Artuk Bey: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
kDeğişiklik özeti yok |
||
7. satır:
Artuk Bey tüm bu başarılı seferlerini sürdürürken, büyük olasılıkla Anadolu’daki fethi yöneten [[I. Süleyman Şah |Kutalmışoğlu Süleyman]] ile arasının açılması nedeniyle Sultan Melikşah tarafından görevinden alınarak 1076’da [[Luristan Eyaleti|Luristan]] valiliğine atandı. Bu görevdeyken [[Lahsa Eyaleti |Lahsa]] ve Basra’da [[Karmatîlik| Karmatiler]]in, Bağdat’taki Halife’ye ve Selçuklular’a karşı başlattıkları isyanı bastırmakla görevlendirildi. Basra’ya gelen Artuk Bey şehre sokulmasa da ihtiyacı olan yiyecek ve diğer ekipmanı tedarik edebildi. 1077 yılı Ocak ayında [[Katif]] şehrine harekete geçerek burayı dirençle karşılaşmadan ele geçirdi. Ahsa’ya gelerek müttefik emirlerden Abdullah bin Ali ile birlikte Karmatiler’i kuşattıktan bir süre sonra Karmatiler teslim olmayı kabul etti. Bu esnada Bayreyn’e geçerek buradaki Karmatiler’i de itaat altına aldı. Diğer taraftan teslim şartlarını kabul eden Ahsa’daki Karmatiler şehri teslim etmeyerek yeniden savunmaya geçtiler. Artuk bey burayı yeniden kuşatsa da havaların sıcaklığı nedeniyle bir kısım askerini, Abdullah bin Ali’ye destek için kardeşi Alpkuş emrinde bırakarak Bağdat’a gitti. Burada Halife tarafından karşılanarak başarılı seferine istinaden kendisine Rükniddin ve Zahirüddin unvanları verildi.
Bağdat'tan Basra’ya geçen Artuk Bey burada bulunurken kardeşi Alpkuş’un, bölgede kendi hakimiyetini kurmak isteyen Abdullah bin Ali tarafından öldürüldüğünü haber aldı. Hızlıca hareket edip Ahsa’yı kuşatsa da uzun süre geçmesi nedeniyle Abdullah’ın oğlu Ali’yi kardeşinin kanının diyeti olarak alarak Luristan’a geri çekildi. Selçuklu vasalı olarak Güney-Güneydoğu Anadolu’daki bazı yerleşimler [[Mervaniler]] emirlerin yönetimi altında bulunmaktaydı. 1080’de emir Nizamüddin Nasr’ın ölümünden sonra yerine geçen Nasruddevle Mansur’un yaptığı bazı icraatları, topraklarında yaşayan halkı rahatsız etmesinin yanı sıra Selçuklular içinde tehdit oluşturmaya başlamıştı. Bu esnada halifenin vezirliğinden azledilen
Melikşah tarafından hoş karşılanmayan Artuk Bey, bunun üzerine [[Suriye Selçukluları]] yöneticisi [[I. Tutuş |Tutuş]]’un hizmetine girdi. Tutuş tarafından kendisine Kudüs ve yöreleri ikta olarak verildi. Bu sırada Musul ve Halep bölgesi emiri Şerefüddevle Müslim ile [[Anadolu Selçuklu Devleti]] hükümdarı [[I. Süleyman Şah]] arasında sınır çatışmaları yaşanmaktaydı. Süleyman Şah 1084’de Antakya’yı ele geçirdikten sonra Halep’i de topraklarına katmak istiyordu. Müslim bu durum karşısında Artuk Bey’den yardım istedi. Artuk Bey, Anadolu’daki görevlerinden alınmasında rolü olan Süleyman Şah’a karşı Müslim ile ittifak yapmayı kabul etti. Ancak tam olarak ittifak gerçekleşmeden Süleyman Şah ile savaşa giren Müslim yenilerek öldürülmüştü. Artuk bey bundan sonra güçlerini toparlayarak Diyarbakır üzerine sefer hazırlıklarına başladı. Bu sırada Sultan Melikşah kendisini yeniden bağlamak amacıyla ona değerli hediyeler yollamıştı. Ancak Artuk Bey bunları kabul etmeyerek bir nevi sultana karşı isyanını göstermişti.
