Köygöçüren mantarı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gogolplex (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + yapıcı olmayan değişiklik
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
13. satır:
| ikili_ad_yazar = ([[Sébastien Vaillant|Vaill.]] ex [[Elias Magnus Fries|Fr.]]) Secr.
}}
'''Köygöçüren mantarı''' ([[Latince]] ''Amanita phalloides''; '''evcikkıran''' ya da '''ölüm meleği''' de denir), [[Amanitaceae]] familyasından zehirli bir [[mantar]] türü. Türkiye'deki ölümcül zehirlenmelerin neredeyse %90 kadarından sorumlu, son derece zehirli ve tehlikeli bir mantardır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.gezgindergi.com/2012/05/31/dikkat-olum-mevsimi-geliyor/ | başlık = Dikkat Ölüm Mevsimi Geliyor | dil = Türkçe | biçim = HTML | tarih = 31 Mayıs 2012 | sayı = 10 | yayıncı = Gezgin dergisi | alıntı = Konu etmek istediğim mantar Amanita phalloides, bu mantar ölümle sonuçlanan zehirlenmelerin % 90 kadarından sorumlu.
Amanita eski Yunancada Türkiye sınırlarında bulunan Amanos dağından gelen demek, phalloides ise erkeklik organı gibi şişkin demek Latince.
Türkçemizde bu mantara evcikkıran, ölüm meleği, köygöçüren gibi adlar veriliyor yöresel olarak. | erişimtarihi = 7 Eylül 2012 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20120602031323/http://www.gezgindergi.com:80/2012/05/31/dikkat-olum-mevsimi-geliyor/ | arşivtarihi = 2 Haziran 2012 | ölüurl = no }}</ref> Bu mantara yaz başlarında ve sonbahar aylarında [[orman]]larda çok sık rastlanır. Mantarın içerdiği amanitin (özellikle, Amanotoxinler'den alfa amanitin) ve phalloidin maddeleri, sindirildikten 8-12 saat sonra ilk belirtilerini gösterir ve 3-4 gün içinde karaciğer-böbrek metabolizmasını yok eder. Zehirine karşı henüz yetkin bir ilaç geliştirilememiştir. Tedavide silibinin dihydrogen disuccinate disodium enjeksiyonu kullanılmaktadır. Bu mantarın bir kişiyi öldürmesi için 20-25 gram tüketilmesi yeterli olmaktadır. ''[[Volvariella volvacea]]'' mantarı ile olan benzerliği ölümlerin önemli sebeplerindendir.
 
''Amanita phalloides'', 1994 yılı Kasım ayında, [[İstanbul]]'da seri zehirlenmelere yol açmış ve 20'den fazla insanın ölmesine neden olmuştur.<ref>{{haber kaynağı|başlık=Öldüren 10 mantar türüne dikkat|url=http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/198752/Olduren_10_mantar_turune_dikkat.html|erişimtarihi=12 Ekim 2017|yayıncı=Cumhuriyet}}</ref>