Vikipedi

Ğ: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Büyük ölçüde yeniden yazıldı, hatalı bilgiler içeren niteliksiz kaynaklar kaldırıldı, yeni dilbilim kaynakları eklendi, Ƣ ile ilgili mükerrer kısım maddesine kaydırıldı.
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.083 değişiklik
düzen
7. satır:
Ses değerini büyük ölçüde yitirmiş olduğu ve Türkçede ünlü aralığına izin verilmediği için bu aralıkların giderilmesi için çeşitli sesbilimsel süreçler işletilir ve bu süreçler farklı etkilere neden olur:<ref>{{kitap kaynağı |soyadı1=Clements |ad1=George N. |soyadı2=Keyser |ad2=Samuel Jay |başlık=CV phonology: a generative theory of the syllable |tarih=1983 |yayıncı=MIT Press |yer=Cambridge, MA |sayfa=68 |url=http://seas3.elte.hu/egg12/clements-keyser-83.pdf}}</ref><ref>{{dergi kaynağı |ad1=Barış |soyadı1=Kabak |başlık=Hiatus resolution in Turkish: an underspecification account |dergi=Lingua |tarih=2007 |sayı=117 |sayfa=1380 |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0024384106001501}}</ref>
 
* Sözcük sonu konumunda ve arka ünlüleri takip ettiği seslem sonu konumda kendisinden önce gelen ünlünün uzamasına neden olur: ''dağlar'' {{IPA|-tr|dɑːɫɑr̥|}}; ''sığ'' {{IPA|-tr|sɯː|}}
* Ön ünlüleri takip ettiği seslem sonu konumda alternatif olarak ötümlü damaksıl sürtünmesiz ünsüz /j/ ile karşılanabilir: ''değnek'' {{IPA|-tr|dejnec|}};
* Kendisinden önce gelen ünlüler aynı ve arka ünlüyse, bu ünlü aralığını gidermek için iki strateji kullanılabilir:
** İki ünlü birleşerek tek bir uzun ünlü olarak gerçekleşir: ''sığınak'' {{IPA|-tr|sɯːnɑk|}}
** Aralığı gidermek için /ɰ/ eklenir: ''sığınak'' {{IPA|-tr|sɯɰɯnɑk|}}
* Kendisinden önce gelen ünlüler aynı ve ön ünlüyse, bu ünlü aralığını gidermek için yine iki strateji kullanılabilir:
** İki ünlü birleşerek tek bir uzunlu ünlü olarak gerçekleşir: ''sevdiğim'' {{IPA|-tr|sevdiːm|}}
** Aralığı gidermek için /j/ eklenir: {{IPA|-tr|sevdijim|}}
* Kendisinden önce ve sonra gelen ünlüler farklıysa, ek stratejiler devreye girer:
** Ünlüler arkalık ve yuvarlaklık özelliklerini paylaşıyorlarsa (/e/-/i/ ikilisi istisna olmak kaydıyla);
*** İkinci ünlü ilk ünlüyle benzeşerek uzun ünlü oluşturabilir: ''soğuk'' {{IPA|-tr|souk|}} -> {{IPA|-tr|so:k|}}; ''ağız'' {{IPA|-tr|aɯz|}} -> {{IPA|-tr|a:z|}}; ''göğüs'' {{IPA|-tr|ɟœys|}} -> {{IPA|-tr|ɟœ:s|}}
*** Aralığı gidermek için /ɰ/ eklenir: ''soğuk'' {{IPA|-tr|souk|}} -> {{IPA|-tr|soɰuk|}}; ''ağız'' {{IPA|-tr|aɯz|}} -> {{IPA|-tr|aɰɯz|}}; ''göğüs'' {{IPA|-tr|ɟœys|}} -> {{IPA|-tr|ɟœɰys|}}
*** /e/-/i/ birleşimlerinde ise aralığı gidermek için /j/ eklenir: ''değin'' {{IPA|-tr|dɛjin|}}
** Ünlüler arkalık ve yuvarlaklık özelliklerini paylaşmıyorlarsa:
*** Aralığı gidermek için /ɰ/ eklenir: ''soluğan'' {{IPA|-tr|soluɰɑn|}}; ''sağistem'' {{IPA|-tr|sɑɰistɛm|}}; ''göğem'' {{IPA|-tr|ɟœɰɛm|}}
 
Türkçede bir sözcüğün başına gelmeyen <ğ> harfi, Kırım Tatarcası ve Tatarcada bu konumda kullanılabilir. Örneğin Türkçedeki Abdullah adı Tatarcada Ğabdulla olarak yazılır. Bu dillerde <ğ> değişim geçirmemiş olarak /ɣ/ sesini karşılar. Kiril alfabesi ile geliştirilmiş sistemlerde <ғ> ya da <гъ> ile karşılanır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ğ" sayfasından alınmıştır