Mustafa Talas: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok Etiket: potansiyel vandalizm |
||
25. satır:
|ilişkiler = [[Menaf Tlass]] (oğul)<br />[[Firas Tlass]] (oğul)<br />[[Abdürrezzak Tlass]] (kuzen)
|yaşadığı_yer =
|öğrenim = Humus Askeri Akademisi
|meslek = Asker ve siyasetçi
|dini = [[Sünni İslam]]
|imza =
|takma_adı =
|bağlılığı = {{bayrakülke|Suriye}}
|alanı = {{army|Suriye}}
|hizmetyılları = 1952–2004
|rütbesi = [[Dosya:Syria-Feriq Awal.jpg|20px]] [[Orgeneral]]
42. satır:
|ödüller =
}}[[Dosya:Tlass and Nasser, 1969.jpg|thumb|Genelkurmay Başkanı Tlass, Mısır Devlet Başkanı [[Cemal Abdül Nasır]] ile, Kahire, 1969]]
'''Mustafa Abdül Kadir Tlass''' (d. 11 Mayıs 1932 – ö. 19 Haziran 2017), Suriyeli asker ve siyasetçi.<ref name=bbc04>{{Haber kaynağı|başlık=Profile: Mustafa Tlas|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3127058.stm|erişimtarihi=5 Temmuz 2012|eser=BBC|yıl=2004}}</ref>1972-2004 yılları arasında Suriye Savunma Bakanı olarak görev yaptı. [[Hafız Esad]] döneminde dört üyeli Bölge Komutanlığı'nın üyesi olarak görev yapmıştır.
Humus kenti yakınlarındaki Rastan'da, 11 Mayıs 1932 tarihinde tanınmış bir yerel Sünni Müslüman aileye doğdu.<ref name=te>{{cite web|title=The Man who Enraged the Palestinians: Syrian Defense Minister Mustafa Tlas|url=http://www.theestimate.com/public/081399b.html|work=The Estimate|accessdate=5 July 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120913235843/http://www.theestimate.com/public/081399b.html|archive-date=13 September 2012|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Babası Abdül Kadir Tlass, Osmanlı döneminde Türk garnizonlarına mühimmat satarak geçimini sağlayan küçük bir Sünni idi.<ref name=meib00>{{cite journal|title=Lt. Gen. Mustafa Tlass|journal=Middle East Intelligence Bulletin|date=1 July 2000|volume=2|issue=6|url=http://www.meforum.org/meib/articles/0007_sd2.htm|accessdate=7 July 2012}}</ref> Öte yandan, ailesinin üyeleri de Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Fransız işgalciler için çalıştı.<ref name=gnews>{{cite news|last=Kechichian|first=Joseph A.|title=Syria is bigger than individuals, says defected brigadier|url=http://gulfnews.com/opinions/columnists/syria-is-bigger-than-individuals-says-defected-brigadier-1.1054212|accessdate=27 July 2012|newspaper=Gulf News|date=27 July 2012}}</ref> Babasının büyükannesi Çerkes kökenli ve annesi Türk kökenliydi.<ref>{{citation |last=Batatu|first=Hanna|year=1999|title=Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics|publisher=[[Princeton University Press]]|page=218 (Table 18-1)|isbn=140084584X}}</ref> Tlass'ın ayrıca annesi aracılığıyla bazı Alevi aile bağlantılarına sahip olduğu söylenir.<ref name=te/><ref name=syria>{{cite journal|last=Bar|first=Shmuel|title=Bashar's Syria: The Regime and its Strategic Worldview|journal=Comparative Strategy|year=2006|volume=25|url=http://www.herzliyaconference.org/_Uploads/2590Bashars.pdf|accessdate=19 July 2012}}</ref> İlk ve orta öğrenimi Humus'ta aldı.<ref name=te/> 1952'de Humus Askeri Akademisi'ne girdi.
