Corpus Christi, Teksas: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
iç bağ. dz. AWB ile
k Yazım hataları düzeltildi. Bağlantılar eklendi.
91. satır:
}}
 
'''Corpus Christi''', [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Teksas]] eyaletinin güneyinde Meksika Körfezi sahilinde bulunan bir şehirdir. "[[Nueces" County|Nueces]] ilçesinde bulunur ve ilçenin merkezidir; ancak [[Aransas County, Teksas|Aransaz]], [[Kleberg County|Kleberg]] ve [[San Patricio County|San Patricio]] ilçelerine doğru genişlemektedir.
 
Şehrin ismi [[Latince]] ''İsa'nın Vücudu'' anlamına gelir ve bir [[Hristiyanlık|Hristiyan]] yortu günüdür. Bu isim 1519'da İspanyol [[Alonso Álvarez de Pineda]] tarafından bu şehrin bulunduğu körfezi ve etrafındaki gayet mümbit yarı [[Dönence|tropikal]] arazilere ilk erişip ve bu araziler üzerinde [[İspanya]]'nın hak etmesini iddia etmesi sırasında bu arazilere yetiştiği günün Hristiyan Corpus Yortu Günü olmasından dolayı verilmiştir. Bu şehrin gayet berrak güneşli, etrafı gayet parlak yeşillik kaplı bir körfez etrafında kurulup gelişmesi dolayısıyla da takma adı "Deniz Kenarındaki Parlak Kent (The Sparkling City by the Sea)" ve "Teksas Riviyerası" dir.
 
== Tarih==
99. satır:
[[Dosya:Old_map-Corpus_Christi-1887.jpg|thumb|180 px|Corpus Christi'nin 1887 haritasi]]
 
Bu şehrin bulunduğu araziler ve körfez ilk İspanyol kolonicisi Alonso Álvarez de Pineda tarafından 1519'da Hristiyan "Corpus Christi" yortu günü İspanya adına alındığı ilan edilmiştir. Bundan sonra [[Meksikalılar|Meksikalı]] köylüler de bu arazilere gelip çobanlık yapıp yerleşmişlerdir. 183891839'da [[Amerikalılar|Amerikalı]] [[Albay]] [[Henry Lawrence Kinney]] bu körfez ve etrafındaki arazileri kapsayan "Kinney Büyükbaş Hayvan Çiftliği"ni kurmuş ve burada "Kinney Ticaret Mevkii" adı ile bir ticaret dükkanı açmıştır. Bu dükkandan bu körfezin 40&nbsp;kmkilometre batısında büyük kampları bulunan Meksika ayaklanmacı köylüler ordularına satışlar yapıp bu devrimci ordunun tedarik edilmesini sağlamıştır.<ref name="downtowncorpuschristi.com">{{Web kaynağı|url=http://www.downtowncorpuschristi.com/wiki/DMD/History |başlık=Corpus Christi, History, Historical, Interesting |yayımcı=Downtowncorpuschristi.com |erişimtarihi=22 Mayıs 2010| <!--|archiveurl=https://web.archive.org/20090318151134/http://downtowncorpuschristi.com:80/wiki/DMD/History|-->dil={{İng}}}}</ref>
 
1846-1848 [[Meksika-Amerika Savaşı]] sırasında ABD ordusu [[Zachary Taylor|General Zachary Taylor]] komutasında Temmuz 1845'te daha savaş resmen başlamadan bu arazilere girerek güneyden gelebilecek Meksika ordusunu karşılamaya hazırlanmıştır. Bu ABD ordusu Corpus Christi körfezi sahilinde bulunan o zaman ufak olan yerleşmede ana kampını kurmuş ve bu ordu kampı Mart 1846'ya kadar bu mevkide kalmıştır. Bu savaş bittikten 4 yıl sonra ABD Corpus Christi ve etrafındaki araziler resmen 9 Eylül 1852'de ABD'ye ilhak edil mistiredilmiştir.<ref name="cctexas.com">{{Web kaynağı | url = http://www.cctexas.com/?fuseaction=main.view&page=109 | başlık = Official web site for City of Corpuş Christi, Texas | yayımcı = Cctexas.com | dil = {{İng}} | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160128153426/http://www.cctexas.com/?fuseaction=main.view&page=109 | arşivtarihi = 28 Ocak 2016}}</ref>
 
