Sovyetler Birliği: Revizyonlar arasındaki fark

[[Vladimir Lenin|Lenin]]'in ölümünden sonra bir süre ülke onun istediği gibi kolektif iktidar (troyka) tarafından yönetildi. Ancak birlik ve beraberlik yönünde verilen onca demeç partideki rekabeti gizlemeye yetmedi. 1922'de [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi|Komünist Parti]] Genel Sekreterliğine getirilmiş olan [[Stalin]] bu yetki ile troyka içerisinde ön plana çıkmaktaydı. Zaten asıl rekabet de [[Kızıl Ordu]]'nun önderi [[Troçki|Lev Trotski]] ile Milliyetler Halk Komiseri [[Joseph Stalin|Yosif Stalin]] arasında yaşanmaktaydı. Özellikle izlenecek ekonomik politika konusunda görüş ayrılıkları bulunmaktaydı. Lenin dönemindeki ekonomik politikanın belirlenmesinde etkili olan [[Buharin]] ısrarla [[NEP]]'i savunurken kimi Bolşevikler de hızlı bir şekilde [[kolektivizasyon]]a geçilmesini savunuyordu. [[Stalin]] ise ilk başta bu tartışmalarda hakem rolü üstlenerek iktidarda daha geniş destek sağlamaktaydı. Önceleri [[Lev Troçki|Trotski]]'ye karşı Stalin ile uzlaşmaya çalışan [[Grigoriy Zinovyev]] ve [[Lev Kamenev]] 1925 yılında saf değiştirerek muhalif cepheye geçti. Ancak bu süreçte Stalin, partideki nüfuzunu kullanarak [[Kliment Voroşilov]] ve [[Vyaçeslav Molotov]] gibi destekçilerini önemli makamlara getirdi ve gücünü pekiştirdi. PartidePartinin etkili konumda olanisimleri Zinovyev ve Kamenev saf değiştirmişti ama [[Kızıl Ordu]]'nun lideri [[Lev Troçki|Trotski]] de Politbüro'dan ihraç edilmişti. Trotski, 1927'de Kazakistan'a sürgüne gönderildiğinde Stalin partinin ve ülkenin lideri konumuna gelmişti. [[Buharin]]'in savunduğu [[NEP]]'in gerekli iyileştirmeyi sağladığı savıyla sosyalizm için gerekli olan [[kolektivizasyon|kolektif]] ekonomiye geçilmesi kararı alındı.

Stalin’in son dönemlerinde [[Politbüro]]’da iktidar hesapları yapılmaya başlandı. [[Stalin]] devletin istikrarı açısından etrafındakilere yeterince itimat etmiyordu. Özellikle [[KGB]] şefi [[Lavrenti Beria]]’nın partide savaş sonrasında yaptığı tasfiye hareketleri ciddi tedirginlik yaratıyordu. Ancak bazı politik analistlere göre Stalin gayri-resmi de olsa halefini seçmişti. 1946 yılında [[SBKP]] Merkez Komitesi Dış Politika Bölümü Başkanı olan, 1947'de ise Propaganda Bölümü Başkanlığı'na atanan [[Mihail Suslov]] iktidar hırsı yapmayan bir kişi olarak Stalin'in dikkatini çekmişti. Rus siyasi analist [[Jores Medvedev]]'e göre Stalin en çok, partinin ideoloji ve propaganda sorumlusu kabul edilen [[Mihail Suslov|Suslov]]'a güveniyordu ve hatta ölümünden sonra onu genel sekreterliğe varis tayin etmişti. Ancak [[Mihail Suslov|Suslov]]’un iktidar konusunda çaba göstermemesi partide diğer adaylara fırsat veriyordu.

