Osmanlı mimarisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
6. satır:
==Erken dönem mimarisi veya Bursa üslubu (1299-1501)==
{{ana madde|Erken dönem Osmanlı mimarisi}}
Erken dönem mimarisi 1299 yılında [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin [[Osman Gazi]] tarafından [[Söğüt]]'de Osmanlı'nın tarafından kurulması<ref name="rehm">{{Dergi kaynağı|son= |ilk= |yazar= Peter Douglas Rehm |yardımcıyazarlar= | yazarlink = |başlık= From Osman to Bayezid:Deciphering Early Ottoman History (İngilizce)| dergi= Etudes Historiques | sayfalar= |biçim= |cilt= 2 |sayı= 1 |basım= |tarih= |yıl= 2010 |ay= |url= http://etudeshistoriques.org/index.php/etudeshistorique/article/view/12 |erişimtarihi= 18 Ocak 2012|erişimyılı= |doi= |jstor= |id= }}</ref> ile 1501 yılında [[Bayezid Camii]]'nin (1501-1505) inşaatının başlaması<ref name="diy1">{{Web kaynağı | url = http://www.diyanetdergisi.com/diyanet-dergisi-143/konu-968.html | başlık = İstanbul’da Bayezid Camii ve Külliyesi | yayımcı = Diyanet Dergisi, Sayı: 239 | erişimtarihi = 18 Ocak 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160401074314/http://www.diyanetdergisi.com/diyanet-dergisi-143/konu-968.html | arşivtarihi = 1 Nisan 2016 | ölüurl = yes }}</ref> arasındaki dönemi kapsar. Bazı araştırmacılar ise bu dönemin [[Edirne]]'de yer alan [[Üç Şerefeli Cami]] inşaatının 1437 yılında tamamlanmasıyla bittiğini kabul ederler.<ref name="kultur1">{{Web kaynağı | url = http://www.kultur.gov.tr/EN/belge/2-1868/ottoman-architecture-in-bursa.html | başlık = Ottoman Architecture in Bursa (İngilizce) | yayımcı = T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi | erişimtarihi = 18 Ocak 2012 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170211082928/http://www.kultur.gov.tr/EN/belge/2-1868/ottoman-architecture-in-bursa.html | arşivtarihi = 11 Şubat 2017 | ölüurl = yes }}</ref> 1437 yılında inşaatı tamamlanan Üçşerefeli Camii hem erken dönemin en önemli yapıtlarından kabul edilmektedir; hem de klasik dönemin özelliklerinden olan iç avluya sahip planlar ve ana kubbe öğelerinin ilk kez uygulandığı bir yapıdır.<ref name="kultur1"/>
 
Bu döneme ait yapılar ağırlıklı olarak [[İznik]], [[Bursa]] ve [[Edirne]] şehirlerinde yer aldı. Osmanlı mimarisine ait ilk kayda değer uygulamalar İznik'te inşa edildi. Ancak 1335 ile 1365 yılları arasında başkent olan Bursa'da daha anıtsal uygulamaların gerçekleşmesi nedeniyle bu döneme ''Bursa üslubu'' adı da verilir. 1365 ile 1453 yılları arasında devlete başkentlik yapmış olan Edirne'de ise ağırlıklı olarak cami ve medrese inşa edildi. [[Bizans mimarisi]] ve [[Selçuklu mimarisi]] etkilerini taşısa da bu dönemde klasik döneme dayanak oluşturacak fikirlerin ilk uygulamaları gerçekleşti. Ayrıca Klasik dönemin en önemli mimari kavramlarından birisi olacak [[kubbe]] kullanılması pratiği ortaya çıktı.
93. satır:
 
==Mimari örgütlenmeler==
Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulmuş ilk mimarlık örgütlenmesi [[Hassa Mimarlar Ocağı]] idi. Hassa Mimarlar Ocağı’nın temel görevleri arasında Osmanlı İmparatorluğu’na ait yeni yapıları tasarlamak, keşif çalışmalarını yapmak ve inşaatları gerçekleştirmek vardı. Ayrıca inşa edilmiş eski yapıların bakımından ve onarımından da sorumluydular. [[İstanbul]]’un dışında ise Hassa Mimarlar Ocağı’na bağlı olan eyalet mimarları bu görevi yerine getirirlerdi.<ref name="MOturk">{{Web kaynağı | url = http://tk.kutuphaneci.org.tr/index.php/tk/article/viewFile/2106/4156 | başlık = Mimarlar Odası ve Türkiye Mimarlık Ortamına Katkıları, N. Müge Cengizkan | erişimtarihi = 10 Mart 2012 | yayımcı = Tk.Kutuphancesi.org.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130516054256/http://www.tk.kutuphaneci.org.tr/index.php/tk/article/viewFile/2106/4156 | arşivtarihi = 16 Mayıs 2013 | ölüurl = noyes }}</ref> Hassa Mimarlar Ocağı'ndaki eğitim ve öğretim usta-çırak ilişkisine dayanılarak gerçekleşirdi. Bu kurumda yetişen mimarlar inşaatların uygulamalarında da yer alırlardı. Tecrübesine göre bir inşaatta bir baş mimar, yardımcı mimarlar, ustalar, kalfalar ve diğer uzmanlar bir ekip halinde çalışırlardı.
 
Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk modern mimarlık örgütlenmesi 1908 yılında [[Mimar Kemalettin Bey]]’in öncülüğünde kurulan [[Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti]]'ydi.<ref name="Nizanname">{{Web kaynağı | url = http://www.iudergi.com/tr/index.php/oba/article/viewFile/9068/8419 | başlık = Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti Kuruluş Bildirgesi, Çeviri: Şeref Etker | yayımcı = Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 2 (2009)) | erişimtarihi = 11 Mart 2012 | arşivengelli = evet}}</ref> 1908 yılında ilan edilen [[II. Meşrutiyet]] ve kabul edilen anayasanin dernek kurma özgürlüğü getirmesinin etkisiyle kurulan Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti, [[I. Dünya Savaşı]] ve hemen ardından başlayan [[Kurtuluş Savaşı]] süreçlerinde kesintilerle de olsa varlığını sürdürdü. Ayrıca 1909 ile 1910 yılları arasında 12 sayı yayımlanan bir dergi de çıkartıldı.<ref name="MOturk"/><ref name="AnkaraOMMC">{{Web kaynağı | url = http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=3449 | başlık = Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti (OMMC), Cüneyd Okay | yayımcı = TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi | erişimtarihi = 11 Mart 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307215409/http://mimarlarodasiankara.org/index.php?did=3449 | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>