|
== Yaşamı ==
=== Çocukluk ve eğitim yılları ===
1916’da Reyhaniye'deReyhaniye’de (bugünkü Reyhanlı) dünyaya geldi. [[Balkan Savaşları]] sırasında [[Dimetoka]]’dan göçmüş bir ailenin çocuğu idi. Babası, Dimetoka’da hakimlik yapan Mahmut Niyazi Bey, annesi Zeynep Ziynet Hanım’dır.<ref name=yenisafak>[http://www.yenisafak.com.tr/arsiv/2001/mayis/27/g3.html '''Entelektüel Kızıyım''', ''Yeni Şafak gazetesi, 27 Mayıs 2001'']</ref> Babası Mahmut Niyazi Bey Antakya’da Ziraat Bankası Müdürlüğü ve mahkeme reisliği yapmıştır. Yedi yaşına kadar Antakya’da yaşayan Cemil Meriç, babasının memuriyetten ayrılması üzerine ailesi ile birlikte Reyhanlı’ya döndü. Reyhanlı Rüşdiyesi’nde ilkokulu bitirdikten sonra yeniden Antakya’ya gitti. Fransız idaresindeki şehirde Fransız eğitim sistemi uygulayan Antakya Sultanisi'nde okudu.<ref name=iletişim>[http://www.iletisim.com.tr/kisi/cemil-meric/4901#.VHRrNIusX6Q '''Cemil Meriç''', ''İletişim Yayınları web sitesi, Erişim tarihi:25.12.2014'']</ref> Bu okulda iken gözlerinin 6 derece miyop olduğu anlaşıldı.<ref name=arge/> İlk yazısı olan “''Geç Kalmış Bir Muhaseb''e” başlıklı makalesi yerel Yenigün gazetesinde yayımlandı.<ref name=kemaleddin>[http://portal.firat.edu.tr/Disaridan/_TEMP/278/file/2001-1/CEML%20MERN%20SOSYOLOJ%20ANLAYII.pdf Kemaleddin Taş, '''Cemil Meriç’in Sosyoloji Anlayışı''', ''Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 6, 2001'']{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref> On ikinci sınıftayken, milliyetçi tutumu, yayımlanan bir yazısı ve bu yazıda bazı hocalarını eleştirmesi yüzünden lise diplomasını alamadan okulu terk etmek zorunda kaldı.<ref name=arge>[http://hatayarge.com/Cemil_Meric/index.php?okod=7 '''Cemil Meriç Kronolojisi''', ''2012-2013 Cemil Meriç Yılı web sitesi, Erişim tarihi:25.12.2014'']</ref> Lise öğrenimine devam etmek üzere İstanbul’daki [[Pertevniyal Lisesi]]'ne gitti. Bu sırada [[Nâzım Hikmet]] ve [[Kerim Sadi]] başta olmak üzere dönemin solcu aydınlarıyla tanıştı.<ref name=islaman>[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c29/c290128.pdf Mustafa Armağan, '''Meriç, Cemil''', ''İslam Ansiklopedisi'']</ref>
Geçim sıkıntısı nedeniyle 1937’de İskenderun’a döndü. Haymaseki köyünde dokuz ay kadar ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra aynı yıl İskenderun’da Tercüme Bürosu’na reis muavini oldu. 1938’de Batı Ayrancı Köyü’nde ilkokul öğretmenliği, Türk Hava Kurumu’nda sekreterlik, belediyede kâtiplik gibi geçici işlerde çalıştı. 1939 Nisan ayında Hatay hükümetini devirmek iddiasıyla tutuklanıp Antakya’ya götürüldü; idam talebiyle yargılandı; iki ay sonra beraat etti.<ref name=arge/>
1940'ta [[İstanbul Üniversitesi]] Yabancı Diller Yüksekokulu’na burslu olarak kabul edildi, iki yıl bu kurumda öğrenim gördü. 1941'den başlayarak İnsan, [[Yücel (dergi)|Yücel]], Gün, Ayın Bibliyografyası dergilerinde yazıları yayımlamaya başladı.
=== Elazığ Lisesi'nde öğretmenlik ===
1942’de [[Elazığ Lisesi]]’nde Fransızca öğretmenliğine atandı; [[Elazığ]]’a gitmeden az önce öğretmen Fevziye Menteşeoğlu ile tanışıp evlendi. Her iki gözündeki yüksek miyoptan ötürü askerlikten muaf tutulan Meriç, ilk çeviri kitabı [[Balzac]]’ın “''Altın Gözlü Kız''” romanını 1943’te yayımlandı.
|
