İsmaililik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Öğretileri: düzeltme AWB ile
silinen madde |İmâmet (anlam ayrımı) silindi++Musa el-Kâzım
17. satır:
==== “Nâtık” ve “Sâmet İmâm” silsileleri ====
Peygamberlere “[[Nâtık]]” ve yardımcılarına da “[[Sâmet]] İmâm” unvanı verildiği söylenir. Her yedi “[[Sâmet]]” silsilesinin sonunda bir “Nâtık” gönderildiği ve böylece dinin sürekli olarak geliştirildiği söylenir. [[Âdem]]’den ve oğlu [[Şit]]’ten itibaren altı ''“[[Nâtık]]–[[Sâmet]]”'' silsilesinden sonra ([[Nuh|Nûh]]–[[Sam]]), ([[İbrahim]]–[[İsmail|İsmâ‘il]]), ([[Musa|Mûsâ]]–[[Harun (peygamber)|Hârun]]), ([[İsa|İsâ]]–[[Şimon (Beni İsrail)|Şem’ûn]]), ([[Muhammad|Muhammed bin ʿAbd Allâh]]–[[Ali|Ali bin Ebâ Tâlib]]), ([[Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir|Muhammed bin İsmâ‘il]] ([[Meymun el-Kaddah]]<ref name="Öz">Öz, Mustafa, ''Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü,'' Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011. ([[Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir|Muhammed bin İsmâ‘il bin Câ’fer]]’in eğitmeni olan kişinin adıdır. Daha sonra oluşan [[Bâtınîlik]] [[Mezheb]]i’nin [[i'tikad]]î ilkelerini tespit etmiştir.)</ref><ref>[[Yaşar Nuri Öztürk|Öztürk, Yaşar Nuri]], ''[[En-el Hak]] İsyanı – [[Hallâc-ı Mansûr]] (Darağacında [[Miraç]]),'' Cilt 1, Sayfa 61, Yeni Boyut, 2011. [Bâtınîliğin kurucusu olan [[Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir|Muhammed bin İsmâ‘il]]’in gizli kod adı olan bu isim aynı zamanda pek çok kişi için de kullanılmıştır.]</ref>)–ʿAbd Allâh İbn-i Meymûn ve Oğulları) ile hitam bulan ''“Nâtıklar ve [[Sâmet]]ler silsilesi”'' ile sürmektedir. Gözle görülen eşyanın [[tasavvuf]]î mânalarını kaldıran [[İbn-i Meymûn]]’dur ve herkes ona itaatle yükümlüdür.<ref>[[Tahir Harimî Balcıoğlu|Balcıoğlu, Tahir Harimî]], ''Türk tarihinde mezhep cereyanları – Şîʿa-i Bâtın’îyye’nin menşe’ ve akideleri,'' Sayfa: 233, Ahmet Sait tab’ı.</ref>
{{ayrıca bakınız|İmâmet|İmâmet (anlam ayrımı)}}
 
== Kollar ==
23. satır:
İsmail'i Dâîlerin bu daveti başarıya ulaşmış ve Hicri 2. yüzyılda ilk [[Şiî]] devleti olan [[Fatımi Devleti]]ni kurmuşlar ve [[Nizarîlik|Nizarî]] ve [[Mustâlîlik|Mustâlî]] kollarına ayrıldıktan ve [[Fatımî]]ler yıkıldıktan sonra [[Nizarîlik|Nizarî]] önderleri [[İran]]'ın doğusundan [[Suriye]]'ye kadar olan çeşitli bölgelere dağılmış, birbirlerine sıkı bağlarla bağlı toplulukları yönetmeye devam etmişlerdir.
 
1830'ların sonunda [[İran]]'daki politik gelişmelerden ötürü NizarîlerinNizarîler'in 46. İmâmı ve ilk [[Ağa Han]] unvanını taşıyan [[I. Ağa Han|Ağa Hasan Ali Şah]], [[İran]]'dan [[Hindistan]]'a göç etmiş ve 1848'de [[Bombay]]'a yerleşerek mezhebin yönetim yerini buraya taşımıştır.
 
[[19. yüzyıl]]ın ikinci yarısı ve [[20. yüzyıl]]ın başlarında İsmailîler önemlice bir kısmı Hint alt kıtasından [[Doğu Afrika]]'ya göç etmiştir.{{ref|2}}
29. satır:
== Öğretileri ==
[[Dosya:IslamicGalleryBritishMuseum3.jpg|thumb|250px|[[Yedicilik|İsmaili i'tikadı]]na göre [[Kur'an]] iki ayrı manaya haizdir. Bunlar, ''[[Zâhir (İslam)|görünen]]'' ([[Zâhir (İslam)|zâhir]]) ve ''[[Bâtın (İslam)|gizli]]'' ([[Bâtın (İslam)|bâtın]]) manalarıdır.]]
[[Fatımî Devleti]] döneminde genişleyecek olan İsmailiğin temelleri devletin kuruluşundan çok daha önce ilk dönem İsmaililer tarafından atılmıştı. İsmaililer kutsal metin ve dini emirlerde [[zahir]] ''(dışrak/exoteric)'' ve [[Bâtınîlik|bâtın]] ''(içrek/ezoterik)'' şeklinde iki temel yapı olduğunu ve literal (sözcüğü sözcüğüne) anlamın batıni yani gizli ve içsel gerçekliğe işaret ettiğini kabul etmişler ve [[Kur'an]]'da bulunan bu söz konusu değişmez ve içrek hakikatleri ortaya çıkarmak için agnostik bir düşünce sistemi geliştirmişlerdi. Bu ilk dönem İsmailîler aynı zamanda peygamberler veya söz sahipleri (''Nutaqa'') tarafından izah edilen dini yasaların dönem dönem değişiklik geçirmesine karşın hakikatin sonsuza kadar baki kaldığını ifade etmekteydiler. Peygamberlerin halifeleri olan [[Evliya]] veya [[İmam]]lar ise her devirde [[tevilte'vil]] veya [[ezoterik]] yorum yoluyla vahiylerdeki gizli anlamları açıklamaktaydılar.{{ref|3}}
 
== İsmailîliğin İmam Silsilesi ==
İsmaililer [[On iki İmam Şiîliği]] olan Caferiye mezhebinin İmam silsilesinden farklı olarak [[Cafer-i Sadık]]'ın oğlu Musa (745–799), ([[Musa el Kazım-Kâzım]] olarak da bilinir) yerine İsmail'e tabi olmuşlardır. [[Cafer-i Sadık]]'a kadar olan İmamları ise Şiiliğin her iki mezhebi de kabul etmektedir. İsmailik içinde de Mustaali ve Nizari kollarının İmam listesinde bazı farklılıklar bulunmaktadır.
 
Aşağıda İsmailiğin kabul ettiği İmam silsilesi Mustâ'li ve Nizârî kolları da dahil olmak üzere yer almaktadır.{{ref|4}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İsmaililik" sayfasından alınmıştır