Kâbe: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Elenktra (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi
Ben Bilal (mesaj | katkılar)
Kurranda revak yok
Etiket: Geri al
15. satır:
| dini_inanç = [[İslam]]
}}
'''Kâbe''' ({{dil|dil_adı=e|ar|الكعبة المشرفة}}, ''Kâbe-i Şerif'', ''Kâbe-i Muazzama'' veya ''Beyt-i Atik''), [[Mekke]]'de [[Mescid-i Haram]]'da yer alan ve [[İslam]] dininde en kutsal sayılan [[cami]]. [[İslâm]] dininin ilk ve en kutsal mekânı kabul edilir.<ref name=Kabah>{{Britannica|Ka'bah}}</ref> Bu yapının etrafında [[Mescid-i Harâm]] bulunur. [[Kur'an]]'da Kâbe'nin duvarlarının [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]] ve oğlu [[İsmail (peygamber)|İsmail]] tarafından revaklarıyla inşa edilmişyükseltildiği olduğuifade belirtiliredilir.<ref name=Kabah/>
 
Dünya'daki bütün [[Müslüman]]lar, nerede olurlarsa olsunlar, namazlarını Kâbe'ye dönerek kılarlar.<ref name="kıble">{{Web kaynağı | url = http://kuran.diyanet.gov.tr/Kuran.aspx#2:142 | başlık = Bakara sûresi | erişimtarihi =16 Ağustos 2012| biçim = HTML | yayımcı = Kur'ân-ı Kerîm (Diyânet meâli) | dil = Türkçe | alıntı = (Ey Muhammed!) Biz senin çok defa yüzünü göğe doğru çevirip durduğunu (vahiy beklediğini) görüyoruz. (Merak etme) elbette seni, hoşnut olacağın kıbleye çevireceğiz. (Bundan böyle), yüzünü Mescid-i Haram yönüne çevir. (Ey Müslümanlar!) Siz de nerede olursanız olun, (namazda) hep o yöne dönün. Şüphesiz kendilerine kitap verilenler, bunun Rabblerinden (gelen) bir gerçek olduğunu elbette bilirler. Allah onların yaptıklarından habersiz değildir. | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160123043614/http://kuran.diyanet.gov.tr/Kuran.aspx | arşivtarihi = 23 Ocak 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=2781 | başlık = Namazın farzları: 4- İstikbal-i kıble | erişimtarihi =16 Ağustos 2012| biçim = HTML | yayımcı = Dinimiz İslâm | dil = Türkçe | alıntı = Namaz kılarken kıbleye dönmektir. | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150402150230/http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=2781 | arşivtarihi = 2 Nisan 2015}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.namazzamani.net/turkce/farz.htm | başlık = Namazın Farzları: 4. İstikbâli Kıble | erişimtarihi =16 Ağustos 2012| biçim = HTML | yayımcı = Namaz Zamanı | dil = Türkçe | alıntı = Namaz kılan kimsenin Kâbe yönüne yönelmesidir. Göğsünü kıbleden (yaklaşık 45 derece) çeviren kimsenin namazı bozulur. | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150912200154/http://www.namazzamani.net/turkce/farz.htm | arşivtarihi = 12 Eylül 2015}}</ref> Kâbe'nin olduğu yöne [[kıble]] denir. İslâm'ın beş temel şartından biri olan [[Hac]] sırasında Kâbe; farz olan ziyaret tavafı ve [[vacib]] olan veda tavafı ile en az iki kere tavaf edilir. Bunların dışındaki tavaflar ise sünnettir. Tavaf, (yukarıdan bakıldığında) saat yönünün tersine bir yönde [[Hacerü'l-Esved]] köşesinden başlayarak Kâbe'nin etrafında yedi tam tur yürümektir. Tavaf sırasında dönülen her bir tura ise şavt denir. Tavaf ayrıca [[Umre]]'nin de şartları arasındadır. Hac sırasında yaklaşık 6 milyon hacı toplanarak aynı gün tavaf yaparlar.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_pictures/7769689.stm|başlık=In pictures: Hajj pilgrimage|tarih=7 Aralık 2008|eser=[[BBC News]]|erişimtarihi=8 Aralık 2008}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.altmuslim.com/a/a/a/as_hajj_begins_more_changes_and_challenges_in_store/ | yayıncı = altmuslim.com | başlık = As Hajj begins, more changes and challenges in store | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120111215050/http://www.altmuslim.com:80/a/a/a/as_hajj_begins_more_changes_and_challenges_in_store | arşivtarihi = 11 Ocak 2012}}</ref>
29. satır:
Kâbe'nin içerisine ancak yılda iki defa (Ramazan ayı başlamadan ve Kurban Bayramı ile Hac ziyaretleri başlamadan yaklaşık 15 gün önce) "Kâbe'yi temizleme töreni" adı verilen törenle Kâbe'nin anahtarını geleneksel olarak ellerinde tutan [[Beni Şeybe]] kabilesi mensupları ve seçilmiş misafirler girebilmektedir. Kâbe kapısı zeminden yüksekte olduğu için özel bir tekerlekli merdiven kullanılarak girilir. Kâbe'nin tavanı ahşaptır. Tabanı mermer ve kireçtaşı kareler ile kaplıdır. Tavana kadar iç duvarlarının alt yarısı mermerle kaplı olup bu mermer duvar üstüne üzerine Kur'an'dan ayetler kazılmış olan mermer tabletler konulmuştur. İç duvarların üst tarafı üzerinde altın işleme ile Kur'an ayetleri bulunan bir yeşil bez ile kaplıdır.<ref>Bu törende misafirler, başta Mekke valisi, törensel olarak ellerinde süpürge ile Kâbe'nin içerisini süpürürler; mermer duvarlar [[zemzem]] ve gülsuyu ile temizlenir ve Kâbe bakıcıları mermerleri özel kokulu yağla yağlarlar.</ref>
 
