Sürdürülebilir tarım: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Kaynak düzenleme |
ingilizce "Sustainable agriculture" maddesinden çeviri |
||
39. satır:
=== Etik ===
Çoğu tarım uzmanı, "sürdürülebilirliğin hedefini" gerçekleştirmek için ahlaki bir zorunluluk olduğu konusunda hemfikirdir.<ref name="Dundon2009" /> Büyük tartışma, hangi sistemin bizi bu hedefe götüreceği ile ilgilidir çünkü sürdürülebilir olmayan bir yöntem büyük ölçekte kullanılırsa, çevre ve insan nüfusu üzerinde büyük bir olumsuz etkisi olacaktır.
==Sürdürülebilirliği etkileyen faktörler==
[[File:Traditional ploughing - Karnataka.jpg|thumb|left |Geleneksel tarım yöntemleri düşük [[karbon ayak izi]]ne sahiptir.]]
[[Toprak]] üzerinde uzun süreli hasara neden olabilecek uygulamalar arasında, toprağın aşırı işlenmesi ([[erozyon]]a yol açar) ve yeterli drenaj olmadan [[sulama]] yapılması (tuzlanmaya yol açar) yer alır.
[[File:Conservation farming 02.jpg |thumb |upright |[[Zambiya]]'da koruma tarımı.]]
Bir tarım alanı için en önemli faktörler [[iklim]], toprak, [[besin]]ler ve [[su kaynakları]]dır. Dördünden, su ve [[toprak koruma]] insan müdahalesine en uygun olanlardır.
Çiftçiler mahsul yetiştirip hasat ettiklerinde topraktan bazı besinleri azaltırlar. Zenginleştirme olmadan, toprak [[besin tükenmesi]]ne maruz kalır ve kullanılamaz hale gelir veya verim az olur. Sürdürülebilir tarım, [[doğal gaz]] veya mineral cevherleri gibi yenilenemez kaynakların kullanımını veya ihtiyacını en aza indirirken toprağın zenginleştirilmesine bağlıdır.
"Sürekli üretim yapabilen", ancak başka yerlerde çevresel kalite üzerinde olumsuz etkileri olan bir çiftlik sürdürülebilir değildir. Küresel bir görüşün garanti edilebileceği bir durum örneği, bir çiftliğin verimliliğini artırabilecek, ancak yakındaki nehirleri ve kıyı sularını kirletebilecek [[suni gübre]] veya [[çiftlik gübresi]] uygulamasıdır ([[ötrofikasyon]]). Topraktaki besinlerin tükenmesinden dolayı düşük mahsul verimi sorunu da, [[yağmur ormanı]] yıkımı ile ilişkili olduğu için diğer uç nokta olarak istenmeyecektir. Asya'da, sürdürülebilir tarım için gereken arazi miktarı yaklaşık 12,5 dönümdür ve buna hayvan yemi, ticari mahsul olarak tahıl ve diğer gıda bitkileri üretimi için gerekli arazide dahildir. Bazı durumlarda, küçük bir su ürünleri yetiştiriciliği bölümü de dahildir (AARI-1996).
===Besin öğeleri===
====Nitratlar====
Prensipte süresiz olarak mevcut olabilecek olası [[nitrat]] kaynakları şunları içerir:
#bitkisel atıkların geri dönüşümü ve [[hayvancılık]] veya işlenmiş [[insan gübresi]]
#[[yerfıstığı]] veya [[yonca]] gibi, [[rhizobia]] adı verilen [[azot fiksasyonu]] yapan [[bakteri]]lerle simbiyozlar oluşturan [[baklagiller|baklagil]] ve yem bitkileri yetiştirmek
#[[Haber süreci]] tarafından endüstriyel azot üretimi, şu anda doğal gazdan türetilen hidrojeni kullanır (ancak aynı hidrojen bunun yerine yenilenebilir elektrik kullanılarak sudan [[elektroliz]] ile elde edilebilir)
#genetik mühendisliği ile baklagil olmayan bitkileri azot fiksasyon simbiyozları oluşturacak şekilde modifiye etmek veya mikrobiyal simbiyotlar olmadan azotu sabitlemek.
