Vikipedi

Mimarlık: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k →‎top: yazım AWB ile
Derbay (mesaj | katkılar)
2 değişiklik
link deleeted
1. satır:
{{düzenle|Ocak 2008}}
[[Dosya:Brunelleshi-and-Duomo-of-Florence.png|thumb|[[Floransa Katedrali]]' nin kubbe bölümü.]]
[[Dosya:Brunelleshi-and-Duomo-of-Florence.gif|thumb|[[Floransa Katedrali]]' nin kubbe bölümü.]]
 
'''Mimarlık''' veya '''mimari''', binaları ve diğer fiziki yapıları (okul, gökdelen...vb.) tasarlama ve kurma [[sanat]]ı ve [[bilimBilim|bilimidir]]idir. İnsanların yaşamınıyaşamasını kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları, işlevsel gereksinmeleri ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak [[estetik]] [[yaratıcılık]]la inşa etme sanatıdır.sanatı; Başkabaşka bir tanımlamayla, yapıları ve fiziksel çevreyi uygun ölçülerde tasarlama, ve inşa etme sanatısanat ve bilimidir. İnsan barınmak için yaşamak ve doğa şartlarından korunmak için bir mekân[[mekan]] ihtiyacı duyar ve bu mekânımekanı kendine özgü kültürel, fonksiyonel, teknik ve farklı zevklerde yaratır. Bu zevkler sınırlandırmalarla belirlenebileceği gibi mimar tarafından hayal gücünü somutlaştırarak belli başlı tasarım çizgisinin de dışına çıkmaya dolayısıyla bireyin kendini keşfetmesine, kendi içindeki uzayı ortaya çıkartmasına, yarayan işlevsel bir araçtır. {{kim}}
<!--
'''Architecture''' is the [[art]] and [[science]] of [[design]]ing and [[construction|constructing]] [[building]]s and other physical [[structure]]s. A wider definition often includes the design of the total built environment, from the macro level of how a building integrates with its surrounding manmade landscape (see [[town planning]], [[urban design]], and [[landscape architecture]]) to the micro level of architectural or construction details and, sometimes, [[furniture]]. The term "Architecture" is also used for the profession of providing [[architect|architectural services]].-->
 
Mimarlık evrensel bir [[meslek]]tir. İnsanlık tarihinin her döneminde önemli olmuştur. Dini yapıların tanrıya ulaşma arzusundan, iktidarı simgeleyen saraylara ya da bir kentin dokusunu oluşturan basit konut tiplemelerine kadar her türlü açık ve kapalı mekanı tasarlar.
Mimarlık mesleğinin kapsamına dini yapılardan saraylara, bir kentin dokusunu oluşturan basit konut tiplemelerine kadar her türlü açık ve kapalı mekân ve çevre ([[peyzaj mimarlığı]]) girer. Bu çevre kırsal veya kentsel olabileceği gibi, yapıları veya mekânları kuşatan yakın dış çevre diğer bir ifadeyle [[peyzaj tasarımı]] da, mimari tasarımı da olabilir. Mekân, içinde yaşamın gerçekleştiği fiziki ortam olarak tanımlanabilir. Mekânın oluşabilmesi ve üretilebilmesi için yapılara, yaşamın her gün artan çeşitliliği göz önüne alınırsa, oldukça karmaşık ilişkiler düzeni içinde yapılaşmış fiziki çevre; peyzaj mimarlığı çalışmalarına gereksinim vardır. Mimari tasarımın öznesi olan yaşam, coğrafi, iklimsel, kültürel, [[demografi]]k farklılıklar içerir.
 
Bu çevre kırsal veya kentsel olabileceği gibi, yapıları veya mekanları kuşatan yakın dış çevre de mimari tasarımın kapsamına girer. Mekan, içinde yaşamın gerçekleştiği fizik ortam olarak tanımlanabilir. Mekanın oluşabilmesi ve üretilebilmesi için yapılara, yaşamın hergün artan çeşitliliği gözönüne alınırsa, oldukça karmaşık ilişkiler düzeni içinde yapılaşmış fizik çevreye gereksinme vardır. Mimari tasarımın öznesi olan yaşam, coğrafi, iklimsel, kültürel, [[demografi]]k farklılıklar içerir.
MÖ 1. yüzyılda yaşamış olan Roma'lı mimar [[Vitruvius]] "De Architectura" adlı kitabında başarılı bir mimarlık için "Utilitas, Firmitas, Venustas" (kullanışlılık, sağlamlık, güzellik) etmenlerinin gerekli olduğunu ileri sürmüştür. [[Rönesans]]' ta bu tanım, "Comodita, perpetuita, bellezza" (kullanışlılık,süreklilik- kalıcılık, güzellik) olarak benimsenmiştir. 1581'de bir İngiliz yazarı mimarlığı "yapı bilimi" olarak tanımlarken 19. yüzyılda İngiliz eleştirmen [[John Ruskin]] mimarlığın "yapılara uygulanan süslemeden başka bir şey olmadığı" nı ileri sürüyordu. Amatör bir eleştirici olan Sir [[Henri Watton]] "The Elements of Architecture" (1624) adlı kitabında mimarlığın üç koşula (kullanılışlılık, sağlamlık, güzellik) yanıt vermesi gerektiğini belirtir. [[Frank Lloyd Wright]]'a göre de "mimarlık biçim haline gelmiş yaşamdır."
 
