Vikipedi

Belarus: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kuzey 75 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
247 değişiklik
Değişiklik özeti yok
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
775.130 değişiklik
Rescuing 12 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
64. satır:
| area_sq_mi = 80155 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = %1,4 ({{Dönüştürme|2.830|km2|abbr=on|disp=or}}){{ref|footnote_b|b}}
| population_estimate = 9.498.700 {{Artış}}<ref>{{web kaynağı|başlık=Demographic situation in 2015|url=http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation/demographic-situation-in-2015/|yayıncı=Belarus Statistical Office|tarih=27 Ocak 2016|erişimtarihi=27 Ocak 2016|deadurl=yes|arşivurl=https://waybackweb.archive.org/web/20160203093043/http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation/demographic-situation-in-2015/|arşivtarihi=3 Şubat 2016}}</ref>
| population_estimate_year = 2016
| population_census_rank = 87
70. satır:
| population_density_rank = 142
| population_density_sq_mi = 120.8 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->
| GDP_PPP = 164,837 milyar $<ref name="imf2">{{Web kaynağı | başlık = Belarus | yayıncı = International Monetary Fund | erişimtarihi = 20 Mart 2019 | yıl = 2016 | url = http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=62&pr1.y=1&c=913%2C922%2C926&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20160703111747/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=62&pr1.y=1&c=913%2C922%2C926&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= | arşivtarihi = 3 Temmuz 2016 | ölüurl = no }}</ref>
| GDP_PPP_year = 2016
| GDP_PPP_rank =
83. satır:
| Gini_year = 2011
| Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{Web kaynağı | url = http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?order=wbapi_data_value_2011+wbapi_data_value&sort=asc | başlık = Distribution of family income&nbsp;– Gini index | eser = GINI index | yayıncı = Worldbank | erişimtarihi = 5 Ocak 2014 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20160423005315/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?order=wbapi_data_value_2011+wbapi_data_value&sort=asc | arşivtarihi = 23 Nisan 2016 | ölüurl = no }}</ref>
| Gini_rank =11
| HDI = 0.798 <!--number only-->
| HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{Web kaynağı | url = http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf | başlık = 2015 İnsanî Gelişme Raporu | tarih = 2014 | erişimtarihi = 14 Aralık 2015 | yayıncı = Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20160617072031/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf | arşivtarihi = 17 Haziran 2016 | ölüurl = no }}</ref>
| HDI_rank = 50
| para_birimi = [[Belarus rublesi]]
104. satır:
| harita3_açıklaması =
| dipnotlar =
| dipnot1 = {{Web kaynağı | url = http://www.cci.by/En/Belarus/Tourism.html | başlık = Tourism | erişimtarihi = 26 Mart 2006 | yayımcı = Belarusian Chamber of Commerce and Industry | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20081113053032/http://www.cci.by/En/Belarus/Tourism.html | arşivtarihi = 13 Kasım 2008 | ölüurl = no }}
| dipnot2 =
| dipnot3 =
212. satır:
== Coğrafya ==
[[Dosya:Strusta - Majak - Brasłauski rajon - 6.jpg|thumb|sol|[[Vitsebsk|Vitsebsk Bölgesi]]'ndeki Strusta Gölü.]]
Beyaz Rusya'nın denize kıyısı yoktur; toprakları gayet düz ve birçok geniş [[bataklık]] arazileri bulunmaktadır.<ref name="Factbook">{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html | başlık = The World Factbook - Belarus | yayımcı = [[Amerikan Merkezi Haber Alma Ajansı]] | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20151015203520/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html | arşivtarihi = 15 Ekim 2015 | erişimtarihi = 2 Nisan 2009 | ölüurl = no }}</ref> 2005'te Birleşmiş Milletler tarafından yapılan bir tahmine göre, Beyaz Rusya'nın %40'ı [[orman]]dan ibarettir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://hdr.undp.org/en/reports/nationalreports/europethecis/belarus/belarus_2005_en.pdf | başlık = Belarus: Window of Opportunity | erişimtarihi = 2 Nisan 2009 | yayımcı = Birleşmiş Milletler | dil = İngilizce | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150110193052/http://hdr.undp.org/en/reports/nationalreports/europethecis/belarus/belarus_2005_en.pdf | arşivtarihi = 10 Ocak 2015 | ölüurl = no }}</ref> Beyaz Rusya'da birçok dere ve 11.000 adet göl bulunmaktadır.<ref name="Factbook"/> Üç tane büyük nehir, ülkenin topraklarından geçmektedir: [[Neman Nehri|Neman]], [[Pripyat Nehri|Pripyat]] ve [[Dinyeper]]. Neman, batıya doğru Baltık Denizi'ne, Pripyat doğuya doğru Dinyeper'e ve Dinyeper ise, güneye doğru [[Karadeniz]]'e akmaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Bell|ilk=Imogen|yıl=2002|başlık=Eastern Europe, Russia and Central Asia 2003|yayımcı=Taylor & Francis|sayfa=sayfa 132|id=ISBN 1-85743-137-5}}</ref> Beyaz Rusya'nın en yüksek noktası, 345 metre yükseklikteki [[Dzyarjınskaya Hara]] (Dzyarjınsk Tepesi), en alçak noktası ise Neman Nehri'nde bulunan 90 metre yükseklikte olan bir noktadır.<ref name="Factbook"/> Beyaz Rusya'nın ortalama rakımı, deniz seviyesi üstünde 160 metredir.<ref>[[#Zaprudnik|Zaprudnik]], xix.</ref> Ocak ayındaki ortalama ısı derecesi -6[[santigrat|°C]] olmasıyla birlikte ülkenin kışları sert; yazda ise ortalama derece 18&nbsp;°C ve genellikle serin ve nemlidir.<ref name="Fodor">{{Web kaynağı | url = http://countrystudies.us/belarus/15.htm | başlık = Belarus: A Country Study - Climate | erişimtarihi = 2 Nisan 2009 | yayımcı = [[Kongre Kütüphanesi]] | ilk = Helen | son = Fedor | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20130726062438/http://countrystudies.us/belarus/15.htm | arşivtarihi = 26 Temmuz 2013 | ölüurl = no }}</ref> Beyaz Rusya'nın senevi -''yıllık''- ortalama yağış oranı 550 milimetreden 700 milimetreye dağılır.<ref name="Fodor"/>
 
