Orta Çağ: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
k düzeltme AWB ile
57. satır:
Beceriksiz yöneticilerin üstünkörü çalışmaları kütüphane, [[Halk banyosu|umumi banyo]], meydan ve eğitim kurumları kurmak için yeterli değildi. Yeni yapılar eskilerinden çok daha küçük ve gösterişsizdi. Şehir duvarları ardındaki Romalı mülk sahipleri büyük değişikliklere sıcak bakmıyorlardı ve kolayca topraklarını bırakıp başka bir yere hareket etmek istemiyorlardı. Bazılarının elinden malları alındı ve Bizans sınırlarına kaçtılar, diğerleri ise yeni yöneticileriyle iyi ilişkiler geliştirmeye çalıştılar. [[İspanya]] ve [[İtalya]] gibi yerlerde Roma yasalarının ve inançlarının sürdürülmesi gerektiğine inanıldı. Diğer nüfusun yoğun olduğu bölgelerdekiler yeni giyinme şekilleri, yeni bir dil ve yeni gelenek ihtiyacı duydular.
 
Katolik Kilisesi’nin kültürel açıdan birleştirici bir etkisi vardı. [[Katolikler]] tarafından nüfuslanmış bazı bölgeler Aryan yöneticiler tarafından işgal edildi. Frankların lideri [[I. Clovis]] [[Aryanizm]]e karşı Katolikliği seçen liderlerden biridir. I. Clovis’in Katolikliği benimsemesi Gaul’deki [[Frank]] kabileleri açısından bir dönüm noktasıdır. [[Piskopos]]lar aldıkları eğitimden dolayı OrtaçağOrta Çağ toplumunun merkezindeydi. Sonuç olarak yönetimde önemli rol oynadılar. Ancak Batı Avrupa’nın merkezinin dışında kalan bazı bölgeler Hıristiyanlık ya da klâsik Roma geleneğinden hiç etkilenmeden kaldılar. [[Avarlar]] ve [[Vikingler]] gibi savaşçı toplumlar Batı Avrupa’da yeni doğmakta olan toplumlar için hâlâ tehlike oluşturuyordu.
 
Erken Dönem OrtaçağıOrta Çağı monastizmin doğuşuna da tanık oldu. Toplumdan ayrılıp ruhani hayata yönelmek kişilerin tercihiyken, Avrupa [[monastizm]]i şeklini Mısır ve Suriye’de meydana çıkan gelenek ve ideolojilerden aldı. Monastizmin ruhani uygulamalara yaklaşımına [[kenobitizm]] dendi ve öncülüğünü 4. yüzyılda [[Aziz Pachomius]] yaptı. Monastik düşünce Mısır’dan Avrupa’ya 5. yüzyılda hiyeroglif edebiyatla yayıldı. 6. yüzyılda [[Aziz benedictus]] monastismizn belirleyici kurallarını idare ve dinî âyinler hakkında detaylı bir şekilde yazdı. OrtaçağdaOrta Çağ'da [[manastır]]lar ve [[keşiş]]ler dini ve politik konularda derin etkiye sahipti, mesela zengin ailelerin toprak güvencesi, yeni fethedilen yerlerde kraliyet propagandası ve eğitim gibi konularda çok etkiliydiler.
 
Romanesk sanatın doğuşu olan 8. yüzyıla kadar İtalya dışında taş binalara ilgi yoktu. Roma’daki bina malzemeleri, bu türde eserler yapmak için çalındı. Roma ve [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] etkisi baskın kalsa da Çeltik ve Cermen barbar kavimlerin mimari şekilleri Hıristiyan sanatıyla birleştirildi. Batı Avrupa’da yüksek kalitede mücevherler ve dini sanat eserleri yapıldı. Charlamagne ve diğer krallar dini sanat eserlerinin yapılmasına büyük destek verdiler. Bu dönemdeki bazı sanat eserlerinde altın gümüş ve değerli pigmentler kullanılarak [[İncil]]’den öyküler anlatılmaya çalışıldı.
66. satır:
Fransa’nın Gaul bölgesinde iki yeni güç ortaya çıktı; [[Austrasia]] ve [[Neustria]].Bu krallıklar efsanevi kralları [[Merovec]]’den sonra üç yüzyıl boyunca [[Merovenj Hanedanı]]ndan gelen krallar tarafından yönetildi. Merovenj ailesi dönem dönem aile bireyleri arasında anlaşmazlıklar çıkan bir aileydi. Merovenj tahtına geçme kuralı kanbağı idi. Ancak 7. yüzyılda Austrasian ailesi güç kazandı ve Merovenjler geleneksel figür olarak korundu. Merovenjler Baltık üzerinden Avrupayla ticaret ilişkilerinde bulundu. Merovenj kültürü ‘Romanlaştırılmış’ olarak tanımlanabilir, örneğin Roma paralarındaki yönetici sembollerine, piskoposluğa ve manastırlara çok önem verdiler. Bazıları Merovenjlerin Bizans’la ilişki içinde olduğunu düşündü. Ancak Merovenjler seçkin kişilerin ölülerini toprak mezarlara gömdüler ve nesillerini hayvan figürleriyle işaretlediler.
 
