1965 Türkiye genel seçimleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
83. satır:
28 Kasım 1964’te yapılan genel kongrede [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] genel başkanlığuna seçilen [[Süleyman Demirel]], hızlı bir muhalefete başladı. Meclisteki diğer partilerle anlaşarak [[İsmet İnönü]]'nün bağımsızlarla kurduğu azınlık hükümetini düşürmeyi başardı. 13 Şubat 1965'te, 1961 Kasım'ından itibaren dört senede ardarda üç ayrı hükümet kuran İnönü'nün başkanı olduğu [[28. Türkiye Hükûmeti|28. Hükümet]]'in TBMM'ye sunduğu 1966 mali yılı bütçe tasarısı, yapılan oylama sonucunda 197 kabule karşılık 228 red oyuyla reddedildi. İnönü oylamanın neticesinin açıklanmasından hemen sonra istifa etti. İnönü'nün istifasından sonra liderlerle biraraya gelen Cumhurbaşkanı [[Cemal Gürsel]] tarafsız bir başbakan aradı, görevi o sırada Kayseri'den bağımsız senatör olan [[Suat Hayri Ürgüplü]]'ye verdi ve Ürgüplü'nün başkanlığında [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet]], [[Yeni Türkiye Partisi (1961)|Yeni Türkiye]], [[Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi|Cumhuriyetçi Köylü Millet]] ve [[Millet Partisi (1962)|Millet]] partilerinin katıldığı bir koalisyon hükümeti kuruldu. Başbakan yardımcılığına, Adalet Partisi'nin yeni genel başkanı Demirel getirildi.<ref name="Haberturk.com">{{Web kaynağı | url = https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/883578-obamaya-kepenk-indirten-butce-derdi-ismet-pasayi-basbakanliktan-etmisti | başlık = Obama'ya kepenk indirten bütçe derdi İsmet Paşa'yı başbakanlıktan etmişti | yazar = Murat Bardakçı | tarih = 6 Ekim 2013 | yayıncı = Haberturk.com | erişimtarihi = 2 Nisan 2020 | arşivengelli = evet}}</ref> Ürgüplü hükemeti seçimlere kadar görevde kaldı.
== Seçim Süreci ==
[[1961 Anayasası]]'nda Millet Meclisi seçimlerinin «dört yılda bir», ara seçimlerinin «her iki yılda bir Cumhuriyet Senatosu seçimiyle birlikte» yapılması öngörüldüğü için TBMM 13. dönem milletvekilliği seçimi 10 Ekim 1965'te düzenlendi. Seçim takivimi 3 Ağustos tarihinde başladı.
1965 seçimlerine gidilirken Cumhuriyet Halk Partisi siyasal yelpazedeki yerini '[[ortanın solu]]' ifadesi ile tanımlayarak [[Türkiye İşçi Partisi]]'ne kayabilecek tabanını korumaya çalıştı. Adalet Partisi, “heyecanlı [[anti-komünizm]] sloganlarına dayanan” bir seçim kampanyası yürüttü.<ref name="Yeni Şafak">{{Web kaynağı | url = hhttps://www.yenisafak.com/secim-1965 | başlık = Sahne Demirel'in: 1965 genel seçimleri | yazar = | tarih = | yayıncı = Yeni Şafak | erişimtarihi = 2 Nisan 2020 | arşivengelli = evet}}</ref>
Milli bakiye sistemi bir partinin çoğunluk elde etmesine çok az ihtimal vermesine karşın 10 Ekim 1965'de yapılan seçimlerde AP yüzde 53 oy ile 240 milletvekili, CHP yüzde 28,7 oy ile 134 milletvekili, MP yüzde 6 oy ile 31 milletvekili, YTP yüzde 3.7 oy ile 19 milletvekili, TİP yüzde 2.9 oy ile 15 milletvekili CKMP yüzde 2.2 oy ile 11 milletvekili kazandı.
[[Türkiye İşçi Partisi]] (TİP) Meclise 15 milletvekiliyle girdi. Cumhuriyet döneminde Meclise girebilen ilk [[sosyalist]] parti olan TİP, 54 ilde, yüzde 3'le 15 milletvekili kazanarak Meclis'te grup kurdu.
Demirel 27 Ekim 1965'de hükümeti kurdu. Demirel, 27 Mayıs darbesinden (1960) sonraki ilk tek parti hükümetini kurarak Türkiye’nin 12. başbakanı oldu.
== Sonuçlar ==
| |||