Yedinci Haçlı Seferi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme |
|||
21. satır:
|savaşan3 =
|komutan1 = [[Dosya:Arms of the Kings of France (France Ancien).svg|15px]] [[IX. Louis]]<br />[[Dosya:Armoiries Alphonse Poitiers.svg|15px]] [[Alphonse de Poitiers]]<br />[[Dosya:Image-Blason Sicile Péninsulaire.svg|15px]] [[I. Carlo (Napoli)|Charles d'Anjou]]<br />[[Dosya:Artois Arms.svg|15px]] [[I. Robert Artoisli|I. Robert Arytoisli]]<br />[[Dosya:Cross of the Knights Templar.svg|15px]] [[Guillaume de Sonnac]]<br />[[Dosya:Cross of the Knights Templar.svg|15px]] [[Renaud de Vichiers]]
|komutan2 = [[Dosya:Flag of Ayyubid Dynasty.svg|15px]] [[
|komutan3 =
|güç1 =
34. satır:
'''Yedinci Haçlı Seferi''' [[1248]] - [[1254]] yılları arasında [[Mısır]]'a yönelik olmuştur.
Kudüs şehri [[Altıncı Haçlı Seferi]] sonunda 10 yıllık bir anlaşma ile Kudüs Krallığı'na verilmişti. Bu anlaşma 1239'da yenilenmemiş olmakla beraber Kudüs Krallığı Kudüs'ü idare etmekte idi. 1245 yılı ortasında Eyyubiler Sultanı [[
Kudüs'ün Hristiyanların elinden çıkışı Batı Avrupa'da büyük yankılar yaptı. Papa [[IV. İnnocentius]] 1245'te [[Lyons Konsili]]'ni topladı ve Hristiyanlara yeni bir Haçlı Seferi çağrısında bulundu. Bu çağrıya Batı Avrupa hükümdarlar bu sefere çıkamayacakları şeklinde yanıt verdiler. Yalnız Fransa kralı [[IX. Louis]] yeni bir sefer arzusundaydı. Haçlı Seferi için büyük mali kaynaklar toplayıp büyük harcamalar yapan Kral IX. Louis Fransız ve İngilizlerden oluşan bir orduyla 1248'de gemiler ile Fransa güneyinden yola çıktı. Eylül 1249'da [[Kıbrıs]]'iı alıp oradan gemiler ile [[Mısır]]'a gittiler. Nil Nehri ağzında karaya çıkartma yaptılar. [[Dimyat]] kalesini zapt ettiler. [[Robert de Artois]] adlı haçlı kumandanı Mansura'ya bir sefer düzenlediyse de yenilip geri çekildi. Daha sonra bizzat Kral Louis [[Kahire]] üzerine yürüdü,
41. satır:
== Yeni bir Haçlı Seferi için arka plan ==
=== Kudüs'ün Harezmşahlar tarafından fethi ile talanı ve Eyyubiler eline geçmesi ===
[[Altıncı Haçlı Seferi]] ile 1229'da Eyyubiler Sultanı [[Kamil bin Adil]] ile Haçlıların komutanı olan Kutsal Roma-Germen İmparatoru [[II. Friedrich]] arasında müzakerelerden sonra barışsal yolla kutsal Kudüs Krallığı idaresine verilmiş olan Kudüs şehri bu antlaşma süresi 1230'da dolunca her iki tarafda başka önemli siyasi ve askeri uğraşlarla çok ilgili oldukları için bu antlaşma yenilenmemişti.
Cengiz Han'ın ülkelerini eline geçirip yerle bir etmesinden kurtulabilen [[Harezmşahlar]] ordusu kalıntıları Eyyubiler Suriye Sultanı
Kudüs şehri yeniden Eyyubiler Suriye Sultanlığı'na bağlandı. Kudüs şehri son iki yüzyılda iki defa Müslümanlarla Hristiyanlar arasında el değiştirmiş olduğundan bu haber batıya Avrupa'ya erişince Katolik Hristiyan batı Avrupalılara bu haber çok olağanüstü görülmeyip hiçbir şaşkınlıkla karşılamadılar.
