Vikipedi

Karasuk kültürü: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Tourangarim (mesaj | katkılar)
383 değişiklik
k →‎Kökenler: Vandalist bakış açısı düzeltildi,Hint avrupa merkezli tarih anlayışının getirdiği tezatlıklar düzenlendi güncellemeler yapıldı.
Gogolplex (mesaj | katkılar)
Devriyeler
7.694 değişiklik
Tourangarim tarafından yapılan 21827544 sayılı değişiklik geri alınıyor. Vandalist bakış açısı geri alındı. tartışma sayfasını kulan revizyonist.
Etiket: Geri al
3. satır:
 
Karasuk Kültürü'nün dağılımı [[Andronovo Kültürü]]'nün doğu kısımlarını kapsamış ve zamanla bu bölgede Andronovo Kültürü'nden daha baskın hâle gelmiştir.<ref name="Mallory"/><ref name="Genetics"/> Yerleşim bölgesi kalıntıları çok az sayıda olmakla beraber, bulunmuş 2000'e yakın kalıntının neredeyse tamamını mezarlar oluşturmaktadır.<ref name="Mallory"/> Bu kültür, adını [[Karasuk]] nehrinden almıştır. [[Orta Asya]]'da demir ilk defa bu bölgede işlendi. Keçeden dokunan çadırlarla örtülü dört tekerlekli arabaların kullanılmakta olduğu, bölgede yapılan kazılarda tespit edildi. Karasuk Kültürü, M.Ö. 8'inci yüzyıldan itibaren Kuzey [[Çin]], [[Baykal Gölü]], [[Karadeniz]] ve [[Ural dağları|Ural Dağları]]'ndan gelen topluluklardan etkilenmeye başladı<ref name="EB_Stone_Age">{{Web kaynağı | url = http://global.britannica.com/EBchecked/topic/567232/Stone-Age/52383/European-cultures | başlık = Stone Age: European cultures | soyadı1 = | ad1 = | soyadı2 = | ad2 = | tarih = | website = [[Encyclopædia Britannica Online]] | yayıncı = [[Encyclopædia Britannica]] | erişimtarihi = 15 Şubat 2015 | arşivengelli = evet}}</ref> ve zaman içinde yerini [[Tagar kültürü|Tagar Kültürü]]'ne bıraktı.<ref name="Genetics"/><ref name="EB_Art">{{Web kaynağı | url = http://global.britannica.com/EBchecked/topic/102325/Central-Asian-arts/60300/Neolithic-and-Metal-Age-cultures | başlık = Central Asian arts: Neolithic and Metal Age cultures | soyadı1 = | ad1 = | soyadı2 = | ad2 = | tarih = | website = [[Encyclopædia Britannica Online]] | yayıncı = [[Encyclopædia Britannica]] | erişimtarihi = 15 Şubat 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>
 
(Sibirya Türkçelerinde '''Kara-sug''' / Кара Суг ), MÖ 1200- MÖ 700 yılları arasına tarihlenen Tunç Çağına ait kültür [[Türkler|Türk]] çevresi.
 
'''Karasuk''' sözü "kara su" anlamına gelir. Sibirya Türkleri dilinde "karasug" (karasuğ) (Кара Суг ) olarak söylenir.
 
==Kültür==
Satır 13 ⟶ 9:
==Kökenler==
[[Dosya:Distribution_Haplogroup_R1a_Y-DNA.svg|thumb|400px|R1a Haplogrubunun günümüzde Avrupa'daki dağılımı]]
Karasuk Kültürünün kökenleri hakkında genel kabul gören teori Andronovo ve Yenisei kültürlerinin bu kültürü doğurmuş olmasıdır.<ref name="Mallory"/> [[Andronovo kültürü]]nün [[Hint-Avrupa dil ailesi]]ne, [[Yenisei kültürü]]nün Ural Altay Dil Ailesine ise bulunmuş diğer dil gruplarından bağımsız farklı bir dil grubuna ait olması Karasuk kültürünün etnik kimliği hakkında tahmin yürütmeyi sorunlu bir konu yapmaktadır.<ref name="Mallory"/> Arkeologlar ise Karasuk Kültürüne ait bölgelerde çıkartılan insan örneklerinin [[Avrupalı]]lara benzer olduğuözellikler iddiagösterdiğini edilmektedirbildirmektedir.<ref name="Genetics"/>Fakat genel manada geçmişte Hint Avrupalı menşei olarak kabul edilen toplumlar başka kültürlere başka ırklara ait olduğu gerçekleri ortaya çıkınca bu iddialar geçersiz kalmıştır..
 