MÖ 1. yy.'da yaşamiş olan Roma'lı mimar [[Vitruvius]] "De Architectura" adlı kitabında başarılı bir mimarlık için "Utilitas, Firmitas, Venustas" (kullanışlılık, sağlamlık, güzellik) etmenlerinin gerekli olduğunu ileri sürmüştür. [[Rönesans]]' ta bu tanım, "Comodita, perpetuita, bellezza" (kullanışlılık,süreklilik- kalıcılık, güzellik) olarak benimsenmiştir. 1581'de bir İngiliz yazarı mimarlığı "yapı bilimi" olarak tanımlarken 19.yy'da İngiliz eleştirmen [[John Ruskin]] mimarlığın "yapılara uygulanan süslemeden başka bir şey olmadığı" nı ileri sürüyordu. Amatör bir eleştirici olan Sir [[Henri Watton]] "The Elements of Architecture" (1624) adlı kitabında mimarlığın üç koşula ( kullanılışlılık, sağlamlık, güzellik) yanıt vermesi gerektiğini belirtir. [[Frank Lloyd Wright]]'a göre de "mimarlık biçim haline gelmiş yaşamdır."
Mimarlık ve [[yapı sektörü]] birbiriyle direkt ilgilidirler. Bunun yanında bu mesleğin mensupları; [[inşaat mühendisliği]], [[makine mühendisliği]], [[elektrik mühendisliği]], [[peyzaj mimarlığı]] ve [[iç mimarlık]] gibi disiplinleri yönlendirerek sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturur, ortaya bir proje çıkması için gerekecek sistemli organizasyonu yaparak, bu disiplinler tarafından planlanan, tasarlanan ve üretilen çeşitli ölçek ve kapsamdaki projelerin organizasyonu yapar.
 
Dünyanın en eski mesleği olarak kabul edilen mimarlık yapı sektörünün de ayrılmaz bir parçasıdır. [[Yapı sektörü]] ise, tüm dünya ülkelerinde en büyük sektör olup, diğer sektörlerin de itici gücü olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, mimarlık, geçmişin birikimleri ile geleceği hazırlayacak, gelecekte yaşanacak kaliteli yaşam çevrelerini oluşturacak, [[vizyon]] sahibi bireylerin mesleğidir.
Mimarlık okullarından mezun olanların, mesleğin ilgi alanının çok geniş bir yelpazeyi kapsaması nedeni ile, birbirinden çok farklı alanlarda çalışabildikleri gözlemlenmiştir.
 
Son elli yıldır mimarlık mesleği konusunda “Çizim yapma sanatı” gibi bir yanlış kanaat oluşmuş, mimarlık sanatına yardımcı olan ancak çalışma alanı, tüm yapılarda kullanılan elemanların malzeme, mukavemet, statik ve dinamik durumlarını ve ekonomisini inceleyen bilim dalı olan inşaat mühendisliği ile mimarlık kavramları birbirine karışmıştır.
== Kaynakça ==
 
# [[Doğan Hasol]], Mimarlık Sözlüğü
Mimarlık sanatının kültürel yanını gözardı eden bu anlayış sonucunda , yüzyıllardır ülkemizin kimliği ile bütünleşen ve kültürümüzün ve değerlerimizin en kalıcı kanıtı olan mimarlık, kimliğini kaybetmiş, [[kültürel kimlik]] sorusu ile bir hesabı bulunmayan egemen yapı kültürü kentlerin görünür kimliğine damgasını vurmuştur.
# Doç Dr Aydan Balamir, Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye’de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili
 
Oysa Mimarlık ülkelerin kartvizitine yazdığı değerlerin en önemlilerinden biri belki de en önemlisidir.
 
Mimarlık okullarından mezun olanların, mesleğin ilgi alanının çok geniş bir yelpazeyi kapsaması nedeni ile, birbirinden çok farklı alanlarda çalışabildikleri gözlemlenmektedir.
 
