nın [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]'nin Başkomutanı olması sıfatı ile bu seçimlerin kendilerini de yakından ilgilendirdiğini belirtmiş ve seçilecek Cumhurbaşkanı'nın cumhuriyetin temel ilke ve kuralları ile Atatürkçülüğün gereklerine özde bağlı olması gerektiğini beyan etmesine ve birçok sivil toplum kuruluşu tarafından organize edilen 14 Nisan [[Cumhuriyet Mitingi]]'nin netice vermemesi sonucu süreç doğal olarak başlamıştır.
25. satır:
{{Vikikaynak|Türkiye Başbakanlığı 28 Nisan 2007 tarihli basın açıklaması}}
Hükümet bildiriyi üzerine almış ve hükûmet sözcüsü [[Cemil Çiçek]] ertesi gün bir basın açıklaması yaparak hükümetin de laiklikten yana olduğunu bildirmiştir. Hükûmet alışılmadık bir şekilde, daha önceki askeri müdahalelerin ardından hükümetlerin takındığı tavırların aksine muhtırayı sert bir tepkiyle karşıladı. Cemil Çiçek konuşmasında Genelkurmay Başkanı'nın resmi olarak Başbakan'a bağlı olduğunu, görevleri itibarıyla Başbakan'a karşı sorumlu olduğunu belirtti.<ref>http://www.msnbc-ntv.com.tr/news/406662.asp{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>
Eski Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül darbesini yapan [[Kenan Evren]] ordunun gerek gördüğü için böyle bir açıklama yapmış olduğunu ve bunun görevi olduğunu belirtmiştir.{{Kaynak belirt}}
31. satır:
Mecliste temsil edilen [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]], [[ANAP]], [[DYP]], [[HYP]], [[Sosyaldemokrat Halk Partisi|SHP]] ile TBMM'de sandalyesi olmayan [[Demokratik Sol Parti|DSP]], [[Milliyetçi Hareket Partisi|MHP]], [[İşçi Partisi (Türkiye)|İP]] liderleri erken seçim kararı alınarak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yeni Meclis tarafından yapılması gerektiğini basın açıklamaları ile belirtmişlerdir. Ancak hükûmet böyle bir yolu tercih etmediklerini ve seçim sürecinin devam edeceğini açıklamışlardır. Abdullah Gül ise adaylıktan çekilmeyeceğini açıklamıştır.
[[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de 27 Nisan 2007 tarihinde yapılan [[Cumhurbaşkanlığı seçimi]] 1. turunda [[toplantı yeter sayısı]] olan 367 sayısına ulaşılamadığı gerekçesiyle CHP tarafından [[Anayasa Mahkemesi]]'ne yapılan itiraz başvurusu 1 Mayıs 2007 tarihinde haklı bulunarak [[Cumhurbaşkanlığı]] seçimlerinin 1. turu iptal edilmiştir. Bu gelişmeler üzerine [[Başbakan]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] 24 Haziran ya da 1 Temmuz tarihinde [[erken seçim]]e gidileceği açıklaması yaptı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sandik.org/index.php?haberid=12902&parti= |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=2 Mayıs 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160306054548/http://www.sandik.org/index.php?haberid=12902&parti= |arşivtarihi=6 Mart 2016 |ölüurl=yes }}</ref>
Ayrıca, 1971 ve 1980'de olduğu gibi askerlerin Cumhurbaşkanlığı sürecine artık müdahil olmalarını engellemek için, Anavatan Partisi'nin teklifi TBMM tarafından kabul edilerek [[Anayasa]] değişikliği yapıldı ve bundan sonra Cumhurbaşkanlarının 5 senede bir doğrudan [[halk]] (cumhur) tarafından seçilmesi kabul edildi. Dönemin Cumhurbaşkanı [[Ahmet Necdet Sezer]] ve CHP itiraz ettikleri için bu değişiklik [[referandum]] ile halkoyuna sunuldu ve %68 oy oranı ile kabul edilerek kesinleşti.
56. satır:
* [[Erdal Şafak]] (Sabah): “Rehn beyefendi son olarak Genelkurmay Başkanlığı'nın ‘emuhtıra’sı için esip gürledi… Ama Batı basınında da özellikle son dönemde ısrarla vurgulanan ‘Türkiye’nin laik kurumlarının altının oyulması’ girişimleri için ‘Not ediyoruz’ demekle yetindi.”
* Emekli Orgeneral [[Tuncer Kılınç]]: “Kamuoyuna bilgi veriliyor ve bunların gereği yapılmazsa istenmeyen şeylerin olabileceği mesajı verilmek isteniyor.”
<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.taraf.com.tr/yildiray-ogur/makale-iste-tam-liste-muhtira-isbirlikcileri.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=27 Ağustos 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100801153236/http://www.taraf.com.tr/yildiray-ogur/makale-iste-tam-liste-muhtira-isbirlikcileri.htm |arşivtarihi=1 Ağustos 2010 |ölüurl=yes }}</ref>
== Tepkiler ==
| |||