=== Harbiye Muharebesi ve Kudus Krallıģı'nın askeri direnişinin sona erişi ===
{{Ana madde|Harbiye Muharebesi}}
<!--
al-Mansur, the Emir of Homs and an-Nasir Dawud, ruling Kerak, joined the Templars, the Hospitallers, the Teutonic Knights, the Order of Saint Lazarus[1] and the remaining forces of the Kingdom of Jerusalem to take the field against the Egyptian Sultanate.
Satır 67 ⟶ 63:
=== Papa'nın Haçlı seferi çağrısı ve Avrupalı hükümdarlar ===
1245'te Papa IV. İnnocentius Kudüs'ün tekrar müslümanlar eline düşmesi üzerine yeni bir haçlı seferi ilan etmek istedi ve bunun için papazları, keşişleri ve asilleri [[Lyon]]'da bir Konsil tuplantısına çağırdı. Ne Avrupalı asiller ne de halk arasında yeni bir Haçlı seferine katılmak için pek istek bulunmuyordu.
Satır 81 ⟶ 76:
=== Fransa Kralı IX. Louis'in yeni Haçlı seferine katılma kararı ===
Aralık 1244'te Fransa Kralı IX. Louis çok ciddi bir [[dizanteri]] hastalığına yaklandı; yatağa düştü ve doktorları eğer bir mucize olmazsa bu hastalıktan kurtulamayıp ölmesini beklemeye koyuldular. Bu hastalık arasında IX. Louis tanrısına dua ederek eğer kendini bu hastalıktan ölmeden kurtarırsa ona şükürlerini sunmak için bir Haçli Seferine çıkıp Kudüs'ü tekrar Hristiyanlar eline geçireceğine yemin etti. Birkaç hafta sonra IX. Louis sanki bir mucize olmuş gibi hastalığından iyileşip yataktan kalktı. Hasta iken yaptığı Haçli Seferine gitme yeminini tutmaya karar verdi.
Satır 87 ⟶ 81:
== Haçlı Seferinin askeri gelişmesi ==
=== Hazırlıklar ve gemiler ile yola çıkma ===
Bu yeni bir Haçlı seferi konusu ortaya cıktıgı zaman Fransa devleti Batı Avrupa'da en güçlü devlet durumundaydı. Fransa'da [[Albigeois Haçlı seferi]] ile [[Provence]] eyaletinin idaresi ve gayet zengin devlet gelirleri Paris'teki merkezi hükümetin eline geçmişti. [[Poitou]] eyaleti kralın kardeşi olan Poitiers Kontu [[Alphonse de Poitiers|Alphonso]] tarafından idare edilmekteydi ve bu kişi de 1246'de kardeşinin sevk ve idare ettiği Haçlı seferine katılacağını bildirmişti. [[I. Carlo (Napoli)|Charles d'Anjou]] da Fransa Kralı'nın diğer bir kardeşi idi ve o da bu sefere katılacagını ilan etmişti.
Satır 100 ⟶ 92:
Bu filo önce [[Kıbrıs]]'a gitti ve Haçlı ordusu adanın içlerinde bir ordugahta kışı geçirdi. Bu arada IX. Louis kendisinden askeri destek isteyen çeşitli Doğu Akdeniz Hristiyan devleti ile muzakerelere geçti. Bunlar arasında 1204'te [[Dördüncü Haçlı Seferi]]'nde Konstantinopolis'te zapteden Haçlılara tarafından kurulmuş [[Latin İmparatorluğu]] Bizans'i ihya etmek isteyen [[İznik İmparatorluğu|İznik Rum İmparatorluğu]]; kendini Bizans'in varisi görüp yeniden Bizans İmparatorluğu kurmak isteyen [[İznik İmparatorluğu]], Suriye'de Müslümanlara [[Sayda]] kalesini kaybeden ve bunu geri almak isteyen [[Tapınak Şövalyeleri]] ve Haçlılar [[Antakya Prensliği]] bulunmaktaydı. Fakat IX. Louis bunlardan hiçbirine yeni Haçlı ordusuyla destek sağlamamaya karar verdi. Mısır'in Haclilar ordusuna reel destek sağlamak için yeterli zahire ambarı ile ileride zahire yetiştirme kaynakları olduğunu ve mali gereksinimleri karşılamak için yeterli fiziksel sermaye ve servet, mali guc, para ve insan gucu kaynagı ihtiva ettiğini dusunmekteydi. Bunların yanında fethedilirse Mısır'i askeri baz olarak kullanarak Filistin ve Kudüs'ü ele geçirmenin daha kolay olacağını da düşünmekte idi.
