Elektron: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
107. satır:
 
=== Kuantum özellikleri ===
[[Dosya:Asymmetricwave2.png|sağsol|thumb|[[Kutudaki parçacık|Tek boyutlu kutudaki iki özdeş fermiyonun]] kuantum durumunun bir antisimetrik dalga fonksiyonu örneği. parçacıkların yer değiştirmesi durumunda dalga fonksiyonunun işareti de değişir.]]
Tüm parçacıklar gibi elektronlar da dalga gibi davranabilmektedirler. Buna [[dalga-parçacık ikiliği]] denir ve [[çift yarık deneyi]] kullanarak gösterilebilir.<ref>{{kitap kaynağı |son=Feynman |ilk=Richard P. |ilk2=Robert B. |son2=Leighton |ilk3=Matthew |son3=Sands |başlık=[[The Feynman Lectures on Physics]] |cilt=3 |yayımcı=[[Addison-Wesley]] |yıl=1965 |sayfa=15 |isbn=978-0201021189 |dil=İngilizce}}</ref> Elektronun dalga benzeri yapısı klasik parçacıklardaki gibi tek yarık yerine, paralel yarıklarından aynı anda geçmesine izin verir. Kuantum mekaniğinde bir parçacığın dalga benzeri özelliği genellikle ''ψ'' sembolüyle gösterilir ve [[karmaşık sayı|karmaşık]] değerli [[dalga fonksiyonu]] ile matematiksel olarak tanımlanabilmektedir. Bu fonksiyonun [[mutlak değer]]inin [[Kare (cebir)|karesi]] alındığında, bir parçacığın bir konumunun yakınında gözlemlenme ([[Olasılık yoğunluk fonksiyonu|olasılık yoğunluğu]]) ihtimalini vermektedir.<ref name="munowitz">{{Kitap kaynağı |son=Munowitz |ilk=M. |yıl=2005 |başlık=Knowing, The Nature of Physical Law |url=https://books.google.com/?id=IjVtDc85CYwC&pg=PA162 |yayıncı=Oxford University Press |isbn=978-0-19-516737-5 |sayfalar=162-218 |dil=İngilizce}}</ref>
 
[[Dosya:Double-slit experiment results Tanamura four.jpg|210px|sol220px|thumb|Bir [[çift yarık deneyi]] sonucunda elde edilen tek elektronların [[Girişim|girişim örüntüsü]]. Elektron sayıları sırasıyla 200 (b), 6000 (c), 40.000 (d) ve 140.000 (e) kadardır.]]
Elektronlar, çünkü içsel özelliklerine bakılarak birbirlerinde ayrılamadıkları için [[özdeş parçacıklar]]dır. Kuantum mekaniğinde bu, etkileşen bir çift elektronun konumlarının, sistemin durumunda gözlemlenebilir hiçbir değişiklik olmadan değiştirilebileceği anlamı taşımaktadır. Elektronlar dahil fermiyonların dalga fonksiyonu antisimetriktir. Bu sayede iki elektron, ''r''<sub>1</sub> ve ''r''<sub>2</sub> sırasıyla birinci ve ikinci elektronları ifade edecek biçimde, {{nowrap|''ψ''(''r''<sub>1</sub>, ''r''<sub>2</sub>) {{=}} -''ψ''(''r''<sub>2</sub>, ''r''<sub>1</sub>)}} denklemine göre yer değiştirdiğinde elektronların işaretleri de değişir. Sembol değişiminde mutlak değerlerde değişim yaşanmadığından olasılıklar eşittir.<ref name="munowitz"/> Antisimetri durumunda, elektronların etkileşimi için dalga denkleminin çözümleri bir çiftin aynı yeri veya durumunu kapsaması [[neredeyse kesin|sıfır olasılıkla]] sonuçlanır. Bu durum, iki elektronun aynı kuantum durumunda olmasını engelleyen Pauli dışlama ilkesi sayesindedir. Bu ilke sayesinde, bir atomdaki bağlı elektron gruplarının aynı [[atomik orbital|yörüngede]] birbirleriyle çakışması yerine farklı yörüngelerde bulunması açıklanabilmektedir.<ref name="munowitz"/>
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektron" sayfasından alınmıştır