Kırmızıya kayma: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Tugsataydin (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
YBot (mesaj | katkılar)
k düz.
3. satır:
[[Fizik]] ve [[astronomi]]de '''kırmızıya kayma''' diye tanımlanan fenomen, bir cisimden yayılan ışımanın [[dalga boyu]]nun artmasıdır. [[Işık|Görülebilen ışık]] için bu ışığın [[Renk|renginin]] [[elektromanyetik tayf]]ın kırmızı yöne doğru kaymasıdır. Tersine dalga uzunluğunun azalması, maviye kayma olarak bilinir. [[Kâinat]]'ta gözlenen galaksilerden gelen ışığın birkaç istisnaî durum dışında tayfın hep kırmızı bölgesine kaydığı gözlenir. [[Edwin Hubble]], bu gözlemin sonucunda Kâinat'ın yönden bağımsız olarak genişlediğini söylemiştir.
 
Bazı kırmızı kaymalar, hızlandırıcı araçların yaydığı [[Ses dalgaları|ses dalgalarının]] sirenlerin görünüşü ve frekansının değişiminde aşina olan [[Doppler etkisi|Doppler efekti]] örneğidir. Bir ışık kaynağı bir gözlemciden uzaklaştığında her zaman bir kırmızı düşüş gerçekleşir. Bunun özel bir örneği, [[Evren'in genişlemesi|evrenin genişlemesine]] bağlı olan [[kozmolojik]] kırmızıya kayma ve yeterince uzaktaki ışık kaynakları (genellikle birkaç milyon [[ışık yılı]] uzakta), Dünya'yla olan uzaklıklarındaki artış oranına karşılık gelen kırmızılık değişimini göstermektedir. Nihayet, [[yerçekimi kırmızısı]], yerçekimsel alanların dışına çıkan [[Ektromanyetik radyasyon|elektromanyetik radyasyonda]] gözlemlenen göreceli bir etkidir. Tersine, dalga boyundaki bir azalmaya maviye kayma denir ve genellikle ışık yayan bir cisim bir gözlemciye doğru hareket ettiğinde veya elektromanyetik radyasyon [[yerçekim alanı]]<nowiki/>na girdiğinde görülür. Bununla birlikte, kızıla kayması daha genel bir terimdir ve bazen [[maviye kayma]], negatif kırmızı tonlama olarak adlandırılır.
 
Kırmızı kaymalar ve maviye kayma bilgisi, [[Doppler radarı]] ve [[radar tabancaları]] gibi karasal teknolojileri geliştirmek için uygulanmıştır.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Physics#Further_reading</ref> Kırmızı kaymalar da astronomik cisimlerin [[Spektroskopi|spektroskopik]] gözlemlerinde görülür. Değeri z harfi ile temsil edilir.