Son seçenek 1970'lerde önerildi, fakat ancak yavaş yavaş uygulanabilir hale geliyor.<ref>{{cite web |url=http://news.mongabay.com/bioenergy/2008/03/scientists-discover-genetics-of.html |title=Scientists discover genetics of nitrogen fixation in plants - potential implications for future agriculture |publisher=News.mongabay.com |date=2008-03-08 |accessdate=2013-09-10}}</ref><ref>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, March 25, 2008 vol. 105 no. 12 4928–4932 [http://www.pnas.org/content/105/12/4928.full.pdf+html]</ref> Fosfor ve potasyum gibi diğer besin girdilerinin yerine geçebilecek sürdürülebilir seçenekler daha sınırlıdır.
Diğer seçenekler arasında uzun vadeli ürün rotasyonları, Nil'in sulanması gibi ekili arazileri her yıl sular altında bırakan doğal döngülere dönüş, biyokömürün uzun süreli kullanımı ve zararlılar, kuraklık veya besin eksikliği gibi ideal koşullardan daha azına adapte olmuş mahsul ve hayvanların kullanımı bulunmaktadır. Yüksek seviyede toprak besin maddesi gerektiren ürünler, uygun gübre yönetimi uygulamaları ile daha sürdürülebilir bir şekilde yetiştirilebilir.
==== Fosfat ====
[[Fosfat]], [[gübre]]de birincil bileşendir. Azottan sonra bitkiler için en önemli ikinci besindir ve genellikle sınırlayıcı bir faktördür.<ref name=":0">{{Cite journal |last=Atekan |first=A. |last2=Nuraini |first2=Y. |last3=Handayanto |first3=E. |last4=Syekhfani |first4=S. |date=2014-07-07 |title=The potential of phosphate solubilizing bacteria isolated from sugarcane wastes for solubilizing phosphate |journal=Journal of Degraded and Mining Lands Management |volume=1 |issue=4 |pages=175–182 |doi=10.15243/jdmlm.2014.014.175}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal |last=Khan |first=Mohammad Saghir |last2=Zaidi |first2=Almas |last3=Wani |first3=Parvaze A. |date=2007-03-01 |title=Role of phosphate-solubilizing microorganisms in sustainable agriculture — A review |journal=Agronomy for Sustainable Development |volume=27 |issue=1 |pages=29–43 |doi=10.1051/agro:2006011 |issn=1774-0746|url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00886352/file/hal-00886352.pdf }}</ref> Toprak verimliliğini ve mahsul verimini artırabileceğinden sürdürülebilir tarım için önemlidir.<ref name=":4">{{Cite journal |last=Cordell |first=Dana |last2=White |first2=Stuart |date=2013-01-31 |title=Sustainable Phosphorus Measures: Strategies and Technologies for Achieving Phosphorus Security |journal=Agronomy |volume=3 |issue=1 |pages=86–116 |doi=10.3390/agronomy3010086}}</ref> Fosfor; fotosentez, enerji transferi, sinyal iletimi, makromoleküler biyosentez ve solunum dahil olmak üzere tüm önemli metabolik süreçlerde yer alır. Kök ramifikasyonu ve mukavemeti ve tohum oluşumu için gereklidir ve hastalık direncini artırabilir.<ref name=":5">{{Cite journal |last=Sharma |first=Seema B. |last2=Sayyed |first2=Riyaz Z. |last3=Trivedi |first3=Mrugesh H. |last4=Gobi |first4=Thivakaran A. |date=2013-10-31 |title=Phosphate solubilizing microbes: sustainable approach for managing phosphorus deficiency in agricultural soils |journal=SpringerPlus |volume=2 |pages=587 |doi=10.1186/2193-1801-2-587|pmid=25674415 |pmc=4320215 }}</ref>
