Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 31 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
409. satır:
YSK 17 Mayıs'ta illere göre seçmen sayılarını açıkladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ysk.gov.tr/cs/groups/public/documents/document/ndq0/mdex/~edisp/yskpwcn1_4444011596.pdf | başlık = 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi İl/İlçe/Mahalle/Köy Seçmen ve Sandık Sayıları | tarih = 17 Nisan 2015 | erişimtarihi = 18 Nisan 2015 | yayımcı = [[Yüksek Seçim Kurulu]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150701002908/http://www.ysk.gov.tr/cs/groups/public/documents/document/ndq0/mdex/~edisp/yskpwcn1_4444011596.pdf | arşivtarihi = 1 Temmuz 2015 | ölüurl = no }}</ref> Buna göre, illerde toplam 53.741.838 seçmen bulunmaktaydı, ortalama olarak 97.712 seçmene bir milletvekili düştü. Bununla birlikte, seçim kanunu nedeniyle bunun illere dağılımı eşit olmadı. Bir milletvekili çıkarmak için en fazla oyun gerektiği İzmir'de 118.669 oy bir milletvekiline karşılık geldi. Milletvekili başına en az seçmenin düştüğü Bayburt'ta ise, 27.089 seçmen bir milletvekili çıkarmak için yeterli oldu.
 
İller arasındaki dört katı aşan, önceki seçimlerde de yaşanan bu eşitsizliğe iki faktör sebep oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://uye.yaklasim.com/OfficialJournal.aspx?categoryidlast=25030&parentid=25020&categoryid=24145 | başlık = Bir milletvekili için kaç oy gerekiyor? | tarih = 9 Haziran 2011 | erişimtarihi = 18 Nisan 2015 | yayımcı = [[Akşam (gazete)|Akşam]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150418235259/http://uye.yaklasim.com/OfficialJournal.aspx?categoryidlast=25030&parentid=25020&categoryid=24145 | arşivtarihi = 18 Nisan 2015 | ölüurl = noyes }}</ref> Seçim kanununda illere milletvekili dağılımının küçük illere avantaj sağlayacak şekilde yapılması nedeniyle nüfusun en fazla olduğu İzmir, İstanbul, Ankara gibi iller seçmen başına en az milletvekili gönderebilen iller oldu. İkinci olarak milletvekili dağılımının seçmen sayısına göre değil, toplam nüfusa göre yapılması, nüfusu genç olan illerde oyun daha değerli olmasını sağladı. Örneğin 154.705 seçmenin bulunduğu Hakkari 3 milletvekili çıkarırken, 166.060 seçmenin bulunduğu Yalova 2 milletvekili çıkarabildi. Benzer şekilde, 596.809 seçmenin bulunduğu Van 8, 665.608 seçmenin bulunduğu Muğla 6 milletvekili çıkardı. Şanlıurfa'da 974.219 seçmene 12 milletvekili düşerken Manisa'da 1.006.697 seçmenin oyları yalnızca 9 milletvekilini belirleyebildi. Seçimlerden önce [[Yusuf Halaçoğlu]]'nun dağılımın seçmen sayısına göre yapılması için verdiği kanun teklifi kabul edilmedi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dha.com.tr/milletvekili-sayisinda-adaletsizlik-var_803771.html | başlık = 'Milletvekili sayısında adaletsizlik var' | tarih = 14 Kasım 2014 | erişimtarihi = 18 Nisan 2015 | yayımcı = [[Doğan Haber Ajansı]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151012082654/http://www.dha.com.tr/milletvekili-sayisinda-adaletsizlik-var_803771.html | arşivtarihi = 12 Ekim 2015 | ölüurl = no }}</ref>
 
== Seçime katılan siyasi partiler ==
416. satır:
