Almanya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎Altyapı: İmla, değiştirildi: Hükümet → Hükûmet AWB ile
Rescuing 138 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0
44. satır:
|yüzölçümü_sırası=63.
|su_yüzdesi=2.416
|tahmini_nüfus={{Artış}} 83,019,200<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/GesellschaftStaat/Bevoelkerung/Bevoelkerungsstand/Tabellen/Zensus_Geschlecht_Staatsangehoerigkeit.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 December 2018 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20181221205616/https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/GesellschaftStaat/Bevoelkerung/Bevoelkerungsstand/Tabellen/Zensus_Geschlecht_Staatsangehoerigkeit.html |arşivtarihi=21 December 2018 |ölüurl=no }}</ref>
|tahmini_nüfus_yılı=2019
|tahmini_nüfus_sırası=16.
62. satır:
|Gini_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 30.7 <!--number only-->
| Gini_ref = <ref name=eurogini>{{Web kaynağı | başlık = Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC) | url = http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12 | yayıncı = Eurostat Data Explorer | erişimtarihi = 13 Ağustos 2013 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20131106090918/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12 | arşivtarihi = 6 KasımNovember 2013 | ölüurl = no }}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.916 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{Web kaynağı | url = http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf | başlık = 2015 Human Development Report | tarih = 2015 | erişimtarihi = 14 Aralık 2015 | yayıncı = United Nations Development Programme | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20160617072031/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf | arşivtarihi = 17 HaziranJune 2016 | ölüurl = no }}</ref>
|HDI_rank = 6
|para_birimi=[[Euro]] ([[Euro simgesi|€]]){{Ref|1}}
88. satır:
| resmî_website = {{URL|deutschland.de}}
}}
'''Almanya''' ({{Dil|de|Deutschland|dil_adı=e}}, {{IPA|-|ˈdɔʏtʃlant}}) ya da resmî adıyla '''Almanya Federal Cumhuriyeti''' (Almanca: ''{{ses|De-Bundesrepublik Deutschland.ogg|Bundesrepublik Deutschland}}''; {{IPA|-|ˈbʊndəsʁepuˌbliːk ˈdɔʏtʃlant}}), [[Orta Avrupa]]'da bir ülkedir. Kuzeyinde [[Kuzey Denizi]], [[Danimarka]], ve [[Baltık Denizi]]; doğusunda [[Polonya]] ve [[Çek Cumhuriyeti]]; güneyinde [[Avusturya]] ve [[İsviçre]]; batısında [[Fransa]], [[Lüksemburg]], [[Belçika]], ve [[Hollanda]] bulunur. Ülke, coğrafi olarak [[Ilıman kuşak iklimleri|ılıman iklim kuşağında]] yer alır ve yüz ölçümü 357.578&nbsp;km<sup>2</sup>dir. Topraklarında yaşayan yaklaşık 83 milyon insan ile Avrupa Birliği'nin en büyük nüfusuna sahiptir<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_the_European_Union Avrupa Birliği ülkeleri nüfusları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090304110121/http://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_the_European_Union |date=4 March 2009 }} en.wikipedia.org</ref> ve bu nüfusun, Birleşmiş Milletler tahminine göre, %14.88<ref>www.un.org/en/development/desa/population/migration/data/estimates2/data/UN_MigrantStockTotal_2017.xlsx </ref> oranında göçmenlerden oluşmasıyla Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra, dünyanın en çok göç alan ikinci ülkesidir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking | url = http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html | yayıncı = Bloomberg | tarih = 20 Mayıs 2014 | erişimtarihi = 29 Ağustos 2014 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20150128014202/http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html | arşivtarihi = 28 OcakJanuary 2015 | ölüurl = no }}</ref> Ülkenin başkenti Berlin, aynı zamanda en yüksek nüfuslu şehri olup Berlin'i sırasıyla [[Hamburg]], [[Münih]] ve [[Köln]] takip eder. <ref>[[Almanya'da nüfusu 100.000'in üzerindeki şehirler listesi]]</ref>
 
100 yılından önce [[Cermenler|Cermen]] halkları [[Cermanya]] olarak isimlendirilen bölgede yaşamışlardır.<ref>[http://www.unrv.com/provinces/germania.php MS Cermanya hakkında] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081222103229/http://www.unrv.com/provinces/germania.php |date=22 December 2008 }} www.unrv.com</ref> 10. yüzyıldan 1806 yılına kadar Cermen bölgeleri [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]]'nun bir parçası oldu. 16. yüzyıl boyunca kuzey Almanya bölgeleri, [[Reform (tarih)|Protestan Reformu]]'nun merkezi oldu. [[Cermenler|Cermen]] halkı ilk olarak 1871'de [[Fransa-Prusya Savaşı]] sırasında ulus-devlet haline geldi. [[II. Dünya Savaşı]] sonrasında, 1949'da, Almanya savaşı kazanan devletler tarafından iki devlete bölündü. Bu iki devlet 1990 yılında [[Alman yeniden birleşmesi|birleşti]]. [[Batı Almanya]] daha sonra adı Avrupa Birliği olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1957'deki kurucu üyelerindendir. Birleşmeyle [[Doğu Almanya]] da 1993'te bu birliğe üye olmuştur. Almanya [[Schengen Antlaşması|Schengen bölgesi]]'nin bir parçası ve [[Avrupa]] ortak para birimi [[Euro]]'yu 2002'de kabul etmiş durumdadır.
 
Almanya bir [[Federasyon|federal]] parlamenter cumhuriyettir. [[Almanya'nın Eyaletleri|On altı eyaletten]] oluşmaktadır ({{Dil|de|''Bundesländer''}}). [[Başkent]]i ve en büyük şehri [[Berlin]]'dir. Almanya [[Birleşmiş Milletler]]'e, [[NATO]]'ya, [[G8]]'e üyedir ve [[Kyoto Protokolü]]nü imzalamıştır. Almanya 2007 yılına göre, [[GSYİH]]'ye göre dünyanın [[Ülkelerin GSYİH’ya (nominal) göre sıralanışı|3. büyük ekonomisi]]<nowiki/>dir. Ülke dünyada gelişme için en çok bağışta bulunan ikinci ülke konumundadır.<ref>[http://www.topnews.in/germany-worlds-second-biggest-aid-donor-after-us-229970 Almanya, ABD'den sonra en çok bağış yapan ülke] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110524095558/http://www.topnews.in/germany-worlds-second-biggest-aid-donor-after-us-229970 |date=24 May 2011 }} TopNews, India, Retrieved 2008, 04-10.</ref>
Buna karşın ülke, [[askeri]] harcama bütçesi olarak 6. sıradadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download | başlık = En çok askeri harcama yapan on beş ülke | erişimtarihi = 23 Ağustos 2007 | yayımcı = Stockholm International Peace Research Institute | tarih = 2006 | iş = Askeri harcamalar araştırması | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20070814224502/http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download | arşivtarihi = 14 August 2007 | ölüurl = yes }}</ref> Ülke, sosyal güvenlik sistemiyle yüksek yaşam seviyesine sahiptir. Almanya, [[Avrupa]] meselelerinde yüksek ülke nüfusu ve [[ekonomik]] gelişmişliğiyle [[dünya]] seviyesinde kilit rol oynamaktadır.<ref>[http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php Avrupa'nın lideri?] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080404235732/http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php |date=4 April 2008 }} International Herald Tribune. Nisan 4, 2008.[[Nisan|04-04]].</ref> Almanya birçok [[bilim]] ve [[teknoloji]] alanında lider durumda olarak kabul edilmiştir.<ref>[http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html Güvenli geleceğe güvenli tekonojiyle] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131105055439/http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html |date=5 November 2013 }} www.innovations-report.de. Mayıs 7, 2008. [[Mayıs|04-04]].</ref>
</ref> Ülke, sosyal güvenlik sistemiyle yüksek yaşam seviyesine sahiptir. Almanya, [[Avrupa]] meselelerinde yüksek ülke nüfusu ve [[ekonomik]] gelişmişliğiyle [[dünya]] seviyesinde kilit rol oynamaktadır.<ref>[http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php Avrupa'nın lideri?] International Herald Tribune. Nisan 4, 2008.[[Nisan|04-04]].</ref> Almanya birçok [[bilim]] ve [[teknoloji]] alanında lider durumda olarak kabul edilmiştir.<ref>[http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html Güvenli geleceğe güvenli tekonojiyle] www.innovations-report.de. Mayıs 7, 2008. [[Mayıs|04-04]].</ref>
 
== Tarihçe ==
Satır 109 ⟶ 108:
{{Ana|Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu}}
[[Dosya:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|thumbnail|sağ|140px|[[Reform (tarih)|Reform hareketini]] başlatan [[Martin Luther]]]]
[[Orta Çağ]]'ın bölünmüş devletçiklerini [[Şarlman]] bir araya getirdi.<ref>[http://sbaldw.home.mindspring.com/hproject/prov/charl000.htm Şarlman] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171210084325/http://sbaldw.home.mindspring.com/hproject/prov/charl000.htm |date=10 December 2017 }} Şarlman'ın biyografisi</ref> 25 Aralık 800'de [[Vatikan]]'da krallık tacını giyerek [[Karolenj İmparatorluğu]]'nu kurdu.<ref>Joanna Story, ''Charlemagne: Empire and Society'', Manchester Üniversitesi Yayınları, 2005 ISBN 978-0-7190-7089-1</ref> 843 yılına gelindiğinde bu devlet üç parçaya ayrıldı ve değişikliklere uğrayarak varlığını 1806 yılına kadar sürdürdü. Devlet, [[Eider Nehri]]'nden [[Akdeniz]]'e kadar yayıldı. Devlet, [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu|Kutsal Roma İmparatorluğu]] olarak bilinse de, 1448'den itibaren resmi olarak ''Alman Halkının Kutsal Roma İmparatorluğu'' (Sacrum Romanum Imperium Nationis Germanicæ) olarak anılmıştır.<ref>[http://www.nationstates.net/region=sacrum_romanum_imperium Sacrum Romanum Imperium Nationis Germanicæ] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121009000758/http://www.nationstates.net/region=sacrum_romanum_imperium |date=9 October 2012 }} www.nationstates.net</ref>
 
[[Otto Hanedanı]] (919-1024) döneminde, 962 yılında; [[Lorraine]], [[Saksonya]], Franconia, Suabiya, [[Türingiya]] ve [[Bavyera]] [[Dük]]lükleri birleştirildi ve Alman kralına [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu|Kutsal Roma Cermen İmparatoru]] olarak taç giydirildi.<ref>Rosamond McKitterick, ''Charlemagne: The Formation of a European Identity'', Cambridge Üniversitesi Yayınları, 2008
ISBN 978-0-521-88672-7</ref>[[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]], Salian sülalesinin (1024-1125) yönetimindeyken Kuzey [[İtalya]]'yı ve [[Burgonya]]'yı ele geçirdi. Buna karşı imparatorlar, başa geçme konusunda çekişmelere girince güçlerini kaybettiler.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/292452/Investiture-Controversy Hükümdarlık mücadelesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090429111532/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/292452/Investiture-Controversy |date=29 April 2009 }} http://www.britannica.com {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180909130055/https://www.britannica.com/biography/Edward-Willis-Scripps |date=9 September 2018 }}</ref> [[Hohenstaufen Hanedanı]]'nın (1138-1254) yönetimi altında, [[Almanlar|Alman]] prensleri, güney ve doğudaki [[Slavlar|Slav]] topraklarındaki etkilerini arttırdılar ve bu bölgelere göçü teşvik ettiler ([[Ostsiedlung]]).<ref>''The Germans and the East'', Charles W. Ingrao, Franz A. J. Szabo, Jan Piskorski Medieval Colonization in Europe, sayfa 31, Purdue University Press,2007</ref> Buraya yerleşen Alman göçmenler [[Hansa Birliği]]'ni kurarak ticarette geliştiler ve o günün [[Avrupa]]'sına göre, oldukça zengin duruma geldiler.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Germany#Holy_Roman_Empire_.28962.E2.80.931806.29 Almanya maddesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090224211727/http://en.wikipedia.org/wiki/Germany#Holy_Roman_Empire_.28962.E2.80.931806.29 |date=24 February 2009 }} en.wikipedia.com</ref>
 
[[Dosya:Balduineum Wahl Heinrich VII.jpg|thumbnail|200px|sol|[[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu|İmparatorlukta]] prens seçimi kurulu (1341 Parşomeni)]]
 
1356'da ilan edilen fermanla hükümdarlık seçimi ile ilgili birtakım değişiklikler yapıldı. Buna göre [[kral]]ı, başpiskoposluklardan ve etkili [[eyalet]]lerdeki [[prens]]lerin katılımıyla oluşan yedi kişilik bir heyet seçecekti.<ref>[http://avalon.law.yale.edu/medieval/golden.asp Kutsal Roma Cermen İmparatoru IV. Charles'ın fermanı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130530104948/http://avalon.law.yale.edu/medieval/golden.asp |date=30 May 2013 }} Yale Üniversitesi Web Sitesi</ref> 15. yüzyıldan itibaren, kral sadece [[Habsburg Hanedanı]]'na üye kişilerden olmuştur.
 
1517'de Martin Luther görevini kötüye kullanan [[Roma Katolik Kilisesi]]'ne karşı 95 maddelik bir bildiri hazırlayarak [[Reform (tarih)|Protestan Reformunu]] başlattı. 1530'dan sonra, [[Luthercilik]] [[Roma Katolik Kilisesi|Katolik Kilisesi]]'nden ayrıldı ve birçok [[Almanya'nın eyaletleri|Alman Eyaletinde]] resmi din kabul edildi. Bunun üzerine, Alman ülkesini harap eden [[Otuz Yıl Savaşları]] (1618-1648) başladı.<ref>[http://mars.wnec.edu/~grempel/courses/wc2/lectures/30yearswar.html 30 Yıl Savaşları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/19991009072232/http://mars.wnec.edu/~grempel/courses/wc2/lectures/30yearswar.html |date=9 October 1999 }}, Gerhard Rempel, Western New England Koleji.</ref> Alman eyaletlerindeki nüfus yaklaşık %30 oranında azaldı.<ref>[http://users.erols.com/mwhite28/warstat0.htm#30YrW 30 Yıl Savaşları (1618-48)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20041028051334/http://www.usna.edu/Users/history/kolp/HH345/PRE1492.HTM#30YrW |date=28 October 2004 }}, Alan McFarlane, The Savage Wars of Peace: England, Japan and the Malthusian Trap (2003)</ref> 1648'de imzalanan [[Vestfalya Antlaşması]] bu din savaşını bitirdi. Savaşın sonunda krallık, birçok bağımsız eyalete ayrıldı. 1740'tan sonra, [[Avusturya]]'da hüküm süren [[Habsburg Hanedanı]] ve [[Prusya|Prusya Devleti]], Alman eyaletlerini kendi yanlarına çekip ülkeye tamamen hükmetmeye çalıştılar. [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] 1806 yılında [[Napolyon Savaşları]] sırasında tamamen yıkıldı.<ref name="concise h">Fulbrook, Mary: ''A Concise History of Germany'', Cambridge Üniversitesi Yayınları 1991, sf. 97. ISBN 0-521-54071-2</ref>
 
=== Restorasyon ve İhtilal (1814-1871) ===
{{Ana|Alman Konfederasyonu}}
[[Dosya:Zeitgenössige Lithografie der Nationalversammlung in der Paulskirche.jpg|thumbnail|200px|sağ|Frankfurt Meclisi, 1848]]
[[Napolyon Bonapart]]'ın tahttan düşmesinden sonra 1814 yılında toplanan [[Viyana Kongresi]]'nde alınan kararlarla [[Alman Konfederasyonu]] adı altında 39 tane bağımsız Alman eyaleti kuruldu. Bu konfederasyonun liderliğine [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]] seçildi. [[Viyana Kongresi]]'ne tepki olarak [[Avrupa]]'nın çeşitli ülkelerinde ayaklanmalar çıktı. Özellikle Almanya'da [[bilim]] ve [[felsefe]]de görülen gelişme ve [[liberalizm]] akımı halkların haklarını aramasında temel etken oldu. Bu süreçte Alman halkının çoğunluğu [[Fransız Devrimi]]'den ve [[milliyetçilik]] akımından etkilendiler. Halk, ulusal birliğin sağlanmasını istiyordu. Seçilen Kurucu Meclis, 13 Mayıs 1848'de [[Frankfurt]]'ta bir anayasa hazırlamak için toplandı. 28 Mart 1849'da anayasa kabul edildi. Bu hareketi temsil eden siyah, kırmızı ve altın sarısı renkler daha sonra [[Almanya Bayrağı]]'na renk vermiştir.<ref>Martin, Norman. [http://www.fotw.net/flags/de1848.html Alman Konfederasyonu 1815-1866 (Almanya)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071013022659/http://www.fotw.net/flags/de1848.html |date=13 October 2007 }} Dünya Bayrakları. 5 Ekim 2000.Erişim: 12-07-2006</ref>
 
[[1848 Devrimleri]] sonucunda [[Fransa]]'da [[cumhuriyet]] ilan edildi. Bu hareketin başarıya ulaşması üzerine Alman entelektüeller ve halk da ihtilal başlattılar.<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20051210142541/http://mars.acnet.wnec.edu/~grempel/courses/germany/lectures/081848.html Almanya'da 1848 Devrimi] mars.acnet.wnec.edu</ref> Başlangıçta hükümdarlar talep edilen [[liberal]] hakları onayladı. [[Prusya]] kralı [[IV. Friedrich Wilhelm]]'e birtakım hakları alınmış şekilde krallık önerildi. Fakat o, bunu reddetti. Çünkü kabul etseydi, tacı [[Tanrı]]nın inayetinde değil, meclisin huzurunda giyecek ve [[meclis]]e bağlı olacaktı.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/The_Revolutions_of_1848_in_the_German_states Almanya'da 1848 İhtilalleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090305094121/http://en.wikipedia.org/wiki/The_Revolutions_of_1848_in_the_German_states |date=5 March 2009 }} en.wikipedia.com</ref> Ölümünden sonra yerine [[I. Wilhelm]] geçti. 1862 yılında, başbakanlığa [[Otto von Bismarck]]'ı atadı. Bismark Danimarka'yla 1864 yılında yapılan savaşta bir kısım yerleri ele geçirdi. Ertesi yıl yapılan savaşlarda [[Avusturya]] ordusunu mağlup ederek [[Kuzey Almanya Konfederasyonu]]'nu kurdu. Avusturya bu konfederasyonun dışında bırakıldı.
 
