Sasani İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →İkinci Altın Çağı (498–622): imla, değiştirildi: hükümet → hükûmet AWB ile |
Rescuing 3 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0 |
||
47. satır:
|harita = Sasanian Empire (greatest extent).svg
|harita_altyazısı = II. Hüsrev döneminde Sasani İmparatorluğu (610)
|başkent = *İstahar<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iranicaonline.org/articles/ctesiphon | başlık = CTESIPHON – Encyclopaedia Iranica | yayıncı = Iranicaonline.org | erişimtarihi = 16 Aralık 2013 | arşivurl =
*[[Tizpon]]
|sürgündeki_başkent =
152. satır:
I. Yezdigirt'in halefi, en çok bilinen Sasani krallarından biri ve birçok efsanenin de kahramanı olan oğlu [[V. Behram]]'dır ([[421]]-[[438]]). Bu efsaneler Sasani İmparatorluğu'nun Araplar tarafından yıkılmasının ardından bile devam etti. [[V. Behram]], daha çok bilinen adıyla ''[[Behram-ı Gur]]'', babası I. Yezdigirt'in bir Arap hanedanı olan Hîre tarafından yardım gören asilzadelerin muhalefetleri neticesinde aniden ölmesinin (ya da suikaste uğraması) ardından tacı ele geçirdi. V. Behram'ın annesi ''Soşandukht'', Yahudi Eksilarçı'nın kızıdır. [[427]] yılında göçebe [[Eftaliteler]]in doğuda başlattıkları işgali durdurdu. Böylece, [[Buhara]] (günümüz Özbekistan'ında) demir paralarında portesi yüzyıllar boyunca kalacak şekilde etkisini Orta Asya içerlerine kadar genişletti. V. Behram, Ermenistan'ın İran'a bağlı kralını azlederek, orayı bir eyalete çevirdi.
V. Behram, cesaretinin, güzelliğinin, Romalılara, Türklere, Hintlere ve Afrikalılara karşı elde ettiği zaferlerinin, avcılık ve aşk maceralarının konu alındığı hikâyelerin anlatıldığı Fars geleneğinde sevilen bir isimdir. [[Behram-ı Gur]] olarak adlandırılır. Gur, yaban eşeği anlamına gelir. Avcılığa merakına, özellikle yaban eşeği avlamayı sevmesine atıftır. Altın çağın zirvesinde bir kralı sembolize eder. Tacını erkek kardeşiyle giriştiği mücadele ve yabancı düşmanlarla savaşması sayesinde kazanmıştı; fakat kendisini avcılıkla ve saray maiyetinde meşhur kadınlar grubu ve nedimleriyle düzenlediği partilerle eğlendirirdi. Saray zenginliğini ve refahını kendinde sembolleştirmişti. Hükümdarlığı süresince, Sasani Edebiyatı'nın (Pehlevi Edebiyatı'nın) en önemli eserleri yazıldı ve Sasani Müziği'nin dikkate değer parçaları bestelendi. Polo gibi sporlar kraliyet uğraşları arasına girdi. Bu gelenek günümüzde hala bazı krallıklarda devam ettirilmektedir.<ref name="iranologie">
[[V. Behram]]'ın oğlu [[III. Yezdigirt]] ([[438]]-[[457]]) adaletli, ılımlı bir hükümdardı. Fakat [[I. Yezdigirt]]'ın aksine azınlık dinlerine özellikle Hristiyanlar'a karşı sert bir politika uyguladı.<ref>Zarinkoob, p. 218</ref>
299. satır:
Ressamlık, heykeltıraşlık, çömlekçilik ve dekorasyon sanatının diğer formları, dizaynlarını Sasani tekstil sanatıyla paylaştılar. İpekler, nakışlar, simli kumaşlar, şam kumaşları, duvar kilimleri, koltuk örtüleri, tenteler, çadırlar ve halılar, kölelere özgü bir sabırla dokunur ve açık sarı, mavi ve yeşil renkte ılık boyalarla kurutulurdu. Köylüler ve rahipler dışındaki bütün İranlılar kendilerinden üst sınıftakiler gibi giyinmeye heves ederlerdi. Hediyeler çoğunlukla görkemli elbiselerden seçilirdi. [[Asurlular]] zamanından beri doğuda, büyük renkli halılar zenginliğin ve servetin doğal bir parçasıydı. Tarihin dişlerinden kurtulabilen iki düzine kadar Sasani tekstil ürünü, var olan en değerli dokumalar olarak kabul görür. Kendi zamanlarında bile Sasani tekstil ürünleri hayranlık uyandırır ve Mısır'dan Uzak Doğu'ya kadar taklit edilirdi. Haçlı Seferleri zamanında Hristiyan azizlerinin kalıntılarını giydirmek ve örtmek için bu pagan ürünleri seçilmişti. [[Herakleios]], [[II. Hüsrev]]'in (Hüsrev Pervez) Dastagirt'teki sarayını ele geçirdiğinde, zarif nakışlar ve devasa bir kilim en değerli ganimetleri arasındaydı. Hüsrev'in Baharı diye de bilinen [[I. Hüsrev]]'in (Hüsrev Anuşirvan) Kış Halısı (Bahar Mevsimi Halısı قالى بهارستان) meşhurdu. Bu halı, üzerindeki bahar ve yaz sahneleriyle kendisine kışı unutturması için dizayn edilmişti. Yakutlar ve elmaslardan dokunmuş çiçekler ve meyveler, ayrıca gümüşten yapılmış yürüme yolları, inciden yapılmış dereler altın zemin üzerine bu halıya nakşedilmişti. Harun El-Reşid, mücevheratla sık bir şekilde süslenmiş büyük bir Sasani halısıyla övünürdü. İranlılar halıları ve kilimleri hakkında aşk şiirleri yazardo.<ref name="Durant" />
Sasani kalıntıları üzerinde yapılan çalışmalar, Sasani kralları tarafından 100'den fazla sayıda farklı tacın giyildiğini gösterir. Bu farklı Sasani taçları, her döneme ait kültürel, ekonomik, sosyal ve tarihi durumu gösterir. Hükümdar taçları her kralın kendine has özelliklerini de yansıtır. Taçlar üzerindeki ay, yıldızlar, kartal ve avuç içi gibi farklı semboller ve işaretler tacı taşıyanın dinini ve inançlarını gösterir.<ref>[http://www.chn.ir/en/news/?section=2&id=4471 Iranian cultrual heritage news agency (CHN)]{{Ölü bağlantı|date=Mart 2020 }}</ref> (''Sasani taçları için bakınız:'' [http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid-crowns.html])
Sasani Hanedanı Akaemenid gibi Persis (Fars) vilayetinde ortaya çıktı. Sasaniler kendilerini Hellenistik ve Parthian aradan sonra Akaemenidlerin devamı olarak gördüler. İran'ın büyüklüğünü yeniden ortaya çıkarmanın kaderleri olduğuna inandılar.
493. satır:
=== İnternet ===
* [https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html Iranologie History of Iran Chapter V: Sasanians]
* [http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php Iran Chamber Society (History of Iran)]
* [http://www.livius.org/persia.html Livius articles on ancient Persia]
| |||