Zengîler: Revizyonlar arasındaki fark

'''Zengîler''' ([[Arapça]]: '''زنكيون''' Zangiūn), [[12. yüzyıl|12.]] ve [[13. yüzyıl]]larda [[Kuzey Irak]] ve [[Suriye]]'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı [[I. İmadeddinİmâdüddin ZengiZengî|İmadeddin Zengi]]'dir.<ref>C.E. Bosworth, ''The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual (The New Edinburgh Islamic Surveys)'', Edinburgh 2004, ISBN 978-0748621378. {{İng}}</ref>

[[Musul]]'da Imadeddin Zengi tarafından kurulmuş Zengi Devleti, onun ölümünden sonra oğulları arasında paylaşılmış, [[I. Seyfeddin Gazi]] ve [[Kudbeddin Mevdud]] Musul Beyliği'ni, [[NureddinNûreddin Mahmud ZengiZengî]]'yse Haleb Beyliği'ni yönetmiştir. Zengiler, [[Oğuz Türkmenleri]]nin [[Afşar]] boyundandır.

Zengiler, [[II.İkinci Haçlı seferiSeferi]]'ni etkisizleştirmişler ve İslam dünyasını Haçlıların istilasından korumuşlardır. [[NureddinNûreddin Mahmud Zengi]]Zengî'nin komutanlarından [[Şirkuh]]'un yeğeni [[Selahaddin Eyyubi]], [[FatimilerFâtımîler]]e son vermiş, Nureddinin ölümünden sonra da Mısır'da [[EyyubilerEyyûbîler]] devletini kurmuştur.<ref>Kirk Sowell, ''The Arab world: An Illustrated History'', New York 2002, ISBN 978-0781809900 {{İng}}.</ref>

İmadeddinİmâdüddin ZengiZengî [[1144]]'te [[Urfa]]'yı fethetti ve [[I.Birinci Haçlı seferiSeferi]] sonunda kurulan [[Urfa Kontluğu]]'na son verdi. Urfa'nın kaybedilmesi üzerine Avrupa [[II.İkinci Haçlı seferi]]Seferi'ne hazırlanmıştır. Zengilerin [[Haçlılar]] ile mücadelesi İmadeddinİmâdüddin ZengiZengî'nin ölümünden sonra da devam etmiş, HalebHalep Beyi NureddinNûreddin Mahmud ZengiZengî ve ağabeyi Musul Beyi SeyfettinSeyfeddin Gazi'yle ve [[1148]]'de ağabeyinin ölümünden sonra yerine geçen küçük kardeşi [[Kudbeddin Mevdud]]'le ile birlikte hareket etmişlerdir. Zengiler Haçlılara karşı [[İslam]] cephesini birleştirmiş, II.İkinci Haçlı seferinin etkisizleştirilmesine çalışmışlardır. Zengilerin bu fedakarlıkları sonucu Haçlılar daha fazla ilerleme imkânı bulamayarak sahil şeridine sıkışıp kalmışlardır.

NureddinNûreddin Mahmud, kısa süreliğine Haçlıların eline geçen Urfa’yı ani bir baskınla [[1146]]’da'da tekrar fethetti. [[1149]]'da [[Antakya Prensliği|Antakya Prensi]] Raymond’u[[Antakyalı Raymond|Raymond]]'u öldürdü. [[Böriler]]in elinden Şam'ı aldı. [[1153]]'te Yukarı Mezopotamya, Güneydoğu Anadolu ve Suriye’yiSuriye'yi tek hakimiyet altında toplayarak sultanlığını ilan eden NureddinNûreddin Mahmud, [[1157]]'de [[Kudüs Krallığı|Kudüs Kralı]] [[III. Baudouin’iBaudouin]]'i yenilgiye uğrattı. [[1158]]’de'de Haçlılara yenildiyse de onları [[1164]]'te Harim’de ağır bir bozguna uğrattı. MahmudNûreddin ZengiMahmud, [[Esedüddin Şirkuh]] ve Şirkuh'un yeğeni [[Selahaddin Eyyubi]]’yi'yi [[Mısır]]’a'a göndermiş ve Fatımilerin Haçlılarla iş birliğine girmelerinin ve dolayısıyla Mısır'ın Kudüs Krallığı'nın kontrolüne girmesinin önünü kapamış, bilahare İslam dünyasında ikiliğe sebep olan FatımiFâtımî Halifeliği’nin [[1171]]'de yıkılmasını sağlayarak İslam birliğinin gerçekleşmesine önayak olmuştur. Selahaddin Eyyubi, NureddinNûreddin ZengiMahmud'ninun ölümüne kadar Mısır'da naiplik yapmış ve onun emirleri dışına çıkmamıştır.<ref>Claude Cahen (çev. J. Jones-Williams), ''Pre-Ottoman Turkey: a general survey of the material and spiritual culture and history c. 1071-1330'', New York 1968. {{İng}}</ref>