1972'den 2004'e kadar Suriye Savunma Bakanı olarak görev yaptı. 19 Haziran 2017'de [[Paris]], [[Fransa]]'da 85 yaşında ölmüştür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.islahhaber.net/onbinlerce-muslumanin-katili-oldu-150890.html | başlık = Onbinlerce Müslümanın katili öldü | yayıncı = Islah Haber | erişimtarihi = 21 Haziran 2017 | tarih = 21 Haziran 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170627151208/http://www.islahhaber.net/onbinlerce-muslumanin-katili-oldu-150890.html | arşivtarihi = 27 Haziran 2017}}</ref>▼
15 yaşında [[Baas Partisi]]'ne katıldı ve [[Humus]]'taki askeri akademide okurken [[Hafız Esad]] ile tanıştı.<ref name=ivan12nov>{{cite journal|last=Briscoe|first=Ivan|author2=Floor Janssen Rosan Smits|title=Stability and economic recovery after Assad: key steps for Syria’s post-conflict transition |journal=Clingendael|date=November 2012|pages=1–51|url=http://www.clingendael.nl/publications/2012/20121100_syria_stability_recovery_cru.pdf|accessdate=7 March 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121119054333/http://www.clingendael.nl/publications/2012/20121100_syria_stability_recovery_cru.pdf|archivedate=19 November 2012|df=dmy-all}}</ref> İki subay, 1958-1961 döneminde Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin Suriye ile Mısır arasında birleşmesi sırasında Kahire'ye yerleştirildiklerinde arkadaş oldular: ateşli Pan-Arap milliyetçileri, her ikisi de Mısır'ın lehine haksız denge olarak gördükleri birliği koparmak için çalıştılar.
1960'larda Hafız Esad, Baas Partisi tarafından desteklenen 1963 darbesi ile Suriye hükümetinde ön plana çıktı. Daha sonra Tlass'ı üst düzey askeri ve parti makamlarına terfi ettirdi. 1965 yılında Humus'un Baas ordusu komutanıyken hükümet yanlısı arkadaşlarını tutukladı.<ref name=rfisk6312>{{cite news|last=Fisk|first=Robert|title=With that history, why did we think Syria would fall?|url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/opinion/columnists/robert-fisk/with-that-history-why-did-we-think-syria-would-fall-16126370.html|accessdate=19 July 2012|newspaper=Belfast Telegraph|date=6 March 2012}}</ref> [[Nusayriler]]in egemen olduğu bir Baas fraksiyonunun yaptığı 1966 darbesi Esad'ı ve Tlass daha da güçlendirdi. Hükümet içindeki gerilimler kısa süre sonra ortaya çıktı, Esad bir pragmatistliği ana savunucusu olarak ortaya çıktı, askeri tabanlı hizip egemen aşırı solcuların ideolojik radikalizmine karşıydı. 1967 [[Altı Gün Savaşı]]'ndaki Suriye yenilgisi hükümeti utandırdı ve 1968'de Esad Tlass'ı yeni Genelkurmay Başkanı olarak atamayı başardı. Kara Eylül ihtilafına Suriye müdahalesi girişimi yüzünden, güç mücadelesi açık çatışmalara dönüştü.
1969'da Pekin'e askeri bir görevle giderek Çin hükümeti ile silah anlaşması yaptı.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=OSYfAAAAMAAJ&q=mustafa+tlass+peking&dq=mustafa+tlass+peking|title=The Middle East: a political and economic survey|author=Peter Mansfield|year=1973|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-215933-X|page=480|accessdate=28 June 2010}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=g926AAAAIAAJ&q=mustafa+tlass+peking&dq=mustafa+tlass+peking |title=Revolutions and Military Rule in the Middle East: The Arab states pt. I: Iraq, Syria, Lebanon and Jordan, Volume 2|author=George Meri Haddad, Jūrj Marʻī Ḥaddād|year=1973 |publisher=R. Speller|page=380|accessdate=28 June 2010}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=mrptAAAAMAAJ&dq=mustafa+tlass+peking&q=peking|title=The Middle East and North Africa, Volume 43|author=Europa Publications Limited|year=1997|publisher=Europa Publications|isbn=1-85743-030-1|page=905|accessdate=28 June 2010}}</ref> Sovyetler Birliği'ni, Suriye'de devam eden ardıllık anlaşmazlığından uzak durmak için kasten hesaplanan bir hareketle, Çin ve Sovyet orduları arasındaki Ussuri nehrindeki kanlı çatışmalardan sadece iki ay sonra [[Mao Zedong]]'un Küçük Kırmızı Kitabı'nı sallayarak fotoğraflanmasına izin verdi.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=b7BtAAAAMAAJ&q=mustafa+tlass+red+book&dq=mustafa+tlass+red+book|title=The Soviet Policy Toward the Middle East Since 1970|author=Robert Owen Freedman|year=1982|publisher=Praeger |page=34|accessdate=28 June 2010|isbn=978-0-03-061362-3}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=6zk7AAAAIAAJ&pg=PA40&dq=mustafa+talas+red+book#v=onepage&q=mustafa%20talas%20red%20book&f=false|title=Moscow and the Middle East: Soviet policy since the invasion of Afghanistan|author=Robert Owen Freedman|year=1991|publisher=CUP Archive|isbn=0-521-35976-7|page=40|accessdate=28 June 2010}}</ref> Sovyetler Birliği daha sonra Suriye'yi desteklemeyi ve silah satmayı kabul etti.