1861-1865 dönemindeki [[Amerika İç Savaşı]] sırasında Teksas eyaleti Mart 1861'de [[Birleşik Amerika Birleşik Devletleri]]'nden ayrılmış ve [[Amerika Konfedere Devletleri]] konfederasyonu kuran eyaletler arasında bulunmuştur. Nisan 1861'de ABD Cumhurbaşkanı [[Abraham Lincoln]] konfederasyona dahil olan her deniz limanını, bu arada Corpus Christi limanını, blokaj altına alındığını ilan etmiştir. Geliştirilen ABD donanma gücünün Teksas sahillerini blokaj yapan filosu ile güney eyaletleri konfederasyonun küçük donanma gemileri arasında 12-18 Ağustos 1862'de [[Corpus Christi Deniz Muharebesi]] yapılmıştır. Teksas sahillerini blokaj yapan ABD donanma filosu bu sahilleri ve Corpus Christi Körfezini ve bir kent haline gelişmekte olan yerleşmeyi bombardımana tuttu. Üzerlerine gelen Konfederasyon Deniz Gücü filosunu da ABD blokaj filosu bir yenilgiye uğrattı ve blokajı başarı ile uygulamaya devam etti. Fakat ABD filosundan küçük birliklerle yapılan bir kara çıkartması Konfederasyon Kara birlikleri tarafından yenilip tekrar denize gemilerine çekilmeleri gerekti. Bu muharebe stratejik olarak ABD için bir galibiyet olmakla beraber çıkartma birliklerinin başarısızlığı dolayısı ile sonunda neticesi küçük öldü.
 
Eylül 1919 ortasında ortaya çıkan "tropikal siklon [[kasırga|kasırganın]]"nın Corpus Christi'de ve şehrin ulaşım ve ticaretine yaptığı büyük zarardan sonra şehirşehrin ileri ilerigelnlerigelenleri Corpus Christi limanın geliştirilmesine karar verdiler. Yapılan büyük inşaat çalışmaları sonucunda 14 Eylül 1926'da "Corpus Christi" derin limanı ve bu limana giren derinsu kanalı açılmıştır. Bu liman "Corpus Christi Şehri" yerel idaresi ve bağlı olduğu ilçenin yerel idaresinden ayrı ve bağımsız olarak yönetilmeye başlamıştır. Bu limanın başlangıç yıllarında [[Nueces İlçesiCounty|Nueces]] ilçesi ve civarı ABD'nin ana pamuk üretici bölgesi ve [[Corpus Christi limanıLimanı]] da [[pamuk]] nakliyatının ana limanı olmuştu. Bu liman genişletilerek 1930'da kanallar ve iskelelerin önü derinleştirilerek büyük şileplerin yanaşabileceği doklarlarıhtımlarla donatılmıştı,. 1930'lu yıllar ortalarından itibaren Teksas petrol üretim merkezi oldu ve Nueces ilçesi ve etrafındaki komşu ilçelerde büyük petrol yatakları bulundu. Liman ve körfezde büyük [[Petrol rafinerisi|petrol rafinerileri]] yapılması için büyük yatırımlar yapıldı. Böylece Corpus Christi limanı da ABD'da petrol ve petrol maddelerinin nakledildiği bir büyük liman şeklini aldı. 1985'te liman ve civarı bir serbest "Dış- Ticaret Bölgesi" statüsüne geçmeye başladı. İç liman, dış limanlar ve giriş kanalları derinleştirildi . Günümüzde Corpus Christi limanı 13.,7 metre derinlikle olup [[Meksika Körfezi]]'nde en derin girişi olan ve yükleme/boşaltma iskelesi olan liman haline geçtigeldi. 1980'li ve 1990'li yıllarda liman yeni mallar için ABD'nin en önemli giriş ve çıkış kapısı oldu, Örneğin ağırAğır endüstri maddeleri, demir-çelik ürünleri, dondurulmuş ve soğutulmuş sebze-meyve-et gibi tarım ürünleri, askeri tedarik ve malzemeler, otomotiv endüstrisi girdileri ve ürünleri, orman mamulleri vb. yükler bu limana çekildi. Bu liman önce küçük yüklerin birleştirilmesi büyütülmeleri veya büyük yüklerin küçük yüklere indirgenmesi tipi yüklere önem verilmekte iken, son 10-20 yılda [[konteyner]] yükleme/boşaltma tesisleri kurularak bu tür konteyner ile yapılan dış ticareti de çekmeye başladı.
 
