Elektron: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k düzen
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k düzeltme
101. satır:
buradaki ''ε''<sub>0</sub>, [[vakum geçirgenliği]]ni gösterir. Durgun kütlesi ''m''<sub>0</sub> olan bir elektronun durgun enerjisi şuna eşittir:
:<math>\textstyle E_{\mathrm p} = m_0 c^2,</math>
buradaki ''c'', vakumdaki ışık hızını ifade eder. Bunları eşit olarak belirlemek ve ''r'' değeri için çözmek, klasik elektron yarıçapını vermektedir.<br /ref>
Bakınız: {{Kitap kaynağı |son1=Haken |ilk1=H. |son2=Wolf |ilk2=H. C. |son3=Brewer |ilk3=W. D. |yıl=2005 |başlık=The Physics of Atoms and Quanta: Introduction to Experiments and Theory |url=https://books.google.com/?id=SPrAMy8glocC&pg=PA70 |yayıncı=Springer |sayfa=70 |isbn=978-3-540-67274-6 |dil=İngilizce}}</ref></ref>
 
Elektron, bazı temel parçacıkların aksine teorik temellerde kararlıdırlar ve daha küçük boyutlu parçacıklara [[parçacık bozunması|bozunmazlar]]. Sıfırdan farklı elektrik yüküne sahip parçacıklar arasında en düşük boyuta sahip olan elektronların bozunması, [[yük korunumu]]nu ihlal etmesi anlamına gelecektir.<ref>{{Dergi kaynağı |son=Steinberg |ilk=R. I. |yıl=1999 |başlık=Experimental test of charge conservation and the stability of the electron |dergi=Physical Review D |cilt=61 |sayı=2 |sayfalar=2582-2586 |doi=10.1103/PhysRevD.12.2582 |bibcode=1975PhRvD..12.2582S |display-authors=etal |dil=İngilizce}}</ref> Elektronun deneysel [[Ortalama ömür|ortalama ömrü]] için alt sınır, %90 [[güven aralığı|güvenilirlikle]] {{Değer|6.6|e=28}} yıldır.<ref>{{dergi kaynağı |son=Agostini |ilk=M. |display-authors=etal |collaboration=[[Borexino]] işbirliği |yıl=2015 |başlık=Test of Electric Charge Conservation with Borexino |dergi=Physical Review Letters |cilt=115 |sayı=23 |sayfalar=231802 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.231802 |bibcode=2015PhRvL.115w1802A |arxiv=1509.01223 |pmid=26684111 |dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Beringer, J. (Particle Data Group) |yıl=2012 |başlık=Review of Particle Physics: [electron properties] |dergi=Physical Review D |cilt=86 |sayı=1 |sayfa=010001 |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |url=http://pdg.lbl.gov/2012/listings/rpp2012-list-electron.pdf |display-authors=etal |dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı |son=Back |ilk=H. O. |yıl=2002 |başlık=Search for electron decay mode e → γ + ν with prototype of Borexino detector |dergi=[[Physics Letters|Physics Letters B]] |cilt=525 |sayı=1-2 |sayfalar=29-40 |doi=10.1016/S0370-2693(01)01440-X |bibcode = 2002PhLB..525...29B |display-authors=etal |dil=İngilizce}}</ref>
133. satır:
Bir foton ile bir tek (serbest) elektron arasında yaşanan [[esnek olmayan çarpışma]]ya [[Compton saçılması]] denir. Bu çarpışma ile parçacıklar arasında momentum ve enerji değişimi yaşanarak fotonun dalga boyu Compton kayması olarak adlandırılan miktarda değişir.<ref group=not>Dalga boyundaki değişim (Δ''λ''), saçılma açısına (''θ'') bağlıdır ve matematiksel gösterimi şu şekildedir:
:<math>\textstyle \Delta \lambda = \frac{h}{m_{\mathrm{e}}c} (1 - \cos \theta),</math>
Buradaki ''c'' vakumdaki ışık hızını, ''m''<sub>e</sub> ise elektron kütlesini ifade eder.<br>Bakınız: {{sfnharvnb|Zombeck|2007|p=393, 396}}</ref> Bu dalga boyu değişiminin en büyük değeri, [[Compton dalga boyu]] olarak bilenen ''h''/''m''<sub>e</sub>''c'' şeklinde tanımlanır ve elektronlar için bu değer {{Değer|2.43|e=-12|u=m}} kadardır.<ref name="CODATA"/> Işığın dalga boyu uzadıkça (örneğin görülebilen ışığın dalga boyu 0,4-0,7&nbsp;μm'dir) dalga boyu kayması daha ihmal edilebilir hâle gelir. Işık ile serbest elektronlar arasındaki bu ilişki, [[Thomson saçılması]] olarak adlandırılmaktadır.<ref name="Chen1998">{{Dergi kaynağı |son1=Chen |ilk1=S. -Y. |son2=Maksimchuk |ilk2=A. |son3=Umstadter |ilk3=D. |yıl=1998 |başlık=Experimental observation of relativistic nonlinear Thomson scattering |dergi=Nature |cilt=396 |sayfalar=653-655 | doi=10.1038/25303 |arxiv=physics/9810036 |bibcode=1998Natur.396..653C |sayı=6712 |dil=İngilizce}}</ref>
 
Elektron ve proton gibi iki yüklü parçacık arasındaki elektromanyetik etkileşimin göreli gücü, [[ince yapı sabiti]] ile verilmektedir. Bu değer, bir Compton dalga boyunun ayrımındaki çekmenin ya da itmenin elektrostatik enerjisinin, yükün geri kalan enerjisine oranı ile elde edilen boyutsuz bir niceliktir. ''α''&nbsp;≈&nbsp;{{Değer|7.297353|e=-3}} şeklindeki bu değer yaklaşık olarak {{sfrac|1|137}}'e eşittir.<ref name="CODATA" />
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektron" sayfasından alınmıştır