Kadın sünneti: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynak düzenleme
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 7 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
1. satır:
'''Kadın sünneti''' <ref>{{Dergi kaynağı|soyadı1=Aksu|ad1=M.Feridun|soyadı2=Oral|ad2=Engin|başlık=Kadın Dış Genital Organına Uygulanan Kısıtlayıcı Tahripkar Sünnet Şekilleri (Bir Üreme Sağlığı Sorunu):Olgu Sunumu|dergi=Cerrahpaşa Tıp Dergisi|yıl=1998|cilt=29|sayı=2|url=http://www.ctf.istanbul.edu.tr/dergi/online/1998v29/s2/982o2.htm|issn=1300-5227|yayıncı=Cerrahpaşa Tıp Fakültesi}}</ref> ya da '''kadın genital mutilasyonu''' ('''KGM''') <ref>{{Dergi kaynağı|soyadı1=Günaydın|ad1=Sevil|soyadı2=Dinç|ad2=Hüsniye|başlık=Bir Kadın Sağlığı Sorunu:Genital Mutilasyon|dergi=Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi|yıl=2015|cilt=2|sayı=3|sayfalar=363-371|url=http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuhsp/article/view/5000127758/5000134184|issn=2148-7588|doi=10.17681/hsp.32625}}</ref>, tıbbi olmayan nedenlerle [[kadın üreme organları]]nın kısmen ya da tamamen çıkarılmasıdır.<ref name=FGC>[http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/female-genital-cutting.cfm FDA:Some argue that FGC has religious significance, but the custom cuts across religions]</ref> Ritüel olarak yapılan bu uygulama [[Afrika]], [[Asya]] ve [[Orta Doğu]]’da bazı ülkelerde ya da ülke içindeki bazı topluluklarda görülür. [[UNICEF]]’in 2016 yılı tahminlerine göre 27 Afrika ülkesi, [[Endonezya]], [[Kürdistan Bölgesel Yönetimi|Irak Kürdistan Bölgesi]] ve [[Yemen]] olmak üzere 30 ülkede üreme organlarını sakatlayan bu uygulamanın yapıldığı 200 milyon kadın yaşamaktadır.<ref name=UNICEF2016>{{Web kaynağı | url = http://www.unicef.org/media/files/FGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf | başlık = Female Genital Mutilation/Cutting: A Global Concern | yer = New York | yayıncı = United Nations Children's Fund | tarih = Şubat 2016 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20170210071422/https://www.unicef.org/media/files/FGMC_2016_brochure_final_UNICEF_SPREAD.pdf | arşivtarihi = 10 Şubat 2017 | erişimtarihi = 14 Mart 2017 | ölüurl = no }}</ref>
 
Bu uygulama tipik olarak geleneksel sünnetçiler tarafından ustura kullanılarak<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | başlık = UNICEF 2013 | yayıncı = United Nations Children's Fund | sayfa = 44-46 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150405083031/http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | arşivtarihi = 5 Nisan 2015 | erişimtarihi = 14 Mart 2017 | ölüurl = no }}</ref> doğumdan birkaç gün sonra ile ergenliğe kadar olan dönem arasında ve hatta ergenlik sonrasında gerçekleştirilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | başlık = UNICEF 2013 | yayıncı = United Nations Children's Fund | sayfa = 50 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150405083031/http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | arşivtarihi = 5 Nisan 2015 | erişimtarihi = 14 Mart 2017 | ölüurl = no }}</ref> Ulusal istatistiklerin var olduğu ülkelerde kız çocuklarının çoğunun beş yaşına kadar bu uygulamadan geçirildiği görülmektedir. Uygulama tipleri ülkeye ya da [[etnik grup|etnik gruba]] göre farklılık gösterir. Uygulamalar [[prepisyum]] ve [[klitoris|klitoris glans]]ın çıkarılması; [[iç dudaklar]]ın çıkarılması; iç ve [[dış dudaklar]]ın çıkarılması ve [[Kadın üreme organları#Dış genital organlar (Vulva)|vulva]]nın kapatılması gibi çeşitlidir. [[#Tip III|İnfibulasyon]] adı verilen bu son uygulamada [[idrar]] ve [[Âdet|âdet akıntısı]]nın çıkması için küçük bir delik bırakılır ve [[vajina]] cinsel ilişki ile doğum için açılır.<ref name=Abdulcadir2011>{{Dergi kaynağı|ad1= Jasmine|soyadı1=Abdulcadir|ad2=Christiane|soyadı2=Margairaz|ad3=Michel|soyadı3=Boulvain|ad4=Olivier|soyadı4=Irion|url= https://smw.ch/en/article/article/smw.2011.13137/|başlık=Care of women with female genital mutilation/cutting|dergi=Swiss Medical Weekly|cilt=6|sayı=14|ay=Ocak|yıl=2011|doi=10.4414/smw.2011.13137|pmid=21213149}}</ref>
 
