II. Dünya Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k İmla, değiştirildi: hükümet → hükûmet (3), hükumet → hükûmet AWB ile |
||
176. satır:
1940 yılının Haziran ayında [[Josef Stalin|Stalin]], [[Baltık Ülkeleri]]ne gönderdiği notada, [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'ye yakın hükumetlerin işbaşına getirilmesini ister. Hemen ardından da [[Kızıl Ordu]] [[Litvanya]], [[Letonya]] ve [[Estonya]] topraklarına girer. 14 Temmuz'da bu ülkelerde yaptırılan genel seçimlerle işbaşına gelen hükumetler [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'ye katılma kararı alacaklardır. Böylece [[I. Dünya Savaşı]] sonunda yeni Sovyet hükumetinin elinden çıkan bu topraklar tekrar kazanılmıştır ve bu topraklar [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'nin [[Baltık Denizi]]ne açılmasında, [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] limanının güvenliği anlamına gelmektedir.
Baltık Denizi konusunda Stalin'in öngördüğü diğer bir önlem ise onu, [[Finlandiya]] hükumetiyle görüşmelere yönlendirecektir. Görüşmelere [[9 Ekim]] [[1939]]'da başlanmıştır. Görüşmelerden bir sonuç alınamayacağı kanısına varan Stalin yönetimi tarafından, [[28 Kasım]] [[1939]]'da, 1932 yılında imzalanmış olan saldırmazlık anlaşmasının tek taraflı olarak kaldırıldığı Fin hükumetine bildirilir ve 30 Kasım 1939 da Kızıl Ordu Finlandiya'ya saldırır. Bu hareket Paris ve Londra'yı, Moskava'ya karşı takınılacak tavır konusunda düşünmeye sevk etti. Birleşik Krallık hükumeti Moskova ile siyasal münasebetlerini kesmeyı reddetti. Ancak her iki memleket halkoyunda Finlandiya lehinde şiddetli bir heyecan uyanması, Polonya'nın yok edilmesi sırasında Almanya'yla bir savaşı göze alabilecek kuvvette olmadıkları inancıyla hareketsiz kalmayı tercih etmiş Fransa ve Britanya hükumetlerini, Finlandiya meselesinde harekete geçmeye zorladı. Her iki
=== Kış Savaşı ===
196. satır:
[[Dosya:German cruiser Blücher sinking.jpg|thumb|150px|Alman Kruvazör ''Blücher'', Norveç Ordusu'na ait Oscarsborg Müstahkem Mevkii'nin top ateşi ve torpido saldırısının sonucu batmak üzereyken ([[9 Nisan]] [[1940]])]]
Fransız Başbakanı Reynaud, Parlamentoda gitgide artan gerginliği ve halkoyunda gizli Stuttgart radyosunun (Bu radyo, Almanlarla işbirliği yapan bir Fransız tarafından işletiliyordu. Stuttgart haini olarak adıyla anılan bu Fransız, savaştan sonra yakalanarak kurşuna dizilmiştir) kışkırtıcı yayınlarıyla çoğalan açık hoşnutsuzluğu gidermek için, bekleme politikasını terk ederek, daha dinamik ve haşin bir politikayı denemek istedi. Bu amaçla Londra hükümetini, İsveç çeliğinin Almanya'ya akmasını önlemek için [[Norveç]]'e bir çıkartma yapmaya ikna etti. Ancak Müttefik kuvvetlerden önce davranan Almanlar, 9 Nisan 1940 sabahı [[Norveç]]'e, deniz yolunun güvenliği için de [[Danimarka]]'ya saldırdı. [[Norveç'in istilası]]ndaki stratejik amaçları [[İsveç]]'ten ithal ettikleri demir cevheri yolunun güven altına alınması ve Norveç fiyortlarında denizaltıları için üsler oluşturabilmekti. Danimarka kısa sürede teslim olurken Norveç direnme gösterdi. 10 Haziran 1940'ta Norveç de teslim oldu. Müttefikler'in Norveç'te oynadığı kumar, askeri bir bozgun ve manevi bir yıkılışla sona ererken, Norveç'i de Alman işgali altında esir bir ülke durumuna getirdi. 24 Nisanda Norveç bir
=== Batı Cephesi ===
209. satır:
[[10 Mayıs]] [[1940]] günü, 110 yedek [[tümen]] tarafından desteklenen 190 tümenden meydana gelmiş bir [[Almanlar|Alman]] ordusu; 91 [[Fransızlar|Fransız]] tümeni, 12 [[Belçika]] tümeni, 12 Britanya tümeni, 1 [[Polonya]] tümeni ve küçük bir [[Hollanda]] ordusu tarafından müdafaa edilmekte olan batı cephesine taarruza geçti. Almanların savaş planı ise ancak şubatta kesin şeklini alıyordu. [[Belçika]] ve [[Hollanda]]'ya yönelen saldırılarla [[Manş Limanı]]nı (Fransa Seferi) ve [[Paris]]'i ele geçirmek. Asıl taarruz ise daha güneyde, Arden Ormanları üzerinden Sedan yönünde [[Fransa]] topraklarına yönelikti. Hitler, Birleşik Krallık ve Fransa'nın Almanya'ya Hollanda ve Belçika'yı geçerek hücum edeceğini bildiğinden kuvvetlerinin çoğunu Belçika üzerine sevk etti. Bunun üzerine Fransa ve Birleşik Krallık ordusunun en mükemmel silahlandırılmış motorize birlikleri derhal, Alman ordusunu kuzeyden kuşatmak ve gerisinde Ruhr Bölgesini ele geçirmek amacıyla Belçika üzerinden hücuma geçti. Ancak Alman birlikleri korkunç bir hızla ilerliyordu. Paraşütçü birliklerinin göz açtırmayan hücumları sonunda Meuse üzerinde birçok köprüler ve Hollanda'nın meşhur "Eben Emael" kalesi Almanların eline geçti. Hava bombardımanlarıyla yerle bir edilen [[Rotterdam]] ve hemen ardından [[Lahey]] işgal edildi. Hollanda bir baştan bir başa Almanlar tarafından işgal edildi. Kraliçe Vilhelmina, Birleşik Krallık'a sığındı, ordu yok edildi, Müttefikler'in zırhlı birlikleri süratle güneye çekilmeye başladı. Bir başka Alman ordusu da [[Lüksemburg]] üzerinden geçerek Meuse Nehrine varmış, nehri Namur'la Sedan arasındaki birçok noktadan geçmişti. Sedan Harekâtı 15 Mayıs'ta tam bir bozgun halini aldı. Fransız sınırının delinmesi, Belçika birliklerini Anvers-Louvain müdafa hattını terk ederek Lys'e ve İngiliz birliklerini Douai-Peronne hattına çekilmek zorunda bıraktı. Paul Reynaud 16 mayısta [[Suriye]]'de bulunan General Weygand'ı General Gamelin'in yerine tayin etti. Weygand Abbeville'den kuzeye ve Ypres'den güneye giden iki hat üzerinde taarruza geçti; ancak önemli bir sonuç alamadı. Belçika orduları 25 ile 28 mayıs arasında ümitsiz bir savaşla Lys üzerinde karşı koydu. 26 Mayıs'ta İngiliz birlikleri anavatana dönme kararı aldı. 27 mayısta Belçika sınırı birçok noktada delindi. Belçika'nın, düşmana karşı koymasına artık imkân yoktu. Kral Leopold, 28 mayısta Almanlarla teslim anlaşmasını imzaladı. Bu üç ülkenin tümüyle istilasını önlemek için İngiliz Yurtdışı Sefer Kuvveti ve Fransız orduları kuzeye ilerleyince, taarruz çıkış hattı Arden Ormanları olan ve Manş Kanalı yönünde ilerleyen Alman zırhlı birlikleri tarafından kuşatılmış oldu. Gerçek şuydu ki Belçika, Müttefik ordularının mağlubiyeti ile, izleri savaştan sonra dahi silinmeyecek çok ağır ve feci şartlar altında kaderiyle baş başa bırakılmıştı. Belçika'nın işgali üzerine Britanyalılar kıtadaki 235.000 kişilik ordularını ve Fransızlar 115.000 kişiye varan kuvvetlerini Almanların aralıksız bombardımanları altında, büyük zorluklarla, Dunkerque limanından deniz yoluyla tahliye edebildiler; ancak bütün silah, cephane ve mühimmat kaybedilmişti. Bu, Müttefikler'in meşhur kuzey ordusunun sonu demekti.
Fransa'da, Başkan Paul Reynaud, kendisini bekleyen çok zor olaylara karşı koyabilmek için 18 Mayıs'ta Mareşal Philippe Petain'i hükümete davet etmişti. 15 haziranda ise orduda zırhlı birliklerin ısrarla kullanılmasını isteyen General de Gaulle'ü Savaş Bakanlığı Müşteşarlığına tayın etti. Hükümetin değişmesi Fransa'nın kaderini değiştirmedi. [[14 Haziran]] [[1940]]'ta Alman birlikleri Paris'e girdi. Aynı gün
==== Britanya Savaşı ====
| |||