# '''[[Hacerü'l-Esved]]''': Doğu köşesinde bulunan kara parlak taştır. Müslümanlar tarafından [[Cennet]]'ten indiğine inanılır.<ref>http://www.herkonudan.com/din/genel-yazilar/6794-cennetin-taslari-hacer-ul-esved.html</ref> Kâbe'de çıkan bir yangında bu taş ısı değişimi nedeniyle kırılıp 15 parçaya bölünmüştür. Günümüzde taşın parçaları gümüş bir çerçeveyle bir arada tutulmaktadır. Görünen kısmı yaklaşık 16,5x20 cm'dir. 930'da Mekke'yi basıp Kâbe'yi ellerine geçiren [[Ebu Tahir Cannabi]] idaresindeki [[Karmatîlik|Karamatiler]] bu taşı Mekke'den alıp Doğu Arabistan'da üsleri olan [[el-Ahsa]] vahasına götürmüşler ve [[Abbasiler]] de 952'de bu taşı geri almak için büyük fidye ve tazminat vermek zorunda kalmışlardır.{{olgu}}
# '''Kâbe Kapısı''': Kâbe'nin doğu duvarında zeminden 2,13 metre yükseklikte bulunmaktadır.
# '''Altın Oluk''' veya '''Mizab''': Kuzey duvarı üzerinde bulunan altından yapılmış oluk. Mekke'de ender yağan yağmur sularını Kâbe'nin çatısından indirmek için 1627'de [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]] tarafından yapılmıştır.<ref>Oluk bulunmadığı 1626 yılında şiddetle yağan ve seller yaratan yağmurlar Kâbe'nin üç duvarının çökmesine sebep olmuş ve gelecekte böyle bir olayı önlemek için ertesi sene bu altın oluk yaptırılmıştır.</ref>
45. satır:
 
== Tarihçe ==
===Orijini hakkında islami görüşler===
[[Dosya:Mohammed kaaba 1315.jpg|thumb|sol|250px|[[Reşidüddin Hamedani]]'nin ''[[Cami’üt-Tevarih]]'inden'' bir minyatür, ({{Kısaltma|y.|yaklaşık}} 1335), 605 yılında [[Muhammed]]'in Hacerü'l-Esved'i [[Kabe]]'ye yerleştirme hikâyesini tasvir eder.]]
 