== Beyaz Rusya halkı ==
220. satır:
 
== Demografi ==
Beyaz Rusya'nın toplam nüfusun %81,2'si etnik [[Beyaz Ruslar]]dan oluşur.<ref name="Factbook"/> Bundan sonraki en büyük etnik gruplar [[Ruslar]] (%11,4), [[Polonyalılar]] (%3,9) ve [[Ukraynalılar]] (%2,4).<ref name="Factbook"/> Beyaz Rusya'nın iki resmî dili Rusça ve Beyaz Rusça.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/languages/european_languages/languages/belarusian.shtml | başlık = Languages Across Europe - Belarusian | erişimtarihi = 16 Mayıs 2010 | yayımcı = BBC | dil = İngilizce | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150502115014/http://www.bbc.co.uk:80/languages/european_languages/languages/belarusian.shtml | arşivtarihi = 2 Mayıs 2015 | ölüurl = no }}</ref> Rusça, nüfusun %72'si tarafından konuşulup ülkenin en yaygın dili; Beyaz Rusça ise sadece nüfusun %19,2'si tarafından konuşulur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.informador.com.mx/cultura/2009/139096/6/tres-de-cada-cuatro-bielorrusos-emplean-en-su-vida-cotidiana-el-ruso.htm | başlık = Tres de cada cuatro bielorrusos emplean en su vida cotidiana el ruso | erişimtarihi = 16 Mayıs 2010 | yayımcı = Informador.com.mx | dil = İspanyolca | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150907234104/http://www.informador.com.mx/cultura/2009/139096/6/tres-de-cada-cuatro-bielorrusos-emplean-en-su-vida-cotidiana-el-ruso.htm | arşivtarihi = 7 Eylül 2015 | ölüurl = no }}</ref> [[Lehçe]], [[Ukraynaca]] ve [[Yidiş]]'in doğu lehçesi azınlıklarca konuşulur.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Gordon|ilk=Raymond G., Jr.|yıl=2005|başlık=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth Edition|yer=Dallas, TX|yayımcı=SIL International}} [http://www.ethnologue.com/ Online versiyonu].</ref>
 