=== Alman İmparatorluğu (1871-1918) ===
{{Ana|Alman İmparatorluğu}}
[[Dosya:Wernerprokla.jpg|thumbnail|240px|sol|Versailles'da Alman İmparatorluğu'nun kurulması, 1871. [[Bismarck]] ortadaki beyaz üniformalı]]
Bilinen ulusal temellere dayalı modern Almanya yapılan düzenlemelerle 1871'de kuruldu. Ülkenin kurucusu [[Prusya Krallığı]]'ydı. [[Fransa-Prusya Savaşı]]'ndan sonra, 18 Ocak 1871'de [[Versay]]'da alınan kararlarda imparatorluk ilan edildi.<ref>[http://www.dhm.de/lemo/html/kaiserreich Alman İmparatorluğu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090402071949/http://www.dhm.de/lemo/html/kaiserreich/ |date=2 April 2009 }} Das Kaiserreich</ref> İmparatorluğa [[Hohenzollern Hanedanı]] hükmetti. [[Başkent]] [[Berlin]] yapıldı. İmparatorluk tüm dağınık [[Almanlar|Alman]] devletçiklerini içine alarak kuruldu fakat [[Avusturya]] bu birliğin dışında bırakıldı. Ülke 1884'ten itibaren [[Avrupa]] dışında [[sömürge]]ler kurmaya başladı<ref>[http://www.worldstatesmen.org/COLONIES.html#German Alman İmparatorluğu'nun tüm sömürgeleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171108210310/http://www.worldstatesmen.org/COLONIES.html#German |date=8 November 2017 }} www.worldstatesmen.org</ref>.
 
İmparatorluğun inşası sırasında tahtta olan I. William dış siyasette Almanya'yı diğer büyük devletler gibi güçlü ve güvenli bir duruma getirmek için uğraşmıştır. [[Üçüncü Fransa Cumhuriyeti|Fransa]]'dan [[diplomatik]] olarak uzak durulmaya çalışılmış, [[savaş]]tan kaçınılmıştır. [[II. Wilhelm]] döneminde, Almanya, [[Yeni Sömürgecilik|diğer Avrupa güçleri gibi]] [[Emperyalizm|emperyal]] bir [[Siyaset|politika]] izlemiş ve zaman zaman sömürgeleri konusunda komşu devletlerle sürtüşmeye girmiştir. Bu, birtakım dostlukları zedelemiş ve Almanya'ya karşı [[Üçüncü Fransa Cumhuriyeti|Fransa]], [[Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı|Birleşik Krallık]] ve [[Rus İmparatorluğu]] bir anlaşma imzalayarak kutup oluşturmuştur. Almanya ise sadece [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]] ile ittifak kurabilmiştir.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/231186/Germany/58191/Germany-from-1871-to-1918 Alman İmparatorluğu dış politikası] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090308005413/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/231186/Germany/58191/Germany-from-1871-to-1918 |date=8 March 2009 }} www.britannica.com</ref>
 
Almanya'nın emperyal politikası ülke dışına taşmış ve devlet diğer [[Avrupa]] güçleri gibi [[Afrika]]'nın paylaşımına katılmıştır. [[Berlin Konferansı]]'nda bu kıta Avrupa güçlerine pay edilmiştir. Almanya'nın payına [[Alman Doğu Afrikası]], [[Alman Kuzey-Batı Afrikası]], [[Togo]] ve [[Kamerun]] düştü. Büyük güçler arası Afrika'da olan bu mücadele [[I. Dünya Savaşı]]'nın nedenlerinden biri olacaktı<ref>Khapoya op. cit. sf. 115f</ref>.
Satır 143 ⟶ 142:
Başarılı geçen [[1918-1919 Alman Devrimi|Kasım 1918 ihtilali]]nin ardından [[cumhuriyet]] ilan edildi. Sosyal demokrat [[Almanya cumhurbaşkanı|Devlet Başkanı]] [[Friedrich Ebert]] tarafından 11 Ağustos 1919'da kuruluşu ilan edilen devlet, adını millî meclisin yeni [[anayasa]]yı oluşturmak için toplandığı [[Weimar]] kentinden alır. Daha önce [[Rosa Luxemburg]] ve [[Karl Liebknecht]] 1918 yılında [[Almanya Komünist Partisi]]'ni kurmuşlardı. Bunun dışında [[Alman İşçi Partisi]] ise 5 Ocak 1919'da kuruldu. Parti daha sonra, 24 Şubat 1920'de [[Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi]]'ne dönüşecekti. Bu önemli partilerin dışında kurulmuş olan pek çok parti daha vardı.
 
[[Büyük Bunalım]]'dan, [[Versailles Antlaşması]] tarafından dikte edilen ağır barış koşullarından ve uzun bir dizi istikrarsız hükûmetlerden zarar gören Almanya'daki siyasi kitleler, siyasi sistemleri olan [[parlamenter sistem]]le kendilerini daha az özdeşleştirmeye başlamışlardı. Yaygın bir sağcı (monarşist, milliyetçi ve [[nasyonal sosyalizm|nasyonal sosyalist]]) ''Dolchstoßlegende'' yani Almanya'nın [[I. Dünya Savaşı]]'nı askeri yenilgi sebebiyle değil de Alman Devrimi sebebiyle kaybettiğini iddia eden bir siyasi mit bu durumu daha da kötüleştirmişti. Diğer taraftan, [[Radikalizm|radikal]] solcu [[Komünizm|komünistler]], örneğin Spartaküs Birliği, "[[kapitalist]] yönetimi" olarak gördükleri sistemi bir "Räterepublik" kurmak amacıyla yıkmak istiyorlardı<ref name="ingviki">[http://en.wikipedia.org/wiki/Germany#Weimar_Republic_.281919.E2.80.931933.29 Weimar Cumhuriyeti'nde II.Dünya Savaşı öncesi durum] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090224211727/http://en.wikipedia.org/wiki/Germany#Weimar_Republic_.281919.E2.80.931933.29 |date=24 February 2009 }} en.wikipedia.org Erişim : 1 Mart 2009</ref>.
 
Birçok parti tarafından yarı askerî (paramiliter) güçler kurulmuştu ve siyasi sebeplerle binlerce cinayet işlenmişti. Paramiliter güçler seçmenlerin gözünü korkutmakta ve zaten yüksek [[işsizlik]] oranları ve yoksulluktan muzdarip olan halkta şiddet ve nefret tohumları ekmekteydiler. Bir dizi başarısız kabineden sonra, Cumhurbaşkanı [[Paul von Hindenburg]], hem pek fazla alternatif görememesinden hem de sağcı danışmanlarının baskısı sebebiyle, 30 Ocak 1933'te [[Adolf Hitler]]'i Almanya [[Şansölye]]si olarak atamıştır.<ref name="ingviki" />
Satır 150 ⟶ 149:
{{Ana|Nazi Almanyası|II. Dünya Savaşı}}
[[Dosya:Ja dem Fuehrer.jpg|thumbnail|210px|Bir okul binasına bayraklarla beraber asılmış "''Ja dem Führer!''" (Lider'e'' Evet!'') afişi (1934)]]
27 Şubat 1933'te, [[Reichstag yangını|Alman Parlamentosu kundaklandı]]. Ertesi gün bazı temel [[demokratik]] haklar kaldırıldı. [[Adolf Hitler|Hitler]], tüm [[yasama]] ve [[yürütme]] yetkilerini kendinde topladı. Bununla ilgili karar mecliste alınırken [[Almanya Sosyal Demokrat Partisi]] tasarının karşısında durdu; üstelik [[Almanya Komünist Partisi]]'nin meclisteki 81 sandalyesi, bu kararın çıkmasına engel olamadı.<ref>[http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/innenpolitik/ermaechtigungsgesetz/index.html Das Ermächtigungsgesetz 1933] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140703143804/http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/innenpolitik/ermaechtigungsgesetz/index.html |date=3 July 2014 }} <br /> Erişim = 12-09-2008 <br /> Yazar = Deutsches Historisches Museum <br /> Yayımcı = Deutsches Historisches Museum <br /> Dil = Almanca</ref> Yine [[anayasa]]da yapılan birtakım değişiklikler ülkede [[tek parti rejimi]]nin ortaya çıkmasını sağladı. [[Endüstri]] alanına kotalar konuldu. Böylece [[sanayi]] sadece yeteri kadar temel ihtiyaç maddesi üretecek, bunun dışında tüm üretim gücünü [[silah]] sanayisine kaydıracaktı.<ref>[http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/wirtschaft/index.html Industrie und Wirtschaft] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140705130826/http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/wirtschaft/index.html |date=5 July 2014 }} <br /> Erişim tarihi = 12-09-2008 <br /> Yazar = Deutsches Historisches Museum <br /> Yayımcı = Deutsches Historisches Museum <br /> Dil = Almanca</ref> 1936'da Alman birlikleri [[Versailles Antlaşması]]'na göre silahsız bölge olan [[Ren-Ruhr Bölgesi]]'ne girdiler. [[Birleşik Krallık başbakanları listesi|Birleşik Krallık Başbakanı]] [[Neville Chamberlain]]'in olayı [[yatıştırma politikası]]nın yetersiz olduğu görüldü. Bundan cesaret alan Hitler 1938'den itibaren yayılma politikasını uygulamaya başladı. İki cephede birden savaşmaktan çekinen Hitler, Sovyetler Birliği ile, daha sonra kendisinin bozacağı, [[Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı|Molotov-Ribbentrop Saldırmazlık Paktı]] imzaladı.
</ref> Yine [[anayasa]]da yapılan birtakım değişiklikler ülkede [[tek parti rejimi]]nin ortaya çıkmasını sağladı. [[Endüstri]] alanına kotalar konuldu. Böylece [[sanayi]] sadece yeteri kadar temel ihtiyaç maddesi üretecek, bunun dışında tüm üretim gücünü [[silah]] sanayisine kaydıracaktı.<ref>[http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/wirtschaft/index.html Industrie und Wirtschaft] <br /> Erişim tarihi = 12-09-2008 <br /> Yazar = Deutsches Historisches Museum <br /> Yayımcı = Deutsches Historisches Museum <br /> Dil = Almanca</ref> 1936'da Alman birlikleri [[Versailles Antlaşması]]'na göre silahsız bölge olan [[Ren-Ruhr Bölgesi]]'ne girdiler. [[Birleşik Krallık başbakanları listesi|Birleşik Krallık Başbakanı]] [[Neville Chamberlain]]'in olayı [[yatıştırma politikası]]nın yetersiz olduğu görüldü. Bundan cesaret alan Hitler 1938'den itibaren yayılma politikasını uygulamaya başladı. İki cephede birden savaşmaktan çekinen Hitler, Sovyetler Birliği ile, daha sonra kendisinin bozacağı, [[Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı|Molotov-Ribbentrop Saldırmazlık Paktı]] imzaladı.
 
1939'da, [[milliyetçilik|milliyetçiliğin]] aşırıya kaçması sonucu Almanya, [[Polonya'nın İşgali|Polonya'yı]], [[yıldırım savaşı]] taktiğiyle işgal etti. Bunu takip eden iki günde [[Büyük Britanya]] ve [[Fransa]] savaş deklarasyonları yayınlayarak Almanya'ya [[savaş]] ilan ettiler. Bu, [[II. Dünya Savaşı]]'nın başlaması anlamına geliyordu. Almanya çok seri bir biçimde [[Avrupa]]'nın önemli bir kısmını direkt ya da dolaylı yoldan kontrol etmeyi başardı.
Satır 168 ⟶ 166:
Batı bölgeleri kontrol eden [[Fransa]], [[Birleşik Krallık]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|Birleşik Devletler]] bölgelerini birleştirip, 23 Mayıs 1949'da ''[[Batı Almanya|Almanya Federal Cumhuriyeti]]'ni '' (''Bundesrepublik Deutschland'', veya BRD) kurdular; 7 Ekim 1949'da, Sovyet bölgesi, ''[[Doğu Almanya|Alman Demokratik Cumhuriyeti]]'''ne (''Deutsche Demokratische Republik'', veya DDR) dönüştürüldü. Bunlar; "Batı Almanya" ve "Doğu Almanya", ve Berlin'in iki parçası "[[Batı Berlin]]" ve "[[Doğu Berlin]]" olarak anıldı. Doğu Almanya, Doğu Berlin'i başkent ilan etti, buna karşılık Batı Almanya başkentini [[Bonn]] yaptı.
 
Batı Almanya, Federal Parlamenter Cumhuriyeti ilan etti ve Birleşik Devletler, Fransa ve Birleşik Krallık ile işbirliğine giderek pazar ekonomisine ağırlık verdi. Ülke, 1950'lerin başından itibaren hızla [[ekonomik]] gelişme içine girdi. Batı Almanya, aynı zamanda 1955'te [[NATO]]'ya katıldı; 1958'de [[Avrupa Ekonomik Topluluğu]]'nun altı kurucu ülkesi arasında yer aldı<ref>[http://europa.eu/abc/history/index_en.htm Avrupa Ekonomik Topluluğu kurucu devletleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090221102210/http://europa.eu/abc/history/index_en.htm |date=21 February 2009 }} Avrupa Birliği resmi internet sitesi</ref>
 
Doğu Almanya, [[Varşova Paktı]]'nı imzalayarak [[Sovyetler Birliği]]'nin [[askeri]] ve [[politik]] kontrolü altındaki [[Doğu Bloğu]] ülkelerinden biri haline geldi. Demokrasi haklarına karşın, politik güç yalnızca önde gelen üyeler (''[[Politburo]]'') tarafından düzenlendi. Güçleri [[Ministerium für Staatssicherheit]] tarafından sağlanıyordu, geniş bir alana yayılmış gizli servis ve hükûmetteki Sosyalist Birlik Partisi'nin birçok kenar mahalle organizasyonu [[toplum]]daki her türlü görüşü takip ediyordu. Halkın temel ihtiyaçları çok ucuz fiyatlara devlet tarafından karşılanıyordu. Sovyetler benzeri planlı ekonomi kuruldu; Sonra, Doğu Almanya [[Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi]]'nin bir üyesi oldu. Ülkenin sosyal programını anlatan ve bunun faydalarından bahseden [[komünizm|komünist]] propagandaya rağmen birçok vatandaş, Batı'daki politik özgürlük ve ekonomik refaha hayranlık duyuyordu.<ref>Colchester, Nico. [http://www.ft.com/cms/s/504285c4-68b6-11da-bd30-0000779e2340,dwp_uuid=6f876a3c-e19f-11da-bf4c-0000779e2340.html D-mark day dawns] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070319102656/http://www.ft.com/cms/s/504285c4-68b6-11da-bd30-0000779e2340,dwp_uuid=6f876a3c-e19f-11da-bf4c-0000779e2340.html |date=19 March 2007 }} [[Financial Times]]. 1 Ocak 2001. Erişim tarihi = 07-12-2006</ref> [[Berlin Duvarı]],1961 yılında Doğu Almanya'dan, Batı Almanya'ya kaçışları önlemek üzere inşa edildi ve [[Soğuk Savaş]]'ın simgesi oldu.
[[Dosya:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|thumbnail|200px|sol|[[Berlin Duvarı]], [[Brandenburg Kapısı]]'nın önünde. 1989'dan sonra kapı açılmıştır.]]
 
