Sosyal sürdürülebilirlik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Kaynak düzenleme |
ingilizce "Social sustainability" maddesinden çeviri |
||
14. satır:
Başka bir tanım, yer-temelli yenilik konusunda uzmanlaşmış İngiltere merkezli bir sosyal girişim olan Social Life tarafından geliştirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.social-life.co/|başlık=Home {{!}} Social Life|website=www.social-life.co|erişimtarihi=19 Haziran 2019}}</ref> Sosyal sürdürülebilirliği, insanların yaşadıkları ve çalıştıkları yerlerden neye ihtiyaç duyduklarını anlayarak, refahı destekleyen sürdürülebilir ve başarılı yerler yaratma süreci olarak tanımlarlar. Sosyal sürdürülebilirlik, fiziksel alemin tasarımını sosyal dünyanın tasarımı ile birleştirir - sosyal ve kültürel yaşamı destekleyen altyapı, sosyal olanaklar, vatandaş katılımı sistemleri ve insanlar için mekanlar ve gelişmek için alanlar.<ref name="social-life.co">[http://www.social-life.co/media/files/DESIGN_FOR_SOCIAL_SUSTAINABILITY_3.pdf S.Woodcraft et al (2011) Design for Social Sustainability, Social Life, London]</ref>
==Boyutlar==
[[Dosya:High life expectancy can be achieved with low CO2 emissions-TR.jpg|thumb|upright=1.4|İnsan ömrü için yüksek ortalama, düşük CO2 oranları ile de mümkün, örneğin [[Kosta Rika]], [[Mutlu Gezegen Endeksi]] yüksek olan bir ülke.]]
"Social Life", sosyal sürdürülebilirlik için dört boyutu olan bir çerçeve geliştirmiştir: olanaklar ve altyapı, sosyal ve kültürel yaşam, ses ve etki ve büyüme alanı. <ref>{{Cite web|url=http://www.social-life.co/publication/Social-Sustainability/|title=Design for Social Sustainability {{!}} Social Life|website=www.social-life.co|access-date=2019-06-19}}</ref><ref name="social-life.co"/>
Nobel Ödülü sahibi [[Amartya Sen]] sosyal sürdürülebilirlik için aşağıdaki boyutları vermektedir:<ref>[http://integral-sustainability.net/wp-content/uploads/sas4-2-hodgson.pdf]</ref>
*'''Eşitlik''' - toplum tüm üyelerine, özellikle de toplumun en yoksul ve en savunmasız üyelerine eşit fırsatlar ve sonuçlar sağlar
*'''Çeşitlilik''' - toplum çeşitliliği teşvik eder ve destekler
*'''Birbirine Bağlı/Sosyal Uyum''' - Toplum, resmi, gayri resmi ve kurumsal düzeyde toplum içinde ve dışında bağlantılılığı destekleyen süreçler, sistemler ve yapılar sağlar
* '''Yaşam kalitesi''' - toplum, temel ihtiyaçların karşılanmasını sağlar ve birey, grup ve toplum düzeyindeki tüm üyeler için iyi bir yaşam kalitesini teşvik eder (örneğin sağlık, barınma, eğitim, istihdam, güvenlik)
*'''Demokrasi ve yönetişim''' - toplum demokratik süreçler ve açık ve hesap verebilir yönetişim yapıları sağlar.
*'''Olgunluk''' - birey, daha geniş sosyal özellikler (örneğin iletişim stilleri, davranış kalıpları, dolaylı eğitim ve felsefi keşifler) yoluyla istikrarlı büyüme ve iyileştirme sorumluluğunu kabul eder.