1970 "Düzeltici Devrim" kapsamında Hafız el-Esad iktidarı ele geçirdi ve kendini Diktatörlük sistemini kurdu. 1972 yılında savunma bakanlığına terfi etti ve Suriye'deki 30 yıllık tek kişilik iktidarın ardından Esad'ın en güvenilir sadakatçilerinden biri oldu. As'ad Abu Khalil'e göre, Mustafa Tlass'ın Hafez Esad'ın savunma bakanı olması için "güç temeli yoktu, vasattı ve siyasi yeteneği yoktu ve patronuna sadakati tamamlanmıştı." şeklinde ifade etmiştir.<ref name=aabukhalil>{{cite news|last=AbuKhalil|first=As'ad|title=Damascus Bombs and Mysteries|url=http://english.al-akhbar.com/blogs/angry-corner/damascus-bombs-and-mysteries|accessdate=20 July 2012|newspaper=Al Akhbar|date=20 July 2012}}</ref> Savunma bakanı olarak görev yaptığı sırada, İslamcı veya demokrat olmasına bakılmaksızın tüm muhalifleri bastırdı.<ref name=spiegel05>{{cite news|last=Koelbl|first=Susanne|title=A 101 Course in Mideast Dictatorships|url=http://www.spiegel.de/international/spiegel/syria-a-101-course-in-mideast-dictatorships-a-343242.html|accessdate=24 July 2012|work=Der Spiegel|date=21 February 2005}}</ref>
2000'li yılların başında, savunma bakanlığı görevine ek olarak başbakan yardımcısıydı.<ref name=Maddy-Weitzman2002>{{cite book|author=Bruce Maddy-Weitzman|title=Middle East Contemporary Survey, Vol. 24, 2000|url=https://books.google.com/books?id=r01_GDIeTuUC&pg=PA558|accessdate=9 February 2013|year=2002|publisher=The Moshe Dayan Center|isbn=978-965-224-054-5|pages=557}}</ref> Ayrıca Baas Partisi merkez komitesinin bir üyesiydi.<ref name=mou1jun>{{cite journal|last=Moubayed|first=Sami|title=The faint smell of jasmine|journal=Al Ahram Weekly|date=26 May – 1 June 2005|volume=744|url=http://weekly.ahram.org.eg/2005/744/re3.htm|accessdate=2 March 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130325171127/http://weekly.ahram.org.eg/2005/744/re3.htm|archivedate=25 March 2013|df=dmy-all}}</ref> Diğer parti rolleri arasında parti askeri bürosu başkanlığı ve parti askeri komitesi başkanlığı da vardı.<ref name=hin2011>{{cite journal|last=Hinnebusch|first=Raymond|title=The Ba'th Party in Post-Ba'thist Syria: President, Party and the Struggle for ‘Reform’|journal=Middle East Critique|year=2011|volume=20|issue=2|pages=109–125|doi=10.1080/19436149.2011.572408}}</ref>
Hafız'ın oğlu Beşar Esad'ın devlet başkanlığı, Tlass da dahil olmak üzere bir grup üst düzey yetkili tarafından güvence altına alındı.<ref name=naj01aut>{{cite journal|last=Ghadbian|first=Najib|title=The New Asad: Dynamics of Continuity and Change in Syria|journal=Middle East Journal|date=Autumn 2001|volume=55|issue=4|pages=624–641|url=http://offiziere.ch/wp-content/uploads/The-New-Assad.pdf|accessdate=9 March 2013}}</ref> Esad'ın 2000 yılında ölümünden sonra geçiş dönemini denetlemek için 9 üyeli bir komite kuruldu ve üyeleri arasında yer aldı.<ref name=aps19jun>{{cite news|title=Bashar Aims to Consolidate Power in the Short-Term and to Open up Gradually|url=http://www.thefreelibrary.com/Syria%3a+Bashar+Aims+To+Consolidate+Power+In+The+Short-Term+%26+To+Open...-a073738730|accessdate=26 March 2013|work=APS Diplomat News Service|date=19 June 2000}}</ref>
