Irkçılık-Turancılık Davası: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →3 Mayıs 1944 tarihli "Ankara Nümayişi": imla, değiştirildi: hükümet → hükûmet AWB ile |
Rescuing 7 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
||
4. satır:
==Arka plan==
[[II. Dünya Savaşı]] döneminde, Türkiye dış politikasını savaştan kaçınmak üzerine inşa etmiş, savaşa katılması yönünde baskı yapan [[Müttefik Devletler]]e askeri ve lojistik eksiklikler bahane edilerek savaş dışı kalınmaya çalışılmış, Nazi Almanyası'nın üstün başarılar kazandığı 1943'e kadar Nazi Almanyasıyla oldukça yakınlaşılmış ve hatta Türk askeri gözlemci heyeti Belgorod'da o sıralarda [[Kursk Muharebesi]]'ne hazırlanmakta olan Alman ordusunun hazırlıklarını incelemiş, 6. ve 7. Panzer Tümenlerinin yer aldığı Harkov Tatbikatı'na katılmışlardır. Almanya'nın Ankara Büyükelçisi [[Franz von Papen]], [[Enver Paşa]]'nın kardeşi iş adamı ve eski asker [[Nuri Killigil]] aracılığla Turancılığı örgütlemiştir. 1943'ten sonra [[Mihver Devletler]]in kademe kademe yenilgileri dolayısıyla Türk hükümeti, Nazi zaferleri dolayısıyla izin verdiği Nazi yanlısı bu hareketi baskılamış, bu baskılamaların sonucu olarak da Turancı çevrelerin sivri dili olarak isim yapmış edebiyat öğretmeni [[Nihal Atsız]], başbakan [[Şükrü Saracoğlu]]'na ''[[Orhun (dergi)|Orhun]]'' dergisinde iki açık mektup yazmış, bu mektuplar sonucu Nihal Atsız'a karşı açılan dava basında Irkçılık-Turancılık davası olarak adlandırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = İkinci dünya savaşı hakkında | url = http://www.jasstudies.com/Makaleler/1779718142_bütünerzübeyir_TTT.pdf | erişimtarihi = 12 Kasım 2016 | arşivurl =
''Ayrıca bakınız: [[II. Dünya Savaşı ve Türkiye]]''
16. satır:
Bu açıklamaya rağmen devletin her tarafına "[[Komünizm|komünist]]" kadroların yerleştirilmekte olduğunu düşünen Nihal Atsız dönemin başbakanı Şükrü Saracoğlu'na ''[[Orhun (dergi)|Orhun]]'' dergisinde 1 Mart 1944'te ve gene bir ay sonra 1 Nisan 1944'te olmak üzere iki açık mektup kaleme alır, Başbakan'a şikayet ve uyarıda bulunur. Şikayet edilenlerin arasında [[Ahmed Cevad Emre]], [[Sabahattin Ali]], [[Sadrettin Celal Antel]] ve [[Hasan Âli Yücel]] de vardır.
Açık mektuptaki hakaretamiz ifadeler nedeniyle Sabahattin Ali tarafından Atsız mahkemeye verilir. 26 Nisan 1944'te [[Ankara]]'da başlayan ilk mahkeme, dönemin gençleri tarafından hınca hınç doldurulur. Mahkeme, 3 Mayıs 1944'e ertelenir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Açık Mektup 1 | url = http://www.nihal-atsiz.com/yazi/sukru-saracogluna-1-atsizdan-mektuplar.html | erişimtarihi = 12 Kasım 2016 | arşivurl =
== 3 Mayıs 1944 tarihli "Ankara Nümayişi" ==
29. satır:
Dava, İstanbul 1 Numaralı Örfi İdare Mahkemesinde görüşülmeye başlanmıştır. 65 oturum süren davada [[Hasan Ferit Cansever]], [[Fethi Tevetoğlu]], [[Alparslan Türkeş]], [[Nurullah Barıman]], [[Zeki Özgür Sofuoğlu]], [[Fazıl Hisarcıklılar|Fazıl Hisarcıklı]], [[Hüseyin Nihal Atsız]], [[Hüseyin Namık Orkun]], [[Nejdet Sançar]], [[Saim Bayrak]], [[İsmet Rasin Tümtürk]], [[Cihat Savaş Fer]], [[Muzaffer Eriş]], [[Fehiman Tokluoğlu|Fehiman Altan]], [[Yusuf Kadıgil]], [[Abdulcebbar Şenel|Cebbar Şenel]], [[Zeki Velidi Togan]], [[Orhan Şaik Gökyay]], [[Hikmet Tanyu]], [[Reha Oğuz Türkkan]], [[Hamza Sadi Özbek]], [[Cemal Oğuz Öcal]], [[Sait Bilgiç (siyasetçi)|Sait Bilgiç]] olmak üzere toplam 23 sanık yargılanmıştır. 