Ateşkes Devletleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
128. satır:
*[[Birleşik Arap Emirliklerinin kuruluşundan önceki ayrı emirliklerin şeyhlerinin listesi#Hira yöneticilerinin listesi|Heera]] (1915–1942)
 
[[1853]] tarihli [[Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması (1853)|Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması]] ile [[Basra Körfezi]] kıyısında bulunan şeyhlikler, [[1880]]'de Bahreyn'in de katıldığı bir süreçte [[1892]] tarihli Münhasırlık Antlaşması (Exclusivity Agreements)'na kadar [[Birleşik Krallık]] ile daimi müttefik oldular ve [[Büyük Britanya]] himayesine girdiler. 1892 tarihli antlaşma ile emirlikler dış ilişkiler bakımından Britanya kontrolüne girdi.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://middleeast.about.com/od/unitedarabemirates/f/uae-ajman-faq.htm |başlık=Middleeast About, What is Ajman of the UAE?] |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131211104036/http://middleeast.about.com/od/unitedarabemirates/f/uae-ajman-faq.htm |arşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref><ref>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/UAE.pdf Country Profile:UAE]</ref> Paul Balfour'a göre bu antlaşma ile ortaya çıkan yeni durum; resmi himayeden daha eksik bir durum ancak emirliklerin Britanya çıkarları doğrultusunda dış saldırılardan korunmasına yönelik bir karşılıklı değişiklik hali doğuran bir antlaşmaydı.<ref>Balfour-Paul, G. The end of empire in the Middle East</ref> [[Hindistan]] para birimi [[Rupi]], [[Devalüasyon|davalüe]] edildiği [[1969]]'a kadar [[Katar]], [[Bahreyn]] ve [[Umman]] gibi [[Basra Körfezi]] ülkelerinde olduğu gibi Ateşkes Devletleri'nin [[de facto]] para birimi olarak kaldı, [[1969]]'da bu emirlikler kendi para birimlerini açıkladılar. [[1952]]'de kalan yedi emirlik arasında işbirliğini teşvik etmek üzere [[Ateşkes Devletleri Konseyi]] kuruldu.
 
==Basra Körfezinde Osmanlı İmparatorluğu Dönemi==
16.yüzyılda paylaşılmış bir yeni dünya çıkmaya başladı. [[İspanya]] [[Amerika]]’ya [[Portekiz]] ise [[Hint Okyanusu]]’na, [[Hindistan]]’a, [[Arabistan Yarımadası]]’na, [[Basra Körfezi]]’ne ve [[Kızıldeniz]]’e yerleşme, buralara hakim olma çabası içine girdi. [[İspanya]] ve [[Portekiz]], [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin doğuya yayılma politikasına hem batıya yayılarak hem de doğuya yayılarak cevap verdi. Bir anlamda 16. yüzyıla İspanya ve Portekiz’in terazileme (dengeleme) politikaları damgasını vurdu. [[Mekke]] [[Şerif (din)|Şerif]]i [[II. Berakat]] o sıralarda 13-14 yaşlarında olan oğlu Ebu Numey'i [[Kahire]]'ye göndererek [[I. Selim]]'e bağlılığını bildirdi.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |başlık=XVI. Yüzyılda Osmanlı'nın Basra Körfezi Politikaları, Muhammet Yıldırım, Yüksek Lisans Tezi, S.8, S.50] |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131213124711/http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |arşivtarihi=13 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'nın [[Basra]] bölgesiyle ilgisi [[1546]]'da [[Ayas Paşa]] komutasında sevk edilen kuvvetlerin [[Basra]] şehrini hâkimiyet altına almasıyla başlamıştır.<ref>[http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1759657571_19K%c4%b1z%c4%b1lkayaOktay-293-306.pdf Turkish Studies, Basra Körfezinde Uluslararası Hakimiyet Mücadelesi, Oktay Kızılkaya, S.295]</ref> Daha sonra burası bir beylerbeyilik haline getirildi.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |başlık=Piri Reisin Hürmüz Seferi, Ertuğrul Önalp, S.3] |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131212065805/http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |arşivtarihi=12 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref> Osmanlılar'ın [[Bağdat]]'ı alması üzerine bölgedeki Arap şeyhleri sırasıyla bağlılıklarını arzettiler. [[Katîf]] ve [[Bahreyn]] de elçiler göndererek padişaha boyun eğdiklerini bildirdiler; daha sonra da [[Lahsa Eyaleti|Lahsâ]] aynı şekilde savaş yapmaksızın bağlılığını bildirdi.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |başlık=Tarih Bilinci Basra Körfezi] |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131211200219/http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |arşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref>
 
Basra'nın [[1538]]'de şeklen, [[1546]]'da fiilen Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girmesinin ardından, Türk ordusu [[1551]]'de [[Katif]] ve çevresini de fethederek [[Katar]] yarımadasına kadar olan toprakları Osmanlı Devleti'ne kattı. [[1552]]'de [[Hürmüz Kuşatması]]'nın, 1559'da [[Bahreyn Kuşatması]]'nın başarısızlığa uğramasıyla bölgedeki Osmanlı ilerleyişi de limitlerine ulaştı. [[1869]]'da [[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasıyla Osmanlı bölgeyle yeniden ilgilenmeye başladı. [[Mithat Paşa]]'nın Bağdat Valiliği sırasında bölgeye yapılan sefer sonucunda [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] tekrar Türk egemenliğine girdi. [[Balkan Savaşları]] sırasında [[Necd Emirliği ve Hasa|Suud Devleti]]'nin [[Katif]] ve diğer yerleşim yerlerini ele geçirmesiyle bölgedeki Osmanlı egemenliği tamamen sona erdi.<ref>World Map Finder, Lahsa Eyaleti</ref> Osmanlı İmparatorluğu döneminde Basra Körfezi'nde [[Basra Eyaleti|Basra]], [[Amara Sancağı|Amara]], [[Müntefik Sancağı]] ve [[Necid Sancağı|Necid Sancakları]] oluşturuldu.<ref>[http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2013125_basrasalname.pdf Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Basra]</ref>