Dilbilgisel cinsiyet: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k düz.
LuCKY (mesaj | katkılar)
k →‎top: yada ---> ya da AWB ile
1. satır:
'''Gramatik cinsiyet''' ya da '''dilbilgisel cinsiyet''', bir sözcüğün ait olduğu sınıfına göre dilin başka bir yönü (eylemler,adlar,ön adlar,belirteçler) ile uyum sağladığı ad sınıflandırma sistemine verilen addır. Dünya dillerinin dörtte birinde bu sistem bulunur. Bu dillerde cinsiyet denen bu dilbilgisel sınıflandırmanın bir değerine adların çoğu yadaya da hepsi dahil olur. Bir dilde bulunan bütün sınıflandırma değerlerine o dilin cinsiyetleri denir. Bir tanıma göre : "Cinsiyetler,birbiriyle ilgili sözcüklerin davranışlarına yansıtılan ad sınıflarıdır."
 
Yaygın olarak görülen cinsiyet bölümlerine erkek/dişi,erkek/dişi/nötr ve canlı/cansız örnek verilebilir. Bazı dillerde bir sözcüğe cinsiyet ataması her zaman sözcüğün anlamına bağlı iken,çoğu dilde bu anlambilimsel ayrım yalnızca kısmen takip edilir ve bir sözcük anlamına ters bir cinsiyet grubunda olabilir (Erkeksilik sözcüğünün dişi olması gibi, örneğin Almanca'daki Männlichkeit sözcüğü). Böyle durumların nedeni sözcüğün yapısı veya içerdiği sesler olabilir.Bazen de tamamen rastgele olabilir.
 
Gramatik cinsiyet kendisini daha çok bir adla etkileşen diğer sözcüklerin (ön ad,adıl vb.) çekimlenme yolunda gösterir. Hangi etkileşen sözcüklerin etkilendiği ve nasıl etkilendiği dilden dile değişir. Aynı zamanda etkilenme şekli adın sayısı ve ad durumuna göre değişebilir. Bazı dillerde cinsiyet,ad çekimlenmesini etkiler.
 
Bir çok [[Hint-Avrupa dil ailesi|Hint-Avrupa]] ve [[Afro-Asyatik diller|Afro-Asyatik]] dilinde bulunan gramatik cinsiyet aynı zamanda [[Dravid dilleri|Dravid]] dilleri,bazı [[Avustralya Aborijinleri|Aborjin]] dilleri ve [[Kuzeydoğu Kafkas dilleri]]nde de bulunur. Bir çok Nijer-Kongo dilinde de birkaç gramatik cinsiyete düzenlenebilecek ad sınıfları bulunur. Buna karşın [[Ural-Altay dil ailesi|Ural-Altay]],[[Kızılderililer|Amerikan yerlisi]],[[Avustronezya dilleri|Avustronezya]] ve [[Çin-Tibet dilleri]]nin çoğunda gramatik cinsiyet bulunmaz.