V. Nicolaus: Revizyonlar arasındaki fark

'''Papa V. Nicolaus''' (d. 15 Kasım 1397, [[Sarzana]], [[Papalık Devleti]] – ö. 24 Mart 1455, [[Roma]]). Doğum adiıadı ''Tommaso Parentucelli''. 6 Mart 1447'den 24 Mart 1455'teki ölümüne dek papalık yapan İtalyan din adamı.<ref>Encyclopædia Britannica 1911</ref>

Babası bir doktordu. Annesini ismi Andreola Bosi della Verrucola idi, 15 Kasım 1397'de [[Sarzana]], [[Ligürya]]'da doğdu. Parentücelli daha çocukken babasibabası oldu. Parent1ucelliParentucelli Floransa'ya gidip yerleşti. Zamanın Floransa ileri gelen ailelerinden olan [[Strozzi]] ve [[Albizzi]] çocuklarına hocalık yaptı. Bu hocalığı sırasında, genç yaşında, bu aileleri ziyarete gelen ünlü Avrupa [[Hümanizm|hümanist]] bilimcileri ile tanışıp görüşmek fırsatı oldu.

[[Bologna Üniversitesi]] ve [[Floransa]]'da yüksek eğitim gördü. 1422'de İlahiyat üzerinden üniversite diplomasi aldı. Bağlı olduğu Bologna Piskopos Nicola Albergati onun bilimsel yeteneğinden çok etkilendi. Parentucelli'ye patron olup onu kendi desteğine aldı. Ona mali imkanlar sağlayarak [[Almanya]], [[Fransa]] ve [[İngiltere]]'de bir tur yapmasını sağladı. Ayrıca bilimsel çalışmalarına devam etmek için destek de yaptı. Her gittiği yerde Parentucelli, kitap satın alıp kitap toplayıcılığa başladı. Satın aldığı kitapları da okuduğunu gösteren günümüze kadar kalan bazı kitaplarında kendi eli ile yazılmış yan yazılar bulunmaktadır. 1431-1449 döneminde Avrupa Katolik kilisesinin "17 Ekümenik Konsil" akımı ile toplanan [[Basel]], [[Ferrara]] ve Floransa KonsillarınaKonsillerine katkıda bulundu; sonuncusu olan [[Floransa Konsili]]'na delege olarak katıldı.

1444'te patronu Nicola Albergati öldü. Onun yerine Parentucelli, Bologna Piskoposu yapıldı. Fakat Bologne'da devamlı halk hareketleri olmakta idi ve Parentucelli bu halk isyanlarını bastırmak için eğitilmiş değildi. Papa [[IV. Eugenius]] onu daha uygun bir görevle Kutsal Roma İmparatorluğu nezdinde bir Papalık Elçi/temsilcisi olarak [[Frankfurt]]'ta gönderdi. Burada [[Papalık Devleti]] ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında bir ittifak kurmaSIkurması bekleniyordu. Böylece 1631-1439 dönemi Basel Ekümenik Konsil'inde ortaya çıkan Papalık imtiyazlarına aleyhtar Konsil kararlarının etkilerinin azaltılacağı beklenmekteydi.

Mart 1447'de Papa [[IV. Eugenius]] oldu. YapolanYapılan papalık seçiminden sonra 6 Mart 1447'de papa seçildi ve eski patronu olan Nicola Albergati anısına onun Latince karşılığı olan V. Nicolaus papalık ismini aldı.

20 Temmuz 1447'de yayımladığı "Pastoralıs officii" Papalık Beyannamesi ile rahip ve rahiblErirahipleri ile fakirler ve özürlülere destek amacı ile yapılanmış olan "San Fracisko Düzenli Üçüncü Tarikatı (Tertius ordo regülarış Sancti Francisçi)"'ni resmen kurdu.

Papa Niciolaus Roma'nın kültürel ve entelektüel hayatına önemli etkileri oldu. Onun döneminde "hümanışzmhümanizm" akımı önemli gelişmeler yaptı. O zaman kadarki papalar "hümanizm" akımını eski kantikantik Grek ve Romalı pagan kışlerinkişilerin gelrştirdiklerigeliştirdikleri konulara yakın alakası dolayısı ile gayet şüpheli gözlerle bakmaktaydı. Katolik Hristiyanlığa ikilik ve dalelatdelalet getirme kaynağı olarak bakılmaktaydı.