Kâbe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiştir. Kâbe'nin ilk olarak [[Adem]] tarafından yapıldığına ancak ondan geriye sadece temellerinin ayakta kaldığına inanılır. Kur'an'a göre [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]] ve [[İsmail]] [[peygamber]]ler tarafından temelleri yükseltilmiştir.
Gibbon gibi bazı tarihçilere göre Diodorus adlı Eski Yunan tarihçinin (M.Ö. I. yy.) "Orada, tüm Arapların çok saygı duyduğu çok kutsal bir tapınak kuruldu."<ref>Diodorus (Greek with English): C.H. Oldfather (tr.) Diodorus of Sicily, vol. 2 (Loeb 1935), esp. 216–7 </ref> şeklinde bahsettiği yer Kâbe'dir. <ref>Edward Gibbon, Decline and Fall, vol. 5 (1788), 190–1 and n. 45.</ref>
 
Kâbe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiştir. Kâbe'nin ilk olarak [[Adem]] tarafından yapıldığına ancak ondan geriye sadece temellerinin ayakta kaldığına inanılır. Kur'an'a göre [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]] ve [[İsmail]] [[peygamber]]ler tarafından temelleri yükseltilmiştir.
 
[[İslam]]'dan önce Kâbe'de [[pagan]] Araplar tarafından kutsal sayılan 360 tane put bulunmaktaydı. Bunların en büyüğü en güçlüsü Al-İlâh'ın Güneş'le evli olup [[Uzza|Al-Uzza]], [[Menat|Al-Menat]] ve [[Lat|Al-Lât]] adlı üç kızı olduğuna inanılırdı. Putların yanı sıra İbrahim, İsmail, İsa ve Meryem'in figürlerinin de yer aldığı kaydedilmiştir.
Satır 55 ⟶ 54:
[[Muhammed]] zamanında Kâbe Müslümanların kontrolüne geçti ve bütün putlar kaldırıldı. Kabe bugün 16 metrelik yüksekliğe sahiptir. Ancak Mekke'nin fetih günü Muhammed'in damadı [[Ali]]'yi omuzlarına çıkarıp onun da Kâbe'nin üzerindeki putları aşağı indirip kırdığına dair hadise dayanarak 630 yılında yüksekliğinin günümüzdekinden daha alçak olduğuna inanılır.
 
===Bağımsız tarihçilere göre Kabe'nin orijini ve tarihçesi===
 
Gibbon gibi bazı tarihçilere göre Diodorus adlı Eski Yunan tarihçinin (M.Ö. I. yy.) "Orada, tüm Arapların çok saygı duyduğu çok kutsal bir tapınak kuruldu."<ref>Diodorus (Greek with English): C.H. Oldfather (tr.) Diodorus of Sicily, vol. 2 (Loeb 1935), esp. 216–7 </ref> şeklinde bahsettiği yer Kâbe'dir. <ref>Edward Gibbon, Decline and Fall, vol. 5 (1788), 190–1 and n. 45.</ref>
 
Kâbe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiştir.
[[Muaviye]]'nin ölümü sonrasında çıkan [[Yezid]] ve [[Abdullah bin Zübeyr]] savaşında Kâbe, [[mancınık]] atışından isabet alarak yıkılmış ve yanmıştı. İsabet alan karataş üç parçaya bölünmütür.<ref>Orhan Gökdemir, Din ve Devrim, İstanbul: Destek Yayınları. 2010. s. 64</ref>
İbn-i Zübeyr, Kâbe’yi yıkıp yeniden inşa etti. [[I. Mervan]] döneminde ise Kâbe eski haline döndürüldü.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kâbe" sayfasından alınmıştır