Kruşçev döneminde SSCB'de bilimsel-teknik ve ekonomik ilerlemelere karşın bazı siyasi sorunlar yaşanacaktı. KomünistParti sistemisekreteri, tehlikeyeVoroşilov sokacakve bazıMolotov gibi Stalin döneminin etkili isimlerini tasfiye ederken rejim için tehlikeli olabilecek atamalar yapıyordu. Politbüro'nun onayını almayan icraatlar ve anti-komünist saldırganlığa verilen tavizler dikkati çekerken, tarımsal alanda da problemler ortaya çıkmaktaydı. İşlenen topraklar ve tarımsal üretim artıyordu ama hasılat hızla artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayamıyordu. Bu nedenle buğday başta olmak üzere bazı tarım ürünlerinin ithalatı artmaktaydı. Tüm bu sorunlar partide Kruşçev'e karşı muhalefet hareketlerinin oluşmasına sebep oldu. Moskova hizbi olarak adlandırılan bu muhalefet hareketinde liderliği üstlenen [[Politbüro]] başkanı ve ideolojik yetkili [[Mihail Suslov]] önceleri desteklediği, Kruşçev'in artık yetkilerini kötüye kullandığı, Stalin'e yönelik eleştirilerinin kişisel bir düşmanlık haline geldiği, Anti-Stalinizasyon kampanyasının yıkıcı bir etki yarattığı savıyla genel sekreterlik görevinden alınması çağrısında bulundu. Partide güçlü bir nüfuzu olan [[Mihail Suslov|Suslov]]'un bu çağrısı üzerine [[Yüksek Sovyet]] Ekim 1964'te Kruşçev'i azletti.

14 Ekim 1964’te [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]] Genel Sekreterliğine [[Leonid Brejnev]], Hükümet Başkanlığına [[Aleksey Kosigin]], [[Yüksek Sovyet]] Prezidyumu Başkanlığına ise [[Mikoyan]] getirildi. Mikoyan, Prezidyum Başkanlığı'nı daha sonra [[Nikolay Podgorni]]'ye, o da genel sekreterin siyasi etkisini arttırmasıyla ve anayasal değişikliğe gidilmesiyle 1977 yılında bu makamı [[Leonid Brejnev]]'e bıraktı.

[[Brejnev]] döneminde dış politikada Sovyetler Birliği'nin etkisi giderek artmaktaydı. 1978'de Afganistan'da sosyalistler iktidara geldi ve [[Afganistan Demokratik Cumhuriyeti]] kuruldu. Ancak 1979'da ABD destekli örgütler yeni Afgan hükümetini devirebilmek için saldırıya geçti. ABD tarafından silahlandırılan Taliban vb. örgütler ülkede iç savaş başlattı. İktidarı tehlikeye düşen sosyalist [[Babrak Karmal]] Sovyetler Birliği'nden yardım istedi. Bu gelişmeler üzerine [[Kızıl Ordu]] Afganistan'a girdi. Ancak Afganistan'a asker sevkiyatı, bu müdahalenin maddi külfetinden dolayı ülkede ciddi bir muhalefet hareketinin oluşmasına sebep oldu. Fakat kısa süre önce [[Sovyetler Birliği devlet başkanları listesi|Prezidyum]] Başkanlığı'nı da alarak gücünü pekiştiren [[Brejnev]], Politbüro başkanı [[Suslov]]'un ve Savunma Bakanı [[Dmitri Ustinov|Dimitri Ustinov]]'un da müdahaleyi desteklemesiyle muhalif hareketleri kolayca bertaraf etmeyi başardı.

Brejnev döneminde Fransa ve Almanya Federal Cumhuriyeti başta olmak üzere pek çok Avrupa ülkesiyle ekonomik, kültürel ve toplumsal antlaşmalar yapıldı. [[Sibirya]]'daki doğalgazın batıBatı Avrupa ülkelerine taşınması için büyük bir boru hattı projesi başlatıldı. ABD'nin ambargo ve ticari kısıtlama çabalarına karşın Brejnev batıBatı Avrupa devletleriyle ticari alışverişi geliştirme yönünde çaba sarf etti.