Kökeni [[cinsiyet eşitsizliği]]nde ve iffet, nezahet ile güzellik anlayışlarında yatan bu uygulama, [[kadın cinselliği]]ni kontrol altına alma çabasıdır. Genellikle bunu bir namus göstergesi olarak gören ve kızlarına ya da kız torunlarına bu uygulamanın yapılmaması durumunda [[sosyal dışlanma]]ya maruz kalacağı korkusuna sahip olan kadınlar tarafından başlatılır ve uygulanır. {{efn|UNICEF 2013: "Uygulamaya uymak için sosyal bir yükümlülük olduğu gibi yapılmadığı takdirde sosyal dışlanma, eleştiri, alay, namus lekesi ya da kızlarına uygun bir eş bulamama şeklinde ailelerde yaygın bir inanış bulunmaktadır.” [http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf UNICEF 2013], s.15.}} Uygulamanın neden olduğu sağlık sorunları tipine göre değişir; tekrarlayan enfeksiyonlar, idrara çıkmada ve âdet akıntısında zorluk, kronik ağrı, [[kist]] oluşumu, hâmile kalamama, çocuk doğumu sırasında karşılaşılan komplikasyonlar ve ölüme sebebiyet veren kanamalar, karşılaşılan sorunlardan bazılarıdır.<ref name=Abdulcadir2011/> Uygulamanın sağlık açısından bilinen hiçbir yararı yoktur.<ref name=WHO2014health>{{Web kaynağı | url = http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/en/ | başlık = Female genital mutilation | yer = Cenevre | yayıncı = World Health Organization | tarih = Şubat 2016 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20170127191455/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/en/ | arşivtarihi = 27 Ocak 2017 | erişimtarihi = 28 Nisan 2009 | ölüurl = no }}</ref>
 
1970'lerden beri KGM uygulayanların bundan vazgeçmelerini sağlamak için uluslararası çabalar süregelmektedir. Bu çabaların sonucunda uygulama yapıldığı ülkelerin çoğunda yasaklanmış ya da kısıtlanmıştır; ancak, bu yasalar tam anlamıyla uygulanmamaktadır. Uygulamaya karşı çıkanlara ise, özellikle [[Antropoloji|antropologlar]] tarafından, [[kültürel görelilik]] ve [[insan hakları]]nın evrenselliği gibi konulara ilişkin çetin sorunları içeren eleştiriler yapılmaktadır.<ref name=ShellDuncan2008>{{Dergi kaynağı|ad=Bettina|soyadı=Shell-Duncan|başlık=From Health to Human Rights: Female Genital Cutting and the Politics of Intervention|dergi=American Anthropologist|seri= New Series|cilt=110|sayı=2|ay=Haziran|yıl=2008|sayfalar=225–236|doi=10.1111/j.1548-1433.2008.00028.x|jstor=27563985}}</ref>
10. satır:
[[Dosya:Clitoris inner anatomy numbers.png|thumb|[[Kadın üreme organları#Dış genital organlar (Vulva)|Vulva]] anatomisi: 1. [[klitoris|Klitoral glans]], 2. [[Corpus cavernosum clitoridis]], 3. [[Crus clitoridis]], 4. [[Üretra|Üretra ağzı]], 5. [[Vestibül]], 6. [[vajina|Vajina girişi]].]]
 