Doğu ve Batı Almanya arasındaki tansiyon, [[başbakan]] [[Willy Brandt]]'ın {{Dil|de|''[[Ostpolitik]]''}} politikası ile azaldı. Doğu Almanya'dan, Batı Almanya'ya yapılan göçlerin artışına karşı Doğu Almanya hükûmeti, sınırlardaki geçiş engellerini hafifletti ve vatandaşlarının Batı Almanya'ya gezilerine izin verdi. Artan halk baskıları karşısında Doğu Almanya, sınırlarını açtı.En nihayetinde, [[Alman yeniden birleşmesi]], 3 Ekim 1990'da sağlandı. Yapılan anlaşmalarla, bu devletleri kuran dört büyük güç haklarından vazgeçti ve Almanya tam [[Egemenlik|bağımsızlığına]] kavuştu. [[Berlin]] ülkenin resmi [[başkent]]i ilan edildi, [[Bonn]] ise bazı [[bakan]]lıkların merkezi oldu.<ref>[http://www.wdr.de/themen/kultur/stichtag/2004/03/10.html Eine "faire Arbeitsteilung"] Vor 10 Jahren: Bundestag beschließt Bonn-Berlin-Gesetz. 10 March 04.</ref>
 
Birleşmeden beri Almanya, [[NATO]] ve [[Avrupa Birliği]] içinde aktif rol almaktadır. Almanya [[Balkanlar]]'a barış gücü göndermiştir.Ayrıca [[Bundeswehr|Alman Ordusu]], [[Afganistan Savaşı (2001-günümüz)|Afganistan Savaşı]]'nda [[Taliban]]'ın devrilmesinden sonra, güvenliğin sağlanması için [[Afganistan]]'a giden NATO ordusu içinde rol üstlenmiştir.<ref name="ARM">Dempsey, Judy. [http://www.iht.com/articles/2006/10/31/news/germany.php Almanya Bosna'dan çekilmeyi planlıyor] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081007082348/http://www.iht.com/articles/2006/10/31/news/germany.php |date=7 October 2008 }} International Herald Tribune. 31 Ekim 2006. Erişim tarihi = 30-11-2006</ref> Bu askeri harekatlar çok tartışıldı, çünkü [[II. Dünya Savaşı]]'ndan sonra ülkenin sadece savunma adına [[asker]] bulundurması kabul edilmiş, ülke dışına asker göndermesi, yasalarca engellenmişti. Buna karşın [[meclis]], barış gücü için bunun gerçekleştirilebileceğini kabul etti.
{{Temiz}}
 
Satır 181 ⟶ 179:
{{ana|Almanya coğrafyası}}
[[Dosya:Deutschland topo.jpg|thumbnail|130px|sağ|<div style="text-align: center;">Topografik harita.</div>]]
Almanya sınırları 357,021 [[kilometre kare|km<sup>2</sup>]]'lik bir alanı kaplar. Bunun 349,223&nbsp;km<sup>2</sup>'si karadan, 7,798&nbsp;km<sup>2</sup>'si [[su]] kaynaklarından oluşur. Almanya, yüzölçümü bakımından [[Avrupa]]'nın yedinci, [[Dünya]]'nın altmış üçüncü büyük ülkesi konumundadır. Yükselti; güneydeki [[Alp Dağları]]'ndan, kuzeydeki [[Kuzey Denizi]]'ne (Nordsee) ve kuzeybatıdaki [[Baltık Denizi]]'ne (Ostsee) doğru azalmaktadır. Ülkenin en yüksek noktası, Alpler üzerinde bulunan 2.962 m yükseklikteki [[Zugspitze]] noktasıdır. Orta Almanya'daki ağaçlanmış konumdaki [[yayla]]lar ile kuzeydeki alçak seviyedeki ovalara ulaşım; [[Rhine]], [[Tuna]] ve [[Elbe]]<ref name="CIA">[https://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/gm.html Almanya] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060930072310/https://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/gm.html |date=30 September 2006 }} CIA Factbook. 14 Kasım 2006. Erişim = 29-11-2006</ref> gibi, Avrupa'nın bazı önemli büyük nehirleri ile sağlanır.
 
Almanya sınırlarının çoğunu [[Avrupa Birliği]] üyesi ülkelerle paylaşır. Ülkenin komşuları kuzeyde [[Danimarka]], doğuda [[Polonya]] ve [[Çek Cumhuriyeti]], güneyde [[Avusturya]] ve [[İsviçre]], batıda [[Fransa]] ve [[Lüksemburg]], kuzeybatıda [[Belçika]] ve [[Hollanda]]'dır.
Satır 251 ⟶ 249:
[[Dosya:Hintersee.jpg|thumbnail|200px|sağ|<div style="text-align: center;">[[Bavyera]]'dan [[Alp Dağları|Alplere]] bir bakış</div>]]
 
Almanya'nın geneli, nemli batı rüzgarlarının üstünlük kurduğu ılımlı bir [[iklim]]e sahiptir. İklim; [[Gulf Stream]]'in etkisi altındaki Kuzey Atlantik Akıntıları tarafından etkilenmektedir. Bu ısıtıcı sular, [[Kuzey Denizi]] sınırlarındaki [[Jutland Yarımadası]] ve [[Ren-Ruhr Bölgesi|Ren Bölgesi]] dahil olmak üzere birçok bölgeyi etkilemektedir. Sonuç olarak kuzeybatı ve kuzey bölgelerinde iklim [[Ilıman okyanusal iklim]]dir; [[yağış]] yaz boyunca maksimuma çıkmak üzere her dönem sürer<ref>[http://www.germanculture.com.ua/library/facts/bl_climate.htm Almanya'da iklim] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160205082859/http://www.germanculture.com.ua/library/facts/bl_climate.htm |date=5 February 2016 }} www.germanculture.com Erişim : 1 Mart 2009</ref>.
 
Kışları ılımlı ve yazları serindir, buna karşın sıcaklık çoğu zaman 30°[[Celsius|C]]'yi (86°[[Fahrenhayt|F]]) aşabilmektedir. Doğuda ise iklim daha [[Karasal iklim|karasald]]ır; kışlar çok soğuk, yazlar çok sıcak ve kuru olabilmektedir. Orta ve güney Almanya ise farklı olarak karasal ve okyanusal iklim arasında bir geçiş bölgesidir. Yine, en yüksek sıcaklık yazın 30°[[Celsius|C]]'yi (86°[[Fahrenhayt|F]]) aşabilmektedir.<ref>[http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/id-5361.html Germany For Dummies 3.baskı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071123223026/http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/id-5361.html |date=23 November 2007 }} <br /> yayımcı = Wiley Mayıs 2007 ISBN = 978-0-470-08956-9</ref><ref>[http://www.wordtravels.com/Travelguide/Countries/Germany/Climate/ Almanya'da iklim ve hava] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080926110355/http://www.wordtravels.com/Travelguide/Countries/Germany/Climate |date=26 September 2008 }} World Travels. Erişim = 30-11-2006</ref>
 
=== Biyolojik çeşitlilik ===
[[Dosya:Cervus elaphus 11.jpg|thumbnail|200px|sağ|<div style="text-align: center;">[[Geyik]] çeşitleri, geniş bir yabani ortama yayılmıştır</div>]]
Almanya; Avrupa'nın Orta ve Atlantik bölgelerinde bulunmasıyla birçok hayvan ve bitki çeşidini barındırmaktadır. Ülke, dört ana [[Ekoloji|Ekobölgeye]] ayrılır: Atlantik ormanları, Baltık ormanları, Orta Avrupa ormanları ve Batı Avrupa ormanları.<ref>[http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/ecoregions/maps/index.cfm Ekobölgeler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060614215124/http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/ecoregions/maps/index.cfm |date=14 June 2006 }} WWF, Erişim = 28-12-2008</ref> Almanya'nın geneli, işlenebilir toprak (%33) ve [[Silvikültür]]ler, [[ormanlar]] (%31) ile kaplanmıştır. Sadece %15'lik bir kısım kalıcı [[çayır]]larla kaplıdır.
 
[[Dosya:Thüringerwald.JPG|thumbnail|200px|sol|<div style="text-align: center;">Ülkenin üçte birinden fazlası ormanlarla kaplanmıştır</div>]]
Satır 265 ⟶ 263:
Almanya'daki [[Millî Park]]lar şunlardır: [[Schleswig-Holstein Wadden Denizi Ulusal Parkı]], [[Hamburg Wadden Denizi Ulusal Parkı]], [[Aşağı Saksonya Wadden Denizi Ulusal Parkı]], [[Jasmund Ulusal Parkı]], [[Vorpommern Lagün Bölgesi Ulusal Parkı]], [[Müritz Ulusal Parkı]], [[Aşağı Oder Vadisi Ulusal Parkı]], [[Harz Ulusal Parkı]], [[Sakson İsviçre Ulusal Parkı]] ve [[Bavyera Ormanı Ulusal Parkı]].
 
Almanya [[hayvanat bahçesi|hayvanat bahçeleri]], yabani yaşam parkları , sualtı parkları, ve kuş parkları ile ünlüdür.<ref>[http://www.eupedia.com/europe/zoological_gardens_europe.shtml Avrupadaki ünlü hayvanat bahçeleri listesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100114032437/http://eupedia.com/europe/zoological_gardens_europe.shtml |date=14 January 2010 }} www.eupedia.com, Erişim = 17-10-2008</ref> 400'den fazla kayıtlı hayvanat bahçesi ve doğa parkıyla ülke, dünyada bu alanda bir numaradır.<ref>[http://www.americanzoos.info/Zoofacts.html Bazı ilginç hayvanat bahçesi olayları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20031007010357/http://www.americanzoos.info/Zoofacts.html |date=7 October 2003 }} www.americanzoos.info/, Erişim = 2008 17-10-2008</ref> [[Berlin Zoolojik Bahçesi]], Almanya'nın en eski ve günümüzde [[Dünya]]'nın en çok hayvan çeşidine sahip hayvanat bahçesidir.<ref>[http://www.zoo-berlin.de/en/understand/zahlen-fakten.html Hayvan İstatistikleri 2007] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100609204353/http://www.zoo-berlin.de/en/understand/zahlen-fakten.html |date=9 June 2010 }}(Almanca), Berlin Hayvanat bahçesi, Giriş = 05-08-2008</ref>
 
=== Çevre ===
[[Dosya:Windgermany.JPG|thumbnail|200px|sağ|<div style="text-align: center;"> Almanya, [[Rüzgâr enerjisi]]ni ve [[Güneş enerjisi]]ni Dünya'da en çok kullanan ülkedir</div>]]
 
Almanya, çevre bilinci yerinde bir ülke olarak bilinir.<ref>[http://209.85.135.104/search?q=cache:zXGikuS_5GIJ:www.dzforum.de/downloads/020101311.pdf+germany+%22environmental+consciousness%22&hl=en&ct=clnk&cd=3&client=news Çevre bilinci hedefi]{{Ölü bağlantı|date=February 2020 }} Alman Federal Çevre Vakfı, Erişim = 28-12-2007</ref> Çoğu [[Almanlar|Alman]], insanın yaptıklarının, [[Küresel Isınma]]'nın en önemli nedeni olduğunu bilir.<ref>[http://www.worldpublicopinion.org/pipa/pdf/sep07/BBCClimate_Sep07_rpt.pdf Bütün ülkeler iklim değişikliği üzerie adımlar atmalı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080216014941/http://www.worldpublicopinion.org/pipa/pdf/sep07/BBCClimate_Sep07_rpt.pdf |date=16 February 2008 }} <br /> Giriş = 11-02-2008 <br /> Yazar = PIPA <br /> Tarih =2007-09-24 <br /> Çalışma = BBC World service Poll, carried out by Globescan</ref> Ülke, [[Kyoto Protokolü]]'nü ve birçok diğer çevre güvenliği anlaşmasını imzalayarak, az emisyon standardına uymaya, geri dönüşümü arttırmaya ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımının yaygınlaştırılmasına söz vermiştir.<ref>[http://www.umweltbundesamt.de/uba-info-presse-e/2004/pe04-056.htm Almanya'nın çevre koruma endüstrisini takviye] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070620072640/http://www.umweltbundesamt.de/uba-info-presse-e/2004/pe04-056.htm |date=20 June 2007 }} Erişim = 25-11-2007</ref>
 
[[Dosya:Aquila chrysaetos Flickr.jpg|thumbnail|200px|sol|<div style="text-align: center;">[[Kaya kartalı]], avlanılmasına karşı koruma altına alınmıştır</div>]]
 
Alman hükûmeti, çevreye zararlı maddelerin azaltılması yolundaki geniş aktiviteleriyle, bu amaca öncülük etmiştir ve günümüzde de bu aktivitelerin bir sonucu olarak ülkedeki zararlı kimyasal madde oranı azaltılmaktadır.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/Earth/Germany_greenest_country_in_the_world/articleshow/3151766.cms Almanya Dünya'nın en yeşil ülkesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080626092243/http://timesofindia.indiatimes.com/Earth/Germany_greenest_country_in_the_world/articleshow/3151766.cms |date=26 June 2008 }} Times of India, Erişim = 25-11-2008</ref> Almanya, kişi başına düşen [[karbondioksit]] oranında [[Avrupa Birliği]] içinde birinci sırada yer almasına karşı; [[Avustralya]], [[Kanada]], [[Suudi Arabistan]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ne göre oldukça düşük bir orana sahiptir.
 
Kömür yakımı ve endüstri atıklarından gelen emisyon, hava kirliliğine sebep olmaktadır. [[Sülfürik asit]] tarafından oluşturulan [[Asit yağmurları]], [[orman]]ların zarar görmesine neden olmaktadır. Baltık Denizi'ne Doğu Almanya tarafından, kanalizasyon atığı ve endüstri artığı ile oluşturulan kirlilik azaltıldı. [[Gerhard Schröder]] yönetimindeki hükûmet zamanında elektrik üretimi adına [[nükleer enerji]] kullanımının bitirilmesinin planlandığı açıklandı.
Satır 283 ⟶ 281:
[[Dosya:Reichstag building Berlin view from west before sunset.jpg|thumbnail|sol|250px|<div style="text-align: center;">Berlin'de, parlâmentonun toplandığı [[Reichstag]]</div>]]
 
Almanya; federal, [[Parlamenter sistem|parlamenter]], [[Temsili demokrasi|temsili]] [[demokrasi]]li bir [[cumhuriyet]]tir. Alman politik sistemi 1949'da ilan edilen [[anayasa]]yla, bilinen adıyla ''[[Grundgesetz]]'' ile, temellendirilmiştir. ''Grundgesetz'' adıyla anılan doküman, ''Verfassung'' sözüne ([[anayasa]]) karşı tercih edilmiştir; çünkü ülke o zaman iki ayrı devletti ve Grundgesetz'i yazanlar, Almanya birleştiğinde bunun asıl anayasayla değiştirilebileceğini vurgulamak istemişlerdir. ''Grundgesetz'' üzerinde değişikliklerin önerilmesi için [[parlamento]]nun üçte ikilik çoğunluğu gerekmektedir; temel hakları koruyan maddeleri, güçlerin ayrılığını, federal yapılanmayı ve anayasayı kaldırmaya yönelik teşebbüslere direnişi, daima yasal ve değiştirilemez kılar.<ref>[http://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_79.html ''Grundgesetz''nin 79. maddesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20161108225610/http://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_79.html |date=8 November 2016 }} (Almanca) Bundesministerium der Justiz. Erişim = 07-12-2008</ref> ''Grundgesetz'', 1990'daki [[Alman yeniden birleşmesi]]nden sonra küçük değişikliklerle günümüzde varlığını sürdürmektedir.
 
{| class="wikitable" style="text-align:right; float:right; margin-right:9px; margin-right:2px;"
Satır 297 ⟶ 295:
[[Almanya cumhurbaşkanı|''Bundespräsident'']] (Federal Başkan) -şu an [[Frank-Walter Steinmeier]]- [[Devlet başkanı]], sembolik görevleri ve güçleriyle öncelikli yetkilidir. Görevini beş yıllık bir dönem için icra eder. Bir diğer dönem için yeniden seçilebilir. Kısmen Federal Meclis üyeleri, kısmen ise [[Almanya'nın eyaletleri|on altı eyaletin]] [[parlamento]]larınca seçilen ve Federal Meclis üyelerine eşit sayıda üyelerden oluşan bir kurul tarafından seçilir. [[Bundestag]] başkanı, protokol bakımından resmi olarak ikinci sırada yer alır. Protokolde üçüncü sırada ise [[Şansölye]] gelir. ''Bundestag'' tarafında seçilen şansölye, Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
 
1949'dan beri seçimler ve bakanlıklar [[Hıristiyan Demokrat Birliği]] ve [[Almanya Sosyal Demokrat Partisi]] tarafından kazanılmıştır. Buna karşı, az bir kesim tarafından desteklenen, [[liberal]] parti olan [[FDP|Liberal Demokrat Parti]] (1949'dan bu yana hep mecliste yer almıştır) ve [[Birlik 90/Yeşiller]] (1983'ten bu yana meclistedir) [[Bundestag]]'da önemli rol üstlenmektedir<ref>[http://countrystudies.us/germany/159.htm Hıristiyan Demokrat Birliği] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110430010247/http://countrystudies.us/germany/159.htm |date=30 April 2011 }} U.S. Library of Congress. Retrieved 2006, 12-07.</ref>. Bu partiler koalisyon hükûmetlerde küçük roller almaktadır.
 