2009 yılında [[Andronovo kültürü]], Karasuk Kültürü, [[Tagar Kültürü]] ve [[Tashtyk kültürü]] üzerine yapılan genetik çalışmalar "''Human Genetics"'' isimli dergide yayınlanmıştır.<ref name="Genetics">{{Dergi kaynağı |soyadı=Keyser |ad=Christine |soyadı2=Bouakaze |ad2=Caroline |soyadı3=Crubézy |ad3=Eric |soyadı4=Nikolaev |ad4=Valery G. |soyadı5=Montagnon |ad5=Daniel |soyadı6=Reis |ad6=Tatiana |soyadı7=Ludes |ad7=Bertrand |tarih=16 Mayıs 2009 |başlık=Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people |journal=[[Human Genetics (journal)|Human Genetics]] |cilt= 126|sayı= 3|sayfalar= 395–410|doi= 10.1007/s00439-009-0683-0|pmid=19449030 }}</ref> Araştırmada Karasuk kültüründen 4 farklı bölgede bulunmuş M.Ö. 1400-800 yılları arasında yaşamış 4 birey analiz edilmiş<ref name="Genetics"/> ve 2 bireyin [[mitokondriyal DNA]]'larının U5a1 ve U4 ismi verilen ve Batı Avrasyada yaygın olarak bulunanan haplogruplaru içerdiği bulunmuştur.<ref name="Genetics"/> 2 bireyden alınmış Y-DNA analizleri ise iki bireyin de R1a haplogrubuna sahip olduğunu ortaya koymuştur.<ref name="Genetics"/> Bu haplogrubun bu bölgelere Avrasya Halklarının göç etmesi ile geldiği bilinmektedir ve haplogruplara dayanaraktan Karasuk kültürüne ait bireylerin açık renkli gözlere ve [[Avrupalı]]lara benzer özelliklere sahip oldukları iddia edilmiştr.<ref name="Genetics"/>▼
 
Y-DNA incelemeleri açısından 3 bireyi incelemiş bir araştırma, 1 C haplogrubu, 2 tane ise [[Haplogrup R1a (Y-DNA)|R1a1a haplogrubuna]] sahip olduğunu bulmuştur. R1a haplogrubu, Avrasya göçleri ile ilişkilendirilmiştir. Kültür bölgelerinden alınmış 2 birey Mongoloid özellikler gösterirken, 7'sinin Kafkas ırklarına atfedilen, çoğunlukla açık ten, saç ve gözlere sahip olduğu bulunmuştur<ref>'''[[Andronovo kültürü#cite%20ref-Genetics3%209-0|^]]''' Keyser, Christine; Bouakaze, Caroline; Crubézy, Eric; Nikolaev, Valery G.; Montagnon, Daniel; Reis, Tatiana; Ludes, Bertrand (16 Mayıs 2009). "Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people". ''[[Human Genetics (journal)|Human Genetics]]''. '''126''' (3), s. 395–410. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:10.1007/s00439-009-0683-0. [[PubMed#PubMed%20tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1|PMID]] 19449030.</ref>.
 
▲2009 yılında [[Andronovo kültürü]], Karasuk Kültürü, [[Tagar Kültürü]] ve [[Tashtyk kültürü]] üzerine yapılan genetik çalışmalar "''Human Genetics"'' isimli dergide yayınlanmıştır.<ref name="Genetics">{{Dergi kaynağı |soyadı=Keyser |ad=Christine |soyadı2=Bouakaze |ad2=Caroline |soyadı3=Crubézy |ad3=Eric |soyadı4=Nikolaev |ad4=Valery G. |soyadı5=Montagnon |ad5=Daniel |soyadı6=Reis |ad6=Tatiana |soyadı7=Ludes |ad7=Bertrand |tarih=16 Mayıs 2009 |başlık=Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people |journal=[[Human Genetics (journal)|Human Genetics]] |cilt= 126|sayı= 3|sayfalar= 395–410|doi= 10.1007/s00439-009-0683-0|pmid=19449030 }}</ref> Araştırmada Karasuk kültüründen 4 farklı bölgede bulunmuş M.Ö. 1400-800 yılları arasında yaşamış 4 birey analiz edilmiş<ref name="Genetics"/> ve 2 bireyin [[mitokondriyal DNA]]'larının U5a1 ve U4 ismi verilen ve Batı Avrasyada yaygın olarak bulunanan haplogruplaru içerdiği bulunmuştur.<ref name="Genetics"/> 2 bireyden alınmış Y-DNA analizleri ise iki bireyin de R1a haplogrubuna sahip olduğunu ortaya koymuştur.<ref name="Genetics"/> Bu haplogrubun bu bölgelere Avrasya[[Hint-Avrupa Halklarınınhalkları]]nın göç etmesi ile geldiği bilinmektedir ve haplogruplara dayanaraktan Karasuk kültürüne ait bireylerin açık renkli gözlere ve [[Avrupalı]]lara benzer özelliklere sahip oldukları iddia edilmiştrbelirlenmiştir.<ref name="Genetics"/>
Bu kültürün elde edilen deliller neticesinde [[Ön Türkler]] kültürü olduğu ihtimalleri artmıştır.<ref>''1-Unterländer, M. et al. Ancestry and demography and descendants of Iron Age nomads of the Eurasian Steppe. Nat. Commun. 8, 14615 doi: 10.1038/ncomms14615 (2017). (<nowiki>http://www.nature.com/articles/ncomms14615</nowiki>)''</ref><ref>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3006427/</ref><ref>https://www.researchgate.net/figure/49726331_fig4_Numbers-along-links-refer-to-substitutions-scored-relative-to-rCRS-51-Transversion</ref><ref>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC384943/</ref><ref>https://www.csen.org/archaoeology_pokrovka/e.excav.report.html</ref><ref>http://s155239215.onlinehome.us/turkic/27_Scythians/EthnicRootsEn.htm</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
Satır 27 ⟶ 19:
* [[Kelteminar Kültürü]]
* [[Tagar Kültürü]]
*[[Türk kültürü]]
 
==Kaynakça==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Karasuk_kültürü" sayfasından alınmıştır