Yöntemler genellikle geleneksel "sünnetçi"ler tarafından, kızların evinde, [[anestezi]] kullanarak ya da kullanmadan uygulanır. "Sünnetçi" genellikle yaşlı bir kadındır ancak berberlerin geleneksel olarak sağlık hizmeti de verdiği topluluklarda erkek berber de "sünnetçi" olarak KGM uygulayabilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | başlık = UNICEF 2013 | sayfalar = 42–44, tablo 5, 181, 46 | yayıncı = United Nations Children's Fund | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150405083031/http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf | arşivtarihi = 5 Nisan 2015 | erişimtarihi = 14 Mart 2017 | ölüurl = no }}</ref>
 
Uygulama geleneksel "sünnetçi"ler tarafından yapıldığında bıçak, ustura, makas, keskinleştirilmiş kaya, cam ya da tırnaklar gibi [[steril]] olmayan nesnelerin kullanılması muhtemeldir.<ref name=Kelly2005>{{Dergi kaynağı|ad1=Elizabeth|soyadı1=Kelly|ad2=Paula J.|soyadı2=Adams Hillard|url=http://journals.lww.com/co-obgyn/Abstract/2005/10000/Female_genital_mutilation.9.aspx|başlık=Female genital mutilation|dergi=Current Opinion in Obstetrics & Gynecology|cilt=17|sayı=5|ay=Ekim|yıl=2005|sayfalar=490–494|pmid=16141763}}</ref> ''The Lancet'' dergisinde 2007'de çıkan bir makalede [[Uganda]]lı bir hemşirenin, bir sünnetçinin bir kerede aynı bıçağı 30 kadar kız üzerinde kullanabildiğini söylediğini yazmıştır.<ref>{{Dergi kaynağı|ad=Wairagala|soyadı=Wakabi|url=http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(07)60508-X/fulltext|başlık=Africa battles to make female genital mutilation history|dergi=The Lancet|cilt=369|sayı=9567|tarih=31 Mart 2007|sayfa=1069–1070|doi=10.1016/S0140-6736(07)60508-X|pmid=17405200}}</ref>
50. satır:
 
== Tepkiler ==
Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Teşkilatı, Uluslararası Af Örgütü ve çeşitli dünya devletleri, "genital sakatlama" olarak adlandırdıkları klitoris kesimini, kadının kendisi ve doğacak çocuklarının sağlığı açısından son derece sakıncalı görmekte ve uygulamayı sona erdirmeye çalışmaktadırlar. Jenital bütünlük savunucuları ise kadın ve erkek sünneti arasında ayrım yapılmasına tepki göstermekte ve her iki uygulamayla birden mücadele edilmesini istemektedirler.<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/en/ ''World Health Organization Fact Sheets'']</ref><ref>[http://www.unicef.org/protection/index_genitalmutilation.html ''Unicef, Child Protection From Exploitation and Abuse'']</ref><ref>[{{Web kaynağı |url=http://web.amnesty.org/actforwomen/index-eng |başlık=''Amnesty International, Stop Violence Against Women''] |erişimtarihi=28 Nisan 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20060523230234/http://web.amnesty.org/actforwomen/index-eng |arşivtarihi=23 Mayıs 2006 |ölüurl=yes }}</ref>
 
== Dinlerde klitoris kesimi ==
65. satır:
 