== Dış ilişkiler ==
 
Almanya, kuruluşundan beri [[Avrupa Birliği]] içinde lider rol oynamaktadır. [[II. Dünya Savaşı]]'ndan beri ülke, [[Fransa]] ile yakın ilişki içindedir. Bu dostluk özellikle 1980'ler sonunda ve 1990'ların başında, [[Hıristiyan Demokrat Birliği|Hristiyan Demokrat]] [[Helmut Kohl]] ve [[Sosyalist Parti (Fransa)|Sosyalist]] [[François Mitterrand]] önderliğinde oldukça güçlendi. Almanya, Avrupalı devletlere yeni teknolojilerin bulunmasında, birleşik ve duyarlı Avrupa politikası oluşturulmasında, defans ve güvenlik cihazları yapımında öncülük etmektedir.<ref>[http://www.elysee.fr/elysee/anglais/speeches_and_documents/2004/declaration_by_the_franco-german_defence_and_security_council.1096.html Fransız-Alman Savunma ve Güvenlik konseyi deklarasyonu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051025215249/http://www.elysee.fr/elysee/anglais/speeches_and_documents/2004/declaration_by_the_franco-german_defence_and_security_council.1096.html |date=25 October 2005 }} (Fransızca) Elysee.fr 13 Mayıs 3004. Erişim = 03-12-2006</ref>
 
23 Mayıs 1949'dan, Batı Almanya'nın kuruluşundan beri ülke, gerek yakın geçmişi gerekse işgal altına girmesi nedeniyle varolan dış ilişkisindeki zayıflığının farkına vardı.<ref>Glaab, Manuela.&nbsp;[http://en.internationalepolitik.de/archiv/2003/spring2003/german-foreign-policy.html Almanya dış politikası: Kitap Eleştirisi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071121072523/http://en.internationalepolitik.de/archiv/2003/spring2003/german-foreign-policy.html |date=21 November 2007 }} Internationale Politik. İlkbahar 2003. Retrieved 2007, 01-03.</ref> [[Soğuk Savaş]] süresince, Almanya'nın [[Doğu Bloğu]] tarafındaki parçası, Avrupa'da siyasi anlamdaki Doğu-Batı geriliminin sembolü oldu. Buna karşı 1970'lerde, [[Willy Brandt]]'ın ''Ostpolitik''i ''[[détente]]''nin ana faktörü oldu .<ref>Harrison, Hope. [http://www.ghi-dc.org/bulletinS04_supp/34s.5.pdf ''Berlin Duvarı, Ostpolitik ve Détente] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20050310182142/http://www.ghi-dc.org/bulletinS04_supp/34s.5.pdf |date=10 March 2005 }} (91.1&nbsp;KB) GERMAN HISTORICAL INSTITUTE, WASHINGTON, DC, BULLETIN SUPPLEMENT 1, 2004, "AMERICAN DÉTENTE AND GERMAN OSTPOLITIK, 1969–1972".</ref> 1999'da, Şansölye [[Gerhard Schröder]]'in hükûmeti temel Alman temel dış politikasında farklı bir karar alarak [[Kosova Operasyonu|NATO'nun Yugoslavya'ya yaptığı]] operasyona asker gönderdi. Böylece Alman askerleri, [[II. Dünya Savaşı]]'nda beri ilk kez yurtdışına çıkmış oldu.<ref>[http://www.dw.de/dw/article/0,2144,1741310,00.html Almanya'nın yurtdışında yeni yüzü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121011141905/http://www.dw.de/dw/article/0,2144,1741310,00.html |date=11 October 2012 }} [[Deutsche Welle]] 14 Ekim 2005 Erişim = 03-12-2006</ref>
 
[[Dosya:33rdG8Leaders.jpg|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">[[Angela Merkel]], [[G8]]'e ev sahipliği yaparken</div>]]
 
Almanya ve [[Amerika Birleşik Devletleri]] yakın dosttur.<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3997.htm Arka plan notu: Almanya] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170829203430/https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3997.htm |date=29 August 2017 }} Birleşik Devletler Durum Departmanı. July 6 Temmuz 2006 Erişim = 03-12-2006</ref> 1948'tee [[Marshall Planı]] ile, ABD hükûmeti, Almanya'nın savaş sonrasında tekrar endüstrisinin kurulmasına yardım etmiştir. Ayrıca ABD yine savaş sonrası Almanya'daki yiyecek krizi konusunda yardımlarda bulunmuştur. [[Irak Savaşı]] sırasında Almanya, Amerikan hükûmetine soğuk davranarak AB ile ABD'nin ortak hareket etmesine dayanan Atlantisizm tezini bozmuşlardır. Buna karşı iki ülke arasında yakın bir sosyo-kültürel ilişki bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=7141311 | başlık = Ready for a Bush hug? | erişimtarihi = 31 Aralık 2006 | yayımcı = [[The Economist]] | tarih = 6 Temmuz 2006 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20100310215751/http://www.economist.com:80/world/europe/displaystory.cfm?story_id=7141311 | arşivtarihi = 10 MartMarch 2010 | ölüurl = no }}</ref> İki ülke ayrıca ekonomik olarak birbirine oldukça bağımlıdır: Almanya'nın [[ithalat]]ının %8.8, [[ihracat]]ının ise %6.6'sı [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ne aittir.<ref name="econ_factsheet_may2006">[http://germany.usembassy.gov/germany/img/assets/9336/econ_factsheet_may2006.pdf ABD-Almanya Ekonomik İlişkileri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110511123309/http://germany.usembassy.gov/germany/img/assets/9336/econ_factsheet_may2006.pdf |date=11 May 2011 }} (32.8&nbsp;KB) Berlin Birleşik Devletler Elçiliği. 2006 Mayıs. Erişim = 03-12-2006</ref> Yine Amerika Birleşik Devletleri %8.8'lik ithalatını, %9.8'lik ihracatını Almanya ile yapar.<ref name="econ_factsheet_may2006"/> Bir diğer yakınlık, Amerika'daki etnik gruplarla ilgilidir. Ülkedeki en büyük azınlığı Alman vatandaşları oluşturur.<ref>[http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/census_2000/001870.html Census.gov raporu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100505162835/http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/census_2000/001870.html |date=5 May 2010 }} Birleşik Devletler Sayım Bürosu 30 Haziran 2004. Erişim = 03-12-2006</ref>. Ayrıca [[Kaiserslautern]]'in yakınlarındaki [[Ramstein Havaalanı]] Amerikan Ordusu'nun kendi toprakları dışındaki en büyük üssüdür.<ref>[http://benefits.military.com/misc/installations/Base_Content.jsp?id=1675 Kaiserslautern, Almanya genel bakış] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111218225851/http://benefits.military.com/misc/installations/Base_Content.jsp?id=1675 |date=18 December 2011 }} U.S. Military. Retrieved 2006, 12-03.</ref>
 
=== Gelişim yardımları ===
Federal Almanya Cumhuriyeti'nin gelişim yardımları, resmi ülke politikasından bağımsızdır. Bu yardımlar, Ekonomik Dayanışma ve Gelişme Bakanlığı (BMZ) tarafından düzene konur ve uygulanır. Alman hükûmeti bu yardımları uluslararası bir sorumluluk olarak görür.<ref>[http://www.bmz.de/en/index.html Alman gelişim yardımlarının amacı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110310120541/http://www.bmz.de/en/index.html |date=10 March 2011 }} Federal Ekonomik Dayanışma ve Gelişme Bakanlığı 10 Nisan 2008. Erişim = 07-12-2008</ref>
 
Almanya, 2007 yılında gelişim yardımları ve insani yardımlar adına 8.96 milyar [[Euro]] kullanmıştır. Bu bir önceki yıl olan 2006'ya göre %5.9 artış demektir. Böylece ülke, [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nden sonra en çok bağışta bulunan ülke konumuna gelmiştir.<ref>[http://www.young-germany.de/657.html?&no_cache=1&tx_ttnews%5Btt_news%5D=1499&cHash=7fbf309b04 Almanya gelişim fonlarında lider] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080617025535/http://www.young-germany.de/657.html |date=17 June 2008 }} www.young-germany.de 17 Nisan 2008. Erişim = 07-12-2008</ref> Almanya, her yıl ülke bütçesinin %0,37'sini bu yardımlara harcamaktadır ve hükûmetin 2010 hedefi bunu %0,51'e çıkarmaktır.
 
== Askeriye ==
Satır 319 ⟶ 317:
[[Dosya:Fregatte Mecklenburg-Vorpommern F218.jpg|thumbnail|200px|sağ|<div style="text-align: center;">''Mecklenburg-Vorpommern'' savaş gemisi, [[Lübnan]]'daki geçici güç çerçevesinde Lübnan sahillerinde.</div>]]
 
Alman Ordusu ya da diğer adıyla ''[[Bundeswehr]]'', ''[[Alman Kara Kuvvetleri|Kara Kuvvetleri]]'', ''[[Alman Deniz Kuvvetleri|Deniz Kuvvetleri]]'', ''[[Alman Hava Kuvvetleri|Hava Kuvvetleri]]'' ve [[Alman Ordusu Merkezi Tıp Servisi|''Merkezi Tıp Servisi'']]'nden oluşur. 2003 yılı verilerine göre ülke [[GSYİH]]'nin %1.5'i [[askeriye]]ye harcanmaktadır.<ref name="CIA"/> Askeri hizmet zorunluluğu 2011 yılı itibarıyla kaldırılmıştır. Ordunun çoğunluğu profesyonel [[asker]] oluşturur. Barış zamanı; Bundeswehr, savunma bakanı tarafından kontrol edilir. Eğer Almanya bir [[savaş]]a katılırsa, bu durumda [[Almanlar|Alman]] [[Şansölye]]si ''Bundeswehr''in yönetimini ele alır.<ref>[http://www.bundestag.de/parlament/funktion/gesetze/grundgesetz/gg_10a.html Federal Almanya için Grüngesetz] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070122110808/http://www.bundestag.de/parlament/funktion/gesetze/grundgesetz/gg_10a.html |date=22 January 2007 }} Bundestag.de Erişim = 30-11-2006</ref>
 
[[Dosya:Eurofighter 9803.ogg|thumbnail|200px|thumbtime=32|sol|<div style="text-align: center;">Bir [[Eurofighter Typhoon|Eurofighter]] gösteri uçuşunda</div>]]
 
Son düzenlemelerle Bundeswehr'de görevli 170 bin profesyonel asker, 5 ila 12 bin gönüllü asker ve 2 bin 500 aktif yedek güç öngörülmektedir, Bunlar savunma talimlerine katılmaktadırlar ve bir kısmı da yurtdışına yayılmıştır. 2001'den bu yana kadınlar da [[yasal]] herhangi bir sınırlama olmaksızın orduya katılabilmetedir. Yaklaşık 14,500 kadın şu anda aktif görevdedir.<ref name="bunde2">[http://www.bundeswehr.de/portal/a/bwde/kcxml/04_Sj9SPykssy0xPLMnMz0vM0Y_QjzKLd443cTQCSYGYxgEh-pEwsaCUVH1fj_zcVH1v_QD9gtyIckdHRUUATi3qcg!!/delta/base64xml/L3dJdyEvd0ZNQUFzQUMvNElVRS82X0NfNENM#headerblock Yurtdışındaki askerler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20101009090158/http://www.bundeswehr.de/portal/a/bwde/kcxml/04_Sj9SPykssy0xPLMnMz0vM0Y_QjzKLd443cTQCSYGYxgEh-pEwsaCUVH1fj_zcVH1v_QD9gtyIckdHRUUATi3qcg!!/delta/base64xml/L3dJdyEvd0ZNQUFzQUMvNElVRS82X0NfNENM#headerblock |date=9 October 2010 }} Federal Almanya Cumhuriyeti Ordusu resmi web sitesi Erişim : 1 Mart 2009</ref> Bu sayının içinde barış misyonu amacıyla çeşitli ülkelerde bulunan kadın askerler de vardır. Ülkede şu an iki kadın tıp görevlisi [[general]] rütbesinde bulunmaktadır.
 
Ekim 2006'ya göre; Alman Ordusu; yaklaşık 9,000<ref name="bunde2" /> kişilik askeri güçle yurtdışındaki birçok barış gücünün ortağıdır. Bunlardan 1,180 asker [[Bosna-Hersek]]'te; 2,844 asker [[Kosova]]'da; 750 asker [[EUFOR]] bünyesinde [[Kongo Demokratik Cumhuriyeti]]'nde; ve 2,800 asker [[NATO]] tarafından oluşturulan [[International Security Assistance Force|ISAF]] bünyesinde [[Afganistan]]'dadır. Şubat 2007'ye göre; Almanya, [[Afganistan]]'daki yaklaşık 3,000 ISAF gücüyle [[Amerika Birleşik Devletleri]] (14,000) ve [[Büyük Britanya]]'nın (5,200) ardından en çok askeri güç gönderen 3. ülke konumunda yer almaktadır.<ref>[http://www2.hq.nato.int/ISAF/media/pdf/placemat_isaf.pdf ISAF] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070224153539/http://www2.hq.nato.int/ISAF/media/pdf/placemat_isaf.pdf |date=24 February 2007 }} <br /> Giriş = 12-02-2007</ref> Almanya'da, Amerika Birleşik Devletleri tarafından [[Büchel]]'e konuşlandırılmış [[nükleer silah]]lar bulunmaktadır.<ref>[http://www.fas.org/blog/ssp/2007/07/united_states_removes_nuclear.php Birleşik Devletler, Almanya'daki nükleer silahlarını kaldırıyor] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081222022344/http://www.fas.org/blog/ssp/2007/07/united_states_removes_nuclear.php |date=22 December 2008 }} <br /> Erişim tarihi = 26-07-2008 <br /> Yazar = Hans Kristensen <br /> Tarih = 09-07-2007 <br /> Yayımcı = Amerikan Bilimciler Federasyonu</ref>
</ref>
 
=== İstihbarat ===
Satır 333 ⟶ 330:
* Bundesnachrichtendienst kısaca [[Bundesnachrichtendienst|BND]] (Federal İstihbarat), yurtdışı istihbarattan sorumludur. Doğrudan Şansölye'ye bağlıdır.
* [[Anayasayı Koruma Federal Dairesi|Bundesamt für Verfassungsschutz]] (Anayasayı Koruma Federal Dairesi) kısaca BfV, ülkenin iç güvenlik ajansıdır ve Federal İçişleri'ne bağlıdır. Eyaletlerin de kendi içişleri bakanlıklarına bağlı anayasayı koruma daireleri mevcuttur. Bunlar da BfV çatısı altında çalışır.
* Bundesamt für den militärischen Abschirmdienst, kısaca BAMAD, askeri istihbarat örgütüdür ve Federal Savunma Bakanlığı'na bağlıdır.<ref>[{{Web kaynağı |url=https://www.verfassungsschutz.de/de/service/glossar/_lN#nachrichtendienste] |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 May 2018 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180519033517/https://www.verfassungsschutz.de/de/service/glossar/_lN#nachrichtendienste |arşivtarihi=19 May 2018 |ölüurl=no }}</ref>
 
== Demografi ==
Satır 339 ⟶ 336:
[[Dosya:Binnenalster am Abend.jpg|thumbnail|sağ|200 px|<div style="text-align: center;">[[Hamburg]], [[Avrupa Birliği|AB]] içinde [[Nüfuslarına göre Avrupa Birliği şehirleri listesi|başkent olmayan şehirler arasında]] en kalabalık şehirlerindendir.</div>]]
 
83 milyonun üzerindeki vatandaşı ile Almanya; [[Avrupa Birliği]] içinde en çok nüfusa sahip ülke konumundadır. Buna karşı ülkede [[Ülkelerin doğurganlık oranına göre sıralanışı|doğurganlık oranı]], anne başına 1.39 çocuk ile Dünya ortalaması'nın oldukça altındadır.<ref name="CIA"/> Nüfus 2030 yılına kadar artacak ve 87 milyon civarında olacaktır. Federal İstatistik Ofisi tahminlerine göre nüfus 2050 yılında 69-74 milyon arasında olacaktır (69 milyon yıllık +100,000 göçle; 74 milyon yıllık +200,000 göçle).<ref>[http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/DE/Presse/pm/2006/11/PD06__464__12421,templateId=renderPrint.psml Im Jahr 2050 doppelt so viele 60-Jährige wie Neugeborene] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070913013445/http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/DE/Presse/pm/2006/11/PD06__464__12421,templateId=renderPrint.psml |date=13 September 2007 }} <br /> Yazar = Almanya Federal İstatistik Ofisi <br /> Giriş tarihi = 20-06-2000 {{de_icon}}</ref> Almanya birçok büyük şehre sahiptir. Bunlardan en büyükleri [[Berlin]], [[Hamburg]], [[Münih]], [[Köln]], [[Frankfurt]], [[Stuttgart]] ve [[Leipzig]]. Bununla beraber Almanya'daki birçok kent, birbiriyle kaynaşmış ve geniş yerleşim yerleri meydana getirmiştir. Bunlardan biri de [[Ren-Ruhr Bölgesi]]dir. Bu bölge; [[Düsseldorf]] ([[Kuzey Ren-Vestfalya|KRV]]'nin başkenti), [[Köln]], [[Essen]], [[Dortmund]], [[Duisburg]] ve [[Bochum]] şehirlerini kapsar.
 
