Dünya: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzenle şablonu eklenecek kadar düzen sorunu mevcut değil |
|||
90. satır:
[[Dünya tarihi (gezegen bilimi)|Tarihinin]] ilk birkaç milyar yılı içerisinde [[Abiyogenez|okyanuslarda başlayan hayat]], [[Dünya'nın atmosferi|atmosferi]] ve yeryüzünü etkileyerek, [[anaerobik canlı]]ların çoğalmasına, [[Oksijen Felaketi|ardından]] da [[aerobik canlı]]ların ortaya çıkmasına yol açtı. Bazı [[jeoloji]]k kanıtlara göre Dünya'da hayat, yaklaşık 4,1 milyar yıl önce başladı. O zamandan beri, Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığı, fiziksel özellikleri ve [[Dünya'nın jeolojik tarihi|jeolojik tarihi]], canlıların [[evrim|evrimleşmelerini]] ve gelişmelerini sağladı. [[Yaşamın evrimsel tarihi zaman çizelgesi|Dünya'daki hayatın tarihi]] süresince [[biyoçeşitlilik]] zamanla artarken zaman zaman [[kitlesel yok oluş]]lar da yaşandı. Gezegende yaşamış olan [[tür]]lerin %99'undan fazlasının [[Soy tükenmesi|soyu tükendi]]. Günümüzde varlığını sürdüren [[Küresel biyoçeşitlilik|türlerin sayısı]] için farklı tahminler bulunmaktayken bazı türler ise [[tür tanımlanması|tanımlanmamıştır]]. Dünya'da yaşayan [[Dünya nüfusu|7,8 milyonun üzerindeki insanın]] hayatta kalması, gezegenin [[biyosfer]]i ve [[doğal kaynak]]larına bağlıdır. Siyasi bakımdan dünyada, [[Ülkeler listesi|200'ün üzerinde bağımsız devlet]] bulunmaktadır.
==
{{ana|Dünya tarihi (gezegen bilimi)}}
Yapılan araştırmalar sonucu gezegeninin yaşı 4,467 milyar yıl olarak hesaplanmıştır. Geçen bu zaman dilimi, karmaşık bileşik yapılar ve içerdiği elementler göze alındığında, [[Güneş]], Dünya ve diğer gezegenler dahil [[Güneş Sistemi]]'ndeki yapıları oluşturan moleküler bulutsunun kaynağı, ömrünü önceden tamamlamış bir genç tip [[yıldız]]ın dağılmış artıklarının ve yıldızlar arası maddenin bir merkez etrafında dönerek gittikçe yoğunlaşmasıyla oluşmuştur. Merkezde yoğunlaşan [[hidrojen]] ve [[helyum]] molekülleri yeni bir G2 türü yıldızı, yani Güneş'i oluşturmaya başlamış, çevre disklerdeki yoğunluklu bölgelerde ise gezegenler oluşmaya başlamıştır. Dünya ise Güneş'e 3. sırada yakınlıkta bulunan karasal bir iç gezegendir.▼
== Oluşumu ==
[[Dosya:Protoplanetary-disk.jpg|thumb|200px|[[Güneş Sistemi]]'nin [[ön gezegen diski]]ni gösteren bir çizim]]
▲
Oluşum diskleri süreci veya sonrasında bu karasal gezegenler, ağır göktaşı çarpışmalarına sahne olmuştur. Göktaşları yapısında bulunan donmuş buzlar, silikat ve metal yapılar, karaların ve okyanuslarının oluşmasını sağlamış, merkezde yoğunlaşan ağır demir ve nikel elementleri ise gezegenin çekirdeğini oluşturmuştur. Ağır göktaşı bombardımanı, asteroid kuşağının Jüpiter'in güçlü çekim etkisi sonucu daha kararlı hale gelmesiyle gittikçe azalmıştır. Uygun koşullar oluştuğunda gelişmeye başlayan canlı hayat sonrasında özellikle bitkiler ve yaptıkları [[fotosentez]] ile [[atmosfer]]'in yapısal bileşimi önemli oranda değişmiş ve oksijen oranının yükselmesine neden olmuştur.
| |||