Ebülmeyamin Mustafa Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

'''Ebülmeyamin Mustafa Efendi''' (d. [[1552]] [[İstanbul]] - [[23 Kasım]] [[1606]], İstanbul) [[Türkler|Türk]], Osmanlı müderris, kadı, kazasker ve [[şeyhülislam]]. [[III. Mehmet]] ve [[I. Ahmet]] saltanatlarında [[7 Şubat]][[1603]] - [[8 Haziran]] [[1604]] ile [[26 Temmuz]] [[1606]] - [[23 Kasım]], [[1606]]

dönemlerinde iki kez şeyhülislamlık yapmıştır. Halk arasında "Kaba Mustafa Efendi" olarak anılırdı.<ref name="uzunçarsılı">UzunçarsılıUzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.460-461</ref>

Ali Efendi'nin oğlu olup [[1546]]'da İstanbul'da doğdu. İstanbul medreselerinde ilmiye eğitimi yaptı. Şangezzâde'ye damaddamat oldu. Şubat 1598'de Valide [[Safiye Sultan]]'ın yaptırdığı medreseye ilk müderris oldu.<ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV saysf.382</ref>

Ocak 1600'da [[Edirne]] kadısı oldu. Ağustos 1601'de İstanbul kadısı görevine getirildi. Bu görevde halkla ilişkilerinde gösterdiği ciddiyet ve doğruluğu ile isim yaptı. Narh işlerinde gösterdiği idareci yetenekleri ile ortaya çıkan zahire yokluğunda halkı sıkıntıya çektirmemekle tanindıtanındı. Bu nedenle kendisine "ebülmeyamin" lakabı verildi. 5 Ocak l603'de ise Anadolu kazaskeri görevine terfi ettirildi.<ref name="uzunçarsılı"/>

7 Şubat 1603'da ilk kez [[Yemişçi Hasan Paşa]]'ya karşı kapıkulu askerlerinin isyanı olayı dolayısıyla [[Cafer Mustafa Sunullah Efendi|Sunullah Efendi]] yerine şeyhülislâm oldu. Bu görevde iken sdarazamsadrazam olan Yemişçi Hasan Paşa'nın aleyhtarklarıaleyhtarları ile iş birliği yapmıştır. Sultan III. Mehmed'in yaptığı bir soruşturma sırasında padişaha sadrazamın yaptığı zulümler hakkında bilgi verdi. Bunun üzerine III. Mehmed 23 Eylül 1603'de Yemişçi Hasan Paşa'yı sadrazamlıktan azletti; tutuklattırdı ve 4 Ekim 1603'de idam ettirdi.<ref name="uzunçarsılı"/>

Ebülmeyamin Mustafa Efendi'nin I. Ahmed'in lalası olan "Mustafa Efendi" ile arası açıktı ve sadrazam kaymakamı olan Kasım Paşa sadrazam olmak için entrikalar döndürmekte idi ve onlarla uyuşamaktaydıuyuşmamaktaydı. 8 Haziran 1604'te şeyhülislamlıktan azledilip rakibi olduğu kabul edilen [[Cafer Mustafa Sunullah Efendi|Sunullah Efendi]] yeniden şeyhülişlâm oldu.<ref name="uzunçarsılı"/>

Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirir:<ref name="sicilliosmani"/>

* UzunçarsılıUzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVİXVI. Yüzyıl Ortalarından XVİİXVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) saysf.460-461

* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İVIV saysf.382 [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]