[[Dosya:Siegessaeule Aussicht 10-13 img4 Tiergarten.jpg|thumbnail|sol|200 px|<div style="text-align: center;">[[Berlin]] 3.7 milyon nüfusu (2019) ile Almanya'nın en kalabalık şehridir.</div>]]
 
Aralık 2004 itibarıyla, Almanya'da yaklaşık 7 milyon yabancı, [[Almanlar|Alman]] vatandaşlığına geçmiştir. Ülkede ikamet edenlerinden %19'u yabancı veya yabancı kökenlidir. Yabancı kökenli gençlerin sayısı, yabancı kökenli yaşlıların sayısından fazladır. 15 yaşını aşmış Almanların %30'unun yurtdışında doğmuş en az bir ebeveyni bulunmaktadır. Büyük şehirlerde 5 yaş ve küçük çocukların %60'ının yurtdışında doğmuş en az bir ebeveyni bulunmaktadır.<ref>[http://www.good-practice.de/zielgruppen_beitrag3533.php Menschen mit Migrationshintergrund - neue Definition, alte Probleme] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080916225128/http://www.good-practice.de/zielgruppen_beitrag3533.php |date=16 September 2008 }} Erişim = 25 Mayıs 2008</ref>
 
Ülkedeki en büyük azınlık grubunu (4,5 milyon<ref>{{Web kaynağı |url=http://m.sabah.com.tr/dunya/2015/03/16/almanyadaki-turk-sayisi-sasirtti |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 May 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160701020548/http://m.sabah.com.tr/dunya/2015/03/16/almanyadaki-turk-sayisi-sasirtti |arşivtarihi=1 July 2016 |ölüurl=no }}</ref>), [[Türkiye]]'den gelmiş insanlar oluşturur. Diğer azınlıklar ise [[İtalya]]'dan, [[Sırbistan]]'dan, [[Yunanistan]]'dan, [[Polonya]]'dan ve [[Hırvatistan]]'dan gelmiştir.<ref>[http://www.destatis.de/basis/e/bevoe/bevoetab10.htm Ülkelere göre 31 Aralık tarihli yabancı nüfus sayıları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070510040257/http://www.destatis.de/basis/e/bevoe/bevoetab10.htm |date=10 May 2007 }} Federal İstatistik Ofisi 24 Ocak 2006. Erişim = 01-01-2007</ref><ref>[http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/data.cfm Ülkelerdeki yabancı insanların mevcut durumu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130823222738/http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/data.cfm |date=23 August 2013 }} <br /> Yayımcı = Migration Policy Institute <br /> Yıl = 2008</ref> [[Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu]] listesine göre Almanya, [[Ülkelere göre göçmen nüfus listesi|Dünya'da göçmen nüfusu en fazla olan üçüncü ülkesi]] konumundadır. Bu; Dünya üzerindeki göçmenlerin %5'i yani 191 milyon göçmenin 10 milyonu ya da başka bir tabirle Almanya nüfusunun %12'si demektir.<ref>[http://www.unfpa.org/publications/detail.cfm?ID=294&filterListType= 2006 yılında Dünya nufusunun durumu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060906005445/http://www.unfpa.org/publications/detail.cfm?ID=294&filterListType= |date=6 September 2006 }} Birleşmiş Milletler Nüfus fonu, 2006. Erişim = 01-01-2007</ref> Almanya'nın geçmişte olan fazla zorluk çıkarmayan göç yasaları sayesinde birçok yabancı [[Almanlar|Alman]] vatandaşı olmuş ve Alman [[etnik|etniğini]] tercih etmiştir (Daha çok eski [[Sovyetler Birliği]] ülkelerinden). Fakat 2000 yılından itibaren yasalar sertleştirilmiş ve vatandaşlığa geçmek zorlaştırılmştır.<ref>[http://www.destatis.de/presse/deutsch/pm2006/p2690025.htm ''Erstmals seit 1990 weniger als 600 000 Ausländer zugezogen''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070610095234/http://www.destatis.de/presse/deutsch/pm2006/p2690025.htm |date=10 June 2007 }}, Almanya Federal İstatistik Ofisi , 6 Temmuz 2006. Erişim = 01-01-2007{{Alm}}</ref>
 
[[Dosya:Reisepass_2017.jpg|thumb|125px|[[Alman pasaportu|Almanca Reisepass]] (AB)]]
Satır 353 ⟶ 350:
[[Dosya:Kölner Dom nachts.jpg|thumbnail|140px|sağ|<div style="text-align: center;">[[Ren Nehri]] kıyısındaki [[Köln Katedrali]], [[Dünya Miras Listesi]]ndedir.</div>]]
 
[[Hristiyanlık]], Almanya'da 46 milyon (%56) taraftarla en yaygın olan dini inanıştır.<ref>[http://www.ekd.de/statistik/mitglieder.html Almanya'da Hristiyanlık 2005] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110430195847/http://www.ekd.de/statistik/mitglieder.html |date=30 April 2011 }}(Almanca), EKD, Erişim = 11-25 Kasım 2007</ref> İkinci yaygın inanış ise 3,6 milyon kişi ile [[İslam|İslam dini]] (%4.4), daha sonra ise her ikisine inanan toplam 200.000 kişi (%0,25) ile [[Budizm]] ve [[Yahudilik]] gelmektedir. [[Hinduizm]] 90.000 inanana sahiptir (%0,1). Almanya'daki diğer tüm dini topluluklar 50.000'den az sayıda (veya %0,05'ten) taraftara sahiptir. Yaklaşık 29,6 milyon [[Almanlar|Alman]] ise (%36) [[dinsizlik|herhangi bir dine inanmamaktadır]]<ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm |başlık=Almanya'da din] |erişimtarihi=13 December 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080625100533/http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm |arşivtarihi=25 June 2008 |ölüurl=no }}</ref>.
 
[[Dosya:BentoXVI-30-10052007.jpg|thumbnail|140px|sol|<div style="text-align: center;">[[Papa]]; [[XVI. Benedictus]], Almanya'nın [[Bavyera]] eyaletinde doğmuştur.</div>]]
 
{| class="wikitable"
|+Almanya'da Din (2018)<ref name=":0">''[https://fowid.de/meldung/religionszugehoerigkeiten-2018 Forschungsgruppe Weltanschauungen in Deutschland&nbsp;(fowid) araştırması] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190725164543/https://fowid.de/meldung/religionszugehoerigkeiten-2018 |date=25 July 2019 }},'' https://fowid.de/ {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170118050613/https://fowid.de/ |date=18 January 2017 }}, 07.08.2019 tarihinde alındı</ref>
!
!Kişi
Satır 387 ⟶ 384:
|% 100
|}
[[Protestanlık]] kuzey ve doğuda; [[Katolik Kilisesi|Roma Katolikliği]] ise güney ve batıda yoğunlaşmaktadır. [[Almanya'da din|Tüm inanışlar]] nüfusun yaklaşık %64'ünü kapsamaktadır. 2005 ile 2013 yılları arasında papalık yapmış olan [[Papa]] [[Benedict XVI]] [[Bavyera]]'da doğmuştur. [[Ateizm|Ateistler]] ve [[Agnostisizm|agnostikler]] de dahil [[Dinsizlik|herhangi bir inanca dahil olmayan]] insanlar nüfusun yaklaşık %36'sını oluşturmaktadır ve özellikle [[Alman Demokratik Cumhuriyeti|eski Doğu Almanya]] bölgelerinde ve büyük metropol bölgelerinde yaşamaktadırlar.<ref>[http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm Religionen in Deutschland: Mitgliederzahlen] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080625100533/http://www.remid.de/remid_info_zahlen.htm |date=25 June 2008 }} Religionswissenschaftlicher Medien- und Informationsdienst. 4 Kasım 2006. Erişim = 30-11-2006{{Alm}}</ref>
 
Çoğu [[Türkiye]]'den gelen [[Sünnilik|Sünniler]] ve [[Aleviler]]den oluşan yaklaşık 3.6 milyon [[Müslüman]] nüfusu ile birlikte az sayıda da [[Şiilik|Şii]] vardır.<ref>[http://www.euro-islam.info/pages/germany.html Almanya'da İslam] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080124090425/http://www.euro-islam.info/pages/germany.html |date=24 January 2008 }} Euro-Islam.info. Erişim = 30-11-200</ref> Ülke nüfusunun %1,7'sini oluşturan, [[Ortodoksluk|Ortodoks Mezhebi]]'ne bağlı insanların büyük çoğunluğu [[Sırplar]] ve [[Yunanlar]]dan oluşur.<ref>[http://www.ekd.de/statistik/mitglieder.html Almanya'da Evanjelik Kilisesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110430195847/http://www.ekd.de/statistik/mitglieder.html |date=30 April 2011 }} <br /> Yayımcı = Ekd.de <br /> Erişim = 04-11-2008</ref> Almanya, Batı Avrupa'nın üçüncü büyük [[Musevilik|Yahudi nüfusuna]] sahip ülkesidir.<ref>[http://www.csmonitor.com/2006/1110/p25s02-woeu.html In Nazi cradle, Germany marks Jewish renaissance] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080905233159/http://www.csmonitor.com/2006/1110/p25s02-woeu.html |date=5 September 2008 }} 10 Kasım 2006. Erişim = 30-11-2006</ref> 2004'te, Almanya'ya, [[İsrail]]'de olduğu gibi [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] cumhuriyetlerinden gelen Yahudi nüfusu, [[Almanya'nın yeniden birleşmesi|Almanya'nın Birleşmesi]] sırasındaki rakam olan 30.000 ile karşılaştırıldığında 200.000'den fazla bir sayıya ulaşmıştır. Yahudi nüfusunun ağırlıklı olduğu şehirler arasında [[Berlin]], [[Frankfurt]] ve [[Münih]] bulunmaktadır.<ref>[http://www.eurojewcong.org/ejc/news.php?id_article=81 Almanya'daki Musevi Toplumu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060831192908/http://www.eurojewcong.org/ejc/news.php?id_article=81 |date=31 August 2006 }} Avrupa Musevi Kongresi. Erişim = 30-11-2006</ref> Yaklaşık 250.000 [[Budizm|Budist]] Almanya'da yaşamaktadır ve bunların %50'si Asya göçmenidir.<ref>[[Die Zeit]] 07/12, sayfa 13</ref>
 
2005 yılındaki [[Eurobarometre|Eurobarometre Anketi]]'ne göre, Alman halkının %47'si "Bir Yaratıcının var olduğuna inanıyorum" düşüncesini desteklerken, %25'i "Bir çeşit ruh veya hayat kaynağının var olduğuna inanıyorum" ve %25'i de "Herhangi bir ruh, yaratıcı veya hayat kaynağının var olduğuna inanmıyorum" düşüncesini benimsemişlerdir.<ref>[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf Eurobarometre] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150413015315/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |date=13 April 2015 }} Sosyal değerler, Bilim ve Teknoloji, 2005 (Sayfa 11) <br /> Erişim = 05-05-2007</ref>
 
=== Dil ===
Satır 397 ⟶ 394:
[[Dosya:Knowledge German EU map.png|thumbnail|180px|sağ|<div style="text-align: center;">[[Avrupa ülkeleri listesi|Avrupa ülkelerinde]] Almancanın bilinme oranı.</div>]]
 
Almanca, Almanya'da resmî ve ağırlıklı olarak konuşulan dildir. Ayrıca bu dil, [[Avrupa Birliği]]'ndeki 23 resmî dilden biridir ve [[Avrupa Komisyonu]]'nun [[İngilizce]] ve [[Fransızca]]yla beraber üç çalışma dilinden biridir. Bilinen daha az konuşulan yerel diller ise [[Danca]], [[Sorbca]] <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/sorab/an/i1/i1.html#2.4 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 November 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20121202054430/http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/sorab/an/i1/i1.html#2.4 |arşivtarihi=2 December 2012 |ölüurl=no }}</ref>, [[Romanca]], [[Aşağı Almanca]] ve [[Frizce]]dir. Bu diller, resmî olarak [[Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Anlaşması]] tarafından korunmaktadır. Çok kullanılan göçmen dilleri ise [[Türkçe]], [[Lehçe (dil)|Lehçe]], [[Balkan Dilleri|Balkan dilleri]] ve [[Rusça]]dır.
 
Standard Almanca [[Cermen dilleri]] grubuna mensuptur ve [[İngilizce]], [[Felemenkçe]] ve [[Frizce]] ile çok yakın olup aynı sınıflandırmaya sahiptirler. Ayrıca, Standard Almanca az miktarda da [[Doğu Cermen dilleri]] (yok olmuşlardır) ve [[İskandinav dilleri|Kuzey Cermen dilleri]] ile benzerlik göstermektedir. Birçok Almanca kelime [[Hint-Avrupa dil ailesi]]nin [[Cermen dilleri|Cermence]] kolundan türetilmiştir.<ref>[http://ec.europa.eu/publications/booklets/move/45/en.pdf Birçok dil, tek aile; Avrupa Birliği Dilleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130120135700/http://ec.europa.eu/publications/booklets/move/45/en.pdf |date=20 January 2013 }} <br /> yazar = [[Avrupa Komisyonu]] <br /> yıl = 2004 <br /> Erişim = 03-02-2007</ref> Önemli azınlık kelimeler ise [[Latince]] ve [[Yunanca]]dan, daha az miktarda da [[Fransızca]]dan ve günümüzde de [[İngilizce]]den türemektedir. Almanca, [[Latin alfabesi]] kullanılarak yazılmaktadır. 26 standart harfe ek olarak, Almanca ä, ö ve ü olmak üzere üç tane [[Diyakritik işaretler#.28 .C2.A8 .29 diaeresis .28.C3.A7ift nokta.2C umlaut.29|umlaut]] harfe ve [[Eszett]] veya ''scharfes S'' (keskin S) denilen "ß" harfine sahiptir.
 
Alman [[lehçe]]leri, [[Almanca#Standart Almanca|Standart Almanca]]'nın farklılaşmasıyla oluşmuştur. Alman lehçeleri geleneksel yerel türlerdir ve farklı [[Cermenler|Cermen]] kabilelerinden günümüze ulaşmıştır. Bu lehçelerin birçokları; sadece Standart Almanca bilen birisi tarafından bile, tam olarak anlaşılamamaktadır; çünkü bilinen Almancadan [[sözlük]], [[fonoloji]] ve [[sözdizimi]] olarak bazı farklılıkları vardır.
 
Almanca, dünya çapında yaklaşık olarak 100 milyon kişinin anadili ve 80 milyon civarında insanın ise ikinci dilidir. Almanca, Avrupa Birliği içinde yaşayan yaklaşık 90 milyon kişinin (%18) anadilidir. Alman halkının %67'si en az bir yabancı dil ile, %27'si ise kendi dillerinden başka en az iki yabancı dil ile iletişim kurabilmektedirler.<ref>[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf Eurobarometre Dilleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150816092645/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf |date=16 August 2015 }} <br /> Başlık = Özel Barometre 243: Avrupa ve Dilleri <br /> Yazar = [[Avrupa Komisyonu]] <br /> Yıl = 2006 <br /> Erişim =03-02-2007</ref>
 
== Ekonomi ==
Satır 409 ⟶ 406:
[[Dosya:S-Klasse W221.jpg|thumbnail|200 px|<div style="text-align: center;">Almanya, dünyanın önde gelen ihracatçılarından biridir.</div>]]
 
Almanya [[Avrupa]]'nın en büyük ulusal ekonomisi, dünyada [[Ülkelerin GSYİH’ya (nominal) göre sıralanışı|üçüncü en büyük gayri safi yurtiçi hasılaya sahip ülke]], [[Ülkelerin GSYİH’ya (SAGP) göre sıralanışı|satın alma gücü paritesine göre beşinci ülke]] konumundadır;<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html Satın almagücü paritesine göre sıralama] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110604195034/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html |date=4 June 2011 }} CIA Factbook 2005. Erişim = 31-12-2006</ref> 2007 yılındaki reel büyüme oranı %2.4'tür. [[Sanayileşme]]sinden beri ülke; küresel ekonomide bir lokomotif, yenilikçi ve öncü olarak rol almıştır. "Made in Germany" etiketli ihraç malları ülkenin zenginliğindeki ana unsurdur. Almanya 2017 yılındaki $1.401 trilyon dolarlık ihracatıyla [[Ülkelere göre ihracat rakamları listesi|Dünya'nın en fazla ihracat yapan]] ülkesi olmuştur. Ülke; [[Avro Alanı]] ülkeleri dahildir ve 165 milyar [[Euro]] [[Dış ticaret dengesi|ticaret fazlasına]] sahip olmuştur.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4692638.stm Alman ticareti artarak rekor kırdı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080923195031/http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4692638.stm |date=23 September 2008 }} BBC, Erişim = 03-01-2007</ref> Toplam gelirinin %70'ini hizmet sektörü, %29.1'ini endüstri alanları ve %0.9'unu da tarım sektörü oluşturmaktadır. Üretilen ürünlerin büyük çoğunluğunu otomobil, makine, metal sanayi ve kimyasal madde kollarındaki mühendislik ürünleri oluşturmaktadır. Almanya dünyadaki [[rüzgar enerjisi|rüzgar türbinleri]] ve [[güneş enerjisi]] teknolojisi alanında bir numaralı üreticidir. Her yıl [[Hannover]], [[Frankfurt]] ve [[Berlin]] gibi birçok Alman şehrinde büyük uluslararası ticaret fuarları ve kongreler düzenlenmektedir.<ref>[http://www.german-renewable-energy.com/Renewables/Navigation/Englisch/wind-power.html Rüzgar gücü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061210163253/http://www.german-renewable-energy.com/Renewables/Navigation/Englisch/wind-power.html |date=10 December 2006 }} Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı (Almanya) Erişim = 30-11-2006</ref>
 
[[Dosya:Skyline Frankfurt 2011-01.jpg|thumbnail|sol|200 px|<div style="text-align: center;">Frankfurt önemli bir finans merkezidir ve [[Avrupa Merkez Bankası]]'na ev sahipliği yapar </div>]]
 
Dünyanın [[gelir]]lerine göre sıralanmış en büyük 500 şirketini gösteren [[Fortune Global 500 listesi|Fortune Global 500]] sıralamasında Almanya'dan 37 şirket bulunmaktadır. Bunların en büyük on tanesi [[Daimler AG]], [[Volkswagen AG]], [[Allianz SE]] (en fazla kar yapan şirket), [[Siemens]], [[Deutsche Bank]] (2. en fazla kar yapan), [[E.ON]], [[Deutsche Post]], [[Deutsche Telekom]], [[Metro Group|Metro]] ve [[BASF]]'tır.<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/countries/Germany.html Global 500 Almanya] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080921084908/http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/countries/Germany.html |date=21 September 2008 }}, CNN Para, Erişim = 26-11-2007</ref> En fazla çalışana sahip şirketler ise [[Deutsche Post]], [[Robert Bosch GmbH]] ve [[Edeka]]'dır.<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/performers/companies/biggest_employers/index.html Global 500 büyük işveren] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080918023915/http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/performers/companies/biggest_employers/index.html |date=18 September 2008 }}, CNN Para, Erişim 26-11-2007</ref>
 
Dünya çapında bilinen markaları: [[Mercedes-Benz]], [[SAP AG|SAP]],
[[BMW]], [[Adidas]], [[Audi]], [[Porsche]], [[Volkswagen]], [[ThyssenKrupp]], [[Opel]], [[Lufthansa]], [[Aldi]], [[Lidl]] ve [[Nivea]]'dır.<ref>[http://bwnt.businessweek.com/brand/2006/ 100 En Büyük Marka 2006] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080106165521/http://bwnt.businessweek.com/brand/2006/ |date=6 January 2008 }}, Businessweek, Erişim = 26-11-2007</ref>
 
Almanya; kapalı Avrupa ekonomisi ve politik birleşmenin savunucusudur. Ticari kararlarında ise [[Avrupa Birliği]] üyelerinin ve AB [[tek pazar]] yasalarının kararları doğrultusunda hareket etmektedir. Almanya, Avrupa'nın genel para birimi olan [[Euro]]yu kullanmaktadır ve Almanya'nın para politikası ile ilgili kararları, diğer Avrozonda olan ülkeler gibi Frankfurt'taki [[Avrupa Merkez Bankası]] tarafından verilmektedir. 1990 yılındaki [[Alman yeniden birleşmesi|yeniden birleşmeden]] sonra, yaşam standardı ve yıllık gelirler eski [[Batı Almanya]] eyaletlerinde yüksekti ve bütün Almanya'da bu standartların korunması sağlanılmaya çalışıldı.<ref>name="FR"> [http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,373639,00.html Hatalı birleşmenin bedeli] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071120093208/http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,373639,00.html |date=20 November 2007 }} Berg, S., Winter, S., Wassermann, A., Spiegel Online International. Erişim = 28-11-2005</ref> Eski [[Doğu Almanya]] ekonomisinin modernizasyonu ve batı eyaletlerin standartlarına entegre olması 2019 yılına kadar uzun dönemli olacak şekilde programlanmıştır ve yıllık batıdan doğuya doğru yaklaşık 80 milyar dolar transfer olmaktadır. 2005'ten beri işsizlik oranı düşüşe geçmiştir ve 2008 Haziran ayında son 15 yılın en düşük seviyesine gerileyerek %7.5'a ulaşmıştır.<ref>[http://www.tagesschau.de/wirtschaft/arbeitslosenzahlen10.html Arbeitslosenzahl unter 3,2 Millionen gesunken] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081220113203/http://www.tagesschau.de/wirtschaft/arbeitslosenzahlen10.html |date=20 December 2008 }}(Almanca) Tagesschau, . Erişim 01-07-2008</ref> Yüzde oranlar Batı Almanya'dan Doğuya doğru %6.2 ile %12.7 arasında değişmektedir. Şu anki hükûmet sınırlayıcı bir mali politika izleyip [[kamu sektörü]]ndeki işlerde kesintiye gitmişken, Şansölye [[Angela Merkel]] hükûmeti işçi pazarı ve refah düzeyi adına bir dizi reform gerçekleştirmiştir.
 