===
[[Dosya:Delta Oriental du Nil.svg|thumb|180px|sağ|Misir'da Nil Deltasi Haritasi]]
[[Dosya:Damietta1249.jpg|thumb|180px|sağ|Dimyat Kalesi onunde Hacli ordusu]]
Bu nedenle Haçlı ordusu bir gemi filosu ile Kıbrıs'tan ayrılıp Mısır'a yöneldi. 5 Haziran 1249'da [[Nil Nehri]] deltasının [[Dimyat]] kalesi yakında ağzında karaya çıktılar. Bu sahili savuana MEyubiler ordu birlikleri ile çarpışmalar yapıldı ve birkaç Memluklu emir öldürüldükten sonra sahili korum birliği komutanı olan Emir Fahreddin geri çekilmek zorunda kaldı. Bu birlik Dimyat kalesine çekilmektenn sakınıp
▲Bu nedenle Haçlı ordusu bir gemi filosu ile Kıbrıs'tan ayrılıp Mısır'a yöneldi. 5 Haziran 1249'da [[Nil Nehri]] deltasının [[Dimyat]] kalesi yakında ağzında karaya çıktılar. Bu sahili savuana MEyubiler ordu birlikleri ile çarpışmalar yapıldı ve birkaç Memluklu emir öldürüldükten sonra sahili korum birliği komutanı olan Emir Fahreddin geri çekilmek zorunda kaldı. Bu birlik Dimyat kalesine çekilmektenn sakınıp daah güneyde bulunan Aşmun-Tann'ya çekildi. Askerlein Dimyat'a girmekten sakındığını gören Dimyat halkı bir paniğe kapıldı ve bir tuzağa takılmaktan sakınmak için şehri ahalisi şehir terk etmeye başladı. 6 Haziranda Haçlı ordusu Dimyat kalesine girdi. [[Altıncı Haçlı Seferi]] sırasında Eyyubilerin büyük bir direniş gösterdikleri Dimyat kalesi pek az direnişten sonra Haçlılar elline geçti. Esas Eyyubiler Mısır ordusu daha güneye Mansüre yakınlarına ordugah kurdu. Haçlı ordusunun bir kısmını bulunduğu gemiler bir fırtına dolayısıyla dağılmıştı. Haçlılara bunların birer ikişer gelmesini beklediler. Fakat bu bekleyiş sonunda Mansüre ve Kahire'ye nehir kenarından yürüyüp hücuma geçmek fırsatını kaybettiler. Haçlı ordusu Nil Nehri'inin mevsimlik sellerle kabaracağını ve nehir kenarınan yürüme imkanı olmayacağını planlarına almamışlardı. Bu nedenle sular çekilinceye kadar 6 ay Haçlı ordusu bu kalede kaldı. Bu sırada Eyyubiler Mısır ordusu Mnsüre'de daha düzene koluldü ve küçük çapta gerilla hücumları yapmaya başladı.
Haçlı ordusu Dimyat kalesi depolarında bulunan büyük erzak ve iaşe stokları dolayısıyla hiç levazım sıkıntısı çekmediler. Kalede bulunup ele geçirdikler diğer ganimet malları ile vakitlerini geçirdiler. Haçlı ordusu eğer Dimyat'ı eline geçirirse bu kalenin idaresinin [[Akka]] başkentli [[Kudüs Krallığı]]'na teslim edileceğine dair bir anlaşma yapmıştı. Fakat Fransa Kralı bu anlaşmaya uymayarak kalede Katolik [[Kudüs Latin Patriği]] altında bir kardinallik ihdas etti ve kaleyi Suriye'de bulunan Müslümanlara karşı askeri harekatta bulunmak için bir katolik üssü olarak kullanmaya başladı.
