Vikipedi

Bizans sanatı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.148 değişiklik
→‎İleri okuma: +ek bir kaynak
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.760.144 değişiklik
k düz.
6. satır:
[[Dosya:Meister_von_Sopocani_001.jpg|thumb|Meryem'in ölümü fresko detayı'' (Dormition)'' (yaklaşık 1265) Sopoćani (Sırbistan)]]
[[Dosya:Meister_von_Mileseva_001.jpg|thumb|İsa'nın mezarındaki melek freskosu detayı (yaklaşık 1235) Mileševa (Sırbistan)]]
'''Bizans sanatı'''&nbsp;genel olarak 4. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında varlığını sürdüren [[Bizans İmparatorluğu]]&nbsp;döneminde yapılan sanata verilen addır. Bunun dışında Bizans sanatından etkilenen [[Yakın Doğu]], [[Kafkas Dağları|Kafkasya]], [[Balkanlar|Balkan]],&nbsp;[[Hazar Denizi|Hazar denizi]]&nbsp;ve&nbsp;[[Rusya]] gibi komşu bölgelerde de etkisini göstermiştir.<ref>Helen C. Evans (Hrsg.): ''Byzantium: Faith and Power (1261–1557)''. S. 4–63. Metropolitan Museum of Art, New York 2004. ISBN 0-300-10278-X</ref> [[İstanbul'un Fethi]]'nden sonra da devam eden Bizans sanatı etkisi [[Karolenj]] ve Otto dönemi sanatı ve mimarisini de etkilemiştir.<ref>Maryan W. Ainsworth: ''A la facon grèce'': The Encounter of Northern Renaissance Artists with Byzantine Icons.</ref>&nbsp;Bizans sanatı daha çok dini sanat olarak da ele alınabilir. [[Mozaik]], kitap sanatları, ikonalar, [[fresk]]<nowiki/>ler vb. başlıca inceleme alanı arasındadır.
 
Bizans sanatı, dünyanın birçok ülkesinde üniversite düzeyinde araştırma konusudur. Türkiye'de Bizans sanatı ve tarihinin eğitimi hem sanat tarihi hem de arkeoloji bölümlerinde verilmektedir.
12. satır:
== Giriş ==
[[Dosya:Justinian_Augustaion_Nimphyrios.jpg|thumb|Kayser [[I. Justinianus|Justinianus]]'un tasvir edildiği kaybolan [[Augustaion]] anıtı([[Jüstinyen Sütunu|Jüstinjen Sütunu]]), Nymphirios'un çizimi, [[Konstantinopolis]]'te bulunuyordu. Budapeşte Üniversite Kütüphanesi&nbsp;(Ms. 35, fol. 144 v.)|left]]
Antik dönem sanatından doğan ve daha sonraları Hristiyan geleneğinde gelişen Bizans sanatı ve kültürü, günümüze değin önemini özellikle [[Ortodox|Ortodoks]]<nowiki/>lar nezdinde korumayı sürdürmektedir. Bizans sanatı Ortaçağdan bu yana batı Avrupa'da gelişmekte olan&nbsp;[[Romanesk sanat|romanesk]]&nbsp;ve&nbsp;[[Gotik sanat|gotik]] sanata bir kutup oluşturmakla kalmamış, bu iki kültür arasında hem ideolojik hem de psikolojik bir sınırın ifadesi olmuştur. Bu nedendendir ki bu alan çoğu zaman batı sanatının gerisinde ele alınmıştır.&nbsp;<ref>Jovan Ćirilov, ''Vizanija'' NIN, 2.</ref>&nbsp;Özellikle batı sanatı çerçevesinden Bizans sanatına yönelik negatif bakış açıları&nbsp;[[Giorgio Vasari]]&nbsp;ile başlamıştır.<ref>Gabriele Bickendorf, ''Maniera Greca'' Wahrnehmung und Verdrängung der Byzantinischen Kunst in der italienischen Kunstliteratur seit Vasari.</ref>
 