=== Banknotlar ===
Satır 434 ⟶ 431:
{{ana|Almanya'da ulaşım|Almanya'da enerji}}
[[Dosya:Two Ships-Hamburg.jpg|sağ|thumbnail|200 px|<div style="text-align: center;">[[Hamburg]] Limanı [[Avrupa]]'nın ikinci büyük limanıdır</div>]]
[[Avrupa]]'da merkezi bir konumda bulunması, Almanya'yı önemli bir ulaşım bağlantı noktası haline getirmiştir. Bu durum ülkenin yoğun ve modern ulaşım ağı sayesinde gerçekleşmiştir. Bu ağın en meşhurları, dünyada toplam uzunlukta üçüncü en büyük olan geniş motorlu araç yolu ([[Otoyol]])'dur. Otoyollarda bazı güzergahlar arasında hız sınırlamasının olmaması da önemli bir özelliktir.<ref>[http://www.adac.de/images/SP_Tempolimit_V%201%2E0_tcm8-199598.pdf adac] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081116015023/http://www.adac.de/images/SP_Tempolimit_V%201%2E0_tcm8-199598.pdf |date=16 November 2008 }} <br /> Yazar linki = www.adac.de/verkehrs-experten br> Başlık = Autobahn-Temporegelung <br /> Yayıncı = ADAC <br /> Tarih = 2007 Ekim <br /> Format = PDF <br /> Erişim = 15-11-2008 {{de_icon}}</ref>
 
Almanya çok merkezli bir [[hızlı tren]] ağı kurmuştur. [[InterCityExpress]] diğer adıyla ''ICE'' genelde komşu ülkelerdeki büyük şehirlere ve mesafelere ulaşım sağlamaktadır. Trenlerin hızları 160&nbsp;km/sa ile 300&nbsp;km/sa arasında değişmektedir ve en üst ileri hizmeti [[Deutsche Bahn AG|Deutsche Bahn]] vermektedir. Ulaşımlar 30 dakikalık, saatlik veya iki saatte birlik periyotlar şeklinde gerçekleşmedir.<ref>[http://www.db.de/site/bahn/de/unternehmen/investor__relations/finanzberichte/geschaeftsbericht/geschaeftsbericht__2006.html Geschäftsbericht 2006 Deutschen Bahn AG] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070809140315/http://www.db.de/site/bahn/de/unternehmen/investor__relations/finanzberichte/geschaeftsbericht/geschaeftsbericht__2006.html |date=9 August 2007 }}, Deutsche Bahn, Erişim = 19-10-2007</ref>
 
[[Dosya:ICE3-Einfahrt-Dortmund.jpg|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">Almanya'daki bir hızlı tren</div>]]
 
Almanya dünyanın beşinci büyük enerji tüketicisi konumundadır ve 2002 yılında birincil enerji ihtiyacının üçte ikisi ithalâtla karşılanmıştır.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Energy_in_Germany Almanya'da enerji] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090305082145/http://en.wikipedia.org/wiki/Energy_in_Germany |date=5 March 2009 }} en.wikipedia.org Erişim : 1 Mart 2009</ref> Aynı yıl Almanya, [[Avrupa]]'nın en büyük elektrik tüketicisi olmuştur: toplam olarak elektrik tüketimi 512.9 terawatt-saat olarak gerçekleşmiştir.<ref>[http://www.bmwi.de/BMWi/Redaktion/Binaer/Energiedaten/energiegewinnung-und-energieverbrauch2-primaerenergieverbrauch.xls Almanya'da 2002 enerji tüketimi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110427062607/http://www.bmwi.de/BMWi/Redaktion/Binaer/Energiedaten/energiegewinnung-und-energieverbrauch2-primaerenergieverbrauch.xls |date=27 April 2011 }} www.bmwi.de</ref> Hükûmet politikası; güneş, [[rüzgar enerjisi]], [[biyodizel]], [[hidroelektrik]] ve [[jeotermal enerji]] gibi [[yenilenebilir enerji kaynakları]]nın geliştirilmesini vurgulamaktadır.<ref>[http://www.bmu.de/english/speeches/doc/36601.php Almanya'da yenilenebilir enerji] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090115192735/http://www.bmu.de/english/speeches/doc/36601.php |date=15 January 2009 }} Federal Almanya Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı resmi internet sitesi</ref> Enerji tasarrufu ölçümünün sonuçlarına göre, enerji verimliliği 1970'lerin başlarından beri gelişmektedir. Hükümet, 2050 yılında ülkenin enerji ihtiyacının yarısını yenilenebilir kaynaklardan karşılama adına bir hedef koymuştur<ref>[http://www.bmu.de/english/speeches/doc/36601.php 2050 Yenilenebilir enerji hedefleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090115192735/http://www.bmu.de/english/speeches/doc/36601.php |date=15 January 2009 }} Federal Almanya Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı resmi internet sitesi</ref>.
 
2000 yılında hükûmet ve [[Almanya'da nükleer güç|Almanya nükleer güç endüstrisi]]; 2021'e kadar [[nükleer santral]]leri kademeli olarak azaltma konusunda anlaşmıştırlar.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4295389.stm Almanya yeşil enerjiden ayrılıyor] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110319122219/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4295389.stm |date=19 March 2011 }}, BBC, Erişim = 13-04-2007</ref> Fakat yenilenebilir enerji, enerji tüketiminde oldukça düşük paya sahiptir. 2006 yılı enerji tüketiminin kaynaklara göre dağılımı şu şekilde gerçekleşmiştir: [[akaryakıt]] (%35.7); [[kömür]] (%23.9); [[doğal gaz]] (%22.8); [[nükleer enerji]] (%12.6); su ve rüzgar gücü (%1.3); diğerleri (%3.7).
 
== Bilim ==
Satır 448 ⟶ 445:
[[Dosya:Einstein1921 by F Schmutzer 4.jpg|thumbnail|sağ|150 px|<div style="text-align: center;">Albert Einstein - 1921</div>]]
 
Almanya geçmişten beri çeşitli bilimsel alanlarda en göze çarpan araştırmaların bazılarına ev sahipliği yapmaktadır.<ref>[http://www.campus-Almanya.de/english/2.60.260.html Geleceğe dönüş: Almanya - Bir araştırma ülkesi] Alman akademik servisi 23-02-2005. Erişim = 08-12-2006</ref> [[Nobel Ödülü]] bugüne kadar 101 [[Almanlar|Alman]] tarafından alınmıştır.<ref>[http://nobelprize.org/ Nobel Ödülleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090501070155/http://nobelprize.org/ |date=1 May 2009 }}, nobelprize.org, Erişim = 05-07-2008</ref> [[Albert Einstein]] ve [[Max Planck]]'ın çalışmaları modern [[fizik|fiziğin]] temelleri adına çok önemlidir ve daha sonraları bu çalışmalar [[Werner Heisenberg]] ve [[Max Born]] tarafından geliştirilmiştir.<ref>Roberts, J. M. ''The New Penguin History of the World'', Penguenlerin Tarihi, 2002. Sayfa 1014. ISBN 0-14-100723-0.</ref> Bu isimler, daha önceleri yetişmiş [[Hermann von Helmholtz]], [[Joseph von Fraunhofer]] ve [[Daniel Gabriel Fahrenheit]] gibi isimlerdend etkilenmiştir. [[Wilhelm Conrad Röntgen]] [[X-ışını]]nı keşfetmiştir ve bu hem Almancada hem de diğer dillerde ''Röntgenstrahlen'' (Röntgen ışınları) ismiyle anılmıştır. Bu başarı onu, 1901 yılında ilk [[Nobel Fizik Ödülü]] kazanan kişisi yapmıştır.<ref>[http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226611 Alfred B. Nobel Ödülleri Kazananları, 1901–2003] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100210025438/http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226611 |date=10 February 2010 }} Tarih kanalı: ''The World Almanac and Book of Facts'' 2006. Erişim: 02-01-2007</ref>
 
[[Uzay mühendisliği|Uzay mühendisi]] [[Wernher von Braun]], [[V-2 füzesi|ilk uzay roketini]] geliştirdi ve daha sonra [[NASA]]'nın önde gelen üyelerinden oldu, ABD'nin [[Apollo programı]]nın başarısına öncülük eden [[Saturn V]] ay roketini geliştirdi. [[Heinrich Rudolf Hertz]]'in [[elektromanyetik ışın]] alanındaki çalışmaları, modern [[telekomünikasyon]]un gelişiminin temelini oluşturmuştur.<ref>[http://www.itu.int/aboutitu/HistoricalFigures.html Telekomünikasyonda tarihi figürler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110425065237/http://www.itu.int/aboutitu/HistoricalFigures.html |date=25 April 2011 }} Uluslararası Telekomünikasyon Birliği. 14 Ocak 2004. Erişim = 02-01-2007</ref> 1879 yılında [[Leipzig Üniversitesi]]'nde ilk laboratuvarını inşa eden [[Wilhelm Wundt]], [[Deneysel psikoloji]]nin babası olarak kabul edilmiştir.<ref>Kim, Alan. [http://plato.stanford.edu/entries/wilhelm-wundt/ Wilhelm Maximilian Wundt] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190808003159/https://plato.stanford.edu/entries/wilhelm-wundt/ |date=8 August 2019 }} Stanford Felsefe Ansiklopedisi. 16 Haziran 2006. Erişim = 02-01-2007</ref> [[Alexander von Humboldt]]'un doğa bilimci ve kaşif olarak yaptığı çalışmalar, [[biyocoğrafya]]nın temelini oluşturmuştur.<ref>[http://www.eaglehill.us/ahumb.html Alexander von Humboldt'un doğa tarihi mirası (1769 to 1859)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070807011540/http://www.eaglehill.us/ahumb.html |date=7 August 2007 }}, Humboldt Bilim dalı Araştırma Enstitüsü ve Eagle Hill Fonu. Erişim = 02-01-2007</ref>
 
[[Dosya:Cleanroom1.jpg|thumbnail|sol|200 px|<div style="text-align: center;">[[Stuttgart]]'ta Mikroelektronik Üretim için kapsamlı tozsuz oda birimi</div>]]
 
[[Carl Friedrich Gauss]], [[David Hilbert]], [[Bernhard Riemann]], [[Gottfried Leibniz]], [[Karl Weierstrass]] ve [[Hermann Weyl]] gibi önemli [[matematikçi]]ler de Almanya'da doğmuştur. Almanya, Avrupa'da [[matbaa]]'yı ilk kuran [[Johannes Gutenberg]], [[Geiger sayacı]]nın yaratıcısı [[Hans Geiger]] ve ilk tam otomatik dijital bilgisayarı yapan [[Konrad Zuse]] gibi birçok ünlü [[kâşif]] ve [[mühendis]]in vatanıdır.<ref>Horst, Zuse. [http://www.epemag.com/zuse/ Konrad Zuse'un yaşamı ve çalışmaları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100418164050/http://www.epemag.com/zuse/ |date=18 April 2010 }} Everyday Practical Electronics (EPE) Online. Erişim = 02-01-2007</ref> [[Ferdinand von Zeppelin]], [[Otto Lilienthal]], [[Gottlieb Daimler]], [[Rudolf Diesel]], [[Hugo Junkers]] ve [[Karl Benz]] gibi Alman mucit, mühendis ve sanayici modern otomotiv ve hava ulaşım teknolojisinin şekillenmesine yardım etmişlerdir.<ref>[http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html Otomobil] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20091029081248/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html |date=29 October 2009 }} Microsoft Encarta Online Ansiklopedisi 2006. Erişim = 02-01-2007</ref><ref>[http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm Zeplin] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110501132157/http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm |date=1 May 2011 }} Birleşik Devletler Havacılık Komisyonu'nun yüzüncü kuruluş yıldönümü. Erişim = 02-01-2007</ref>
 
Almanya'daki önemli araştırma birimleri [[Max Planck Topluluğu]], [[Helmholtz-Gemeinschaft]] ve [[Fraunhofer-Gesellschaft]]'dir. Bu kurumlar bağımsız veya harici olarak üniversite sistemine bağlıdır ve bilimsel üretimlere önemli katkılar sağlamaktadırlar. Prestijli [[Gottfried Wilhelm Leibniz Ödülü]] her yıl on bilim adamı veya akademisyene verilmektedir. Her bir ödülün değeri en fazla 2.5 milyon [[Euro]]'ye kadar çıkabilmektedir ve bu ödül, dünyada verilen en yüksek ödül değerine sahip araştırma ödüllerinden biridir.<ref>[http://www.dfg.de/en/research_funding/scientific_prizes/gw_leibniz_prize.html Gottfried Wilhelm Leibniz Ödülleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080621091621/http://www.dfg.de/en/research_funding/scientific_prizes/gw_leibniz_prize.html |date=21 June 2008 }}, DFG, Erişim = 12-03-2007</ref>
 
== Eğitim ==
Satır 465 ⟶ 462:
[[Dosya:Ludwig-Maximilians-Universität München.jpg|thumbnail|sol|200 px|<div style="text-align: center;">[[Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi]] 1472 yılında kurulmuştur.</div>]]
 
[[OECD]] bünyesinden sağlanan [[Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı]], OECD ülkeleri ve birkaç partner ülkeden 15 yaşındaki öğrencilerin yeteneklerini değerlendirmesi için tasarlanmıştır. 2006 yılında Alman okul çocukları önceki yıllara göre seviyelerini geliştirdiler ve yapılan istatistik araştırmalara göre bilimsel yeteneklerde ortalamanın oldukça üzerinde 13.sırada olup, matematikte 20.sırada ve okuma yeteneklerinde ise 18.sırada bulunarak ortalamanın ne çok üzerinde, ne de aşağısında kalmışlardır.<ref name="oecd33">[http://www.oecd.org/dataoecd/15/13/39725224.pdf OECD.org Uluslararası ÖğrenciDeğerlendirme Programı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100131032822/http://www.oecd.org/dataoecd/15/13/39725224.pdf |date=31 January 2010 }} <br /> Başlık = Executive Summary, PISA 2006: Science Competencies for Tomorrow’s World Volume 1: Analysis <br /> Erişim = 15-12-2007 <br /> Yayımcı = OECD | <br /> ISBN = 978-92-64-04000-7</ref> Almanya'da sosyo-ekonomik durumlar oldukça yüksektir, öğrencilerin performansları da sosyo-ekonomik faktörlerden diğer ülkelere göre daha çok etkilenir.<ref name="oecd33" />
 
Üniversiteye girmek için, [[lise]] öğrencilerinin ''[[Abitur]]'' sınavına girmeleri gerekmektedir; ayrıca meslek lisesi diplomasına sahip olan öğrenciler de başvurabilmektedir. Özel bir çıraklık sistemi olan ''Duale Ausbildung'', öğrencilere mesleki eğitimlerini bir şirket bünyesinde sürdürebilmelerine izin vermektedir. Birçok Alman üniversitesi devlete aittir ve öğrencilerden istenen bir dönemlik harç ücreti 50-500 [[Euro]] arasında değişmektedir.<ref>[http://www.daad.de/deutschland/studium/studienplanung/00493.en.html#headline_0_1 Almanya'da eğitim ücretleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061215042239/http://www.daad.de/deutschland/studium/studienplanung/00493.en.html#headline_0_1 |date=15 December 2006 }} Alman Akademik Servisi. Erişim = 30-11-2006</ref>
 
