Kuraklık: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Yazım hatası düzeltildi: rüzgar → rüzgâr AWB ile |
|||
1. satır:
[[Dosya:Kuraklik.jpg|thumb|270px|sağ|Kuraklıktan çatlayan toprak]]
[[Dosya:Fires aqua sumatra 14oct04.jpg|thumb|270px|sağ|Endonezya Sumatra adasında orman yangınları (uydudan görünüş, 14 ekim 2004)]]
Bir bölgede [[nem]] miktarının geçici dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığı olarak tanımlanabilen '''kuraklık''', doğal bir [[iklim]] olayıdır ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir. Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve sıklıkla uzun bir dönemi kapsar. Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki [[yağış]]tan dolayı olumsuz etkilenirler. Kuraklık tespit edilmesi en zor felaketlerdendir<ref>{{Web kaynağı | url = http://e-dergi.marmara.edu.tr/marucog/article/download/1012000761/1012000658| başlık = TÜRKİYE’DE KURAKLIK VE KURAKLIĞIN TARIMA ETKİSİ| yazar = KAPLUHAN, Dr. Erol | tarih = OCAK - 2013| eser = MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 27| yayıncı = | erişimtarihi = 20 Aralık 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>.
Kuraklık [[tabiat]]ın gizli tehlikesi olup genellikle herhangi bir mevsim veya bir zaman diliminde yağış miktarındaki azalmadan ya da dengesizliğinden dolayı meydana gelir. Kuraklık hesaplamalarında bir bölgedeki '''yağış''' ve '''[[evapotranspirasyon]]''' ([[buharlaşma]]+[[terleme]]) arasındaki dengenin uzun süreli ortalaması göz önünde bulundurulur. Kuraklıkta; '''zaman''' (yağış mevsiminin başlamasında gecikmeler, ürün büyüme mevsimi-yağış zamanı ilişkisi) ve '''yağışların tesirleri''' (yağış yoğunluğu, sıklığı) ile ilişkilidir. Yüksek [[sıcaklık]], şiddetli [[rüzgâr]] ve düşük [[nem]] miktarı gibi diğer değişkenler etkili olmaktadır.
Kuraklık, yalnızca fiziksel bir doğa olayı olarak görülmemeli. Kuraklığın, insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle, toplum üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır.
== Türleri ==
Kuraklığın genel olarak üç şekli vardır:
*Meteorolojik kuraklık: Yağışın belli bir dönem için ortalamaların altına düşmesidir. Yıllık, mevsimlik veya aylık yağış toplamlarının ortalamadan farklı olmasıdır.
*Tarımsal kuraklık: Bitkinin ihtiyacını karşılayacak suyun toprakta bulunmamasını ifade eder. Bitki büyümesinde yavaşlama, ürün kaybına neden olur, hayvanlar için de bir tehdittir.
*Hidrolojik kuraklık: Uzun süren meteorolojik kuraklıktan sonra gelişir. Uzun yağışsızlıktan sonra yeraltı suları, kaynaklar, yüzeysel akış, toprak neminin etkilenmesidir. Göller, nehirler ve yeraltı sularında keskin düşüşler görülür. Bir dönemde oluşan yağış azlığı toprak nemini düşünerek tarımı olumsuz etkiler.
== Etkileri ==
Uzun süreli kuru [[hava]], nem azlığı yaratarak [[orman]] ve su kaynaklarında azalmaya neden olduğundan, ciddi çevresel, [[ekonomik]], kent hayatı, kalkınma, teknoloji, gıda, temiz su ve sağlık sorunları ortaya çıkar. Bunun yanı sıra ciddi anlamda tarıma da etkisi vardır. Kuraklığın başlama ve bitme zamanının tespiti zordur. Etkisi yıllar boyu devam edebilir. İlk etki tarımda görülür, sonra diğer sektörlere yayılır.
Tarımda önemli olan, yıllık toplam yağış değil, bitkinin gelişme ve büyüme döneminde kök çevresindeki su miktarıdır. Bu suyun eksikliği tarımsal kuraklık olarak isimlendirilir. Karaların yaklaşık %16'sı kurak ve yarı kurak bölgelerden oluşur. Tarımda sulama veya kuru tarım yöntemleri kuraklığa çare olarak uygulanmaktadır. [[Çöl]]lerde doğal su kaynaklarının bulunduğu [[vaha]]lar hariç tarım yapılmaz. Ilıman ve nemli bölgelerde ''mevsimsel kuraklık'' tehlikesi bulunur.
Kuraklıkta yağışların tesiri (yağış sayısı, yoğunluğu) ve zamanla (yağışlı dönemin gecikmesi, büyüme dönemi-yağış zamanı bağlantısı) önemlidir. Ayrıca yüksek sıcaklık, düşük nem ve şiddetli rüzgâr kuraklıkta etkilidir.
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
[[Kategori:Kuraklıklar| ]]
| |||