|
[[Dosya:Standard of President of Turkey as Supreme Chief of Armed Forces.svg|220px|thumb|Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı forsu.]]
[[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı]], [[Kurtuluş Savaşı]] zamanında düzenli ordunun komuta ihtiyacı sonucunda kurulmuş olan ve resmî olarak [[Türkiye]]'yi korumakla görevlendirilen askeri kuruluştur.<ref name="gorev" >[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_3_gorevi/gorevi.htm |başlık=TSK, "Görevi" başlıklı internet yazısı.] |erişimtarihi=5 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120915063517/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_3_gorevi/gorevi.htm |arşivtarihi=15 Eylül 2012 |ölüurl=yes }}</ref> Ek olarak görevleri arasında insani yardım ve kriz yönetimi de bulunmaktadır.<ref name="gorev" /> İlk Genelkurmay Başkanı Orgeneral [[İsmet İnönü]]'dür.<ref name="liste" >[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/genelkurmay_baskanlari.htm |başlık=TSK, "Genelkurmay Başkanları" başlıklı liste.] |erişimtarihi=5 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151122080220/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/genelkurmay_baskanlari.htm |arşivtarihi=22 Kasım 2015 |ölüurl=yes }}</ref> Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Hava, Deniz, Jandarma ve Sahil Güvenlik olmak üzere beş ana komuta merkezinden oluşmaktadır. Jandarma ile Sahil Güvenlik, barış zamanında [[Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı|İçişleri Bakanlığı]]'na bağlıdır.<ref>[http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_4_kuvvet_yapisi/kuvvet_yapisi.htm TSK, "Kuvvet Yapısı" başlıklı internet yazısı.]</ref>
1952 yılında Türkiye'nin [[NATO]]'ya katılmasıyla beraber [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]'nde modernizasyon çalışmaları başlamıştır.<ref name="tarihce" >[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_1_tarihce/tarihce.htm |başlık=TSK, "Tarihçe" başlıklı internet metni.] |erişimtarihi=5 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130629221234/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_1_Tarihce/tarihce.htm |arşivtarihi=29 Haziran 2013 |ölüurl=yes }}</ref> 1960 yılında silahlı kuvvetler, Türkiye'nin görmüş olduğu ilk askeri darbeyi gerçekleştirdi ve anayasayı değiştirdi.<ref>[http://web.archive.org/web/20080502095744/{{Web kaynağı |url=http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb11.htm |başlık=TBMM resmi sitesi, "27 Mayıs ihtilali ile ülke yönetimine el koyan güç" başlıklı metin (Arşivlenmiş sayfadır).] |erişimtarihi=2 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080502095744/http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb11.htm |arşivtarihi=2 Mayıs 2008 |ölüurl=no }}</ref> Bu ihtilali Genelkurmay Başkanı [[Memduh Tağmaç]] ile kuvvet komutanlarının imzasını taşıyan [[12 Mart Muhtırası|12 Mart muhtırası]] izledi ve hükûmet düşürüldü. 1974 [[Kıbrıs Harekatı]]'nın ardından oluşan siyasi kargaşa ortamı<ref name="cnnturk" >[http://www.cnnturk.com/2011/yasam/diger/09/12/bir.gecede.degisimin.adi.12.eylul.darbesi/588447.0/index.html CNN Türk, "Bir gecede değişimin adı: 12 Eylül Darbesi" başlıklı internet yazısı.]</ref> sonucunda [[12 Eylül Darbesi]] gerçekleşti. Sıkıyönetim ilan edilerek bir takım siyasi kuruluşlar feshedildi ve Genelkurmay Başkanı [[Kenan Evren]], devlet başkanı oldu.<ref name="cnnturk" /><ref>[http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/kenan_evren.htm TSK, Kenan Evren biyografisi.]</ref> Askeri yönetimde 650 bin kişi gözaltına alındı, 1011 kişi mahkeme kararı olmadığı halde öldü veya öldürüldü.<ref>[http://www.cnnturk.com/2010/turkiye/09/06/12.eylul.darbesinin.bilancosu/588453.0/index.html CNN Türk, "12 Eylül darbesinin bilançosu" başlıklı internet yazısı.]</ref><ref>[http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/419690.asp?cp1=1 Ntvmsnbc, "12 Eylül’ün bilançosu" başlıklı internet haberi.]</ref>
Türk Silahlı Kuvvetleri, NATO'nun ve [[Birleşmiş Milletler]]in düzenlediği operasyonlara katılmaktadır.<ref name="tarihce" /> Şu anda görevde bulunan 30. Genelkurmay Başkanı [[Yaşar Güler]], 9 Temmuz 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından bu göreve atandı.