Corpus Christi kenti tarihinde tropik siklon [[kasırga]]lardan büyük zarar görmüştür. Bunlardan en büyüğü 14 Eylül 1919'da "[[Florida Keys Kasırgası"]] adı verilen olmuştu. Bu kasırga şehri harabeye döndürüp yaptığı büyük mal hasarı yanında çok sayıda insanın da ölümüne neden oldu. Bu kasırganın etkisi ile şehrin Kuzey Plaj semtinde olan binalardan ancak 3 tanesinin ayakta kaldığı belgelenmiştir. Bu yeni bir Corpus Christi limanı yapılma kararının verilip uzun inşaattan sonra 1926'da açılmasına neden oldu. Diğer taraftan şehri korumak için şehrin sahil boylarına yüksek denizden korunma duvarları inşa edildi, Şehir 1970'te "[[Celia Kasırgası"]] ve 1980'de "[[Allan Kasırgası"]]'ndan etkilenip zarar gördü. Fakat 2008 "[[Ike Kasırgası"]] şiddetli olmakla beraber nispeten az zarar ortaya çıkarttı.
 
==Coğrafya==
 
Corpus Christi Şehri yerel idaresinin sınırlarının resmen kapsadığı yüzeyin toplam yüz ölçümü 1192,0&nbsp;kilometrekare olarak verilmektedir. Corpus Christi şehri yerel idare sınırları büyük bir su yüzeyini de sınırları içine almaktadır. Böylece şehir sınırları içindeki su yüzeyi yüzölçümüyüz ölçümü 791.,5&nbsp;km²kilometrekare ve kara yüzölçümüyüz ölçümü 400.,5&nbsp;km² kilometrekare olmaktadır. Şehir sınırları [[Nueces Körfezi]] ve Corpus Christi Körfezi ve kıyılarının tümünü içine almaktadır. Üç komşu ilçede bulunan küçük parseller; küçük koylar ve küçük körfezler de Corpus Christi Şehrişehri yerel idare sınırları içine alınmıştır.
Corpus Christi Şehri yerel idaresinin sınırlarının resmen kapsadığı yüzeyin toplam yüzölçümü 1192.0&nbsp;km² olarak verilmektedir.
Corpus Christi Şehri yerel idare sınırları büyük bir su yüzeyini de sınırları içine almaktadır. Böylece şehir sınırları içindeki su yüzeyi yüzölçümü 791.5&nbsp;km² ve kara yüzölçümü 400.5&nbsp;km² olmaktadır. Şehir sınırları Nueces Körfezi ve Corpus Christi Körfezi ve kıyılarının tümünü içine almaktadır. Üç komşu ilçede bulunan küçük parseller; küçük koylar ve küçük körfezler de Corpus Christi Şehri yerel idare sınırları içine alınmıştır.
Corpus Christi içme suyu iki baraj gölü "Lake [[Corpuş Christi" Gölü]] ve "[[Choke Canyon BarjBaraj Gölü"]] ve bir doğal gol "[[Texana Tar Gölü"]] tarafından sağlanmıştır. Bu suyun göllerden nakliyesi için büyük yatırımlarla boru hatları yapılmıştır. Fakat şehrin gayet hızla büyümmesibüyümesi ve şu talebin devamlı artış göstermesi diğer içme suyu bulma planlarının yapılmasına sebep olmuştur. Bu planların biri içme suyunun "[[Colorado Nehri"]]'nden borularla nakledilmesidir. Diğer proje ise deniz suyunun [[desalınasyondesalinasyon]] metodu ile, tuzsuzlaştırma tesislerinin yapılmasıdır.
 
Corpus Christi Şehrişehri yaşayan halka hizmet sağlamak için 11 şehir içi semtine ve 11 varoşa idari olarak bölünmüştür:. Semt isimleri şunlardır: Bayside, Flour Bluff, South Side, Calallen, Clarkwood, Annaville, North Beach, Mustang Island, North Padre Island, West Texas Lake, Gardendale. Varoş isimleri şunlardır: Portlands, Robstown, Aransaş Pass, Port Aransas, Ödem, Gregory, Mathis, Taft, İngleside, Agua Dulce, Bishop.
 
