Mikroişlemci: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok |
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
||
50. satır:
32-bit tasarımların en ünlülerinden biri, 1979’de üretilen MC68000 idi. Sık bilinen adıyla 68K, 32-bit yazmaçlara (register), fakat 16-bit dahili data yollarına (data paths) ve pin sayısını azaltmak üzere 16-bit harici data bus a sahipti ve yalnızca 24-bit adreslemeyi destekliyordu. Motorola’nın onu genel olarak 16-bit bir işlemci olarak tanıtmasına rağmen, açık bir şekilde 32-bit mimarisine sahipti. Yüksek hız, büyük (16 megabayt) bellek alanı ve nispeten ucuz fiyatı onu sınıfının en popüler ana işlem birimi tasarımı haline getirdi. Atari ST ve Commodore Amiga gibi 1980’lerin ortalarındaki sistemlerde kullanılmasının yanı sıra aynı zamanda Apple Lisa ve Macintosh sistemlerinde de 68000 kullanılmıştır.
Dünyanın ilk tek-çip tam 32-bit mikroişlemcisi (32-bit data yolları, 32-bit bus lar ve 32-bit adresleme), ilk örnekleri 1980’de gelen ve üretime 1982’de geçen AT&T Bell Labs BELLMAC-32A idi ([https://web.archive.org/web/20081016070217/http://cm.bell-labs.com/cm/cs/bib/shoji.bib Bu kaynakçasal referans] a ve [https://web.archive.org/web/20110514025934/http://www.bell-labs.com/org/physicalsciences/timeline/span23.html bu genel referans] a bakabilirsiniz). 1984'te AT&T’nin dağılmasından sonra bu mikroişlemciye WE 32200 adı verildi (WE Western Electric’in kısaltmasıydı) ve iki takipçi nesile sahip oldu: WE 32100 ve WE 32200. Bu mikroişlemciler, AT&T 3B5 ve 3B15 mikrobilgisayarlarda, Dünya'nın ilk masaüstü süpermikrobilgisayarı 3B2’de, Dünya'nın ilk 32-bit dizüstü bilgisayarı “Companion”da ve günümüzdeki oyun konsollarındakine benzer ROM-pack bellek kartuşu kullanan Dünya'nın ilk kitap-boyutunda (book-sized) süpermikrobilgisayarı “Alexander” da kullanıldı. Bu sistemlerin tümü UNIX System V işletim sistemini çalıştırıyordu.
Intel’in ilk 32-bit mikroişlemcisi iAPX 432 idi. 1981’de üretilen bu mikroişlemci, ticari bir başarıya ulaşamadı. Gelişmiş bir yetenek tabanlı nesne yönelimli mimariye (capability-based object-oriented architecture) sahipti. Fakat Motorola 68000 gibi rakip mimarilere göre düşük performans elde ediliyordu.
56. satır:
Motorola’nın 68000 ile yakaladığı başarı, sanal bellek (virtual memory) desteği sunan MC68010’u doğurdu. 1985'te tanıtılan MC68020 tam 32-bit data ve adres bus larına sahipti. 68020, Unix süpermikrobilgisayar piyasası ve masaüstü sistemler üreten birçok küçük şirket (örneğin; Altos, Charles River Data Systems) için çok popüler oldu. Bunu takiben, MMU’yu çipe ekleyen MC68030 ile beraber 68K ailesi, DOS çalıştırmayan her sistem için uygun işlemci oldu. Devam eden başarı, daha iyi aritmetik performans için FPU’ya sahip olan MC68040’ı doğurdu. 68050, hedeflediği performansa ulaşamadı ve piyasaya sürülmedi. Takipçisi MC68060, piyasaya çok daha hızlı bir RISC tasarımla sürüldü. 1990’ların başlarında 68K ailesi masaüstü piyasasından çekildi.
Diğer büyük şirketler, 68020’yi tasarladı ve takipçilerini gömülü ekipmanlarda (embedded equipment) kullandılar. Bir noktada, gömülü ekipmanlardaki 68020’lerin sayısı, PC’lerdeki Intel Pentium’lardan daha fazlaydı (Gömülü kullanım bilgisi için [https://web.archive.org/web/19980702003323/http://www.embedded.com/98/9807sr.htm bu siteye] bakınız). ColdFire işlemci çekirdekleri, saygıdeğer 68020’nin türevleriydi.
Bu zaman süresince (1980’lerin başlarından ortalarına kadar), National Semiconductor, NS 16032 adında (daha sonra 32016 ismi verildi) 68020’ye çok benzer bir 16-bit pinout lu, 32-bit dahili mikroişlemciyi, tam 32-bit versiyonu olan NS 32032’yi ve bir sınıf 32-bit endüstriyel OEM mikrobilgisayarları üretti. 1980’lerin ortalarında, Sequent, NS 32032 kullanarak; ilk simetrik çoklu-işlemcili (symmetric multiprocessor (SMP)) server sınıfı bilgisayarı üretti. Bu, 32032’nin birkaç başarısından biriydi ve 1980’lerin sonunda piyasadan çekildi.
240. satır:
=== Genel ===
* [https://web.archive.org/web/20061107015944/http://www.sasktelwebsite.net/jbayko/cpu.html Great Microprocessors of the Past and Present] – John Bayko
* [http://www-106.ibm.com/developerworks/library/pa-microhist.html?ca=dgr-mw08MicroHistory Microprocessor history] – [[IBM]]
* [https://web.archive.org/web/20070926235337/http://vmoc.museophile.org/cards/ Microprocessor instruction set cards] – [[Jonathan Bowen]]
* [http://www.cpu-collection.de/ CPU-Collection]
* [http://www.cpu-world.com/index.html CPU-World] – Kapsamlı CPU/MCU/FPU bilgisi
253. satır:
* [http://www.ti.com/corp/docs/company/history/microcomputer.shtml TI Awarded Basic Microcomputer Patent] – TI, [[17 Şubat]] [[1978]] (tek-çip bilgisayar anlamında “mikrobilgisayar” (microcomputer), basit bir [[mikrodenetleyici]] [[µC]])
* [http://www-106.ibm.com/developerworks/library/pa-yearend.html?ca=dgr-lnxw01PowerYear Important discoveries in microprocessors during 2004] – IBM
* [https://web.archive.org/web/20110720142104/http://www.spingal.plus.com/micro/ Pico and General Instrument's Single Chip Calculator processor] Muhtemelen Intel ve TI’dan önce.
{{commons|Category:Microprocessors}}
| |||