7. yüzyıl Austrasia ve Neustria arasında iç savaşların yaşandığı bir dönemdir. Bazı aile büyükleri bu savaş ortamından yararlandı. Örneğin [[Pippin]] bu durumdan yararlanarak kendini Merovingian Sarayı’nın başkanı ilan etti ve büyük zenginlik ve destek elde etti. Kendi soyundan gelen diğer nesiller de onun bu konumundan yararlandı ve sarayda danışmanlık ve vekillik gibi görevlere geldiler. Hanedanlık 732’de [[Charles Martel]]’in Müslümanları yenmesiyle yeni bir yön aldı. Karolenj hanedanlığı [[III. Pippin]] önderliğinde 753'te Austrasia ve Neustrialar’ın yönetimlerini ele geçirdi. Çağdaş kayıtlara göre Pippin bu darbe için gücünü Papa’dan aldı. Pippin’in darbesi Morevenjlerin beceriksiz ve zalim yöneticiler olduğu yolunda yapılan propagandalarla kuvvetlendirildi ve Charles Martel’in başarıları ve ailesinin dindarlığı yüceltilerek öyküleştirildi. 783’te Pippin öldüğünde imparatorluğu oğulları Karl ve Carloman’ın ellerine bıraktı. [[Carloman]] doğal nedenlerle öldükten sonra Karl Carloman’ın küçük oğlunun tahta geçmesini engelledi ve kendini birleşmiş Austrasia ve Neustria krallıklarının imparatoru ilan etti. Karl çağdaşları tarafından ‘Büyük Karl’ ya da [[Şarlman]] olarak bilindi. 774’te başlayan sistemli toprak genişlemesi Avrupa’yı büyük oranda bir araya getirdi. 800’den sonraki savaşlarda birçok soylu müttefik edinerek geniş toprakları yönetti. Ortaçağ’ınOrta Çağ’ın soylularının çoğu köklerini bu genişleme sürecinde ortaya çıkan Karolenj hanedanlığına dayandırmak istedi.
 
Şarlman’in 800 yılının yılbaşı günü taç giyme töreni, 476’dan beri mevcut olan güç boşluğunu doldurduğu için ortaçağOrta Çağ tarihinin dönüm noktası olarak bilinir. Bu tören Şarlman’nin liderliğinde de değişikliğe yol açtı. İmparatorluğun otoritesini görmüş olan din adamlarını sistematik bir şekilde etrafında toplandı ve imparatorluğun en uç yerlerine otoritesini ulaştırdı. Ayrıca kendi sınırları içindeki kiliselerde değişmez ayin düzenini bir kenara iterek değişiklikler yapmaya çalıştı.
 
=== Karolenj Rönesansı ===
108. satır:
{{ana|Orta Çağda Avrupa mutfağı}}
[[Dosya:Tacuinum Sanitatis-threshing.jpg|thumb|sağ|250px|Harman döven köylüler. ''[[Takvim es-sıhha]]'''dan, 15. yüzyıl.]]
[[Dosya:Medieval kitchen - geograph.org.uk - 531916.jpg|thumb|265x265px|OrtaçağOrta Çağ mutfağı dekoru]]
''' Orta Çağ mutfağı''', [[5. yüzyıl|5.]] ve [[16. yüzyıl]] [[Avrupa]] kültürlerinin [[besin]]lerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern [[mutfak]] kültürünün temelini oluşturmuştur.
 
121. satır:
 
{{Avrupa'nın tarihi}}
{{OrtaçağOrta Çağ}}
 
[[Kategori:Orta Çağ| ]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Orta_Çağ" sayfasından alınmıştır