Mısır Eyübiler Sultanı ile IX. Louis birbirleriyle gayet hakaret edici mektuplar göndermişlerdir. 15. yüzyıl Mısır tarihini yazan Arap tarihçi [[Makrizi]] İX. Louis'in Mısır Eyyubiler Sultanı olan [[
<blockquote>
Sen bir Müslüman devlet hükümdarı olduğuna karşılık, bildiğin gibi ben de bir Hristiyan devletin hükümdarıyım. Endülüs ülkesi halkı biz onları sığır sürüsü gibi sürmekte iken bana hediyeler ve paralar verdiler. Biz onların erkeklerini öldürdk ve kadınlarını dul bıraktık. Kız ve erkek çocuklarını esir olarak aldı. Evlerini boşaltıp bıraktık. Sana yeterce bilgiler verdim. Sonunda şimdi sana nasihat vereyim. Bana gayet güçlü yeminler verirsen; Hristiyan papazlar ve kesişlere gidersen ve gözlerinin önünde elinde mumlar yakılı olarak ıstavroza inanıp ona tapan olan bir Hristiyan olsan bile bütün bunlar senin dünyada en sevdiğin noktada bile sana yetişip seni orada öldürmeden vaz geçmeme hiç mani olmayacaklardır. Eğer bu araziler benimse bunalar bana lütuflu hediyelerdir. Eğer bu araziler sana ait olacaklarsa beni yenilgiye uğrat ve o zaman istediğini yapmak senin elinde olacaktır. Sana söyledim ve sena bana itaat eden askerlerim hakkında ikazlar verdim. Onların sayısı deniz sahilerindeki çakıl taşları gibi çoktur; açık tarla, kır ve dağları doldurabilirler. Onlara ellerinde yoledici yıkım yapan kılıçlarla senin üzerine gönderileceklerdir.
</blockquote>
Bununla beraber Sultan
24 Ekim 1249'da Fransa kralının kardeşi Poitiers Kontu [[Alphonse de Poitiers]] Dimyat'a geldi. Tam bu sıralarda Nil Nehri suları inmeye başladı. Bir Krallık tavsiye konsili toplandı ve ne yapılacağı bu toplantıda incelendi. Alteratifler ya [[İskenderiye]] ya [[Kahire]] üzerine yürümekti. Bu toplantıdan bulunanların çoğunluğu bir liman olduğu ve Avrupa ile ilişkilerin daha kolay olacağı için İskenderiye'ye yürümeyi tercih etmekteydiler. Fakat bu hücümun Eyyubileri daha uygun barış şartlarına zorluyacağı gayet şüpheli idi. Haçlı hedefini daha şiddetli hücumla Mısır Sultanına bildirmek için Kahire üzerine yürümek tercih edildi.
20 Kasım 1249'da IX. Louis Dimyat kalesinden Haçlı ordusunu büyük bir kısmı ile çıkarark Kahire'ye karşı yürüyüşe geçti. Tam bu sırada Eyyubiler Sultanı
The Emir Fakhr al-Din organizes numerous skirmishes to harass the Crusaders. On December 7, 1249, six hundred horsemen Muslims attack the Franks between Fariskur and Sharimsâh. They were repulsed, but despite the ban of Louis IX to launch in pursuit of retreating soldiers, wanting to avenge the Templars one of their own doing and kill half the attackers. On December 21, the army arrives near Mansura and installs a camp regularly attacked by Muslims. To attack the city, we must cross a branch of the Nile, Bahr al-Saghir, but Fakhr al-Din holds firmly the other side. Having learned from a deserter Bedouin existence of a ford Salamun, a few kilometers downstream, Louis IX and his army crossed the Bahr al-Saghir February 8, 1250. The Comte d'Artois is one of the first to set foot on the other side and, despite precautionary Templars, began to load the Muslim camp, followed by the Knights Templar who can not give up. The camp is investing, Fakhr al-Din killed and the army routed. But instead of act of wisdom and wait for the arrival of the rest of the royal army, Robert d'Artois goes head to invest Mansura. He joined the city and street to the fortress, still followed the Templars who had tried to reason, but unfortunately for them, the Muslims had gathered around a Mamluk leader, a Baybars, who organizes against attack. All avant-garde is massacred the LA14 day.