Almanya'daki üniversiteler, ülkedeki yüksek eğitim standartlarıyla uluslararası bir saygınlığa sahiptir. [[THES - QS Dünya Üniversiteler Sıralaması]] kriterlerine göre 2007 yılında 3 Alman üniversitesi dünyada ilk 100'de yer alırken, ilk 200'de bulunan üniversite sayısı 11 olmuştur.<ref>[http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/top_400_universities/ Times Higher Education - QS Dünya Üniversiteler Sıralaması 2007 - En iyi 400 üniversite] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080505054632/http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/top_400_universities |date=5 May 2008 }}, Erişim = 11-08-2008</ref>
 
== Kültür ==
Satır 476 ⟶ 473:
[[Dosya:Ludwig van Beethoven - Symphonie 5 c-moll - 1. Allegro con brio.ogg|sağ|140px]]]]
 
Almanya, tarihte ''Das Land der Dichter und Denker'' (şairlerin ve düşünürlerin ülkesi) diye anılır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.spiegel.de/international/0,1518,410135,00.html | başlık = Germans and Indians: Spätzle Westerns | erişimtarihi = 6 Aralık 2006 | yayımcı = [[Der Spiegel]] | tarih = 4 Haziran 2006 | ilk = Jeremy | son = Wasser | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110427053606/http://www.spiegel.de/international/0,1518,410135,00.html | arşivtarihi = 27 April 2011 | ölüurl = no }}</ref> 2006 yılından bu yana Almanya kendisini ''Fikirlerin Ülkesi'' olarak adlandırmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.land-of-ideas.org/ | başlık = "Fikirlerin Ülkesi" kampanyası | erişimtarihi = 25 Kasım 2007 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090226212233/http://www.land-of-ideas.org/ | arşivtarihi = 26 February 2009 | ölüurl = no }}</ref> Alman kültürü, Almanya'nın [[ulus devlet]] olarak doğmasından çok önceleri ortaya çıkmıştır ve Almanca konuşulan tüm coğrafyayı etkisi altına almıştır. Köklerinin etkisiyle Almanya'da kültür, Avrupa'daki din ve [[laiklik]] gibi zihinsel ve popüler eğilimlerin etkisiyle şekillenmiştir. Bu yüzden Avrupa kültüründen ayrı olarak özel bir Alman geleneği tanımlamak zor olacaktır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576917_4/Germany.html | başlık = Almanya Federal Cumhuriyeti: Kültür | erişimtarihi = 2 Ocak 2007 | yayımcı = [[Encarta|Encarta Online Ansiklopedisi]] | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080328162029/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576917_4/Germany.html | arşivtarihi = 28 March 2008 | ölüurl = yes }}</ref> Bu yargı bağlamında diğer bir çıkarım da tarihi şahsiyetlerde olacaktır; [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Franz Kafka]] ve [[Paul Celan]] modern düşüncede birer Alman yerlisi olmamalarına rağmen, tarihsel durumları, çalışma ve sosyal ilişkilerinin anlaşılmaları açısından Alman kültürel çevresinin içinde değerlendirilmektedirler.
 
[[Dosya:Franz Marc 003.jpg|thumbnail|sol|140 px|<div style="text-align: center;">[[Franz Marc]]'ın (1880-1916) 1911 yılındaki yapıtı, Blaues Pferd I.</div>]]
 
Almanya'da kültürel kurumlardan [[Almanya'nın eyaletleri|Federal Eyaletler]] sorumludur. Mali destek sağlanan 240 tiyatro, yüzlerce senfonik orkestra, binlerce müze ve 25.000'in üzerinde kütüphane, 16 eyalete dağılmış durumdadır. Bu kültürel olanaklar milyonlarca insan tarafından değerlendirilmektedir: Almanya'da her yıl 91 milyon kişi müzeleri ziyaret etmekte, 20 milyon kişi tiyatro ve operaya gitmekte ve 3,6 milyon kişi senfonik orkestraları dinlemektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.study-in-germany.de/english/4.303.659.html | başlık = Culture: Unbelievable multitude | erişimtarihi = 17 Ocak 2008 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090420081312/http://www.study-in-germany.de/english/4.303.659.html | arşivtarihi = 20 April 2009 | ölüurl = yes }}</ref>
 
Almanya, [[Ludwig van Beethoven]], [[Johann Sebastian Bach]], [[Johannes Brahms]] ve [[Richard Wagner]] gibi dünyaca ünlü [[klasik müzik]] bestecilerine sahip çıkmaktadır. 2006'dan itibaren Almanya, dünyadaki beşinci büyük müzik pazarı haline gelmiş ve [[Kraftwerk]], [[Scorpions]], [[Bausa]], [[Raf Camora]], [[Bonez MC]] ve [[Rammstein]] gibi müzik gruplarıyla [[Pop müzik|pop]], [[rap]] ve [[rock müzik]] üzerinde etkili olmuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.warez.com/p2pnet/music-market-worth-us32-billion.html | başlık = Music market worth US$ 32 billion | erişimtarihi = 7 Kasım 2006 | yayımcı = P2pnet.net | tarih = 7 Nisan 2004 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090118043742/http://news.warez.com/p2pnet/music-market-worth-us32-billion.html | arşivtarihi = 18 January 2009 | ölüurl = no }}</ref>
 
Birçok Alman ressam farklı artistik tarzdaki çalışmalarıyla uluslararası bir prestij kazanmıştır. [[Hans Holbein]], [[Matthias Grünewald]], ve [[Albrecht Dürer]] [[Rönesans]] döneminin, [[Caspar David Friedrich]] [[Romantik Dönem]]in, [[Max Ernst]]'de [[gerçeküstücülük|gerçeküstücülüğün]] önemli sanatçılarındandır. Almanya'nın [[Karolenj mimarisi]] ve [[Otto mimarisi]] ile bu alana yaptığı katkılar, [[Romanesk mimari]]nin önemli habercileri olmuşlardır. Bölge daha sonraları [[Gotik mimari|Gotik]], [[Rönesans mimarisi|Rönesans]] ve [[Barok mimarisi|Barok]] gibi tarzların önemli çalışmalarının yapıldığı bir mekân haline gelmiştir. Almanya yakın [[modern mimarlık|modern akımda]] özellikle [[Walter Gropius]]'un başlattığı [[Bauhaus]] akımıyla oldukça önemli bir yer teşkil etmektedir. Aynı zamanda yine Almanyalı olan [[Ludwig Mies van der Rohe]], 20. yüzyılın ikinci yarısında dünyanın en ünlü mimarlarından biri haline gelmiştir. Cam cepheli gökdelenler onun fikridir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture|yıl=2006|yayımcı=[[Oxford Üniversitesi]] Yayınları|sayfalar=880|id=ISBN 0-19-860678-8}}</ref>
Satır 491 ⟶ 488:
Almanya'nın [[Alman felsefesi|felsefeye etkisi]] tarihsel olarak büyük önem arz eder ve birçok unutulmaz Alman filozofu, [[Orta Çağ]]'dan beri Batı felsefesine önemli katkılarda bulunmuşlardır. [[Gottfried Leibniz]]'in [[Rasyonalizm (felsefe)|rasyonalizm]]e katkıları; Klasik [[Alman idealizmi]]nin [[Immanuel Kant]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]], [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]] ve [[Johann Gottlieb Fichte]] tarafından kurulması; [[Karl Marx]] ve [[Friedrich Engels]]'in [[Komünist teori]]yi formüle etmeleri; [[Arthur Schopenhauer]]'un metafiziksel pesimizm derlemesi; [[Friedrich Nietzsche]]'in [[Perspektivizm]]i geliştirmesi; [[Martin Heidegger]]'in [[varoluşçuluk]] üzerine çalışmaları; [[Jürgen Habermas]]'ın sosyal teorileri; felsefenin gelişmesi adına oldukça etkileyiciydiler.
 
Alman edebiyatı, [[Walther von der Vogelweide]] ve [[Wolfram von Eschenbach]] gibi yazarların çalışmalarıyla Orta Çağ'a kadar uzanabilmektedir. [[Johann Wolfgang von Goethe]] ve [[Friedrich Schiller]] gibi birçok Alman yazar ve şair büyük bir üne sahip olmuşlardır. [[Grimm Kardeşler]] tarafından basılan halk masalları, Alman Halk Edebiyatını uluslararası seviyede ün sahibi yapmıştır. 20. yüzyılın etkili yazarları [[Thomas Mann]], [[Bertolt Brecht]], [[Hermann Hesse]], [[Heinrich Böll]], ve [[Günter Grass]]'tır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/espmark/index.html | başlık = The Nobel Prize in Literature | erişimtarihi = 14 Ağustos 2006 | tarih = 3 Aralık 1999 | ilk = Kjell | son = Espmark | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110426075458/http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/espmark/index.html | arşivtarihi = 26 April 2011 | ölüurl = no }}</ref>
 
=== Medya ===
[[Dosya:FrankfurterBuchmesse2008.JPG|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">Alman kitap pazarı, her yıl dünya çapında basılan tüm kitapların yaklaşık %18'ini üretmiştir.(2008 yılında [[Frankfurt Kitap Fuarı]])</div>]]
 
Alman televizyon pazarı, 34 milyon TV sahibi ile Avrupa'nın en büyüğüdür. Birçok bölgesel ve ulusal yayın istasyonu federal politik yapısı içinde kablo bağlantıları ile organize edilir. Alman hanehalklarının yaklaşık %90'ı kablolu veya uydu yayınına sahiptir ve izleyicilerin kamu kanallarından özel kanallarına kadar izlemek için birçok seçim olanağı vardır. Ücretli TV hizmetleri, genel TV yayımcıları [[ZDF]] ve [[ARD]]'nin yaygın dijital kanal imkânı sunmasından dolayı rağbet görmemektedir.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/1047864.stm Ülke profili: Almanya] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110401065018/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/1047864.stm |date=1 April 2011 }}, BBC Haberleri. Erişim = 07-12-2007</ref>
 
Almanya, [[Bertelsmann]] ve [[Axel Springer AG]] gibi dünyanın en büyük medya kuruluşlarına ev sahipliği yapmaktadır. Almanya'nın birtakım ücretsiz TV reklamcılığı ağlarının sahipliğini ProSiebenSat1 üstlenmektedir.
Satır 504 ⟶ 501:
Ülke haberleri, İngilizce olarak haber dergisi [[Der Spiegel]], yayımcı [[Deutsche Welle]] ve haber sitesi [[The Local]]'da yayımlanmaktadır.
 
Alman internet kullanıcıları tarafından Kasım 2008'de en fazla ziyaret edilen internet siteleri [[Google]], [[YouTube]], [[eBay]], [[Vikipedi]], [[Yahoo!]]'dur.<ref>[http://www.alexa.com/site/ds/top_sites?cc=DE&ts_mode=country&lang=none En iyi Almanya siteleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090118174303/http://www.alexa.com/site/ds/top_sites?cc=DE&ts_mode=country&lang=none |date=18 January 2009 }} Alexa, Erişim = 25-11-2007</ref>
 
=== Sinema ===
Satır 510 ⟶ 507:
Alman sineması, [[Max Skladanowsky]]'nin çalışmalarıyla oldukça erken zamanlara dayanmaktadır. Sinema, Weimar Cumhuriyeti yılları boyunca [[Alman Dışavurumculuğu|Alman dışavurumcuları]] [[Robert Wiene]] ve [[Friedrich Wilhelm Murnau]] ile etkili olmuştur. Avusturya kökenli olup 1926 yılında Alman vatandaşlığına geçen ve savaş öncesi Alman film endüstrisinde kariyeri parlamış olan yönetmen [[Fritz Lang]]'ın Hollywood sineması üzerinde büyük bir etkisi olduğu söylenebilir. Sessiz filmi ''[[Metropolis (film)|Metropolis]]'' (1927) modern anlamda bilim kurgu filmlerinin babası olarak kabul edilir.
 
1930 yılında Avusturyalı-Amerikan Josef von Sternberg, ilk önemli Alman sesli filmi olan ''[[Mavi Melek (film)|Mavi Melek]]'''i yönetti ve bu film aktris [[Marlene Dietrich]]'e dünya çapında bir ün kazandırdı.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Bordwell|ilk=David|yardımcıyazarlar=Thompson, Kristin|yıl=1994|başlık=Film History: An Introduction|basım=2. baskı|yayımcı=McGraw-Hill|yer=[[New York]]|id=ISBN 978-0-07-115141-2}}</ref> [[Walter Ruttmann]]'ın yönettiği izlenimci belgesel [[Berlin: Büyük Bir Şehrin Senfonisi]], şehir senfonisi türünün ilk önemli örneklerinden biridir. [[Leni Riefenstahl]] çalışmalarında yeni estetik öğelere yer vermiş olsa da Nazi dönemi filmleri genel olarak propaganda ağırlıklı olmuştur.<ref>[http://www.filmbug.com/db/343340 Leni Riefenstahl] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100312183644/http://www.filmbug.com/db/343340 |date=12 March 2010 }}, FILMBUG, Giriş = 13-04-2007</ref>
 
[[Dosya:Berlinale2007.jpg|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">Şubat'ta [[Berlin Film Festivali]] sırasında Berlinale Palast.</div>]]
 
1970 ve 80'li yıllar boyunca, [[Volker Schlöndorff]], [[Werner Herzog]], [[Wim Wenders]] ve [[Rainer Werner Fassbinder]] gibi Yeni Alman Sineması yönetmenleri, çoğunlukla yaptıkları kışkırtıcı filmlerle uluslararası arenada [[Batı Almanya]] sinemasının ilerlemesine engel olmuşlardır.<ref>[http://www.fassbinderfoundation.de/node.php/en/home Rainer Werner Fassbinder] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111026222235/http://www.fassbinderfoundation.de/node.php/en/home |date=26 October 2011 }}, Fassbinder Fonu, Giriş = 13-04-2007</ref>
 
Daha yakın dönemdeki filmler olan ''[[Good Bye Lenin!]]'' (2003), ''[[Duvara Karşı]]'' (2004) ve ''[[Der Untergang|Der Untergang (Çöküş)]]'' (2004) uluslararası camiada önemli başarılar kazanmışlardır. [[Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü]], Alman yapımları olan, 1979 yılında ''[[Teneke Trampet (film)|Die Blechtrommel (Teneke Trampet)]]''{{'}}a, 2002 yılında ''[[Afrika'nın Hiçbir Yerinde|Irgendwo in Afrika (Afrika'nın Hiçbir Yerinde)]]''{{'}}ye ve 2007 yılında ''[[Başkalarının Hayatı|Das Leben der Anderen (Başkalarının Hayatı)]]''{{'}}a gitmiştir.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0405094/awards Ödüller:Das Leben der Anderen] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111010025327/http://www.imdb.com/title/tt0405094/awards |date=10 October 2011 }}, IMDb, Giriş = 13-04-2007</ref> En tanınan Alman aktörleri [[Marlene Dietrich]], [[Klaus Kinski]], [[Hanna Schygulla]], [[Armin Mueller-Stahl]], [[Jürgen Prochnow]] ve [[Thomas Kretschmann]].
 
1951'den bu yana her yıl düzenlenen [[Berlin Film Festivali]], dünyanın önde gelen film festivalleri arasındadır. Dünyanın her yerinden gelen filmleri değerlendirmek üzere uluslararası bir jüri yer alır ve kazananlar Altın ve Gümüş Ayı ile ödüllendirilirler.<ref>''[http://www.fiapf.org/pdf/2006accreditedFestivalsDirectory.pdf 2006 FIAPF Festivaller Yönetimi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070109173533/http://www.fiapf.org/pdf/2006accreditedFestivalsDirectory.pdf |date=9 January 2007 }}, Uluslararası Film Yapımcıları Federasyonu, Erişim = 11-12-2006.''</ref> Her yıl düzenlenen [[Avrupa Film Ödülleri]] töreni, her iki yılda bir [[Avrupa Film Akademisi]]'nin (EFA) bulunduğu şehir olan Berlin'de düzenlenmektedir. Potsdam'daki [[Babelsberg Stüdyoları]], dünyadaki geniş ölçekli film stüdyolarının en eskisidir ve uluslararası film yapımları için bir merkez halindedir.
 