29 Mart 1945 Perşembe günü verilen kararla 13 sanık beraat etmiş, Prof. Dr. Zeki Velidî Togan, Hüseyin Nihal Atsız, Reha Oğuz Türkkan, Nurullah Barıman, Cihat Savaşfer, Nejdet Sançar, Dr. Fethi Tevetoğlu, Alparslan Türkeş, Cebbar Şenel ve Cemal Oğuz Öcal’a 10 yıla kadar uzanan değişik hapis ve sürgün cezaları verilmiş, öteki sanıklar beraat etmiştir. Daha sonra dâvâ Askerî Yargıtay’a taşınmıştır. Yüksek Mahkeme 1. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi’nin bu kararını “usul ve esas yönünden” bozmuştur. Tutuklu sanıkların hemen salıverilmesini ve davanın 2. Sıkıyönetim Mahkemesinde görülmesini kararlaştımıştır. Bu karar, 26 Ekim 1945 günü, yıldırım telgrafı ile İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığına bildirilerek tutukluların hemen salıverilmesi sağlanmıştır. Böylece, kimi Türkçüler için 1 yıl beş buçuk ay süren hapis ve zindan hayatı sona ermiştir.Zeki Velidi Togan, Alparslan Türkeş, Nihal Atsız, Reha Oğuz Türkkan, Cihat Savaş Fer, Nurullah Barıman, Fethi Tevetoğlu, Nejdet Sançar, Cebbar Şenel ve Cemal Oğuz Öcal 26 Ekim 1945'e kadar tutuklu kalmıştır. Askerî Yargıtay’ın 87 sayfa tutan kararında, her sanığın durumu ve kendisine yöneltilen suçlamalar ayrı ayrı değerlendirilerek, onların her biri için ayrı aklama kararı verilmesi öngörülüyordu.<ref>Sefercioğlu, Necmeddin. 3 Mayıs 1944 ve Türkçülük Davası. Ankara: Türk Ocakları Ankara Şubesi, 2009</ref>
3 Mayıs'ın ilk yıldönümü 1945 senesinde o sıralarda Tophane'deki [[Askerî Cezaevi]]nde tutuklu bulunan bir grup [[Türkçü]] tarafından örtüsüz bir masa etrafında yapılan bir toplantı ile anılmış, daha sonraki yıllarda ise çeşitli törenlerle kutlanmış ve [[Türkler|Türk]] milliyetçilerinin bir geleneği [[Türkçülük Günü]] oluşmuştur.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Davanın sonucu hakkında genel kaynak | url = http://www.nihal-atsiz.com/yazi/3-mayis-1944-turkculuk-davasi.html | erişimtarihi = 12 Kasım 2016 | arşivurl =
== Dava hakkında yazılmış yapıtlar ==
* [[Alparslan Türkeş]], [[1944 Milliyetçilik Olayı]], Yaylacık Matbaası, İstanbul, 1968 <ref>{{Web kaynağı | başlık = 1944 Milliyetçilik Olayı Kitabı | url = http://www.kitapyurdu.com/kitap/1944-milliyetcilik-olayi/14532.html | erişimtarihi = 12 Kasım 2016 | arşivurl =
* Hayri Yıldırım, 3 Mayıs 1944 Irkçılık Turancılık Davası <ref name="3 Mayıs 1944 Irkçılık Turancılık davası kitabı">{{kitap kaynağı|isbn=9786055224738|sayfalar=536|url=http://www.dr.com.tr/Kitap/3-Mayis-1944-Irkcilik-Turancilik-Davasi/Hayri-Yildirim/Arastirma-Tarih/Politika-Arastirma/Politika/urunno=0000000640381}}</ref> ISBN 9786055224738
* Murat Yılmaz, 1944-1945 Irkçılık Turancılık Davası Tefrikası <ref>{{Web kaynağı | başlık = 1944-1945 Irkçılık Turancılık Tefrikası | url = http://1000kitap.com/kitap/irkcilik-turancilik-davasi-tefrikasi--61439 | erişimtarihi = 12 Kasım 2016 | arşivurl =
* Mustafa Müftüoğlu, Millî Şef Döneminde Çankaya'da Kâbus (1944 Turancılık Davası) <ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Müftüoğlu|ad1=Mustafa|başlık=Millî şef döneminde Çankaya'da kâbus 3 Mayıs, 1944|tarih=2005|yayıncı=Başak Yayınları|yer=İstanbul|isbn=9758864262}}</ref> ISBN 9758864262
* Yavuz Bülent Bakiler, 1944-1945 Irkçılık-Turancılık Davasında Sorgular Savunmalar <ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Bâkiler|ad1=Yavuz Bülent|başlık=1944-1945 Irkçılık-Turancılık Davası'nda sorgular, savunmalar|tarih=2010|yayıncı=Türk Edebiyatı Vakfı|yer=Sultanahmet, İstanbul|isbn=9756186534|basım=1. baskı.}}</ref> ISBN 9756186534
| |||