Satır 127 ⟶ 117:
11 Şubat'ta Mısırlılar gayet şiddetli bir taarruza geçtiler. Haçlılar bu taarruzu gayet zorlukla ve büyük zayiatla durdurabildiler.
Bundan sonra
Sonunda Mart 1250'de IX. Louis Mansura kuşatmasını bırakıp Dimyat kalesini dönmeye karar verdi. IX. Louis çok ciddi dizanteriye yakalanmıştı ama geri çekilmeye katıldı. Haçlı ordusunun öncüleri Fariskur'a yetiştikleri ve artçıları Kral IX. Louis ile Samarşah'a vardıkları zaman çarpışmalar başladı. Yapılan [[Fariskur Muharebesi]]'nde Haçlılar ordusu büyük bir yenilgiye uğradı ve imha edildip ordu olmaktan çıktı. Kral IX. Louis Saramsah'da Nevers Kontu Gaucher de Nevers koruması altında bir eve sığınmak zorunda kaldı. Fakat Nevers Kontu bir Memluklu tarafından öldürülünce savunmasız kaldı. Kudüs Krallığı baronları Haçlı ördusunun teslim olması için Memluklu emirleri ile müzakereler giriştiler. Mısırlılar o kadar çok Haçlı esir almışlardı ki Haçlı ağır yaralılarına bakım yapmaları imkansız olmuştu. Müzakerlerde Eyyubiler Mısır Sultanı Turanşah Haçlıların Fransız Kralı'nın hayatını bağışladı ama esaretten kurtulması için 500.000 altın fidye vermesi gerekti.
Satır 136 ⟶ 126:
=== IX. Louis Filistin'de ===
IX. Louis esaretten kurtarıldıktan sonra Filistin'e Akka'ya döndü. Burada Mısır'da gayet fena yenilgisine rağmen, özellikle [[Lübnan]]'dan gelen binlerce [[Maroni]] Hristiyan tarafından, gayet hararetle karşılandı. Akdeniz sahillerinde bir küçük şeride dönüşen Kudüs Krallığı'nın geleceği ile yakından ilgilenmekte idi ve bu krallığı savunulur bir hale sokmak için Müslümanlarla savaşmak isteyip böylece Tanrısına karşı yaptığı Müslümanlarla savaşma yemini yerine getirmekistemekteydi. Diğer taraftan resmen Kudüs Kralı olan [[II. Konrad]] Avrupa'da bulunmaktaydı ve Filistin'e dönmek hiç istememekteydi. Mısır'da yeni kurulan Memluklüler Devleti ile ticareti olan Venedik, Cenova ve Pisa gibi İtalyan denizlerarası ticaret şehirleinin menfaatlerini korumaktaydı. Doğu Akdeniz'de bulunan Haçlı Frank asıllı Hristiyanlar ve onlara kaderlerini bağlamış (Lübnanlı Maroniller gibi) Arap Hristiyanlar imparatorun kendilerini savunacağına inanmamaktaydılar. Koyu bir Katolik Hristiyan olan İX. Louis'in Filistin'de kalmasını desteklemekteydiler.<ref name="grousset">Grousset, Rene (1936 Yeni baskı:2006) '''Histoire des Croisades et du Royaume Franç de Jérusalem - C.III. 1188-1291 L'Anarchie Franque,''' Paris:Perrin, {{Fra}}</ref>
Bu sırada Müslümanlarla barış halinde bulunmaktaydı. Mısır'da [[Eyyubiler]] devleti yıkılmış ve ülke yeni kurulmakta olan [[Memluklu Devleti]] elinde idi. Eyyubiler [[Halep]] Emiri olan [[Nasır Yusuf]]'un Şam'ı eline geçirmesi ile Eyyubiler Suriye Sultanı olması ile Suriye Eyyubiler eline geçmişti. Suriye Eyyubiler Sultanı olarak Nasır Yusuf Mısır'a hücuma hazırlanmakta idi. Eyyubiler Suriye ordusu ile Nasır Yusuf Mısır'a yürüdü. Bu sırada Mısır'da Memluklu Sultanı olarak ilan edilen [[Aybeg]] güya tek başına sultanlıktan feragat ederek ortak nominal sultan olarak Eyyubilerden 10 yasında [[Eşref Musa]] ile birlikte ortak Mısır sultanı ilan edildi; ama effektif iktidar gücü Aybeg elinde kaldı. Mısır Memluklu ordusu 2 Şubat 1251'de "Abbasa İ. Muharebesi"'nde Suriye Eyyubiler ordusunu yenilgiye uğrattı ve Eyübilerin Mısır'dan çıkmalarInı sağladı ise de bu galibiyetten sonra Suriye'ye gidemedi.<ref name="grousset"/>