Beyaz Rusya'nın nüfus yoğunluğu kilometre kare başına 50; toplam nüfusun %71,7'si kentsel alanlarda ikâmet eder.<ref name="Factbook"/> Beyaz Rusya'da yaşayan 9.724.700 kişinin 1.741.400'ü, ülkenin başkenti ve en büyük şehri olan [[Minsk]]'te yaşamaktadır.<ref name="Factbook"/> 481.000 kişilik nüfusuyla [[Gomel]], ülkenin en büyük ikinci şehri ve Homel Voblastı'nın merkezidir. Ülkenin diğer büyük şehirleri [[Mogilev]] (365.100), [[Vitebsk]] (324.400), [[Grodno]] (314.800) ve [[Brest (Beyaz Rusya)|Brest]] (298.300).<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-43&srt=npan&col=aohdq&pt=c&va=&srt=pnan | başlık = Belarus - largest cities and towns and statistics of their population | erişimtarihi = 16 Mayıs 2010 | yayımcı = World Gazeteer | dil = İngilizce | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20130726171522/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-43&srt=npan&col=aohdq&pt=c&va=&srt=pnan | arşivtarihi = 26 Temmuz 2013 | ölüurl = no }}</ref>
 
Birçok diğer Avrupa ülkesi gibi Beyaz Rusya'nın eksi nüfus artışı ve doğal büyüme oranı vardır. 2007'de Beyaz Rusya'nın nüfusu %0,41'lik düşüşe uğramış ve doğurganlık oranı 1,22 olup<ref name="Factbook"/> yerleştirme oranından çok daha düşüktü. 2007 itibarıyla Beyaz Rusya nüfusun %69,7'si 14-64 yaş aralığındadır; %16'sı 14 yaşından daha genç ve %14,6 65'ten daha yaşlı.<ref name="Factbook"/> Nüfusu da yaşlanıyor: günümüzün medyan yaşı 37<ref name="Factbook"/> olmasına rağmen, tahminlere göre 2050'de Beyaz Rusyalıların medyan yaş grubu 55 ve 65 arası olacaktır.{{Kaynak belirt}} Beyaz Rusya'da her kadına göre 0,88 erkek vardır.<ref name="Factbook"/> Ortalama beklenen yaşam süresi 68,7 yıl (erkekler için 63,0; kadınlar için 74,9).<ref name="Factbook"/> Beyaz Rusyalıların %99'undan daha fazlası okuma yazmayı biliyorlar.<ref name="Factbook"/>
 
Tarihî olarak Beyaz Rusya çeşitli dinlere dayanmıştır, özellikle [[Ortodoks]], [[Katoliklik]] ve [[Protestanlık|Protestanlığın]] bir sürü mezhebi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nationmaster.com/country/bo-belarus/rel-religion | başlık = Belarusian Religion statistics | erişimtarihi = 16 Mayıs 2010 | yayımcı = NationMaster | dil = İngilizce | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20131103151952/http://www.nationmaster.com/country/bo-belarus/rel-religion | arşivtarihi = 3 Kasım 2013 | ölüurl = no }}</ref> Büyük azınlıklar da [[Yahudilik|Yahudiliği]] ve diğer dinleri izlemektedir.
 
== Yargı ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Belarus" sayfasından alınmıştır