[[Türkiye Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanlık]] yapan Genelkurmay başkanları İsmet İnönü, Cevdet Sunay ve Kenan Evren'dir. En uzun görev yapan Genelkurmay başkanı Fevzi Çakmak<ref name="cakmak" >[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/fevzi_cakmak.htm |başlık=TSK, "Fevzi Çakmak" biyografisi.] |erişimtarihi=5 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100927074623/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/konular/fevzi_cakmak.htm |arşivtarihi=27 Eylül 2010 |ölüurl=yes }}</ref>, en kısa görev yapan ise Ragıp Gümüşpala'dır. Ragıp Gümüşpala, [[Millî Birlik Komitesi]] tarafından emekliye sevk edildi ve sadece 62 gün Genelkurmay başkanlığı yapmış oldu.<ref name="gumuspala" >[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/ragip_gumuspala.htm |başlık=TSK, "Ragıp Gümüşpala" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110929130002/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/konular/ragip_gumuspala.htm |arşivtarihi=29 Eylül 2011 |ölüurl=yes }}</ref>
== Başkanlar listesi ==
| 3 Mayıs 1920
| 10 Kasım 1921
| [[Balkan Savaşları]], [[I. Dünya Savaşı]] ve [[Kurtuluş Savaşı]].<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/ismet_inonu.htm |başlık=TSK, "İsmet İnönü" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160303232941/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/konular/ismet_inonu.htm |arşivtarihi=3 Mart 2016 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 2
| 23 Ağustos 1958
| 27 Mayıs 1960
| I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/rustu_erdelhun.htm |başlık=TSK, "Rüştü Erdelhun" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304114859/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/konular/rustu_erdelhun.htm |arşivtarihi=4 Mart 2016 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 11
| 4 Ağustos 1960
| 16 Mart 1966
| I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/cevdet_sunay.htm |başlık=TSK, "Cevdet Sunay" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120212064559/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/cevdet_sunay.htm |arşivtarihi=12 Şubat 2012 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 13
| 30 Ağustos 1994
| 30 Ağustos 1998
| Katıldığı bir muharebe yok.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/ismail_hakki_karadayi.htm |başlık=TSK, "İsmail Hakkı Karadayı" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120125233953/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/ismail_hakki_karadayi.htm |arşivtarihi=25 Ocak 2012 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 23
| 30 Ağustos 1998
| 28 Ağustos 2002
| Katıldığı bir muharebe yok.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/huseyin_kivrikoglu.htm |başlık=TSK, "Hüseyin Kıvrıkoğlu" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120125234604/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/huseyin_kivrikoglu.htm |arşivtarihi=25 Ocak 2012 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 24
| 28 Ağustos 2002
| 28 Ağustos 2006
| Katıldığı bir muharebe yok.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/hilmi_ozkok.htm |başlık=TSK, "Hilmi Özkök" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20141220025246/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/hilmi_ozkok.htm |arşivtarihi=20 Aralık 2014 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 25
| 28 Ağustos 2006
| 28 Ağustos 2008
| Katıldığı bir muharebe yok.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/yasar_buyukanit.htm |başlık=TSK, "Yaşar Büyükanıt" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120125234118/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/yasar_buyukanit.htm |arşivtarihi=25 Ocak 2012 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 26
| 28 Ağustos 2008
| 27 Ağustos 2010
| Katıldığı bir muharebe yok.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda/1_2_genelkurmay_baskanlari/konular/ilker_basbug.htm |başlık=TSK, "İlker Başbuğ" biyografisi.] |erişimtarihi=7 Ağustos 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111219002257/http://www.tsk.tr/1_TSK_HAKKINDA/1_2_Genelkurmay_Baskanlari/konular/ilker_basbug.htm |arşivtarihi=19 Aralık 2011 |ölüurl=yes }}</ref>
|-
! 27
== Kaynakça ==
{{Portal|Türk Silahlı Kuvvetleri}}
*Listede kaynak olarak [https://web.archive.org/web/20151122080220/http://www.tsk.tr/1_tsk_hakkinda1_TSK_HAKKINDA/1_2_genelkurmay_baskanlari1_2_Genelkurmay_Baskanlari/genelkurmay_baskanlari.htm TSK, "Genelkurmay Başkanları" başlıklı liste] kullanılmıştır.
{{kaynakça|3}}
| 