[[Giorgio Vasari]]'nin orijinallik ve gelişim açısından yaptığı değerlendirmeler sertlik, devamlılık ve şematizm gibi ana başlıklar üzerinde yoğunlaşmıştır. Buna karşın batı sanatında daha özgür biçimler kullanılmaktadır. Vasari'nin düşüncesine göre bu durum batı sanatının üstünlüğünü kanıtlamak için yeterlidir.<ref>G. Charles Rump, ''Eine Überdosis Himmel-Vom Ikonenmaler zum Manieristen: Der spanische Künstler El Greco im Museum Thyssen-Bornemisza.''</ref>&nbsp;Ancak Vasari, inanış ile birlikte ilahileştirilen Bizans sanatı eserleri olan ikonalar, [[Fresk]]ler&nbsp;ve [[Mozaik]]<nowiki/>ler üzerine pek bir yorum getirememiştir. [[Edward Gibbon]]&nbsp;tarafından kaleme alınan bir diğer dikkat çekici eserde&nbsp;ise Bizans sanatı aşağılanmakla kalmamış, tüm bu dönem [[Roma imparatorluğu]]'nun "bin yıllık çürüme" süreci ve antik dönem sanatının çöküşü olarak ifade etmiştir.<ref>Edward Gibbon, Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi</ref><ref>Helen C. Evans, Kustorin des Departments Mittelalterlicher Kunst im Metropolitan Museum of Art, New York im Interview mit NIN, 5.</ref>&nbsp;Bizans sanatının pozitif olarak değerlendirilmesi ilk olarak 20. yüzyılın başlarında modern ve soyut sanat anlayışının hayatımıza girmesi ile birlikte olmuştur. Bu dönemde birçok batılı sanatçı Bizans sanatında kullanılan figürlerden etkilenmiş ve model olarak kullanmıştır. Bu durum Bizans sanatı ve kültürünün önemi ve dünya sanatındaki yerinin kavranmasına yardımcı oldu.<ref>Claudia Beelitz: Eduard Steinberg.</ref><ref>Holger Alexander Klein: [http://www.sehepunkte.de/2006/05/10935.html ''Byzanz, der Westen und das „wahre“ Kreuz'']</ref><ref>Kolloquium an der Philosophischen Fakultät der Universität zu Köln, 2008 [http://www.uni-koeln.de/phil-fak/ifa/byzneograez/docs/ByzanzUndDerWesten.pdf Kolloquium Byzanz und der Westen.]</ref>&nbsp;
 
Bizans sanatından etkilenerek eser veren modern sanatçılar arasında Andy Warhol sayılabilir.<ref>SWR2 Highlights, Radiobericht zur Warhol Ausstellung im Byzantinischen Museum Athen [<span>//de.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Defekte_Weblinks&dwl=http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB Seite nicht mehr abrufbar],&nbsp;Suche im Webarchiv: [http://deadurl.invalid/http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB @1] [http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB @2] Vorlage:Toter Link/www.ardmediathek.de [https://wayback.archive.org/web/*/http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3256334;jsessionid=32EA9ED624E5D844C98DC6577D1BD3BB</span> Andy Warhol neu entdecken.</ref> ''Marilyn Monroe ''Portresi,<ref><cite contenteditable="false">[http://www.moma.org/collection/browse_results.php?object_id=79737 Andy Warhol.]</cite></ref>&nbsp;şema ve tip olarak Bizans ikonografisine uymaktadır.<ref>Bill Broadway Washington Post Staff Writer, Saturday, September 19, 1998; Page C07 [http://www.sarcc.org/a_look_at_andy.htm A Look at Andy Warhol's Spiritual Side]</ref><ref><cite contenteditable="false">[http://xinkaishi.typepad.com/a_new_start/2009/04/ft-andy-warhols-paintings-at-grand-palais.html A New Start: FT: Andy Warhol’s paintings at Grand Palais]</cite><cite contenteditable="false"></cite><span contenteditable="false">.</span>&#x20;<span contenteditable="false">xinkaishi.typepad.com.</span>&#x20;<span contenteditable="false">27.</span>&nbsp;</ref><ref><span contenteditable="false">Daniel Schreiber</span>&#x3A;&#x20;<cite contenteditable="false">[http://www.monopol-magazin.de/artikel/2010320/warhol-icon-athen.html Eine Ausstellung in Athen verknüpft Religion mit Pop-Art]</cite><span contenteditable="false">.</span>&#x20;<span contenteditable="false">monopol-magazin.de.</span>&#x20;<span contenteditable="false">27.</span>&nbsp;</ref>
35. satır:
[[Makedon Hanedanı|Makedon hanedanları]]&nbsp;ile güçlenen Bizans, Akdeniz bölgesinde tekrar güçleri eline almaya başlamıştır. Bu dönemde yaşanan canlanma Makedon Rönesansı olarak da adlandırılır. Bu dönem sanatında görülen yeni stiller ''Orta dönem Bizans sanatını''&nbsp;(843-1204) da etkileyecektir.
 
[[Konstantinopolis]]'in 1204 yılında[[Dördüncü Haçlı Seferi|Latin]]<nowiki/>ler tarafından ele geçirilmesi ile birlikte Bizans sanatı yunan hanedanının yerleştiği [[Selanik]] ve [[Trabzon]] gibi şehirlerde kendini göstermeye başlamıştır denebilir.
 
=== Paleologos dönemi ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bizans_sanatı" sayfasından alınmıştır