Vikipedi

Yeniçağa Gölü: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎top: düzeltme AWB ile
Acar54 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
4.398 değişiklik
madde genişletme+kaynak eklendi
21. satır:
| kentler = [[Bolu]]
}}
'''Yeniçağa Gölü''', [[Bolu (il)|Bolu]] ili, [[Yeniçağa]] ilçesinin yanında kurulu olduğuyakınındaki [[Tektonik göller|tektonik göl]]. Gölün oluşumunda [[Kuzey Anadolu Fayı|Kuzey Anadolu Fay hattı]] neden olmuşturetkilidir. Göl alanı 2,6&nbsp;km², denizden yüksekliği 989 m'dir<ref name=tarim.gov.tr>{{Web kaynağı | url = http://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Master/bolu.pdf | başlık = Yeniçağa Gölü | yazar = | tarih = | eser = Bolu Tarım Master Planı | yayıncı = tarim.gov.tr | erişimtarihi = 23 Aralık 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160306144938/http://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Master/bolu.pdf | arşivtarihi = 6 Mart 2016}}</ref>. Suları tatlı olan gölün en derin yeri 11 m, otalama derinliği 5 m kadardır. Gölün uzunluğu 7&nbsp;km, genişliği 2,5&nbsp;km'dir.
 
== Hidroloji ==
Gölün su seviyesi yağışlara bağlı olarak mevsimsel olarak değişir. Göl çevresi sazlık ve bataklıktır. Gölün fazla suları Çağa deresiDeresi aracılığıyla Büyüksu çayına aktarılır. Göl 25&nbsp;km²'lik üçgen şekilli Yeniçağa ovasının içinde yer alır. Göle yakın alanlarda göl etkisiyle oluşmuş [[turba]]lıklar yer alır. Doğu, batı ve kuzeybatı yönlerinden gelen küçük dereler göle karışır. Doğudan Deliler, batıdan Kuzuviran deresi göle dökülür. Ovada 9 hm³ yeraltı suyu tespit edilmiştir. Gölde su ürünleri kooperatifi tarafından ticari balık avcılığı yapılmaktadır<ref name=tarim.gov.tr/>.
 
Göl alanı 1954'tede sıtmayı önleme, 1969'da taşkınları önleme amacıyla küçültülmüştür. Bu amaçla açılan kanal göl seviyesi fazla düşünce 1990 yılında kapatılmıştır<ref name=sulakalan>{{Web kaynağı | url = http://www.turkiyesulakalanlari.com/yenicaga-golu-bolu/ | başlık = Yeniçağa Gölü – BOLU | yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = | erişimtarihi = 23 Aralık 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160131173054/http://www.turkiyesulakalanlari.com:80/yenicaga-golu-bolu/ | arşivtarihi = 31 Ocak 2016}}</ref>.
 
== Litoloji ==
Havzanın kuzeyi sedimentlerden, güneyi volkanitlerden oluşur. İki bölümü [[Kuzey Anadolu Fayı]] ayırır. Kuzeydeki [[Tortulanma|çökeller]] daha fazla aşınmış ve alçalmıştır. Çağa depresyonu tektonik nedenler ile Genç [[kuaterner]] devrinde oluşmuştur. Göl yüzeyinden 10 m kadar yüksekte KB ve batı yönünde tatlısu-akarsularca oluşturulmuş göl [[taraça]]ları bulunur. [[Kuaterner]] başında oluşan gölün bugünkünden 2,5-3 kat büyük olduğu tahmin edilmektedir<ref>{{web kaynağı |soyadı1=PEKCAN (YALÇINER) |ad1=Yrd. Doç. Dr. Nilüfer |başlık=Yeniçağa Depresyonunun (Bolu) Jeomorfolojik Oluşum Ve Gelişimi |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/231110 |yayıncı=dergipark.org.tr |erişimtarihi=6 Aralık 2019}}</ref>.
 
== Canlı hayatı ==
Yeniçağa gölünde 100 kadar kuş türü belirlenmiştir. [[Turna]]lar ve [[şah kartal]] gölde kuluçkaya yatar. [[Arı şahini]], [[angıt]] ve [[balık kartalı]] göç sırasında göle uğramaktadır. [[Sazan]], [[kefal]], [[sazan|japon sazanı]] ve [[mercan balığı]] gölde avlanan balık türleridir<ref name=sulakalan/>.
 
Göl çevresi turba oluşumu açısından önemli [[çayır]]lıklarla çevrilidir. Koruma kararından sonra zenginleşen çayırlar pek çok hayvan için barınma ve üreme alanıdır. Türkiye'nin en derin kalkerli [[turba]]lığı 2 metre ile burada yer alır. 1,2 metreden çıkarılan torf, kaçak olarak derinlerden çıkarılınca bataklar oluşmaya başlamıştır. Yeniçağa ekonomisine katkı sağlayan torf artık çıkarılmamaktadır<ref name=sulakalan/>.
 
İlçe içideniçinden geçen {{TUR-D|100}}, yakınlarından geçen [[TEM]] otoyolunda günde 40 bin araçınaracın kirliliği önemli bir sorundur. Gölde [[magnezyum]] ve [[çinko]] gibi kimyasallar belirlenmiştir. Yolların kirliliği yağmur sularıyla göle taşınmaktadır<ref name=sulakalan/>.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeniçağa_Gölü" sayfasından alınmıştır