Abbâsîler: Revizyonlar arasındaki fark

[[Divan]] kelimesi [[Farsça]] kökenlidir fakat daha sonraları [[Arapça]]'da kullanılan bir kelime haline gelmiştir. Abbâsî devletinde divanlar en yüksek icra kurulu sayılmıştır. Zamanla da idari teşkilatın diğer bölümlerine de divan adı verilmiştir. Abbâsîler divana "Divan-üs Saltanat" ve "Divan-ül Adl" adını vermişlerdir. Vezirler, Kadil-Kutadlar ve benzeri yüksek memurlar divan kurumunun birer üyeleridir. Halifeler divan toplantılarına bazen katılır bazen de istedikleri hususi bir yerden yapılan toplantıyı seyrederdi. Divan-ı Saltanat'ın görevlerini dört başlık altında toplamak mümkündür. Birincisi: orduya mensup kişilerin alacağı ücretleri belirleyerek tahsis etmek. İkincisi: devlete ait [[vergi]] ve diğer hakların tahsili; [[haraç]], [[cizye]] ve [[maden]]ler gibi. Üçüncüsü: devlet memurlarının atanması ve azli. Dördüncüsü ise: [[Beyt-ül mal|Beytülmal]]'a yani hazineye giren ve çıkan malların denetimi. Divanda bu dört ana başlık altında [[müzakere]]ler yapılıp kararlar alınmıştır. En yüksek icra kurulu olan divanın yanında idari mahiyeti bulunan diğer divanlar da vardır.

* '''Divan-ı İnşa''': Devletin önemli ve resmi olan yazışmalarını kaleme alan bir idari bir organ olup Abbâsî halifesinin emrinde çalışır.

* '''Divan-ül Berid''': Posta ve haberleşme işleriyle ilgilenirdi. Başında "Sahib'ül Berid" denen bir memur bulunmaktaydı.<ref>''Türk-İslam Hukuk Tarihi I. cilt, Prof. Dr. Halil Cin - Doç. Dr. Ahmet Akgündüz, [[Timaş Yayınları]], s.229''</ref>