Fosfor toprakta hem inorganik hem de organik formlarda bulunur ve toprak biyokütlesinin yaklaşık % 0.05'ini oluşturur.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> Fosforlu gübreler, tarımsal topraklardaki inorganik fosforun ana girdisidir ve ekili topraklardaki fosforun yaklaşık % 70-80'i inorganiktir.<ref name=Bhattacharya2019>{{cite book |last=Bhattacharya |first=Amitav |date=2019 |title=Changing Climate and Resource Use Efficiency in Plants |url=https://www.sciencedirect.com/book/9780128162095/changing-climate-and-resource-use-efficiency-in-plants |chapter=Chapter 5 - Changing Environmental Condition and Phosphorus-Use Efficiency in Plants |chapter-url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128162095000052 |location= |publisher=Academic Press |pages=241–305 |doi=10.1016/B978-0-12-816209-5.00005-2 |isbn=978-0-12-816209-5}}</ref> Fosfat içeren kimyasal gübrelerin uzun süreli kullanımı [[ötrofikasyon]]a neden olur ve topraktaki mikrobiyal yaşamı azaltır, bu nedenle insanlar diğer kaynaklara yönelmişlerdir.<ref name=":5" />
Fosforlu gübreler fosfatlı kayaçlardan üretilmektedir.<ref>{{cite book |last=Green |first=B.W. |date=2015 |chapter=2 - Fertilizers in aquaculture |chapter-url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780081005064000027 |title=Feed and Feeding Practices in Aquaculture |url=https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/phosphorus-fertilizers |location= |publisher=Woodhead Publishing |pages=27–52 |doi=10.1016/B978-0-08-100506-4.00002-7 |isbn=978-0-08-100506-4}}</ref> Bununla birlikte, fosfatlı kayaçlar yenilenebilir olmayan bir kaynaktır ve tarımsal kullanım için madencilik tarafından tüketilmektedir: fosfor üretiminde tepe noktası önümüzdeki birkaç yüz yıl içinde veya belki de daha erken bir zamanda gerçekleşecektir.<ref name=":4" /><ref name=Bhattacharya2019/><ref name="ifdc.org">[http://www.ifdc.org/Media_Center/Press_Releases/September_2010/IFDC_Report_Indicates_Adequate_Phosphorus_Resource/IFDC_Report_Indicates_Adequate_Phosphorus_Resource IFDC.org - IFDC Report Indicates Adequate Phosphorus Resources], Sep-2010</ref><ref name="USGS2017">{{cite book |url=https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/phosphate_rock/mcs-2017-phosp.pdf|title=Mineral Commodity Summaries|date=January 2017|publisher=U.S. Geological Survey|last1=Jasinski, SM}}</ref><ref name="VanKauwenbergh">{{cite book|last1=Van Kauwenbergh|first1=Steven J.|title=World Phosphate Rock Reserves and Resources|date=2010|publisher=[[International Fertilizer Development Center]] (IFDC)|location=Muscle Shoals, AL, USA|isbn=978-0-88090-167-3|pages=60|url=http://ifdc.org/technical-bulletins/|accessdate=7 April 2016}}</ref><ref name="Edixhoven2013">{{cite journal|last1=Edixhoven|first1=J.D.|last2=Gupta|first2=J.|last3=Savenije|first3=H.H.G.|title=Recent revisions of phosphate rock reserves and resources: reassuring or misleading? An in-depth literature review of global estimates of phosphate rock reserves and resources|journal=Earth System Dynamics|date=2013|volume=5|issue=2|pages=491–507|doi=10.5194/esd-5-491-2014|bibcode=2014ESD.....5..491E}}</ref><ref>{{cite journal |url=|title=The story of phosphorus: Global food security and food for thought|doi=10.1016/j.gloenvcha.2008.10.009 |volume=19 |issue=2|journal=Global Environmental Change |pages=292–305 |year=2009 | last1=Cordell |first1=Dana}}</ref><ref>Cordell, Dana & Stuart White 2011. Review: Peak Phosphorus: Clarifying the Key Issues of a Vigorous Debate about Long-Term Phosphorus Security. Sustainability 2011, 3(10), 2027-2049; doi:10.3390/su3102027, http://www.mdpi.com/2071-1050/3/10/2027/htm</ref>
==Kaynakça==
| |||