Ayrıca, gelecek nesillerin yeteneklerinden ödün vermeden mevcut insanların yeteneklerini destekleyen gelişme olarak görülebilen Sürdürülebilir İnsani Gelişme'den bahsedebiliriz.<ref>Sen, A.K. (2000) ‘The ends and means of sustainability’, keynote address at the International Conference on Transition to sustainability, Tokyo, May</ref> İnsani gelişme paradigmasında, gelirin sosyal harcamaları ve sonuçta refahı artırmanın bir aracını temsil ettiği gibi çevre ve doğal kaynaklar da daha iyi yaşam standartlarına ulaşmanın bir yolunu oluşturmalıdır.<ref>Anand, S. and Sen, A.K. (1996) ‘Sustainable human development: concepts and priorities’, Office of Development Studies Discussion Paper, No. 1, UNDP, New York</ref>
Sosyal sürdürülebilirliğin farklı yönleri genellikle [[sosyal açıdan sorumlu yatırım]]da (SRI) ele alınmaktadır. Halka açık şirketleri değerlendirmek için SRI fonları ve endeksleri tarafından yaygın olarak kullanılan sosyal sürdürülebilirlik kriterleri şunları içerir: topluluk, çeşitlilik, çalışan ilişkileri, insan hakları, ürün güvenliği, raporlama ve yönetişim yapısı.<ref>KLD Research. Environmental, Social and Governance Rating Criteria. 2007</ref><ref>The Combined Code on Corporate Governance, June 2008</ref>
Son zamanlarda tasarım, sosyal sürdürülebilirliği sağlamak için kilit bir stratejik araç olarak tanımlanmıştır.<ref>Corsini, L. & Moultrie, J. (2019) Design for social sustainability: using digital fabrication in the humanitarian and development sector. Sustainability. https://doi.org/10.3390/su11133562</ref>
== Başvuru ve Doğrulama ==
BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri, ülkelerin “insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı duyma, koruma ve yerine getirme” yükümlülüğüne sahip olduğunu ve ticari işletmelerin yürürlükteki tüm yasalara uymaları ve insan haklarına saygı göstermeleri gerektiğini belirtmektedir.<ref>{{Cite web|url=http://www.ohchr.org/Documents/Publications/GuidingPrinciplesBusinessHR_EN.pdf|title=Guiding Principles on Business and Human Rights|last=United Nations Human Rights, Office of the Commissioner|first=|date=|website=|publisher=United Nations, New York and Geneva|access-date=10 March 2016}}</ref> Mal ve hizmetlerin hem üretimi hem de satın alınması bu uluslararası ilke ve yasaların karşılandığını doğrulayacak şekilde belgelenmelidir.<ref>{{Cite web|url=https://sftool.gov/plan/541/verifying-delivery-sustainable-products-services|title=Verifying Delivery of Sustainable Products and Services - GSA Sustainable Facilities Tool|website=sftool.gov|access-date=2016-03-10}}</ref>
BM Yol Gösterici İlkeleri, şirketlere insan hakları meseleleriyle etkileşimlerini nasıl rapor edeceklerini öğreten bir raporlama çerçevesi de içermektedir.<ref>{{Cite web|url=http://www.ungpreporting.org/|title=UN Guiding Principles Reporting Framework|website=www.ungpreporting.org|access-date=2016-03-10}}</ref> Buna ek olarak Free2Work, [[Küresel Raporlama Girişimi]] ve [http://business-humanrights.org/ İş ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi] gibi kaynakların tümü, kurumsal açıklamalar ve sosyal sürdürülebilirlikte performans hakkında bilgi sağlar.<ref>[http://www.free2work.org/ Free2Work]</ref><ref>{{Cite web|url=https://sftool.gov/plan/545/social-sustainability|title=Social Sustainability - GSA Sustainable Facilities Tool|website=sftool.gov|access-date=2016-03-10}}</ref>
Uluslararası tanınmış ve akredite edilmiş kuruluşların sertifikaları, ürün ve hizmetlerin sosyal sürdürülebilirliğinin doğrulanmasına yardımcı olmak için mevcuttur. [[Orman Yönetim Konseyi]] (kağıt ve orman ürünleri) ve [[Kimberley Süreç Sertifikasyon Şeması]] (elmas) bu tür organizasyonlara ve girişimlere örnektir.<ref>{{Cite web|url=https://cocoainitiative.org/news-media-post/in-ivory-coast-the-school-as-a-bulwark-child-labor/|title=In Ivory Coast, the school as a bulwark against child labour|website=ICI Cocoa Initiative|access-date=2019-06-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sftool.gov/plan/546/social-sustainability-initiatives-guidelines-standards|title=Social Sustainability Initiatives, Guidelines, and Standards - GSA Sustainable Facilities Tool|website=sftool.gov|access-date=2016-03-10}}</ref>
==Kaynakça==
| |||