Satır 156 ⟶ 145:
=== IX. Louis'in Filistin'den ayrılışı ===
▲İX. Louis'in Fransa'dan ayrı kaldığı dönemde Fransa'da taht naipliği yapan annesi Blanche Kastilyalı 27 Kasım 1252'de öldü. Ülkesinin naipsiz yani krallık idarecisiz kalmasının geçici olmasını sağlamak için IX. Louis 24 Nisan 1254'te Akka'dan Fransa'ya gitmek üzere gemi ile ayrıldı. Geride Akka'yı ve Kudüs Kralığı'nı idare etmek için "Krallık Vekilharcı" unvanı ile Geoffroy de Sargınes'i Akka'da bıraktı. Ona destek sağlamak için 100 şövalye ve 100 çavuştan oluşan bir Fransız gücü de Akka'da kalmıştı. Bu Fransız garnizonu Fransa tarafından finanse edilmekte idi ve 1291'de Akka'nın Memluklular tarafından ele geçirilmesine kadar Akka'da savunma gücü olarak kaldı.<ref name="grousset"/>
== Sonuclar ==
<!--
Louis made an alliance with the Mamluks, who at the time were rivals of the [[An-Nasir Yusuf|Sultan of Damascus]], and from his new base in Acre began to rebuild the other crusader cities, particularly [[Jaffa]] and [[Sidon|Saida]].<ref>''Joinville and Villehardouin: Chronicles of the Crusades'', translated by M.R.B. Shaw, pages 295-316, Penguin Classics: New York, 1963</ref> Although the [[Kingdom of Cyprus]] claimed authority there, Louis was the ''de facto'' ruler. In 1254 Louis' money ran out, and his presence was needed in France where his mother and regent [[Blanche of Castile]] had recently died. Before leaving he established a standing French garrison at Acre, the capital of the Kingdom of Jerusalem after the loss of Jerusalem, at the expense of the French crown, it remained there until the [[Siege of Acre (1291)|fall of Acre]] in 1291.<ref>Keen, p. 94</ref> His crusade was a failure, but he was considered a [[saint]] by many, and his fame gave him an even greater authority in Europe than the [[Holy Roman Emperor]]. In 1270 he attempted [[Eighth Crusade|another crusade]], though it too would end in failure.
The history of the Seventh Crusade was written by [[Jean de Joinville]], who was also a participant, [[Matthew Paris]] and many Muslim historians.
-->
== Batı Avrupa
<!--
The failure of the Seventh Crusade engendered several poetic responses from the [[Occitan]] [[troubadours]]. [[Austorc d'Aorlhac]], composing shortly after the Crusade, was surprised that God would allow Louis IX to be defeated, but not surprised that some [[Christianity|Christians]] would therefore convert to [[Islam]].
Satır 177 ⟶ 163:
-->
== Ayrıca bakınız ==
* [[Haçlı Seferleri]]
* [[IX. Louis]]
Satır 184 ⟶ 169:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
== Dış bağlantılar ==
{{commons}}
* Maaluf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) ''Arapların Gözünden Haçlı Seferleri'', İstanbul, Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
* [[Steven Runciman|Runciman, Steven]] (çev. Fikret Işıltan) (1992), ''Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Daha Sonraki Haçlı Seferleri'', Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0511-3
| |||