Tlass ve taraftarları birçok kişi tarafından genç Esad'ın izlediği gizli liberalleşmenin muhalifleri olarak ve Suriye'nin sert dış politika duruşlarını korumak aynı zamanda, hükümetin yolsuzluğuna yoğun bir şekilde dahil olmuş, yerleşik ayrıcalıklar için mücadele etmek için görüldü. Şubat 2002'de Ürdün gazetesinde El Düstur, Tlass'ın istifa mektubunu Beşar Esad'a gönderdiğini ve Temmuz 2002'de istifa etmeyi başardığını belirtti. [29] Ancak 2004 yılında Tlass'ın yerine savunma bakanı olarak Hasan Türkmani geldi.<ref name=hin2011/><ref name=Leverett2005>{{cite book|author=Flynt Lawrence Leverett|title=Inheriting Syria: Bashar's Trial by Fire|url=https://archive.org/details/inheritingsyria00flyn|url-access=registration|accessdate=12 March 2013|date=1 January 2005|publisher=Brookings Institution Press|isbn=978-0-8157-5206-6|pages=[https://archive.org/details/inheritingsyria00flyn/page/190 190]}}</ref> [[Asıf Şevket]]'in Mustafa Tlass'ın görevden alınması için bastırdığı da iddia edilmektedir.<ref>{{cite journal|last=Gambill|first=Gary C.|title=The Military-Intelligence Shakeup in Syria|journal=Middle East Intelligence Bulletin|date=February 2002|volume=4|issue=2|url=http://www.meforum.org/meib/articles/0202_s1.htm|accessdate=7 July 2012}}</ref> 2005 yılında bölgesel komutadan da çıktı.<ref name=gsec>{{cite web|title=Syria military. Minister of Defense|url=http://www.globalsecurity.org/military/world/syria/defense.htm|work=Global Security|accessdate=5 July 2012}}</ref>
Mustafa Tlass ve oğlu Firas, 2011'de Esad'a isyan başladıktan sonra Suriye'den ayrıldı.<ref name=reu12/> Tedavi için Fransa'ya gitti.<ref name=reu12/> Bir iş adamı olan Firas, 2011'de Suriye'den ayrılarak Mısır'a geçti.<ref name=gua12>{{cite news|title=Top Syrian general 'defects to Turkey'|url=https://www.theguardian.com/world/2012/jul/05/top-syrian-general-defects-turkey?newsfeed=true|accessdate=5 July 2012|newspaper=The Guardian|date=5 July 2012|author=Julian Borger|author2=Martin Chulov}}</ref> Diğer oğlu Menaf, Temmuz 2012'de, Esad hükümetinden kaçarak önce Türkiye'ye ardından Fransa'ya kaçtı.<ref name=reu12>{{cite news|last=Oweis|first=Khaled Yacoub|title=Syrian general breaks from Assad's inner circle|url=https://www.reuters.com/article/2012/07/05/us-syria-crisis-tlas-idUSBRE8640X920120705|accessdate=5 July 2012|work=Reuters|date=5 July 2012}}</ref>
▲
== Kaynakça ==
| |||