Arnavut alfabesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
42. satır:
|- bgcolor="#f5f5f5"
|''' Türkçe değeri'''
|a
| b
82. satır:
<br>
Telaffuz değerlerini {{Audio|Albanian alphabet.ogg|buradan}} dinleyebilirsiniz.
==Tarih==
Zengin bir yazılı geleneğe sahip olmayan Arnavutça, 15. yüzyıldan itibaren zaman zaman farklı alfabelerle yazıya dökülmüştü. Arnavutların bölünmüş olduğu üç dini topluluk, kendi dinine özgü sayılan alfabeyi kullanmayı tercih ediyordu. Böylece Müslüman Arnavutlar Osmanlı-Arap yazısını, güneydeki Ortodoks Tosklar Yunan alfabesini, kuzeydeki Katolik Ghegler ise Latin alfabesini kullandılar.
[[1878]] [[Berlin Konferansı]]'ndan sonra gelişen Arnavut ulusal bilinci, tüm Arnavutların kullanabileceği bir yazının benimsenmesini gerektirdi. [[1879]]'de İstanbul'da ''Abdül'' ve [[Şemseddin Sami]] Fraşeri kardeşler, Latin ve Yunan harflerinin karışımından oluşan ''İstanbul Alfabesi'''ni oluşturdular. Bu alfabeyle bir gramer ve bir dizi okul kitabı yayınlandıysa da çok yaygınlık kazanamadı.
20. yüzyıl başlarında Kuzey Arnavutluk'taki İşkodra'da doğan Bashkimi (Başkim, "Birlik") edebiyat grubu, kentteki Fransisken rahiplerinin desteğiyle Latin harfleri esasına dayanan bugünkü Arnavut alfabesini geliştirdi. [[1908 Devrimi|Meşrutiyet'in ilanı]]ndan sonra [[Manastır]]'da toplanan Ulusal Kongre, tek Arnavut alfabesinin benimsenmesi kararını aldı. Ancak uzun tartışmalara rağmen Kongre, İstanbul alfabesi, Başkim alfabesi, ve yine Latin esaslı olan Agimi alfabesi arasında bir karar veremedi. 1909 ve 1910'da [[İttihat ve Terakki]] yönetimi Arap harflerine dayalı bir Arnavut alfabesini benimsetmeye çalıştı. 1911'de [[Ergiri]] (Gjirokastër) ve [[Görice]]'de (Korçë) Latin alfabesi lehine gösteriler yapılınca, [[Elbasan]]'da İslam uleması Latin alfabesi kullanmanın şer'an küfür olduğuna dair fetva verdi. Ancak İttihat ve Terakki'ye yakın kalemlerden [[Hüseyin Cahit]] Bey'in (Yalçın) Latin alfabesi lehine ısrarlı yayınları üzerine aynı yıl İstanbul hükümeti Latin alfabesine yönelik itirazlarından vazgeçti. Mayıs [[1913]]'te bağımsızlığına kavuşan Arnavutluk yönetimi Başkim alfabesini kabul etti.
| |||