Altın Orda Devleti: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
64. satır:
|yönetici1 = [[Cuci]]
|yönetici2 = [[Batu]]
|yönetici3 = [[SartakSertak Han]]
|yönetici4 = [[Berke Han (Altınorda hanı)|Berke Han]]
|yönetici_yılları1 = 1223-1227
114. satır:
Batu Han'ın yerine [[Berke Han (Altınorda hanı)|Berke Han]] geçti. Berke Han, [[İslam]] dinini benimsedi ve Moğolların bir başka kolu olan [[İlhanlılar]]la savaştı. Bulgaristan'da [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ordusunu yendi. 1260'ta, ortaçağın en büyük kentlerinden biri sayılan Saray Berke kentini kurdu.
 
Berke Han'ın ölümünden sonra [[Mengü Timur]] Han, [[Özbek Han]] ve [[Canibeg|Canibeg Han]] Altın Orda Devleti’nin gücünü korudular. Canibeg Han'ın ölümünden sonra taht kavgaları başladı. [[Toktamış Han]] 1380'de [[Timur]]'un desteğiyle tahta çıkarak bu çatışmalara son verdi. Daha sonra Timur’un Altın Orda topraklarına sefer düzenlemesi ve taht kavgalarının yeniden başlaması Altın Orda Devleti'ni güçsüz düşürdü. Bu kavgalarla parçalanan Altın Orda Devleti topraklarında [[Kazan Hanlığı]], [[Kırım Hanlığı]], [[Astrahan Hanlığı]], [[Nogay Hanlığı]], [[Sibir Hanlığı]] kuruldu ve daha sonra [[Rusya Çarlığı]] olacak [[Moskova Knezliği]] bağımsız kaldı.<ref>http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&Date=16.08.2009&ArticleID=949945</ref> [[Moskova Knezliği]] dışında kalan toprakları Kırım Hanlığı ele geçirdi ve 1502'de Altın Orda Devleti tarihten silindi.
 
Altın Orda Devleti'de yönetsel konular soyluların oluşturduğu [[Kurultay]]'da görüşülür ve karara bağlanırdı. Topraklar ve otlaklar Moğol soylularının elindeydi. Halk bu toprakları işler, ürünlerin belirli bir bölümünü bağlı oldukları beye verirdi. Göçebe bir toplumdan gelen Altın Orda hükümdarları, göçebeleri yerleşik düzene geçirmeye çalıştılar. Aşağı [[İdil Nehri|İdil]]'de 20'den çok kent kurdular. Bu kentlerin en büyüğü olan [[Saray Berke]]’nin nüfusunun 100 binden daha fazla olduğu sanılır.
 
== Egemenlik alanı ==
Günümüz Avrupa RusyasıRusya'sı, KaradenizinKaradeniz'in kuzeyi, Gürcistan, Ukrayna ve KazakistanınKazakistan'ın Avrupa yakası
 
== Siyasi tarih ==
132. satır:
Bulgarlar az bir zaman içinde yenildiler; başta Bulgar olmak üzere şehirleri tahrip edildi. Şehirlerden ve büyük yollardan uzakta kalan halkın, bu istilâdan zarar görmediği muhakkaktır; şehirli ve köylü ahaliden birçoğunun da kaçarak, ormanlarda saklandığı anlaşılmaktadır. Bu suretle Moğol istilâsından sonra Orta İdil sahasındaki Bulgar unsuru ortadan kaldırılmış olmadı; yok olan şey: müstakil bir Bulgar devletiydi. Nitekim, çok geçmeden bu bölgede Bulgar beylerinin yeniden faaliyette bulunduklarını görüyoruz.
 
1237 sonunda kış mevsimi olmasına rağmen, Moğol ordusu Rus bölgesinin istilâsına başladı. Bu sıralarda Rus yurdu birçok knezliklere bölünmüştü. Ryurik sülâlesine mensup olmak üzere, muhtelif mıntıkalarda, knezleri, müstakil birer beylik halinde hükümethükumet etmekte idiler; artık KiyefKiev merkez olmaktan çıkmıştı; onun yerine Suzdal Rusyası (Merkezi Vladimir) yükselmişti; batıda da Haliç knezleri kuvvet bulmuşlardı.
 
== Dini Hayat ==
Altın Orda'da diğer Moğol devletlerindeki gibi tek ilah inancı vardı. Tanrı adına tabiat kuvvetlerine hükmediyorlardı, içtikleri suyun bir kısmını ateş için güneye, hava için doğuya, su için batıya ve ölüleri yad etmek için kuzeye serperlerdi. Altın Orda'da Tanrı resmine çok nadir rastlanır. Moğollarda hükümdarın tanrılaşma eğilimi yoktur. Batu da, [[Cengiz Han]] ve [[Ögedey]] gibi halkının şamanistŞamanist inancını paylaşıyordu. Hristiyanlık İdil boyunda önemli rol oynamıştır. Hristiyanlığın tesiri, Batu'nun oğlu Sartak'ın kısa süreli hakimiyeti döneminde (1256-1257) biraz önem kazanmıştır. Ondan sonra tahta geçen Berke ise Müslümandır, bunda Seyfettin el-Buhari'nin büyük rolü vardır. Berke Müslümanlığı kabul edince Müslümanlık Altın Orda'da hızla yayılmıştır. Hatta Mısır'da askerlik yapan Altın Ordalı askerler bile bu olaydan sonra Müslümanlığa girmişlerdir. Tatarlar arasında İslamiyet bu kadar hızla yayılmasına rağmen, eski inançlarına sadık kalan bir hayli Türk ve Moğol vardır. Tohtu (Tokta), kendisi şamanistŞamanist iken oğlu Müslümandı, bunun Altın Ordu'daki hoşgörüyü gösterdiği iddia edilir.
 
=== Cuci ulusunun soyağacı ===