Tam bu dönemde Mayıs 1453'de Osmanlılar [[İstanbul'un Fethi|İstanbulu fethettiler]]. PapPapa bunu Hristiyanlığa büyük bir darbe olarak gördü. Hristiyanlığın en büyük ve kültürel olarak gelkişmişgelişmiş şehri; Hristiyanlığı Roma resmi dini yapan İmparator' Komnstantin'in şehri 1000 yıl sonra Müslüman ellerine geçmekte idi. Pap V. Niclaus yeni bir Haçlı Seferi yapmak için birçok vaizler verdi. Fakat bir iki yüzyıl önce Haçlı Seferlerin fiyaskoları ve özellikle o günlerdeki İtalyan devletleri atrasında bulunan devamlı çekişme ve ihtilaf bu laflarainlafların tümüyle boşa gitmesi ile sonuçlandı.

Fakat Papa V. Nicolaus bu gelişmeden başka yoldan fayadalandıfaydalandı. Roma'yı Hristiyanlığın kültürel merkezi olarak geliştirmek için İstanbul'dan Grekçe'yi bilen ve eski Grek ve Rantik Romalı klasikleri eğitimli olarak öğrenmiş birçok edebiyat ve bilim adamını İtalya'ya dadavetdavet etmek için temsilciler gönderdi ve bunda da başarı sağladı. İtalya'ya ve gelen bu Grekçe ve Latindce bilen Doğu Romalı bilim adanmlarıadamları İtalya'daki hümanizm akımına büyük katkıda bulundular. Papa hümanist Lorenzo Valle'ye sipariş vererek hem Pagan döneminin hem de Hristiyan döneminin Grekçe yazılmış tarihlerini Latince'ye tercüme ettirdi. Ascoli'li Enoch ve Giovanni Tortelli adkli hümanistlerin yardımı ile Papa cohgü İstanbul'dan getirilmiş olan ve eşleri Batı Avrupa'da bulunmayan yazma kitapları toplamaya başlattı. Bu uğraşla o zamanlar için gayet büyük bir kütüphane olan 9.000 üzerind eyazam esser ihtiva eden bir kütüphane kurdurdu. Bu gelişmeler kitap matbaasının yeni bulunmasından hemen önce olmaktaydı ve matbaanın kullanılmaya başlaması birlikte Batı Avrupa kültürel ufuklarianufuklarının iyice açılmasına neden oldu.

Roma şehrini Rönesans mimarı ile ile imar etmeyeietmeyi hedef aldı. Şehri Hristiyan dünyasının başkenti olarak görüp bu göruseuygungörüşe uygun binaların yapılmasını plaladıplanladı. Önce Roma'nın eskimiş olan surlarını pekiştirdi. ŞehirnŞehrin bazı sokaklarını kaldırmkaldırım taşı döşetti.

Şehrin şu ihtiyacına eğildi. Antik Roma döneminde şehrin suyu yapılan taştan kemerler ve sistem halinde bağlanmış şu yolları ile yüksek arzıldeki kaynaklardan gelmekte idi. Ama bunlar 6. yüzyıldaki barbar istilaları sırasında yıkılmıştı ve şehrin suyu Orta Çağlarda ya kuyulardan ya da yağmur suyu toplayan sarniclardansarnıçlardan; hatta fakir şehirli için doğrudan doğruya şehir içinden açıkta akan [[Tiber Nehri]]'nden temin edilmekte idi. V. Nicolaus antik dönemde Ağrıpa tarafından yaptırılmış "Aqua Virgo Su Kemwri"ni tamir ettirdi ve bu kemerden gelen suyu (günümüzde Trevi Çeşmesi olan mevkide bulunan) Leon Battista Alberti tasarımı olan nisbetten basit bir çeşmeye getirtti.

Fakat V. Nicolaus Papalığın merkezi olan Vatikan'ı, Borgo semtini ve Aziz Petros Bazılıkası'nı yeniden daha muhteşem bir şekilde yaptırmayı planlamaktaydı. Bu hedefle birçok mimarla ile ilişkiye geçti. Eski bazılıkabazilika binasının bir kısmın yıktırdı. Lateran Sarayı'nda (Far Angelico'nun yapmış olduğu bazı fresklerde gösterildiği gibi) bazı tevsi inşaatı yaptırdı. Sonraki planladığı inşaat için Koliseum'um cephesinden memmermermer söktürüp 2522 araba mermeri Bazılka yanına taşıttı.