Süleyman Şah 1085’de gönderdiği ulaklarla Halep kumandanına şehrin kendisine teslimini istedi. Kale kumandanı İbnülhuteyti ise Melikşah’a haber göndererek gelecek cevaba göre hareket etmek istiyordu. Sultandan cevabın gelmemesi üzerine kale komutanı bu sırada [[Dımaşk]]’ta bulunan Tutuş’a haber göndererek şehri teslim almasını istedi. Artuk Bey’in de desteğini alan Tutuş harekete geçerek şehre yürüyünce Süleyman Şah’ta karşı harekete geçti. 4 Haziran 1086’da meydana gelen ve Artuk Bey’in önemli rol oynadığı [[Ayn Seylem Muharebesi]]’nde Süleyman Şah öldükten sonra Tutuş şehrin kendisine teslimini istedi. Kale kumandanı İbnülhuteyti bu seferde şehri ona teslim etmeyerek sultan Melikşah’a teslim edeceğini bildirdi. Bunun üzerine Tutuş ile birlikte Halep’in kuşatılması ve sonrasında da şehrin büyük bölümünün ele geçirilmesinde bulundu. Ancak şehri tam ele geçiremeden Sultan Melikşah’ın Halep’e yaklaştığı haberi üzerine Tutuş Dımaşk’a, kendisi de Kudüs’e çekildi. Bundan sonraki süreçte faaliyetleri hakkında pek bir bilgi bulunmayan Artuk Bey, 1091 yılında Kudüs’te vefat etmiştir<ref name= "artukbey3">{{kitap kaynağı | soyadı=Sevim | ad= Ali| başlık="Ünlü Türk Komutanları Afşin, Atsız, Artuk ve Aksungur,"2. Baskı| yayıncı= Türk Tarih Kurumu | yıl=2011 | yer= Ankara| dil=Türkçe | sayfa= |isbn=978-975-16-0248-0}}</ref>. Ölümünden sonra oğlu [[İlgazi Bey]] tarafından babasının adıyla bilinen [[Artuklu Beyliği]] kurulmuştur. Diğer oğlu [[Sökmen Bey]]’de bu beyliğin Sökmenoğlu kolunu yönetmiştir.▼
▲Süleyman Şah 1085’de gönderdiği ulaklarla Halep kumandanına şehrin kendisine teslimini istedi. Kale kumandanı İbnülhuteyti ise Melikşah’a haber göndererek gelecek cevaba göre hareket etmek istiyordu. Sultandan cevabın gelmemesi üzerine kale komutanı bu sırada [[Dımaşk]]’ta bulunan Tutuş’a haber göndererek şehri teslim almasını istedi. Artuk Bey’in de desteğini alan Tutuş harekete geçerek şehre yürüyünce Süleyman Şah’ta karşı harekete geçti. 4 Haziran 1086’da meydana gelen ve Artuk Bey’in önemli rol oynadığı [[Ayn Seylem Muharebesi]]’nde Süleyman Şah öldükten sonra Tutuş şehrin kendisine teslimini istedi. Kale kumandanı İbnülhuteyti bu seferde şehri ona teslim etmeyerek sultan Melikşah’a teslim edeceğini bildirdi. Bunun üzerine Tutuş ile birlikte Halep’in kuşatılması ve sonrasında da şehrin büyük bölümünün ele geçirilmesinde bulundu. Ancak şehri tam ele geçiremeden Sultan Melikşah’ın Halep’e yaklaştığı haberi üzerine Tutuş Dımaşk’a, kendisi de Kudüs’e çekildi. Bundan sonraki süreçte faaliyetleri hakkında pek bir bilgi bulunmayan Artuk Bey, 1091 yılında Kudüs’te vefat etmiştir.<ref name= "artukbey3">{{kitap kaynağı | soyadı=Sevim | ad= Ali| başlık="Ünlü Türk Komutanları Afşin, Atsız, Artuk ve Aksungur,"2. Baskı| yayıncı= Türk Tarih Kurumu | yıl=2011 | yer= Ankara| dil=Türkçe | sayfa= |isbn=978-975-16-0248-0}}</ref>
== Kaynakça ==
| |||