Kânûn-ı Esâsî: Revizyonlar arasındaki fark

10 Eylül'deki [[cülus]] merasiminin hemen ardından, anayasa hazırlanması için [[Mithat Paşa]] başkanlığında ''Cemiyet-i Mahsusa'' adında bir [[encümen]] kuruldu. [[Namık Kemal]]'in telkinleriyle oluşturulan ilk taslak daha sonra Mithat Paşa'nın özel sekreteri olan hukukçu [[Krikor Odyan]]'ın görüşleri doğrultusunda [[Fransa anayasası|Fransa]] ve [[Belçika anayasası|Belçika anayasalarında]] çevrilen bir metinle değiştirildi. 1876 Osmanlı Anayasası Ermeni Krikor Odyan tarafından hazırlanmıştır.<ref name=Davison /><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=United States Congressional serial set, Issue 7671|yıl=1920|yayıncı=United States Senate: 66th Congress. 2nd session.|url=http://books.google.com/books?id=vK43AQAAIAAJ|baskı=Volume|erişimtarihi=21 Ocak 2013|sayfa=6|alıntı=In 1876 a constitution for Turkey was drawn up by the Armenian Krikor Odian, secretary to Midhat Pasha the reformer, and was proclaimed and almost immediately revoked by Sultan Abdul Hamid}}</ref><ref>Bertrand Bereilles, La Diplomatie turco-phanarote. Introduction till Rapport secret de Karatheodory Pacha sur le Congrès de Berlin, Paris, 1919, p. 25. Quote translated from French: "The majority of the government officials in the Ottoman Empire selected a Greek or an Armenian as their advisor in reform." The author mentions two names amongst these "advisors", Dr. Serop Vitchenian, who was the adviser to Fuad Pasha, and Grigor Odian, deputy to Midhat Pasha, who is the author of the Ottoman constitution of 1876.</ref> Bundan dolayı 1876'daki ​​Osmanlı Anayasası doğrudan 1863'teki Ermeni Ulusal Anayasasına ve oluşturucularının etkisi altında bulunmuş.<ref name=Davison>{{Kitap kaynağı|soyadı=H. Davison|ad=Roderic|başlık=Reform in the Ottoman Empire, 1856-1876|yıl=1973|yayıncı=Gordian Press|url=http://books.google.com/books?id=PeNpAAAAMAAJ&q|baskı=2, reprint|erişimtarihi=21 Ocak 2013|sayfa=134|alıntı=But it can be shown that Midhat Pasa, the principal author of the 1876 constitution, was directly influenced by the Armenians.}}</ref>

 

19 Aralık'ta Mithat Paşa sadrazam oldu. 23 Aralık'ta yeni anayasa [[Bab-ı Âli]] önündeki meydana kurulan kürsüde halka ilan edildi ve 101 pare top atışıyla kutlandı.

 

:''Kanûn-ı Esâsî'nin tam metni için bkz: [http://tr.wikisource.org/wiki/Kanun-u_Esasi Vikikaynak]. Ayrıca "1. Tertip Düstur" Cilt: 4, s: 4-20.''

 

 

İkinci bölüm, Osmanlı vatandaşlarının kamusal haklarını içeriyordu. 8. madde Osmanlı Devleti'nin uyruğunda bulunan kişilerin tümüne [[din]] ve [[mezhep]] ayrımı olmaksızın "Osmanlı" denileceğini, 9. madde Osmanlılar'ın tümünün, başkalarının özgürlüklerine müdahale etmemek koşuluyla, kişisel özgürlüğe sahip olduklarını belirtiyordu. 11. maddeye göre, devletin resmi dini [[İslam]]’dı. Ancak kamu düzenine ya da genel [[ahlak]]a aykırı olmadığı sürece, Osmanlı ülkesinde maruf olan diğer dinlerin icrası serbestti.

 

 

 

25. maddeye göre de, yasa gereği olmaksızın kimseden [[vergi]], resim ya da başka bir ad altında para alınmayacağı karara bağlanıyordu. 26. madde ise [[işkence]] ve eziyetin kesin olarak yasaklandığını belirtiyordu.

Ankara'da toplanan [[Büyük Millet Meclisi]]'nin 20 Ocak 1921'de kabul ettiği [[Teşkilat-ı Esasiye Kanunu]], açıkça Kanûn-ı Esâsî'nin ilga edildiğini belirtmemiştir. Bu durumda Kanun-i Esasi'nin Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile çelişen hükümleri 20 Ocak 1921'de yürürlükten kalkmış, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile çelişmeyen maddeleri ise 1924 anayasasının yürürlüğe girme tarihi olan 20 Nisan 1924'e kadar yürürlüğünü devam ettirmiştir.

 

 

== Kaynakça ==