Binbir Gece Masalları: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Zgrzgen (mesaj | katkılar)
Zgrzgen (mesaj | katkılar)
17. satır:
[[850]] yılı civarında ortaya çıkan Arapça derleme, ''Alf Layla'' (Bin Gece) ise büyük ihtimalle, daha önce yazılmış olan ''Hazar Afsanah'' (Bin Efsane) isimli Fars eserinin özetlenmiş bir tercümesiydi. Eserin günümüzdeki ismi olan ''Alf Layla wa-Layla'' (Binbir Gece) ise [[Orta Çağ]]'da ortaya çıkmıştır. Bu isim büyük ihtimalle sonsuzluk ötesi sayı düşüncesini sembolize etmekteydi, zira o zamanlar Arap matematik çevrelerinde 1000 sayısı kavram olarak sonsuzluğu sembolize ederdi. Belki de buradan yola çıkarak, eserdeki tüm hikâyeleri okuyan kişinin delireceğine dair bir efsane ortaya çıkmıştır.
 
Eser geleneksel [[Fars]], [[Araplar|Arap]] ve [[Hintler|Hint]] hikâyelerinin bir derlemesi olarak görülür. Fakat, eserde bulunan ünlü hikâyelerden [[Denizci Sinbad]], ''[[Alaaddin'in sihirli lambası|Alaaddin'in Sihirli Lambası]]'' ve ''[[Ali Baba ve Kırk Haramiler]]'', eserin Avrupa baskısına [[Antoine Galland]] tarafından eklenmiştir. Galland bu hikâyeleri [[Halep]]li, Marunî bir masalcıdan duyduğunu yazmıştır.(Fakat metinde bu üç masala konu ve içerik olarak benzer masalların bulunması, bu üç masalın da aslında daha eskiden orjinal metnin parçası olduklarını göstermektedir.)
 
İngilizce'ye çevirisi Sir [[Richard Burton]] tarafından ''The Arabian Nights'' olarak yapılmıştır. Kendinden evvelkilerden farklı olarak bu çeviri özgün malzemeyi sansürlememiştir. İngiltere tarihinin muhafazakar Victoria döneminde yayımlanmasına rağmen bu çeviri, kaynağında bulunan erotik incelikleri ve cinsel tasvirleri içermektedir. Bu çevirinin yanı sıra, daha yakın zamanlarda Fransız doktoru J.C. Mardrus'un da bir çevirisi vardır. Mevcut çevirilerin en doğru ve güzeli olarak değerlenidirilen, Fransa'daki [[Bibliothèque Nationale]]'de bulunan 14. yüzyıldan kalma bir Suriye el yazmasından Hüssain Haddawy'nin yaptığı Arapça derlemedir.Günümüzde Binbir Gece masalları zevkle okunmaktadır.
28. satır:
Binbir Gece Masalları'nın televizyon ve sinemaya pek çok uyarlaması yapılmıştır. Bunların asıl öykülere olan bağlılığı çok değişkendir. Fritz Lang'in [[1921]] yapımı ''Der Müde Tod'', [[1924]] [[Hollywood]] yapımı (Douglas Fairbanks'ın başrolünde olduğu) ''The Thief of Baghdad'' ve onun [[1940]]'taki İngiliz ikinci yapımı, ''Binbir Gece Masalları'''ndan etkilenmişlerdir.
 
Hollywood'un ''Binbir Gece Masalları'' 'na dayandırılmış ilk konulu filmi 1942 yapımı ''Arabian Nights'''dır. Başrollerde Şehrazad rolünde [[Maria Montez]], Ali Ben Ali rolünde Sabu Dastagır ve Harun Reşid rolünde Jon Hall vardır. Filmin konusunun ''Binbir Gece Masalları'' ile neredeyse hiç ilgisi yoktur. Filmde Şehrazat, Halife Harun Reşid'i devirip kardeşiyle evlenmek isteyen bir dansözdür. Şehrazadın ilk suikast girişimi başarısızlığa uğrar ve esir olarak satılmasının ardından pek çok macera gelişir. Maria Montez ve Jon Hall 1944 yapımı [[Ali Baba ve Kırk Haramiler (film, 1944)|''Ali Baba ve Kırk Haramiler'' 'de]] de rol almışlardır.Bu film Moğol istilası sırasında geçmektedir ve Halife'nin oğlu olan Ali Baba'nın Kırk Haramiler'le beraber [[Hülâgû Han|Hülagü Han'ın]] adamlarına karşı mücadelesini anlatmaktadır.
 
''1980'''li yıllarda Şehrazat rolünde Annette Haven ve Şehriyar rolünde John Leslie'nin oynadığı ''1001 Erotic Nights'', bütçesi milyon doları aşan ilk porno film sayılır.
37. satır:
 
İngilizce olmayan uyarlamalar arasında çeşitli Hint (Bollywood) yapımları, İtalyan yönetmen [[Pier Paolo Pasolini]]'nin 1974 yapımı </i>Il fiore delle mille e una notte</i>'si, ve 1990 yapımı Fransız ''Les 1001 nuits'' sayılabilir.
 
1971'de kadrosunda [[Hayao Miyazaki|Hayao Miyazaki'nin]] de bulunduğu Ali Baba ve Kırk Haramiler'e dayanan bir anime filmi çekilmiştir.Bu filmde Ali Baba'nın Bağdat sultanı olan zalim torunuyla mücadele eden küçük bir hırsızı anlatmaktadır.Bu filmde orjinal masal gölge oyunu sekansında flashpack'le anlatılmıştır.
 
Televizyon ve sinema uyarlamaları arasında aslına en sadık kalmış olanı 2000 yılında Amerikan ABC ve İngiliz BBC kanallarında gösterilen ''Arabian Nights'' dizisi sayılır. [[Emmy]] ödülünü alan bu iki bölümlük dizide Şehrazat rolünde Mili Avital, Şehriyar rolünde Dougray Scott oynamıştır.