=== İslam ===
Bazı Afrika müslüman toplumlarında kadın genital uzvunda kesim yapılması (kadın sünneti) olayı,<ref>[http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1471-0528.1966.tb05163.x/abstract;jsessionid=3467252B2BFE392151733D93F7F81B02.d02t04?systemMessage=Wiley+Online+Library+will+be+unavailable+for+approximately+4+hours+between+09%3A00+EDT+and+14%3A00+EDT+on+Saturday%2C+28+September+2013+as+we+make+upgrades+to+improve+our+services+to+you.+There+will+also+be+some+delays+to+online+publishing+between+25+to+28+September+2013.+We+apologize+for+the+inconvenience+and+appreciate+your+patience.+Thank+you+for+using+Wiley+Online+Library%21]</ref> bazı araştırmacılar tarafından daha çok " Afrika gelenekleri " kaynaklı olduğu şeklinde açıklanmaktadır.<ref name=Mustafa>{{Dergi kaynağı|doi=10.1111/j.1471-0528.1966.tb05163.x |başlık=Female Circumcision and Infibulation in the Sudan |yıl=1966 |soyadı1=Mustafa |ad1=Asim Zaki |journal=BJOG: an International Journal of Obstetrics and Gynaecology |cilt=73 |sayı=2 |sayfalar=302}}</ref> Ancak, İslâm'da kadın genital uzvunun kesilmesinin yeri hakkında âlimler arasında bir görüş birliği yoktur. Ancak, islama aykırı olmadığını iddia edenler tarafından temel dayanak olarak [[Ebu Davud]]'da yer alan bir hadis gösterilmektedir.<ref>{{Web kaynağı | yazar = Umm 'Atiyyah | yardımcıyazarlar = Abu Dawud, al-Bayhaq | başlık = Partial Translation of Sunan Abu-Dawud, Book 41: General Behavior (Kitab Al-Adab) | yayıncı = University of Southern California | url = http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/hadithsunnah/abudawud/041.sat.html#041.5251 | erişimtarihi = 27 Mart 2007 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20081128185620/http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/hadithsunnah/abudawud/041.sat.html#041.5251 | arşivtarihi = 28 Kasım 2008 | ölüurl = yes }}</ref> Ebu Davud kitabında bu hadisin rivayet zincirinde kopukluklar olduğunu ve zayıf olduğunu da belirtmiştir. "Dünya Müslüman Ulemalar Birliği" genel sekreteri ve [[El Ezher Üniversitesi]] üyesi Dr. Muhammad Salim al-Awwa klitoris kesiminin islam da yeri olmadığını iddia eder ve zayıf bir hadise dayanarak hüküm verilmesini reddeder.<ref name="Dr. Muhammad Salim al-Awwa - Dual Usage">Dr. Muhammad Salim al-Awwa, Secretary General of the [[World Union of the Muslim Ulemas]], ''"Female Circumcision Neither a Sunna, nor a Sign of Respect"''(Al Azhar, Cairo)'',[http://www.emro.who.int/Publications/HealthEdReligion/CircumcisionEn/Chapter3.htm]</ref>
</ref> Ebu Davud kitabında bu hadisin rivayet zincirinde kopukluklar olduğunu ve zayıf olduğunu da belirtmiştir. "Dünya Müslüman Ulemalar Birliği" genel sekreteri ve [[El Ezher Üniversitesi]] üyesi Dr. Muhammad Salim al-Awwa klitoris kesiminin islam da yeri olmadığını iddia eder ve zayıf bir hadise dayanarak hüküm verilmesini reddeder.<ref name="Dr. Muhammad Salim al-Awwa - Dual Usage">Dr. Muhammad Salim al-Awwa, Secretary General of the [[World Union of the Muslim Ulemas]], ''"Female Circumcision Neither a Sunna, nor a Sign of Respect"''(Al Azhar, Cairo)'',[http://www.emro.who.int/Publications/HealthEdReligion/CircumcisionEn/Chapter3.htm]</ref>
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kadın_sünneti" sayfasından alınmıştır