=== Spor ===
Satır 524 ⟶ 521:
[[Dosya:Michael Schumacher-I'm the man (cropped).jpg|thumbnail|sağ|140 px|<div style="text-align: center;">[[Michael Schumacher]] yedi defa [[Formula 1]] şampiyonluğu kazanmıştır.</div>]]
 
Spor, Alman yaşamında önemli bir yer tutmaktadır. Yirmi yedi milyon Alman bir spor kulübüne üyedir ve bunun yanında on iki milyon kişi bireysel olarak bir aktiviteyi takip etmektedir.<ref name="Germanyinfo">{{Web kaynağı | url = http://www.germany.info/relaunch/culture/life/sports.html | başlık = Almanya Bilgisi: Kültür & Yaşam: Spor | erişimtarihi = 28 Aralık 2006 | yayımcı = Almanya Elçiliği, Washington, D.C. | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110430172943/http://www.germany.info/relaunch/culture/life/sports.html | arşivtarihi = 30 April 2011 | ölüurl = yes }}</ref> [[Futbol]], en popüler spor dalıdır. 6,3 milyon resmi üyesiyle [[Almanya Futbol Birliği]] (''Deutscher Fußball-Bund''), dünyada kendi türünde en geniş organizasyon kurumdur.<ref name="Germanyinfo"/> [[Bundesliga]] dünyadaki tüm profesyonel spor ligleri arasında en fazla seyirci ortalamasına sahip ligdir. [[Almanya millî futbol takımı]] 1954, 1974, 1990 ve 2014 yıllarında [[FIFA Dünya Kupası]]'nı ve 1972, 1980 ve 1996 yıllarında da [[Avrupa Futbol Şampiyonası]]'nı kazanmıştır. Almanya, FIFA Dünya Kupası'na [[1974 FIFA Dünya Kupası|1974]] ve [[2006 FIFA Dünya Kupası|2006]] yıllarında ve [[Avrupa Futbol Şampiyonası]]'na da [[1988 Avrupa Futbol Şampiyonası|1988]] yılında ev sahipliği yapmıştır. En başarılı ve ünlü futbolcuları [[Franz Beckenbauer]], [[Gerd Müller]], [[Jürgen Klinsmann]], [[Lothar Matthäus]] ve [[Oliver Kahn]]'dır. Seyirciler arasında popüler olan diğer spor dalları da [[hentbol]], [[voleybol]], [[basketbol]], [[buz hokeyi]] ve [[tenis]]tir.<ref name="Germanyinfo"/>
 
[[Dosya:AllianzArenaSunset.jpg|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">[[Allianz Arena]], [[FC Bayern München|Bayern Münih]]'in iç saha maçlarına ev sahipliği yapar ve [[2006 FIFA Dünya Kupası]]'nda kullanılmış stadlardandır.</div>]]
 
Almanya dünyada motorsporlarında öncü ülkelerden biridir. Yarış kazanan arabalar, takımlar ve sürücüler Almanya'dan çıkmaktadır. Tarihteki en başarılı [[Formula 1]] pilotu olan [[Michael Schumacher]], kariyeri boyunca birçok önemli motorsporları rekorlarına imza atmıştır ve 1946 yılından bu yana düzenlenen Formula 1'de en fazla yarış ve şampiyonluk kazanan pilot durumundadır. Tarihteki en fazla kazanan sporculardan biri olup, milyar dolarlık bir servete sahiptir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://sport.guardian.co.uk/formulaone/story/0,,1929091,00.html | başlık = Formula one: What we'll miss about Michael Schumacher | erişimtarihi = 19 Ekim 2007 | yayımcı = [[The Guardian]] | ilk = David | son = Orstein | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20080705182534/http://sport.guardian.co.uk/formulaone/story/0,,1929091,00.html | arşivtarihi = 5 TemmuzJuly 2008 | ölüurl = no }}</ref> [[BMW]] ve [[Mercedes-Benz|Mercedes]] üreticileri motorsporlarında öncü takımlardandır. Fransa'da her yıl düzenlenen saygın yarış bir organizasyonu olan [[Le Mans 24 Saat]]i [[Porsche]] 16 kere kazanmıştır.<ref>[[Le Mans 24 Saat Galipleri]] maddesine bakınız.</ref>
 
Alman sporcuları [[Tüm Olimpiyatlar için madalya sıralaması|tüm zamanlar Olimpiyat Oyunları madalya sıralamasında]] Doğu ve Batı Almanya beraber değerlendirildiğinide üçüncü sırada olarak [[Olimpiyat Oyunları]]nda en başarılı ülkeleri arasında bulunmaktadır. [[2008 Yaz Olimpiyatları]]'nda Almanya madalya sıralamasında beşinci sırada bulunurken<ref>{{Web kaynağı | url = http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/INF/GL/95A/GL0000000.shtml | başlık = Pekin 2008 Madalya Sıralaması | erişimtarihi = 8 Eylül 2008 | yayımcı = [[2008 Yaz Olimpiyatları|Pekin 2008 Olimpiyat Oyunları]] | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081001215040/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/INF/GL/95A/GL0000000.shtml | arşivtarihi = 1 October 2008 | ölüurl = yes }}</ref> [[2006 Kış Olimpiyatları]]nda ilk sırada yer almıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.olympic.org/uk/games/past/table_uk.asp?OLGT=2&OLGY=2006 | başlık = Torino 2006 Madalya Sıralaması | erişimtarihi = 28 Aralık 2006 | yayımcı = [[Uluslararası Olimpiyat Komitesi]] | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20070705234548/http://www.olympic.org/uk/games/past/table_uk.asp?OLGT=2&OLGY=2006 | arşivtarihi = 5 July 2007 | ölüurl = no }}</ref>
Almanya [[1936 Yaz Olimpiyatları|1936]] yılında [[Berlin]] ve [[1972 Yaz Olimpiyatları|1972]] yılında da [[Münih]] olmak üzere [[Yaz Olimpiyat Oyunları]]na iki kez ev sahipliği yapmıştır. [[Kış Olimpiyat Oyunları]] da [[1936 Kış Olimpiyatları|1936]] yılında [[Bavyera]]'nın ikiz şehirleri olan [[Garmisch]] ve [[Partenkirchen]]'de gerçekleştirilmiştir.
 
Satır 537 ⟶ 534:
[[Dosya:Black Forest gateau.jpg|thumbnail|sağ|200px|<div style="text-align: center;">Bir ''Schwarzwälder Kirschtorte'' (Kremalı pasta çeşidi).</div>]]
 
Alman mutfağı, bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Bavyera ve Suabiya'nın güney bölgeleri buna örnektir. Bu bölgelerin mutfak kültürü; Avusturya ve İsviçre'ninkine benzerdir. Domuz eti, sığır eti ve kümes hayvanları eti ile yapılan yemek çeşitleri Almanya'da tüketilen yemeklerin önde gelenleridir. Özellikle [[domuz eti]]'nin Alman mutfağı'ndaki yeri özeldir.<ref>[http://www.nationmaster.com/country/gm-germany/foo-food Almanyiyecek istatistikleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100527035635/http://www.nationmaster.com/country/gm-germany/foo-food |date=27 May 2010 }}, www.nationmaster.com, Erişim = 26-11-2007</ref> Hemen hemen bütün bölgelerde, yemekler sosisle yenir. En bilindik sosis yiyeceklerinden biri [[Currywurst]]dur. Almanya'da 1500'den fazla [[sosis]] çeşidi üretilmektedir. En popüler sebzeler patates, lahana, havuç, şalgam, ıspanak ve fasülyedir.<ref>[http://www.cuisineeurope.com/recipes_germany/main_recipes_germany_en.html Alman mutfağı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080124081529/http://www.cuisineeurope.com/recipes_germany/main_recipes_germany_en.html |date=24 January 2008 }}, www.cuisineeurope.com, Erişim = 26-11-2007</ref>
[[Organik gıda]] satışı bir pazar haline gelmiştir ve satılan ürünlerin %3.0'ünü bu grup besinler oluşturur.Bu bir trend halinde yükselmektedir.<ref>[http://www.organic-europe.net/country_reports/germany/default.asp Almanya'da organik tarım] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071122143045/http://www.organic-europe.net/country_reports/germany/default.asp |date=22 November 2007 }}, Organik-Avrupa, Erişim = 26-11-2007</ref>
 
Ünlü bir Alman deyişi şöyle demektedir: "Kahvaltı bir imparator, öğle yemeği bir kral ve akşam yemeği bir fakir gibidir." kahvaltı genelde [[tahıl]]lı yiyeceklerle ve bal ya da reçelli ekmekle yapılır. Almanların bir kısmı kahvaltıda soğuk yemekleri ya da peynirli ekmeği tercih etmektedir.<ref>[http://www.cp-pc.ca/english/germany/eating.html Alman yemek yaşamı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061001212110/http://www.cp-pc.ca/english/germany/eating.html |date=1 October 2006 }}, Kültürel profil projesi, Erişim = 26-11-2007</ref> Ülkede 300'den fazla [[ekmek]] çeşidi fırınlarda satılmaktadır.<ref>[http://www.germany-tourism.de/ENG/culture_and_events/culinary_germany_brot.htm 300 Ekmek çeşitleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090203035513/http://www.germany-tourism.de/ENG/culture_and_events/culinary_germany_brot.htm |date=3 February 2009 }}, /www.germany-tourism.de, Erişim = 26-11-2007</ref>
 
[[Dosya:Buffet Germany.jpg|thumbnail|sol|200px|<div style="text-align: center;">Tipik bir peynir ve soğuk yemek servisi</div>]]
 
Başka ülkelerden gelen göçmenler sayesinde, Alman mutfağı ve günlük yemek alışkanlıkları birçok mutfaktan etkilenmiştir. [[Pizza]] ve [[makarna]] gibi [[İtalyan mutfağı|İtalyan]] yemekleri, [[Döner]] gibi [[Türk mutfağı|Türk]] ve [[Araplar|Arap]] yemekleri özellikle büyük şehirlerde oldukça yaygın olarak satılmaktadır. Uluslararası [[Hamburger|burger]] zincirleri ve [[Çin mutfağı|Çin]] restoranları ülkenin birçok yerine yayılmıştır. [[Hint mutfağı|Hint]], [[Japon mutfağı|Japon]] ve diğer Asya mutfaklarının popüleritesi artmaktadır.
Yüksek profilli dokuz Alman restoranı, restoranları uluslararası derecelendiren Michelin Rehberi tarafından üç yıldızlı olarak ilan edilmiştir. Yine 15 restoran iki yıldız almıştır.<ref>[http://www.dw.de/dw/article/0,2144,2914502,00.html Michelin Rehberi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121011100129/http://www.dw.de/dw/article/0,2144,2914502,00.html |date=11 October 2012 }}, Deutsche Welle, Erişim = 26-11-2007</ref>
 
[[şarap|Şarabın]] ülkenin birçok kesiminde yaygın olmasına rağmen Almanya'nın millî içkisi [[bira]] olarak bilinmektedir. Almanya'da kişi başına [[bira]] tüketimi yıllara göre düşmesine rağmen, kişi başına yıllık 116 litre ile üst sıralardaki yerini korumaktadır.<ref>[http://www.royalunibrew.com/Default.aspx?ID=266 Avrupa'nın en büyük bira pazarı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111107210711/http://www.royalunibrew.com/Default.aspx?ID=266 |date=7 November 2011 }}, royalunibrew.com, Erişim = 26-11-2007</ref> 18 batı ülkesi üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda Almanya; kişi başına alkolsüz içecek tüketimi konusunda 14., kişi başına meyve suyu tüketiminde ise 3. olmuştur.<ref>[http://www.nationmaster.com/graph/foo_sof_dri_con-food-soft-drink-consumption Alkolsüz içecek tüketimi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100527013631/http://www.nationmaster.com/graph/foo_sof_dri_con-food-soft-drink-consumption |date=27 May 2010 }}, www.nationmaster.com, Erişim = 26-11-2007</ref> Bunların dışında, [[mineral]]li [[su]] ve ''Schorle'' (meyve suyuyla karıştırılmış) Almanya'da oldukça popülerdir.
 
=== Toplum ===
[[Dosya:Claudia Schiffer in London.jpg|thumbnail|sağ|140px|<div style="text-align: center;">Almanya'nın dünya çapında [[Ulusal Marka Göstergesi|olumlu tanınmışlığı]] vardır. ([[Claudia Schiffer]], model)</div>]]
2006 Dünya Kupası'ndan beri, ülkenin imajı iç ve dış dünyada değişmiştir.<ref>[http://www.brandovation.net/ Dünya Kupası ve Almanya'nın tanınmışlığı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080514033147/http://www.brandovation.net/ |date=14 May 2008 }} BrandOvation, Erişim = 25-11-2007</ref> Bu turnuvadan sonra, yıllık yapılan [[Ulusal Marka Göstergesi]] araştırmasına Almanya üst sıralara tırmanmış ve 2008 yılında liderliğe ulaşmıştır. 20 farklı ülkeden insanlara ülkenin tanınmışlığı; kültür, politika, ihracat, ülkenin insanları, ülkeye turizm, göçmenlerin ilgisini çekme ve yatırımlar açısından sorulmuştur.<ref>[http://www.gfkamerica.com/newsroom/current_pr/index.en.html 2008 Anholt-GfK Roper Ulusal Marka Göstergesi sıralaması] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081201074149/http://www.gfkamerica.com/newsroom/current_pr/index.en.html |date=1 December 2008 }} GfK Gelenek araştırma Kuzey Amerika, Erişim = 03-10-2008</ref> Bir başka küresel düşünce araştırması [[BBC]] tarafından yapılmış ve sonuçta Almanya'nın, 22 önde gelen yatırımcı ülkesi arasında en pozitif etkiye sahip ülke olduğu ortaya çıkmıştır. %56'lık büyük bir grup ülke hakkında pozitif bakış açısına sahipken, %18lik bir kısım ülkeye olumsuz bakmaktadır.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7324337.stm Almanya'ya Dünya'nın bakışı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081217161011/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7324337.stm |date=17 December 2008 }} BBC Haberleri, Erişim = 02-04-2008</ref><ref>[http://www.globescan.com/news_archives/bbccntryview08/ Almanya bütün ülkelerden fazla positif tanınmışlık elde etti] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080406010935/http://www.globescan.com/news_archives/bbccntryview08/ |date=6 April 2008 }} Globescan, Erişim = 04-04-2008</ref> Almanya'da 3 milyondan fazla [[Türkler|Türk]] yaşamaktadır.<ref>[http://www.almanilan.com/turklerin-almanyada-yogun-olarak-yasadigi-yerler/ Türkler'in Almanya'da yoğun olarak yaşadığı yerler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140503152726/http://www.almanilan.com/turklerin-almanyada-yogun-olarak-yasadigi-yerler/ |date=3 May 2014 }} Almanya ilan, Erişim = 03-05-2014</ref> [[Berlin]] ve [[Köln]] olarak bilinir.
 
Almanya yasal ve toplumsal olarak eşcinsellere karşı toleranslıdır. [[Medeni birliktelik|Medeni birlikteliğe]] 2001'den beri izin verilmektedir.<ref>[http://www.news24.com/News24/World/News/0,,2-10-1462_1613010,00.html Almanya, gay haklarını genişletti] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090712104444/http://www.news24.com/News24/World/News/0%2C%2C2-10-1462_1613010%2C00.html |date=12 July 2009 }} News24.com, Erişim = 25-11-2007</ref> Geyler ve lezbiyenler yasal olarak eşlerinin biyolojik çocuklarını evlat edinebilir (Üvey çocuk olarak). İki büyük Almanya şehrinin belediye başkanı, gey olduklarını deklare etmiştir.<ref>[http://www.gaycitynews.com/site/index.cfm?newsid=17334472&BRD=2729&PAG=461&dept_id=568864&rfi=8 He’s Gay, and That’s Okay ] Yayınlanma = 31-08-2006 Giriş tarihi = 13-11-2008</ref>
{{ayrıca bakınız|Almanya'da eşcinsellik}}
 
[[Dosya:Neuschwanstein Castle panorama.jpg|thumbnail|sol|240px|<div style="text-align: center;">Alman toplumu tatillere oldukça para ayırmaktadır.([[Neuschwanstein|Neuschwanstein Şatosu]])</div>]]
 
20. yüzyılın son on yılı boyunca Almanya, göçmenlere karşı tutumunu değiştirmiştir. 90'ların ortasına değin genel düşünce Almanya'nın bir göç ülkesi olmadığı yönündeydi. Buna karşı nüfusun %10'u Alman olmayan kişilerden oluşmaktaydı. ''[[Gastarbeiter]]''ların (mavi yakalı, misafir işçi) ülkeye girişinin bitmesinden sonra, bu sığınmacılar tolare edildiler. Günümüzde hükûmetin ve Alman toplumunun düşüncesi kontrol altında kalifiye göçmenlerin ülkeye gelişinin kabul edilebilir olduğudur.<ref>[http://books.google.com/books?id=l9yTtCAnQWwC&pg=PA53&lpg=PA53&dq=cdu+immigrant+einwanderungsland&source=web&ots=KKVpfi7CM5&sig=iojK_WCtFX1qxXZepvrllK0j6Vs#PPA53,M1 Farklı etniklerden göç entegrasyonu: Almanya] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110721211146/http://books.google.com/books?id=l9yTtCAnQWwC&pg=PA53&lpg=PA53&dq=cdu+immigrant+einwanderungsland&source=web&ots=KKVpfi7CM5&sig=iojK_WCtFX1qxXZepvrllK0j6Vs#PPA53,M1 |date=21 July 2011 }} Avrupa Toplumu göç entegrasyonu, Erişim = 25-11-2008</ref>
1984'te 4,4 milyon olan Almanya'da yaşayan yabancı nüfusu, 2008'de 7,3 milyona çıkmıştır.<ref>[http://www.faz.net/s/RubFC06D389EE76479E9E76425072B196C3/Doc~E1753C8F3F4324072B3A02A037829DCC0~ATpl~Ecommon~Scontent.html FAZ Frankfurter Allgemeine Zeitung] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100123083555/http://www.faz.net/s/RubFC06D389EE76479E9E76425072B196C3/Doc~E1753C8F3F4324072B3A02A037829DCC0~ATpl~Ecommon~Scontent.html |date=23 January 2010 }} Erişim = 18-03-2008</ref>
 
2005 yılındaki 58 milyar [[Euro]] tatil harcamasıyla Almanya, bu konuda birinci olmuştur. En popüler gezi yerleri Avusturya, İspanya, İtalya ve Fransa'dır.<ref>[http://www.goethe.de/ins/sg/sin/ges/sur/en1314184.htm Almanlar tatilde dünya şampiyonu] Goethe Enstitüsü Singapur, Erişim = 25-11-2007</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Almanya" sayfasından alınmıştır