Halay kelimesi kökensel açıdan [[Kürtçe]]<nowiki/>nin [[Kurmanci]] lehçesinde yer alan ve "ayağa kalkmak, oynamak" anlamına gelen ''hilayi'' veya ''halayi'' sözcüklerinden geçmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.etimolojiturkce.com/kelime/halay | başlık = Halay sözcüğü kelime kökeni | yayıncı = etimolojiturkce.com | erişimtarihi = 30 Haziran 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151227134636/http://www.etimolojiturkce.com/kelime/halay | arşivtarihi = 27 Aralık 2015 | ölüurl = no }}</ref> Bu Kürtçe sözcük ise yine Kürtçe ''hildan'' veya ''haldan'' "oynamak, zıplamak" fiilinden türetilmiştir. [[Kubbealtı Lugatı]]'nda geçen kökensel açıklama ise, kelimenin "topluluk, kalabalık” anlamına gelen alay sözünden “h-" türemesiyle oluştuğuna yöneliktir.<ref>http://kubbealtilugati.com/sonuclar.aspx?km=halay&mi=0</ref> Türkçedeki "alay" kelimesinin kökeni [[Yunanca]] ''alágion'' (αλάγιον) olup, Türkçeye [[Farsça]] yoluyla girmiş bir kelimedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nisanyansozluk.com/?k=alay | başlık = alay | yayıncı = nisanyansozluk.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130915224217/http://www.nisanyansozluk.com/?k=alay | arşivtarihi = 15 Eylül 2013 | erişimtarihi = 5 Ocak 2020 | ölüurl = no }}</ref><ref>http://lugatim.com/s/alay</ref>
Diğer milletlerde de yer alan halay, Kürtçe ''''Govend'''' veya ''''Dîlan'''', Süryanice ''''Ḥeggāʾ'''' (ܚܓܐ), Azerice ''''Yallı'''', Ermenice ''šurǰpar'' (Շուրջպար), ve Yunanca ''Chaláï'' (Χαλάϊ) olarak isimlendirilmiştir. Türkçede kelimenin ilk kullanımı 1932'de yer alır.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=halay&x=0&y=0 Sevan Nişanyan], ''Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü'', İstanbul, 2007</ref>
