Deri greftleme: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
"Skin grafting" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu. Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2 |
kDeğişiklik özeti yok |
||
1. satır:
▲{{Tıbbi müdahale bilgi kutusu}} '''Deri greftleme''', [[deri]] [[Organ nakli|naklini]] içeren bir tür [[Greft (cerrahi)|cerrahi]] işlemdir . Transplante edilen [[Doku|dokuya]] '''deri grefti''' denir. <ref>[http://surgery.med.miami.edu/plastic-and-reconstructive/skin-grafting-flap-surgery "Plastic, Aesthetic and Reconstructive Surgery"]</ref>
Deri greftleme genellikle şu durumların tedavisi için kullanılır:
Satır 6 ⟶ 5:
* Geniş [[yara]] veya [[Travma (tıp)|travma]]
* [[Yanık|Yanıklar]]
* [[Nekrotizan fasiit]] veya [[purpura fulminans]] gibi enfeksiyona bağlı yoğun cilt kaybının olduğu durumlar <ref>[http://emedicine.medscape.com/article/1348047-overview "Necrotizing fasciitis and purpura fulminans"]</ref>
* İyileşme için deri grefti gerektirebilecek spesifik ameliyatlar - en sık [[Cilt kanseri|cilt kanserleri]] cerrahisi
Deri greftleri genellikle derinin büyük bir kısmı hasar gördüğünde kullanılır. Hasarlı deri gerektiğinde cerrahi olarak çıkarılır (eksizyon veya [[debridman]] ) ardından deri grefti o bölgeye uygulanır. Greftleme iki amaç için yapılır: gerekli tedavinin seyrini (ve hastanede geçen zamanı azaltmak) iyileştirmek ve deri grefti yerleştirilen alanın işlevini ve görünümünü iyileştirmek.
İki tip deri grefti vardır, daha yaygın olanı, bir patatesin soyulması gibi vücudun sağlıklı bir kısmından (verici alan) ince bir deri tabakasının çıkarılması şeklinde alınan ''kısmi kalınlıkta deri greftidir''. İkincisi derinin tam kat alınarak verici alanın kendi içinde dikilerek kapatıldığı ''tam kalınlıkta deri greftidir.'' Tam kalınlıkta deri grefti, yaşayabilirlik açısında daha risklidir. Ancak, sezaryen izine benzer şekilde verici alanda sadece bir yara izi bırakır. Tam kalınlıkta deri greftlerinde verici alan genellikle alıcı alandan çok daha hızlı iyileşir. Kısmi kalınlıkta deri greftinde verici alan daha ağrılıdır ve iyileşme süresi daha uzundur. Ancak Kısmi kalınlıkta deri greftleri daha büyük miktarlarda alınabilir. Böylece daha fazla alanın onarılması mümkün olur. Kozmetik açıdan tam kalınlıkta deri grefti daha iyi sonuçlar verir.
== Tarihçe ==▼
İlk deri grefti 1. yüzyılda Hindistan'da yapıldı. En temel anlamıyla deri greftleme, cildin ve bazen de altta yatan diğer doku tiplerinin vücudun başka bir yerine nakledilmesidir. Deri alma ve nakil tekniği ilk olarak yaklaşık 2500-3000 yıl önce Hindularda adli cezalandırma aracı olarak kesilmiş burunların yeniden yapılandırılması için yapıldı.<ref>https://www.derm.theclinics.com/article/S0733-8635(05)70488-5/abstract</ref> Modern anlamda greft kullanımı 19. yüzyılın ortasında tanımlanmıştır. 1869'da Reverdin pul greft kullanımını tanımlamıştır.<ref>http://www.jddsjournal.org/article.asp?issn=2352-2410;year=2018;volume=22;issue=1;spage=16;epage=20;aulast=Hofmann</ref> Ollier ve Thiersch sırasıyla 1872 ve 1886'da kısmi kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. Wolfe ve Krause sırasıyla 1875 ve 1893 yıllarında tam kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. <ref>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19939539</ref> Günümüzde deri greftleme plastik cerrahide yaygın olarak kullanılmaktadır. <ref>http://emedicine.medscape.com/article/876290-overview</ref>