==İklim==
 
Corpus Christi'de iklim nemli [[Subtropik iklim|subtropik iklimi]] olup yazlar sıcak geçer ve kışlar kısa olup gayet ılımlıdır. 1961-1990 döneminde yapılan resmi [[meteoroloji]] gözlemlerine göre yıl içinde en soğuk ay olan Ocak ayının günlük ısı ortalamaların ortalaması 12.,8&nbsp;°C ve en sıcak ay olan Temmuz ayının günlük işi ortalamalarının ortalaması 28.,9&nbsp;°C olarak bulunmuştur. Kasım ile Şubat ayları ısıları bu bölge için nispeten düşükçedirdüşüktür. Sonra hava ısınıp Mart ve Nisan sıcakçasıcak geçen aylar olur. Yılın en sıcak bölümü Haziran ile Eylül arasındadır ve bu dönemde Ağustos en yüksek ısısıcaklık gösteren aydır. Ekim ise yaz gibi çok sıcak değil ama gayet mutedil bir ısılısıcaklıkta ay olup birçok Corpus Christi yaşayanı için iklimin en iyi olduğu ay olarak kabul edilmektedir. Şehirde gözlemlenen en yüksek olarak rekor derece 5 Eylül 2005'te 43&nbsp;°C olmuştur ve en düşük derece rekoru ise -12&nbsp;°C olmuştur.
 
Yıllık olarak şehir gayet rüzgarlırüzgârlı olarak nitelendirilmektedir; çok kere rüzgarrüzgâr hızı 40&nbsp;[[Kilometre bölü saat|km/hs]]'yaye çıkmakta ve bu halde zaman zaman aniden sert eserek hızı 56&nbsp;km/hs'yi aşmaktadır.
 
Aynı gözlem döneminde ortalama yıllık yağmur yağışı 765,3&nbsp;[[Milimetre|mm]] olarak bulunmuştur. Genellikle bu şehre kar nadir olarak yağmaktadır. Ancak Aralık 2004'te [[Noel]] günü arifesinde 11&nbsp;[[Santimetre|cm]] yüksekliğe varan bir kar bırakan kar fırtınası ortaya çıkmıştır. Bu fırtınanın getirdiği kar örtüsü ancak iki gün yerde kalmış ve sonra hemen erimiştir.
 
== Demografi ==
 
Corpus Christi nüfusu (Birleşik Amerika Sayım idaresi 2013 nüfus tahminleri itibarıyla) 442,.600 kişidir. 2010 ABD Nüfus Sayımı itibarıyla Corpus Christi nüfusu 316,.381 kişi olarak bulunmuştur. Buna göre ABD'nin en büyük 64. şehri ve Teksas eyaletinin en büyük 8. şehridir. Corpus Christi şehri sınırları içinde ve bunu bağlı varoş yerleşim alanları ile oluşan metropoliten bölgeye ve Teksas'ın 3 tane ilçesinde arazileri kapsayan "Corpus Christi-Kingsville-Alice Birleşik İstatistiksel Bölgesi"nde Corpus Christi Şehirşehri ana şehirdir ve şehirsel bölgenin 2010 Nüfus Sayımı'na göre nüfusu 516,.793 kişidir.
 
Corpus Christi Şehri'nin nüfusunun gelişmesi ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun 10 yıllık sayımlarına göre 1870 ile 2010 arasında aşağıda görülen grafikte verilmiştir:
Satır 178 ⟶ 177:
== Kardeş şehirler ==
 
Corpus Christ Şehrininşehrinin şu şehirler ile resmi kardeş şehir bağlantısı vardır:<ref>{{Web kaynağı | url = http://sistercitiesofcc.org/the-citys/ | başlık = Sister Cities | yayımcı = Sister Cities Committee Of Corpus Christi | erişimtarihi = 4 Mart 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150812064448/http://sistercitiesofcc.org:80/the-citys | arşivtarihi = 12 Ağustos 2015}}</ref>
 
{{Div sütunu|2}}