== Kaynaklar ==
#[[Doğan Hasol]], Mimarlık Sözlüğü
#Erkan İnce, Mimarlık ve Kimlik
#Doç Dr Aydan Balamir, Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye’de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.worldarchitecture.org/all-countries/?countries=detail&no=Turkey Dünya Mimarlık Portalı Türkiye Dizini] {{eng}}
* [http://www.mimarlarodasi.org.tr/ Mimarlar Odası]
* [http://www.tmmmbyapistudyo.org.trcom/ Türk Müşavir, Mühendisler ve MimarlarYapi BirliğiStüdyo (TürkMMMB)Mimarlık]
[[Kategori:Mimarlık|*]]
 
{{Altyapı}}
{{teknoloji}}
 
[[Kategoriaf:Mimarlık| Argitektuur]]
[[an:Arquiteutura]]
[[ar:عمارة]]
[[arz:هندسه معماريه]]
[[ast:Arquiteutura]]
[[az:Memarlıq]]
[[bar:Architektur]]
[[bat-smg:Arkėtektūra]]
[[be:Архітэктура]]
[[be-x-old:Архітэктура]]
[[bg:Архитектура]]
[[bn:স্থাপত্য]]
[[br:Arkitektouriezh]]
[[bs:Arhitektura]]
[[ca:Arquitectura]]
[[ceb:Arkitektura]]
[[co:Architittura]]
[[cs:Architektura]]
[[csb:Architektura]]
[[cv:Архитектура]]
[[cy:Pensaernïaeth]]
[[da:Arkitektur]]
[[de:Architektur]]
[[el:Αρχιτεκτονική]]
[[en:Architecture]]
[[eo:Arkitekturo]]
[[es:Arquitectura]]
[[et:Arhitektuur]]
[[eu:Arkitektura]]
[[fa:معماری]]
[[fi:Arkkitehtuuri]]
[[fiu-vro:Ehitüskunst]]
[[fr:Architecture]]
[[fur:Architeture]]
[[fy:Boukeunst]]
[[ga:Ailtireacht]]
[[gan:建築學]]
[[gl:Arquitectura]]
[[gv:Ard-obbrinys]]
[[he:אדריכלות]]
[[hi:वास्तुशास्त्र]]
[[hr:Arhitektura]]
[[ht:Achitekti]]
[[hu:Építészet]]
[[hy:Ճարտարապետություն]]
[[ia:Architectura]]
[[id:Arsitektur]]
[[ie:Architectura]]
[[io:Arkitekturo]]
[[is:Byggingarlist]]
[[it:Architettura]]
[[iu:ᐃᒡᓗᕐᔪᐊᑦ ᐋᖅᑭᒃᓯᒪᓂᖏᑦ/iglurjuat aaqqiksimaningit]]
[[ja:建築]]
[[jv:Arsitektur]]
[[ka:არქიტექტურა]]
[[kl:Arkitektur]]
[[ko:건축]]
[[ky:Архитектура]]
[[la:Architectura]]
[[lad:Arkitektura]]
[[lb:Architektur]]
[[li:Architectuur]]
[[lmo:Architetüra]]
[[lt:Architektūra]]
[[lv:Arhitektūra]]
[[mk:Архитектура]]
[[ms:Seni bina]]
[[nah:Calmanayōtl]]
[[nap:Architettura]]
[[nds-nl:Architektuur]]
[[nl:Architectuur]]
[[nn:Arkitektur]]
[[no:Arkitektur]]
[[nov:Arkitekture]]
[[nrm:Architectuthe]]
[[oc:Arquitectura]]
[[os:Архитектурæ]]
[[pl:Architektura]]
[[pt:Arquitetura]]
[[qu:Sumaq wasichay kamay]]
[[ro:Arhitectură]]
[[ru:Архитектура]]
[[sa:वास्तुशास्त्रम्]]
[[scn:Architittura]]
[[sco:Airchitectur]]
[[sh:Arhitektura]]
[[simple:Architecture]]
[[sk:Architektúra]]
[[sl:Arhitektura]]
[[sq:Arkitektura]]
[[sr:Архитектура]]
[[stq:Baukunst]]
[[su:Arsitéktur]]
[[sv:Arkitektur]]
[[sw:Ujenzi]]
[[ta:கட்டிடக்கலை]]
[[tg:Меъморӣ]]
[[th:สถาปัตยกรรม]]
[[tl:Arkitektura]]
[[uk:Архітектура]]
[[ur:معماری]]
[[vec:Architetura]]
[[vi:Kiến trúc]]
[[war:Arkitektura]]
[[yi:ארכיטעקטור]]
[[yo:Architecture]]
[[zea:Architectuur]]
[[zh:建筑学]]
[[zh-min-nan:Kiàn-tio̍k]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mimarlık" sayfasından alınmıştır