== Sınıflandırma ==
Greftler kalınlıklarına, kaynaklarına ve amaçlarına göre sınıflandırılabilir. Kaynağa göre:
*
*
*
*
*
Allogreftler, ksenograftlar ve protez greftler genellikle geçici deri ikameleri olarak kullanılır, bu greftler enfeksiyonu ve sıvı kaybını önlemek için yara örtüsü görevi görürler. Vücut eninde sonunda bu greftleri reddetmeye başladığında uzaklaştırılmaları gerekecektir. Otolog greftler ve bazı işlenmiş allogreftler reddedilmeden kalıcı olarak vücutta kalabilir. <ref>{{Web kaynağı|url=http://burncentrecare.co.uk/burn_wounds_surgery.htm|başlık=General data about burns|çalışma=Burn Centre Care}}</ref> Genetiği değiştirilmiş domuzlardan allogreft eşdeğeri deri materyali üretilebilir <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Skin grafts from genetically modified α-1,3-galactosyltransferase knockout miniature swine: A functional equivalent to allografts|yazarlar=Leonard|tarih=December 2017|sayı=8|diğertarih=May 27, 2014|diğerkaynak=Massachusetts General Hospital|diğer-url=https://www.massgeneral.org/News/pressrelease.aspx?id=1709|sayfalar=1717–1724|çalışma=Burns|cilt=43}}</ref> Ayrıca bir balık türü olan tilapia'nın derisi de domuz derisinin bulunmadığı durumlarda deneysel çalışmalarda ve veterinerlik alanında ucuz ksenograft olarak kullanılır. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Innovative treatment using tilapia skin as a xenograft for partial thickness burns after a gunpowder explosion|yazarlar=Lima-Junior|tarih=June 2019|sayı=6|çalışma=Journal of Surgical Case Reports|cilt=2019}}</ref> <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ucdavis.edu/health/news/healing-animals-with-fish-skins/|başlık=Healing Animals With Fish Skins|tarih=17 September 2018|dil=EN|çalışma=UC Davis}}</ref>
Satır 26 ⟶ 27:
Kalınlığa göre:
; Kısmi kalınlıkta
: Kısmi kalınlıkta deri grefti (STSG: Split-thickness skin graft), [[epidermis]] ve [[Dermis|dermisin
; Tam kalınlık
: Tam kalınlıkta deri grefti epidermis ve dermisin tüm katlarını içerir. Donör bölge ya kendi içine dikilerek ya da kısmi kalınlıkta deri grefti ile kapatılır.
; Kompozit greft
: Kompozit greft birden fazla doku türünü içeren grefttir. Deri ve altında yer alan kıkırdak veya başka bir doku içerir. Burun alar kanat deri ve kıkırdak eksikliği onarımında sıklıkla kullanılır. Dönör alan olarak genellikle kulak seçilir.
== Donör seçimi ==
Satır 38 ⟶ 39:
Daha derin doku kayıplarında derinin tüm katlarını içeren tam kalınlıkta deri grefti gerekli olabilir. Genellikle greftin uzun dönemde kontraksiyonunun en aza indirilmesi gereken yüz ve el kusurları için bu greft tercih edilir. Genel kural, greft ne kadar kalın olursa, kontraksiyon ve deformite o kadar az olur.