1 Şubat 2015 tarihinde yapılan açıklama ile 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne katılma yeterliliğini taşıyan 31 partinin seçimlere katılabileceği bildirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mynet.com/haber/guncel/genel-secimlere-katilacak-partiler-belirlendi-1685065-1 | başlık = Genel Seçimlere katılacak partiler belirlendi. | tarih = 1 Şubat 2015 | erişimtarihi = 2 Şubat 2015 | yayımcı = Mynet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151009054646/http://www.mynet.com/haber/guncel/genel-secimlere-katilacak-partiler-belirlendi-1685065-1 | arşivtarihi = 9 Ekim 2015 | ölüurl = no }}</ref> İlk yayınlanan listede yer almamasına rağmen, YSK'ya [[Komünist Parti (Türkiye)|Komünist Parti]] tarafından yapılan itiraz kabul edilmiş, partinin seçime girme yeterliliğine sahip olduğu kararlaştırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.birgun.net/news/view/komunist-partinin-itirazi-kabul-edildi/13821 | başlık = Komünist Parti’nin itirazı kabul edildi | tarih = 17 Şubat 2015 | erişimtarihi = 19 Şubat 2015 | yayımcı = BirGün | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150516181502/http://birgun.net/news/view/komunist-partinin-itirazi-kabul-edildi/13821 | arşivtarihi = 16 Mayıs 2015 | ölüurl = no }}</ref> [[İşçi Partisi (Türkiye)|İşçi Partisi]] 15 Şubat 2015 tarihinde düzenlediği kongrede ismini [[Vatan Partisi (2015)|Vatan Partisi]] olarak değiştirmiş ve [[Alternatif Parti]] aldığı kararla ismini [[İlkeler ve Değerler Partisi]] olarak değiştirmiştir. Bu değişiklikler YSK tarafından onaylanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.internethaber.com/7-haziran-2015-genel-secimleri-ysk-aciklama-775273h.htm | başlık = 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri YSK açıklama | tarih = 23 Şubat 2015 | erişimtarihi = 4 Nisan 2015 | yayımcı = internethaber.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150715174118/http://www.internethaber.com/7-haziran-2015-genel-secimleri-ysk-aciklama-775273h.htm | arşivtarihi = 15 Temmuz 2015 | ölüurl = no }}</ref>
 
Seçime girme yeterliliği olan 31 partiden 20'si YSK'ya milletvekili aday listesini sundu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.aa.com.tr/tr/politika/490016--partiler-aday-listelerini-yskya-sunuyor | başlık = Partiler aday listelerini YSK'ya sundu | tarih = 7 Nisan 2015 | erişimtarihi = 16 Nisan 2015 | yayımcı = Anadolu Ajansı | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150504051026/http://www.aa.com.tr/tr/politika/490016--partiler-aday-listelerini-yskya-sunuyor | arşivtarihi = 4 Mayıs 2015 | ölüurl = no }}</ref> Seçime girme hakkı olan [[Özgürlük ve Dayanışma Partisi]] seçimlere girmeyip "ilerici güçleri" destekleyeceğinden,<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/politika/odpden_secim_aciklamasi_secime_girmiyoruz_boykot_da_etmiyoruz-1329664 | başlık = ÖDP'den seçim açıklaması: Seçime girmiyoruz, boykot da etmiyoruz. | tarih = 6 Nisan 2015 | erişimtarihi = 6 Nisan 2015 | yayımcı = Radikal | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150610080022/http://www.radikal.com.tr/politika/odpden_secim_aciklamasi_secime_girmiyoruz_boykot_da_etmiyoruz-1329664 | arşivtarihi = 10 Haziran 2015 | ölüurl = no }}</ref>, [[Emek Partisi]] [[Halkların Demokratik Partisi]] ile ittifak kararı aldığından<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/02/22/hdp-ve-emek-partisi-genel-secimde-ittifak-yapacak | başlık = HDP ve Emek Partisi genel seçimde ittifak yapacak. | tarih = 22 Şubat 2015 | erişimtarihi = 8 Nisan 2015 | yayımcı = Sabah | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151016082432/http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/02/22/hdp-ve-emek-partisi-genel-secimde-ittifak-yapacak | arşivtarihi = 16 Ekim 2015 | ölüurl = no }}</ref>, [[Büyük Birlik Partisi]] ile [[Saadet Partisi]] ile ittifak yaptığından<ref name=BBP_SP_Ittifak>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/28673138.asp | başlık = Saadet Partisi ve BBP seçime birlikte girecek | tarih = 7 Nisan 2015 | erişimtarihi = 7 Nisan 2015 | yayımcı = Hürriyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150925185241/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/28673138.asp | arşivtarihi = 25 Eylül 2015 | ölüurl = no }}</ref>, [[Demokratik Gelişim Partisi]] genel başkan istifasından dolayı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dgp.org.tr | başlık = Demokratik Gelişim Partisi partice seçime katılmama kararı almıştır. | tarih = 3 Nisan 2015 | erişimtarihi = 7 Nisan 2015 | yayımcı = Demokratik Gelişim Partisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150619175414/http://www.dgp.org.tr/ | arşivtarihi = 19 Haziran 2015 | ölüurl = noyes }}</ref> seçime girmeyeceklerinden aday listesi sunmadılar. Bunun dışında [[Halkın Yükselişi Partisi]], [[Muhafazakar Yükseliş Partisi]], [[Genç Parti]] ve [[Türkiye Komünist Partisi (2001)|Türkiye Komünist Partisi]] de milletvekili aday listelerini YSK'ya getirmediler. [[Hür Dava Partisi]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.gazetevatan.com/partilerin-oy-pusulasindaki-yeri-degisiyor-769553-gundem/ | başlık = Partilerin oy pusulasındaki yeri değişiyor | tarih = 4 Nisan 2015 | erişimtarihi = 8 Nisan 2015 | yayımcı = gazetevatan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151018183339/http://www.gazetevatan.com/partilerin-oy-pusulasindaki-yeri-degisiyor-769553-gundem/ | arşivtarihi = 18 Ekim 2015 | ölüurl = no }}</ref> ve [[Hak ve Eşitlik Partisi]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/pamukoglu-bagimsiz-aday-729239/ | başlık = Pamukoğlu bağımsız aday! | tarih = 1 Şubat 2015 | erişimtarihi = 7 Nisan 2015 | yayımcı = [[Sözcü (gazete)|Sözcü]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150413232628/http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/pamukoglu-bagimsiz-aday-729239/ | arşivtarihi = 13 Nisan 2015 | ölüurl = no }}</ref> seçimlere bağımsız adaylarla katılacakları kararı aldıkları için aday listesi sunmadılar. [[İlkeler ve Değerler Partisi]] milletvekili "kaza sebebiyle" aday listesini YSK'ye zamanında ulaştıramadığından seçime katılamadı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ntv.com.tr/turkiye/10-parti-yskya-liste-vermedi-ilk-parti-yolda-kaza-yapti,mGt-Qqv4LkCGLYxid2oQdw | başlık = 10 parti YSK'ya liste vermedi 'İlk Parti' yolda kaza yaptı | tarih = 8 Nisan 2015 | erişimtarihi = 16 Nisan 2015 | yayımcı = NTV | arşivengelli = evet}}</ref>
 
15 Nisan'da açıklanan geçici aday listelerine göre [[Adalet ve Kalkınma Partisi]], [[Anadolu Partisi]], [[Bağımsız Türkiye Partisi]], [[Cumhuriyet Halk Partisi]], [[Demokrat Parti (2007)|Demokrat Parti]], [[Demokratik Sol Parti]], [[Halkın Kurtuluş Partisi]], [[Halkların Demokratik Partisi]], [[Komünist Parti (Türkiye)|Komünist Parti]], [[Milliyetçi Hareket Partisi]], [[Millet Partisi]], [[Saadet Partisi]] ve [[Vatan Partisi (2015)|Vatan Partisi]] 85, [[Hak ve Özgürlükler Partisi]] 75, [[Merkez Parti]] 73, [[Liberal Demokrat Parti]] 58, [[Doğru Yol Partisi (2007)|Doğru Yol Partisi]] ve [[Yurt Partisi]] 56, [[Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi]] 55, [[Hak ve Adalet Partisi]] 43 seçim çevresinde aday göstererek seçime girdi. Türkiye genelinde 165 kişi bağımsız milletvekilliği için adaylığını koymuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/chpnin-milletvekili-aday-listesi-degisti-804776/ | başlık = CHP’nin milletvekili aday listesi değişti | tarih = 15 Nisan 2015 | erişimtarihi = 18 Nisan 2015 | yayımcı = Sözcü | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150521210824/http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/chpnin-milletvekili-aday-listesi-degisti-804776 | arşivtarihi = 21 Mayıs 2015 | ölüurl = no }}</ref>