Hücre kültürlüyle üretilen [[Epitel|epitelyal]] otogreft (CEA), Greft ihtiyacı olan kişiden deri hücrelerini alınarak laboratuvar ortamında üretilir. Bu hücreler aynı kişiden alındığı için o kişinin bağışıklık sistemi grefti reddetmez. Ancak bu tabakalar çok ince olduğundan (sadece birkaç hücre tabakası kalınlığında) travmalara karşı dayanıksızdırlar ve tutma oranı genellikle %100'den azdır. [[Dosya:Skin_graft_donor_site.jpg|küçükresim| Kısmi kalınlıkta deri grefti alındıktan 8 gün sonra verici bölge ]]
İnce ve iyi korunmuş cilt dilimleri ve şeritlerini donörden çıkarmak için cerrahlar [[Dermatom (alet)|dermatom]] adı verilen özel bir cerrahi alet kullanır. Bu genellikle [[Dermis|dermisin]] sadece bir kısmı ile [[Epidermis|epidermisi]] içeren bölünmüş kalınlıkta bir deri grefti üretir. Donör bölgesinde geride kalan dermis, her ikisi de yeni bir epidermis tabakası oluşturmak için yavaş yavaş çoğalan epidermal hücreler içeren saç folikülleri ve [[Yağ bezi|yağ bezleri]] içerir. Donör bölgesi aşırı derecede ağrılı ve enfeksiyona karşı savunmasız olabilir. Donör bölgesi ağrısını tedavi etmenin birkaç yolu vardır. Bunlar arasında deri altı anestezik ajanlar, topikal anestezik ajanlar ve belirli tipte yara örtüleri bulunur. <ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Treating pain on skin graft donor sites: review and clinical recommendations.|tarih=June 2017|sayı=|sayfalar=|çalışma=J Trauma Acute Care Surg|cilt=}}</ref>
Greft alındıktan sonra kaplanacak olan bölgeye dikkatlice yayılır. Birkaç küçük [[
Hem ameliyat öncesi yara bakımı hem de ameliyat sonrası greft iyileşmesi için giderek yaygınlaşan bir yöntem, [[negatif basınçlı yara tedavisi]] kullanımıdır. Bu sistem, yaranın üzerine köpük formunda bir malzeme yerleştirilir, sonra köpüğün üzerine delikli bir tüp yerleştirerek cihaza bağlanır. Düzenek daha sonra bandajlarla sabitlenir. Vakum ünitesi negatif basınç oluşturur, pansuman hava sızdırmaz hale getirilir ve cihaz yara üzerindeki fazla kan ve sıvıları dışarı atar. Bu işlem tipik olarak greft bölgesinde temizliğin korunmasına yardımcı olur, yeni kan damarlarının gelişimini destekler ve greftin başarılı bir şekilde tutma şansını artırır. Negatif basınçlı yara tedavisi ayrıca, enfekte olmuş bir yaranın greft uygulanmadan önce greft uygulanabilir seviyeye gelmesine yardımcı olmak için de kullanılabilir. Deri grefti uygulaması deri nakli olarak da düşünülebilir.
== Riskler ==
Deri greft ameliyatı için riskler:
*
*
* Adapte edilmiş derinin kaybı
*
*
Ksenogreftlarde ret görülebilir. Bunu önlemek için, greft alan kişi genellikle uzun süre immünosüpresan ilaçlarla tedavi edilmelidir.
Satır 63 ⟶ 61:
Deri greftleme sonrası iyileşme süresi uzun olabilir. Greft alıcıları birkaç ay boyunca kompresyon giysisi giyerler ve bu kişiler uzun süreli ağrı ve işlev kaybından kaynaklanan depresyon ve anksiyete riski altındadır. <ref name="Encyclopedia of Surgery">{{Web kaynağı|url=http://www.surgeryencyclopedia.com/Pa-St/Skin-Grafting.html|başlık=Skin Grafting: Aftercare|erişimtarihi=Sep 19, 2012|çalışma=Encyclopedia of Surgery}}</ref>
▲== Tarihçe ==
▲İlk deri grefti 1. yüzyılda Hindistan'da yapıldı. En temel anlamıyla deri greftleme, cildin ve bazen de altta yatan diğer doku tiplerinin vücudun başka bir yerine nakledilmesidir. Deri alma ve nakil tekniği ilk olarak yaklaşık 2500-3000 yıl önce Hindularda adli cezalandırma aracı olarak kesilmiş burunların yeniden yapılandırılması için yapıldı.<ref>https://www.derm.theclinics.com/article/S0733-8635(05)70488-5/abstract</ref> Modern anlamda greft kullanımı 19. yüzyılın ortasında tanımlanmıştır. 1869'da Reverdin pul greft kullanımını tanımlamıştır.<ref>http://www.jddsjournal.org/article.asp?issn=2352-2410;year=2018;volume=22;issue=1;spage=16;epage=20;aulast=Hofmann</ref> Ollier ve Thiersch sırasıyla 1872 ve 1886'da kısmi kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. Wolfe ve Krause sırasıyla 1875 ve 1893 yıllarında tam kalınlıkta deri greftini tanımlamışlardır. <ref>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19939539</ref> Günümüzde deri greftleme plastik cerrahide yaygın olarak kullanılmaktadır. <ref>http://emedicine.medscape.com/article/876290-overview</ref>
== Kaynakça ==
| |||